Ρωμανός Δ΄ Διογένης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

===Πρώτες επιδρομές των Τούρκων===

 

Την προηγούμενη χρονιά (1067) οι [[Τούρκοι]] έκαναν επιδρομές στην [[Μεσοποταμία]], την [[Μαλάτεια]], την [[Συρία]], την [[Κιλικία]] και την [[Καππαδοκία]], κατέλαβαν την [[Καισάρεια (Καππαδοκία)|Καισάρεια]] και λεηλάτησαν τον ναό του [[Μέγας Βασίλειος|Μέγα Βασιλείου]].<ref>Norwich 1993, σ. 343</ref>

Τον χειμώνα στρατοπέδευσαν στα ανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας και ετοιμάστηκαν για νέες επιδρομές, ο Ρωμανός ήταν πεπεισμένος ότι οι Βυζαντινοί υπερείχαν σημαντικά και οι Τούρκοι ήταν μια ομάδα ληστών που θα ηττηθούν εύκολα στην πρώτη μάχη.<ref>Finlay 1854, σ. 32</ref> Δε υπολόγισε όμως την εξασθένιση στην άμυνα της αυτοκρατορίας και των Βυζαντινών στρατιωτικών δυνάμεων, υπήρχε σημαντική κακοδιαχείριση από τους προκατόχους του ιδιαίτερα τον Κωνσταντίνο Ι΄.<ref>Finlay 1854, σ. 32</ref> Το μεγαλύτερο τμήμα του στρατού του ήταν [[Σλάβοι]], [[Αρμένιοι]], [[Βούλγαροι]] και [[Φράγκοι]] μισθοφόροι πλήρως ανοργάνωτοι.<ref>Norwich 1993, σ. 345</ref> Ο Ρωμανός για να ενδυναμώσει το Βυζαντινό στράτευμα στρατολόγησε, εκπαίδευσε και τοποθέτησε σε όλη την επικράτεια της αυτοκρατορίας, μισθοφόρους που συνολικά αριθμούσαν τους 100.000. Η καταγωγή τους ήταν από την Ιβηρία της [[Αρμενία|Αρμενίας]], [[Σλάβοι]], Τουρκομάνοι, [[Χαζάροι]], [[Γότθοι]], Αλανοί, [[Κουμάνοι]], [[Πετσενέγοι]], [[Φράγκοι]] και [[Νορμανδοί]]. Ο Ρωμανός Δ΄ ήταν προσωπικά μεγάλο στρατιωτικό ταλέντο αλλά η ανυπομονησία του και η ορμητικότητα του θα του στοιχίσουν ακριβά.

===Η μάχη του Μάτζικερτ===

 

Ο Αλπ Αρσλάν έκανε προτάσεις για ειρήνη στον Ρωμανό με ευνοϊκούς όρους αλλά ο αυτοκράτορας τις απέρριψε όλες και ετοιμάστηκε για μάχη που πραγματοποιήθηκε τελικά στις 26 Αυγούστου 1071.<ref>Norwich 1993, σ. 349</ref><ref>Norwich 1993, σ. 351</ref> Η μάχη κράτησε μία ολόκληρη μέρα χωρίς νικητή, ο Ρωμανός διέταξε τότε ένα τμήμα του στρατού του που βρισκόταν στο κέντρο να επιστρέψει στο στρατόπεδο.<ref>Finlay 1854, σ. 41</ref> Η διαταγή αυτή παρεξηγήθηκε, ο [[Ανδρόνικος Δούκας (εξάδελφος Μιχαήλ Ζ΄)|Ανδρόνικος Δούκας]] γιος του Καίσαρα Ιωάννη Δούκα βρήκε την ευκαιρία να προδώσει τον αυτοκράτορα, διέδωσε ότι σκοτώθηκε ο Ρωμανός και αποχώρησε με 30.000 άντρες.<ref>Norwich 1993, σ. 352</ref> Οι Τούρκοι άρχισαν να πιέζουν σκληρά το Βυζαντινό στρατόπεδο σε αρκετά πλεονεκτική θέση. Όταν ο αυτοκράτορας έμαθε τι συνέβη προσπάθησε με κάθε τρόπο να κερδίσει το χαμένο έδαφος αποφασίσει να πολεμήσει μόνο του μέχρι το τέλος.