Εμπεδοκλής ο Ακραγαντινός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 48:
==Κοσμογονία==
[[Αρχείο:Colored four elements.jpg|αριστερά|μικρογραφία|
Όπως συμβαίνει και με τον Παρμενίδη, ο Εμπεδοκλής απορρίπτει τη γένεση και τη φθορά. Στη θέση τους χρησιμοποιεί δύο άλλες έννοιες που τις περιγράφει ως ''μείξη'' (γέννηση) και ''χωρισμός'' (φθορά) «αγέννητων στοιχείων». Κρατά το μηδέν έξω από τον κόσμο και ανάγει την γέννηση του κόσμου και τις κοσμικές μεταβολές σε τέσσερις θεμελιώδεις υποστάσεις, ισοδύναμες μεταξύ τους. Αυτές οι υποστάσεις, όμοιες με το ''εόν'' του Παρμενίδη είναι τα «ριζώματα», δηλαδή η [[γη]], το [[νερό]], η [[φωτιά]] και ο [[αέρας]]. Τα ριζώματα, αντίθετα από τα φυσικά στοιχεία δεν χάνουν την ταυτότητά τους. Οι δε μεταξύ τους σχέσεις διέπονται από την επιδραση δύο κοσμικών δυνάμεων, που είναι επίσης αγέννητες και αιώνιες, της ''φιλότητας'', (έλξης και συνένωσης) και του ''νείκους'', (έχθρας διάσπασης και διάλυσης).
{| class="wikitable"
|-
! Frag. DK31 Β 17 !! ''Απόδοση''
|-
| '''«δίπλ’ ἐρέω˙ τοτὲ μὲν γὰρ ἓν ηὐξήθη μόνον εἶναι <br>
'''ἐκ πλεόνων , τοτὲ δ’αὖ διέφυ πλέον’ ἐξ ἑνός εἶναι . <br>
'''δοιὴ δὲ θνητῶν γένεσις , δοιή δ’ἀπόλειψις <br>
'''τὴν μὲν γὰρ πάντων σύνοδος τίκτει τ’ὀλέκει τε, <br>
'''5 ἡ δὲ πάλιν διαφυομένων θρεφθεῖσα διέπτη. <br>
'''και ταῦτ’ ἀλλάσσοντα διαμπερὲς οὐδαμὰ λήγει, <br>
'''ἂλλοτε μὲν Φιλότητι συνερχόμεν’εἰς ἓν ἃπαντα, <br>
'''ἂλλοτε δ’αὖ δίχ’ἓκαστα φορεύμενα Νείκεος ἒχθει. <br>
'''οὓτως ἧι μὲν ἓν ἐκ πλεόνων μεμάθηκε φύεσθαι <br>
'''10 ἠδέ πάλιν διαφύντος ἑνός πλέον’ἐκτελέθουσι, <br>
'''τῇ μὲν γίγνονταί τε και οὒ σφισιν ἒμπεδος αἰών <br>
'''ἧι δὲ διαλλάσσοντα διαμπερὲς οὐδαμὰ λήγει, <br>
'''ταύτῃ δ’αἰέν ἒασιν ἀκίνητοι κατὰ κύκλον. 137<br>
'''ἀλλ’ ἂγε μύθων κλῦθι μάθη γάρ τοι φρένας αὒξει <br>
'''15 ὡς γάρ καὶ πρὶν ἒειπα πιφαύσκων πείρατα μύθων, <br>
'''δίπλ’ἐρέω τοτὲ μὲν γὰρ ἓν ηὐξήθη μόνον εἶναι, <br>
'''ἐκ πλεόνων, τοτὲ δ’αὖ διέφυ πλέον’ ἐξ ἑνὸς εἶναι, <br>
'''πῦρ και ὓδωρ και γαῖα και ἠέρος ἂπλετον ὓψος, <br>
'''Νεῖκος τ’οὐλόμενον δίχα τῶν , ἀτάλαντον ἁπάντῃ, <br>
'''20 και Φιλότης ἐν τοῖσιν, ἲση μῆκός τε πλάτος τε <br>
'''τὴν σὺ νόῳ δέρκευ, μηδ’ὂμμασιν ἧσο τεθηπώς <br>
'''ἣτις καὶ θνητοῖσι νομίζεται ἒμφυτος ἂρθροις, <br>
'''τῇ τε φίλα φρονέουσι καὶ ἂρθμια ἒργα τελοῦσι, <br>
'''Γηθοσύνην καλέοντες ἐπώνυμον ἠδ’Ἀφροδίτην <br>
'''τὴν οὒ τις μετὰ τοῖσιν ἑλισσομένην δεδάηκε <br>
'''θνητός ἀνήρ σὺ δ’ἂκουε λόγου στόλον οὐκ ἀπατηλόν. <br>
'''ταῦτα γάρ ἶσά τε πάντα και ἣλικα γένναν ἒασι, <br>
'''τιμῆς δ’ἂλλης ἂλλο μέδει, πάρα δ’ἦθος ἑκάστῳ, <br>
'''ἐν δὲ μέρει κρατέουσι περιπλομένοιο χρόνοιο. <br>
'''30 καὶ πρὸς τοῖς οὒτ’ἂρ τι ἐπιγίγνεται οὐδ’ἀπολήγει <br>
'''εἲτε γὰρ ἐφθείροντο διαμπερές, οὐκέτ’ἂν ἦσαν <br>
'''τοῦτο δ’ἐπαυξήσειε τὸ πᾶν τί κε; Καὶ πόθεν ἐλθόν; <br>
'''πῇ δέ κε κἠξαπόλοιτο, ἐπεί τῶνδ’ οὐδέν ἒρημον; <br>
'''ἀλλ’αὐτά ἒστιν ταῦτα, δι’ἀλλήλων δὲ θέοντα <br>
'''γίγνεται ἂλλοτε ἂλλα καὶ ἠνεκές αἰέν ὁμοῖα.» <br>
||
'' [Διπλό λόγο θα πω: γιατί τότε το ένα από τη μια αυξήθηκε ώστε να είναι μόνο 138 <br>
''από τα πολλά , τότε από την άλλη πάλι γεννήθηκαν τα πολλά από το ένα <br>
''ώστε να υπάρχουν.
''διπλή είναι η γέννηση των θνητών , διπλή και η διάλυση τους. <br>
''γιατί από τη μια γεννά η ένωση των πάντων και καταστρέφει, <br>
''και από την άλλη, διασπασμένη διαλύεται καθώς χωρίζονται αυτά. <br>
''και αυτά ποτέ δεν σταματούν να εναλλάσσονται ολοκληρωτικά <br>
''άλλοτε με τη Φιλότητα καθώς ενώνονται όλα σε ένα, <br>
''άλλοτε πάλι από το μίσος του Νείκους καθώς διαχωρίζονται. <br>
''έτσι το ένα έχει μάθει να γεννιέται από τα πολλά <br>
''πάλι από το ένα, όταν διασπαστεί, τα πολλά παράγονται, <br>
''έτσι γίνονται και για αυτά δεν υπάρχει σταθερή ζωή. <br>
''καθώς αυτά δεν σταματούν να εναλλάσσονται ολοκληρωτικά <br>
''τόσο πάντα μένουν ακίνητοι σε κύκλο. <br>
''αλλά άκουσε τα λόγια μου, γιατί η μάθηση αυξάνει τη σκέψη. <br>
''γιατί, όπως σου είπα και πριν, δείχνοντας τα όρια των λόγων, <br>
''διπλό λόγο θα πω. Πότε το ένα προέκυψε από τα πολλά, <br>
''μονάχο, και πότε σε πολλά χωρίστηκε το ένα: <br>
''φωτιά και νερό και γη και του αέρα το άπλετο ύψος, <br>
''και χώρια από αυτά η ολέθρια Διαμάχη, ίση σε όλα, <br>
''και η Φιλία μέσα τους, ίση σε μήκος και πλάτος. <br>
''αυτήν με το νου κοίτα και όχι με έκπληκτα μάτια. <br>
''αυτή που αναγνωρίζεται έμφυτη στα μέλη τα θνητά, <br>
''και με αυτή σκέφτονται αγαθά και κάνουν ειρηνικά έργα, 139<br>
''καλώντας την με το όνομα Ευφροσύνη και Αφροδίτη. <br>
''ότι αυτή ανάμεσα τους ελίσσεται κανείς δεν το κατάλαβε <br>
''θνητός μέχρι τώρα. Εσύ όμως άκουγε τη μη απατηλή πορεία του λόγου. <br>
''αυτά είναι όλα ίσα και συνομήλικα στη γέννα, <br>
''άλλο έργο επιτελεί το καθένα και άλλο ήθος υπάρχει στο καθένα χωριστά, <br>
''και εν μέρει εξουσιάζουν με το πέρασμα του χρόνου. <br>
''και επιπλέον σε αυτά δε γίνεται τίποτα περισσότερο ούτε σταματά. <br>
''γιατί αν συνεχώς φθείρονταν ολοκληρωτικά δεν θα υπήρχαν πλέον. <br>
''τι θα αύξαινε αυτό το παν; και από πού θα προερχόταν; <br>
''και πώς θα χανόταν, αφού τίποτε δεν υπάρχει χωρίς αυτά; <br>
''αλλά αυτά είναι τέτοιου είδους, αναμεταξύ τους τρέχοντας <br>
''γίνονται άλλοτε άλλα και στο διηνεκές πάντα όμοια.] <br>
|}
==Κοσμολογία==
| |||