Ζαγόρι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η πρώτη μαρτυρία ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή χρονολογείται πριν 17.000 ως 10.000 χρόνια. Σημαντικά [[Επιπαλαιολιθική περίοδος|επιπαλαιολιθικά]] τεχνουργήματα έχουν ανασκαφεί από το [[Σπήλαιο Κλειδί]] στις όχθες του [[Βοϊδομάτης|Βοϊδομάτη]]. Στην αρχαιότητα η περιοχή του Ζαγορίου κατοικείτο από τους Τυμφαίους και αποτέλεσε τμήμα του αρχαίου ελληνικού βασιλείου των [[Μολοσσοί|Μολοσσών]], που στην ύστερη [[κλασική εποχή]] επικράτησε σε όλη την [[Ήπειρος|Ήπειρο]]. Φημίζονταν για την εκτροφή πολεμικών σκύλων, που χρησιμοποιούσαν στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Ο Μολοσσός, ο επώνυμος γενάρχης τους, λεγόταν ότι είχε γεννηθεί από την ένωση του [[Νεοπτόλεμος|Νεοπτόλεμου]] (γιού του [[Αχιλλέας|Αχιλλέα]]) και της [[Ανδρομάχη (μυθολογία)|Ανδρομάχης]] (γυναίκας του [[Έκτορας|Έκτορα]] της [[Τροία|Τροίας]]). Ο Νεοπτόλεμος, ονομαζόμενος επίσης Πύρρος απο τα ξανθά μαλλιά του, ήταν ο πρώτος μιας σειράς Ηπειρωτών βασιλιάδων που κατέληξε στον [[Πύρρος της Ηπείρου|Πύρρο]] των [[Ελληνιστική περίοδος|Ελληνιστικών χρόνων]], που επιχείρησε αρκετές εκστρατείες κατά των [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίων]] στην [[Ιταλία]]. Η [[Ολυμπιάδα]], η μητέρα του [[Μέγας Αλέξανδρος|Μέγα Αλέξανδρου]], καταγόταν από την πόλη «Μολοσσίδα», στην συμβολή των ποταμών [[Βοϊδομάτης|Βοϊδομάτη]], [[Αώος|Αώου]] και [[Σαραντάπορος|Σαραντάπορου]], στο βόρειο οριοόριο του Ζαγορίου. Υπολείμματα κυκλώπειων τειχών στο [[Σκαμνέλι Ιωαννίνων|Σκαμνέλι]] βεβαιώνουν ανθρώπινη κατοίκηση προ χιλιάδων ετών. Από τον 9ο ως τον 4ο αιώνα π.Χ. υπήρχε ένας μικρός οικισμός Μολοσσών μεταξύ [[Μονοδένδρι Ιωαννίνων|Μονοδενδρίου]] και [[Βίτσα Ιωαννίνων|Βίτσας]], με πέτρινα σπίτια και δύο νεκροταφεία, που έχουν αποφέρει σημαντικά ευρήματα. Πάντως, σχεδόν καθ' όλους τους ιστορικούς χρόνους ο πληθυσμός ήταν αραιός, ενώ η γη ήταν κατάλληλη κυρίως για κτηνοτροφία και καυσόξυλα για τις τοπικές ανάγκες.