Ιερό του Δία Σωτήρος και της Αθηνάς Σωτείρας (Πειραιάς): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

Ο ναός ήταν αφιερωμένος στη λατρεία του [[Δίας (μυθολογία)|Δία]] και της [[Αθηνά|Αθηνάς]]. Εντός του ναού υπήρχαν αγάλματα των δύο θεών, αμφότερα κατασκευασμένα από [[Χαλκός|χαλκό]]. Ο Δίας κρατούσε τη Νίκη και η Αθηνά, δόρυ.<ref name="Steinh"/><ref name="Pausa"/>. Αναφέρεται ότι η [[Παλλάς του Βελλετρίου]] μπορεί να είναι αντίγραφο του αγάλματος της Αθηνάς αυτού του ναού.

Ο [[Λυκούργος (ρήτορας)|Λυκούργος]] (390-324 π.Χ.) στο [[:s:Κατά Λεωκράτους|Κατά Λεωκράτους]] αναφέρει το «ἱερὸν τοῦ Διὸς τοῦ σωτῆρος καὶ τῆς Ἀθηνᾶς τῆς σωτείρας» όταν κατηγορεί τον Λεωκράτη ότι αναίσχυντα έφυγε με πλοίο αφήνοντας/με θέα την Ακρόπολη και το ιερό του Διός του Σωτήρος και της Αθηνάς της Σωτείρας για να σωθεί<ref>[[Λυκούργος (ρήτορας)|Λυκούργος]], [[:s:Κατά Λεωκράτους]], 17, 136-37</ref><ref name="Lambert"/>.

 

 

Πάνω από έξη αιώνες μετά την κατασκευή του, το 2ο αιώνα μ.Χ., ο [[Παυσανίας]] αναφέρει στο κεφάλαιο «Αττικά» του έργου του [[Ελλάδος περιήγησις]] ότι άξιο για να δει κανείς στον Πειραιά («θέας δὲ ἄξιον τῶν ἐν Πειραιεῖ», «αξιοθέατο» σύμφωνα με τη σημερινή ορολογία) ήταν το τέμενος της Αθηνάς και του Διός<ref name="Pausa"/><ref name="Lambert">[http://books.google.gr/books?id=Ll_yoRm4MwkC&lpg=PA304&dq=temple%20piraeus%20Zeus%20Athena&pg=PA304#v=onepage&q=temple%20piraeus%20Zeus%20Athena&f=false Inscribed Athenian Laws and Decrees 352/1-322/1 BC: Epigraphical Essays Brill Studies in Greek and Roman Epigraphy], S. D. Lambert, εκδ. BRILL, 2012, ISBN 900420931X, ISBN 9789004209312, σελ. 304</ref>. Στη συνέχεια σημειώνει: «Εκεί τον [[Λεωσθένης (στρατηγός)|Λεωσθένη]], ο οποίος των Αθηναίων και όλων των Ελλήνων και των Βοιωτών, τους Μακεδόνες κράτησε με μάχη για άλλη μια φορά και τρέχοντας στη Λαμία έπιασε την περιοχή απέναντι από την [[Οίτη]], αυτόν τον Λεωσθένη και τους στρατιώτες του ζωγράφισε ο [[Αρκεσίλαος (ζωγράφος)|Αρκεσίλαος]]».<ref name="Pausa">[[Παυσανίας]] [[:s:Ελλάδος περιήγησις/Αττικά#p1.3|Αττικά]], «θέας δὲ ἄξιον τῶν ἐν Πειραιεῖ μάλιστα Ἀθηνᾶς ἐστι καὶ Διὸς τέμενος· χαλκοῦ μὲν ἀμφότερα τὰ ἀγάλματα, ἔχει δὲ ὁ μὲν σκῆπτρον καὶ Νίκην, ἡ δὲ Ἀθηνᾶ δόρυ. ἐνταῦθα Λεωσθένην, ὃς Ἀθηναίοις καὶ τοῖς πᾶσιν Ἕλλησιν ἡγούμενος Μακεδόνας ἔν τε Βοιωτοῖς ἐκράτησε μάχῃ καὶ αὖθις ἔξω Θερμοπυλῶν καὶ βιασάμενος ἐς Λάμιαν κατέκλεισε τὴν ἀπαντικρὺ τῆς Οἴτης, τοῦτον τὸν Λεωσθένην καὶ τοὺς παῖδας ἔγραψεν Ἀρκεσίλαος.»</ref>