Ελληνικός εμφύλιος πόλεμος (1946–1949): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 243:
Ορισμένοι σύγχρονοι (αρχές 21ου αι.) ιστορικοί διαπιστώνουν ότι υπήρξαν ή υπάρχουν δύο κεντρικές ιστοριογραφικές εκδοχές των γεγονότων της δεκαετίας του 1940-50: Η "εκδοχή των νικητών" και η "εκδοχή των ηττημένων". Και οι δύο καθορίζονται από τις ιδεολογικές συγκρούσεις της δεκαετίας του '40.<ref>Μαραντζίδης Ν., "Η διαχείριση της μνήμης ως πολιτικό εργαλείο: Η συλλογική μνήμη της βίας στο μεταπολεμικό πολιτικό σύστημα." Ανακοίνωση στην Επιστημ. Συνάντηση "Η Εμφύλια Βία", Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 18-19 Οκτ. 2002. Αναφέρεται στο [https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/sas/article/view/916 Καλύβας Στάθης, "Εμφύλιος Πόλεμος (1943-1949): Το τέλος των μύθων και η στροφή προς το μαζικό επίπεδο", ''Επιστήμη και Κοινωνία'', τεύχ. 11, 2003, σ. 38.]</ref> και χαρακτηρίζονται ως στρατευμένες και υποταγμένες σε πολιτικές αναγκαιότητες.<ref>Ελεφάντης Α., "Μας πήραν την Αθήνα ... Ξαναδιαβάζοντας μερικά σημεία της ιστορίας 1941-1950". Αθήνα, εκδ. "Βιβλιόραμα", 2002, σ. 23. Αναφέρεται στο [http://stathis.research.yale.edu/files/Epistimi_kalyvas.pdf Καλύβας Στ. (2003), σ. 38.]</ref> Στις δύο αυτές μυθικές εκδοχές της ιστορίας ο κόσμος χωρίζεται σε δύο άκρα, όπου το ένα εξιδανικεύεται και το άλλο δαιμονοποιείται, χωρίς ενδιάμεσες αποχρώσεις και γκρίζες ζώνες.
Μετά τη λήξη του εμφυλίου επικράτησε η εκδοχή των νικητών, σύμφωνα με την οποία το ΕΑΜ ήταν απλώς το προκάλυμμα των κομμουνιστών για να καταλάβουν την εξουσία. Αφού το ΚΚΕ απέτυχε να πάρει την εξουσία ειρηνικά το 1944, το επιδίωξε με τη βία και με την υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης, γεγονός που οδήγησε στον Εμφύλιο. Τα χρησιμότερα στοιχεία αυτής της ιστοριογραφίας ήταν η δημοσίευση από το κράτος των απομνημονευμάτων μεγάλων στρατιωτικών ηγετών του κυβερνητικού στρατού. Κατά την ίδια ιστορική θεώρηση οι πρώτες αριστερές ιστορικές ερμηνείες του Εμφυλίου άρχισαν να εμφανίζονται στη δεκαετία του 1960. Η βασική γραμμή αυτής της ιστοριογραφίας ήταν ότι το ΕΑΜ ήταν μη-κομμουνιστική οργάνωση με ευρεία λαϊκή βάση που ζητούσε την απελευθέρωση από ξένες δυνάμεις και κοινωνική δικαιοσύνη. Το ΕΑΜ θα ερχόταν στην εξουσία με ειρηνικά μέσα αν δεν επενέβαιναν οι βρετανικές δυνάμεις που υποστηρίζονταν από την τοπική ολιγαρχία. Μετά την δικτατορία του 1967-1974, η αριστερή ιστοριογραφία σχεδόν εκτόπισε τις δεξιές ερμηνείες. Η νίκη του [[ΠΑΣΟΚ]] στις εκλογές του 1981 κατέστησε αυτή την αριστερή ιστοριογραφική εκδοχή σε κρατική ορθοδοξία, όπως αντίστοιχα είχε γίνει με την δεξιά ιστοριογραφία στη δεκαετία του 1950. Η αριστερή άποψη για τον εμφύλιο έγινε η κυρίαρχη στο δημόσιο διάλογο και στα σχολικά βιβλία. Αυτό δεν άλλαξε ούτε με τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου. Στους τελευταίους μήνες του 1997 κυκλοφόρησε ένας σημαντικός αριθμός ιστορικών βιβλίων με έντονη προτίμηση προς την Αριστερά. Η σοβαρή ιστορική έρευνα εμποδιζόταν από την κακή κατάσταση των κρατικών αρχείων, τη μη διαθεσιμότητα των αρχείων του ΚΚΕ και τη μαζική καύση των ατομικών φακέλλων που τηρούσε η Αστυνομία το 1989. Εν τούτοις, μια αναθεωρητική τάση άρχισε να εμφανίζεται, η οποία εστιάζει περισσότερο στην εποχή της κατοχής, λαμβάνει υπόψη τους κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες, υιοθετεί την "εκ των κάτω" οπτική με έντονη τοπική τάση, τοποθετεί την ελληνική ιστορία σε ευρύτερη διεθνή συγκριτική προοπτική, και στηρίζεται στην προφορική ιστορία, τις τοπικές σπουδές και τις προσωπικές μνήμες για να αναπληρώσει την έλλειψη αρχειακού υλικού.<ref>[
Μετά την αυγή του εικοστού πρώτου αιώνα, οι ιστορικοί πλέον προσπαθούν να ερευνήσουν την ιστορική αλήθεια για εκείνη την περίοδο.
| |||