Βικιπαίδεια

Καλόξυλος Νάξου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Miltoskoustas (συζήτηση | συνεισφορές)
408 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
δρθ + επεκτ (έχει συνέχεια)
Γραμμή 1:
{{coord|37.065740|03|57|N|25.489433|29|22|E|scale:5000_region:GR|display=title}}
{{Κωμόπολη χωριό
| όνομα = Καλόξυλος
Γραμμή 30:
 
== Πληθυσμιακή εξέλιξη ==
Τελευταία «ανεξάρτητη» απογραφή του οικισμού είχαμε το [[1971]] και είχε 140 κατοίκους. Για διοικητικούς λόγους ο οικισμός προσμετράται στον οικισμό του [[Χαλκί Νάξου|Χαλκείου]], αν και είναι διακριτά ξεχωριστός.Ο οικισμός συνεχίζει να υπάρχει και να κατοικείται τα επόμενα χρόνια, δεν έχουμε όμως επίσημη καταγραφή του πληθυσμού του στις απογραφές γιατί προσμετράται μαζί με τον πληθυσμό του ''Χαλκείου'' και άλλων όμορων οικισμών (όπως των Ακαδήμων και του Κεραμίου, συνολικά 368 κάτοικοι στην απογραφή του 2011)<ref name=":0" />.
{| class="wikitable"
!Έτος
Γραμμή 80:
Σήμερα, μετά τη τελευταία μεταβολή του 2010 (''πρόγραμμα Καλλικράτης''), υπάγεται στον ''οικισμό Χαλκί'' της [[Δήμος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων#Τοπική Κοινότητα Χαλκείου %5B 543 %5D|Τοπικής Κοινότητας Χαλκείου]] ( 543 κ.). Η τ.κ. Χαλκείου υπάγεται στη [[Δήμος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων#Δημοτική Ενότητα Δρυμαλίας %5B 5.244 %5D|δημοτική ενότητα Δρυμαλίας]], του ''δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων'', της [[Περιφερειακή ενότητα|περιφερειακής ενότητας]] [[Περιφερειακή Ενότητα Νάξου|Νάξου]] (του πρώην [[Νομός Κυκλάδων|νομού Κυκλάδων]]), στην [[Περιφέρειες της Ελλάδας|περιφέρεια]] [[Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου|Νοτίου Αιγαίου]].<ref name=":0" />
 
== ΑξιοθέαταΓεωγραφία ==
Ο Καλόξυλος βρίσκεται στην κεντρική Νάξο σε υψόμετρο 300 μέτρων περίπου. Απέχει 17 χλμ από την πόλη της Νάξου (Χώρα).<ref>«[https://www.google.com/maps/dir/37.107337,25.37457/37.0652236,25.4890008/@37.0749647,25.3969902,14087m/data=!3m2!1e3!4b1!4m2!4m1!3e0?hl=en Χώρα - Καλόξυλος]» από google.com/maps. Ανακτήθηκε 28/06/2019.</ref> και 500 μέτρα από το Χαλκί.<ref>«[https://www.google.com/maps/dir/37.0645023,25.4849429/37.0640482,25.4885364/37.0651647,25.4889904/@37.064637,25.4861143,588m/data=!3m1!1e3!4m2!4m1!3e0?hl=en Χαλκί - Καλόξυλος]» από google.com/maps. Ανακτήθηκε 28/06/2019.</ref>
Οι κάτοικοι του χωριού έχουν διατηρήσει στο πέρασμα των χρόνων την παραδοσιακή κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική με τα γραφικά δρομάκια, τις καμάρες, τα πανέμορφα σπίτια, με αυλές και λουλούδια.▼
 
=== Οικισμός ===
Ο οικισμός έχει μακρόστενο σχήμα με κατεύθυνση από τον νότο προς το βορρά και λίγο ανατολικά. Διασχίζεται από τις οδούς της Αγίας Τριάδας και των Αγίων Αποστόλων, που είναι κεντρικά σοκάκια του χωριού και στο κύριο μέρος τους δεν είναι προσβάσιμα από οχήματα.
 
Νότια του χωριού διέρχεται η επαρχιακή οδός Χώρας-Απειράνθου, που είναι και παλαιότερη κύρια οδική αρτηρία του νησιού. Από εκεί είναι και η κύρια είσοδος, η οποία οδηγεί στην οδό της Αγίας Τριάδος, που διέρχεται μπροστά από τον κεντρικό ναό. Το υπόλοιπο χωριό διασχίζεται από την οδό Αγίων Αποστόλων που φτάνει βόρεια μέχρι το νεκροταφείο και τα παλιά πλυσταριά του χωριού.
 
Από την επαρχιακή οδό Χαλκίου-Κεραμωτής στα ανατολικά το χωριό έχει άλλες τέσσερις εισόδους. Η πρώτη και νοτιότερη οδηγεί στον κύριο όγκο του οικισμού. Η δεύτερη που ξεκινάει από την στάση «Πυρνιά» των λεωφορείων φτάνει στην οδό των Αγίων Αποστόλων. Η τρίτη οδηγεί στο νεκροταφείο του χωριού.
 
Η τέταρτη είσοδος οδηγεί σε έναν μικρό οικισμό του χωριού που βρίσκεται 300 περίπου μέτρα βόρεια του κυρίως οικισμού και ονομάζεται '''Πάνω Καλόξυλος'''. Ο Πάνω Καλόξυλος διασχίζεται από την οδό του Αγίου Παντελεήμονος.
 
=== Κοιλάδα Καλόξυλου ===
Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις των κατοίκων του Καλόξυλου βρίσκονται στην κοιλάδα του Καλόξυλου που αποτελεί το βόρειο τμήμα του λεκανοπεδίου της Τραγαίας.
 
== Διάφορα ==▼
▲Οι κάτοικοι του χωριού έχουν διατηρήσει στο πέρασμα των χρόνων την παραδοσιακή κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική με τα γραφικά δρομάκια, τις καμάρες, τα πανέμορφα σπίτια, με αυλές και λουλούδια. Η περιοχή βόρεια και ανατολικά του χωριού, μέχρι το όρος Φανάρι, γνωστή ως «κοιλάδα του Καλόξυλου» είναι από τις πιο εύφορες του νησιού, κατάφυτη από [[Ελιά|ελαιώνες]], αμπέλια, πλατάνια, βελανιδιές και οπωροφόρα δένδρα.
 
=== Αγία Τριάδα ===
Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται η επιβλητική κεντρική εκκλησία αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα. ΤοΣτο εσωτερικό της έχει βυζαντινές εικόνες, πολλά αφιερώματα και είναι διακοσμημένη με μαρμάρινους σκαλιστούς κίονες και τέμπλο. Ξεχωρίζει ο «σκαλιστός άγγελος» πάνω από την ωραία[[Ωραία πύληΠύλη]], έργο του γλύπτη [[Γιαννούλης Χαλεπάς|Γιαννούλη Χαλεπά]].<ref name=":2">Μάρτιος 2014. «[https://www.youtube.com/watch?v=lQ6pa82TAF8 Καλόξυλος, Τραγαία Νάξου]» παρουσίαση σε βίντεο του χωριού ''Καλόξυλος'' από τον ''Λευτέρη Ελευθερίου'' που προβλήθηκε στο ''Φεστιβάλ Τέχνης και Πολιτισμού Ελαία'' (Elaia Arts Festival). Ανάκτηση από youtube 29/03/2018.</ref> Να σημειωθεί ότι υπάρχουν και άλλοι «σκαλιστοί άγγελοι» κυρίως στο τέμπλο αλλά είναι αντίγραφα, έργα των μαθητών του Χαλεπά.<br />{{Commons-inline|Category:Agia Triada (Kaloxilos)|Αγία Τριάδα}}
 
=== Βυζαντινές Εκκλησιές και ξωκλήσια ===
Ο κάμπος της Τραγαίας είναι γνωστός για το πλήθος των βυζαντινών εκκλησιών. Έτσι και στην περιοχή του Καλόξυλου υπάρχουν αρκετές:<ref>«[http://www.naxos.gr/gr/naxos/gnorizodas-ti-naxo/ta-horia-tis-naxou/article/?aid=168 Καλόξυλος]» από naxos.gr. [https://web.archive.org/web/20180329143858/http://www.naxos.gr/gr/naxos/gnorizodas-ti-naxo/ta-horia-tis-naxou/article/?aid=168 Αρχειοθετήθηκε] 29/03/2018. Ανακτήθηκε 29/03/2018.</ref>
* Κοντά στο χωριό, γύρω στα 500 μέτρα στο δρόμο προς την Μονή στα αριστερά μας, μέσα στους ελαιώνες, είναι κτισμένη η ''Παναγία η Δαμιώτισσα'', παλιά βυζαντινή εκκλησία του 11ου αιώνα. Στο εσωτερικό διατηρούνται τοιχογραφίες του 12ου-13ου αιώνα καθώς και μαρμάρινα ανάγλυφα από βυζαντινά τέμπλα του 11ου αι.<ref>«[http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=9410 Ι. Ναός Παναγίας Δαμιώτισσας στο Χαλκί Νάξου]» από listedmonuments.culture.gr. [https://web.archive.org/web/20150405162001/http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=9410 Αρχειοθετήθηκε] 05/04/2015. Ανακτήθηκε 29/03/2018.</ref><ref>«[https://www.google.gr/maps/place/%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CF%8C%CE%BE%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82,+%CE%A7%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%BF+843+02/@37.0691321,25.4883408,142m/data=!3m1!1e3!4m5!3m4!1s0x1498063c07e46ef1:0x3ee6ca043c82fcf6!8m2!3d37.0673921!4d25.4904105 Κοντινή δορυφορική εικόνα της Παναγίας Δαμιώτισσας]» από google map.</ref><ref>«[ftp://195.251.131.94/SXOOAP-A-Phase/A3/A3.2/A3.2-KEIMENA/A3.2.pdf Ιερός Ναός Παναγίας ∆αμιώτισσας στο Χαλκί]» σελ. Α3.2-11. Ανακτήθηκε 29/03/2018.</ref><ref>Ασλανίδης, Κλήμης, Πανεπιστήμιο Πατρών 2014, «[http://nemertes.lis.upatras.gr/jspui//handle/10889/8392 Βυζαντινή ναοδομία στη Νάξο : η μετεξέλιξη από την παλαιοχριστιανική στη μεσοβυζαντινή αρχιτεκτονική]» σελ. 109-113. Διδακτορική διατριβή. [https://web.archive.org/web/20180329194514/http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/37192#page/122/mode/2up Αρχειοθετήθηκε] 29/03/2018. Ανακτήθηκε 29/03/2018.</ref>
* Η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ιωάννου Θεολόγου, βρίσκεται 800 μέτρα ανατολικά του Καλόξυλου, στη θέση «Αλμπά», ύψωμαστους πρόποδες του όρους Φανάρι.<ref>«[http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=9584 Ι. Ναός Αγίου Ιωάννου Θεολόγου στη Καλοξύλου Νάξου]» από listedmonuments.culture.gr. [https://web.archive.org/web/20150405150231/http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=9584 Αρχειοθετήθηκε] 05/04/2015. Ανακτήθηκε 29/03/2018.</ref><ref>«[https://www.google.gr/maps/place/%CE%A3%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1+843+00/@37.0652075,25.4986866,138m/data=!3m1!1e3!4m5!3m4!1s0x14980b8e38fb128b:0xd2f92e83a40d9078!8m2!3d37.0837245!4d25.343393 Κοντινή δορυφορική εικόνα του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου]»στο google map.</ref> Επειδή υπάρχει στρώμα με ανεικονικές τοιχογραφίες, πιθανολογείται η ανοικοδόμηση του την εποχή της [[Εικονομαχία|Εικονομαχίας]].<ref>Ασλανίδης, Κλήμης, Πανεπιστήμιο Πατρών 2014, «[http://nemertes.lis.upatras.gr/jspui//handle/10889/8392 Βυζαντινή ναοδομία στη Νάξο : η μετεξέλιξη από την παλαιοχριστιανική στη μεσοβυζαντινή αρχιτεκτονική]» σελ. 119-122. Διδακτορική διατριβή. [https://web.archive.org/web/20180329194514/http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/37192#page/122/mode/2up Αρχειοθετήθηκε] 29/03/2018. Ανακτήθηκε 29/03/2018.</ref>
 
=== Ελαιοτριβεία ===
Ο Καλόξυλος σαν ελαιοπαραγωγικό χωριό είχε δύο ελαιοτριβεία. Το ένα από αυτά έχει ανακαινιστεί-αναπαλαιωθεί όπως ήταν πριν πολλές δεκαετίες και είναι επισκέψιμο. Χρησιμοποιείται σαν πολιτιστικό κέντρο του χωριού και έχει φιλοξενήσει πολλές εκθέσεις τέχνης. Η ενδιαφέρουσα όμως ιστορία του ελαιοτριβείου είναι ότι το 1908 από χειροκίνητο εκσυγχρονίζεται σε ηλεκτροκίνητο με την εγκατάσταση ηλεκτρογεννήτριας. Αργότερα η γεννήτρια αυτή παρέχει ρεύμα στην περιοχή της Τραγαίας και ιδρύεται η πρώτη ηλεκτρική εταιρία της Νάξου, που λειτούργησε μέχρι την έναρξη του πολέμου το 1940. Ακόμα σύμφωνα με την προφορική παράδοση το κτίσμα του ελαιοτριβείου είναι μεταβυζαντινός πύργος της οικογένειας Κόκκου, που όμως δεν ολοκληρώθηκε ποτέ η κατασκευή του.<ref>«[http://thisisnaxos.gr/page.aspx?itemID=SPG113 Ηλεκτρική εταιρεία]» από thisisnaxos.gr. [https://web.archive.org/web/20180329140410/http://thisisnaxos.gr/page.aspx?itemID=SPG113 Αρχειοθετήθηκε] 29/03/2018. Ανακτήθηκε 29/03/2018.</ref><ref name=":2" />
 
=== Λαογραφικό Μουσείο ===
=== Διάφορα ===
* Η ιδιωτική συλλογή του Φλώριου ΧοριανόπουλουΧωριανόπουλου με πολλές χιλιάδες αντικείμενα και σκεύη παλαιότερων χρόνων. ΒρίσκεταιΤο μουσείο, άνοιξε για το κοινό το 2014 και βρίσκεται κοντά στην είσοδο του χωριού, απέναντι από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας.<ref name=":2" /> <br />{{Commons-inline|Category:Folklore Museum F. Chorianopoulos at Kaloxilos|Λαογραφικό Μουσείο}}
 
▲== Διάφορα ==
Είναι μία από τις πιο εύφορες περιοχές του νησιού καθώς είναι κατάφυτη από [[Ελιά|ελαιώνες]], αμπέλια, πλατάνια, βελανιδιές και οπωροφόρα δένδρα. Ο Καλόξυλος και το μαγευτικό φυσικό περιβάλλον της περιοχής θεωρείται ιδανικός τόπος για περιπάτους και πεζοπορία.
 
==Συλλογή Φωτογραφιών==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Καλόξυλος_Νάξου"