Πτολεμαίος Β΄ Φιλάδελφος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Πτολεμαίος Β’ ο Φιλάδελφος''' ([[Κως]], [[309 π.Χ.]] – [[Αλεξάνδρεια]], [[246 π.Χ.]]) ήταν βασιλιάς της [[Αρχαία Αίγυπτος|Αιγύπτου]] από το [[283 π.Χ.|283]] έως το [[245 π.Χ.]], ο δεύτερος της [[Δυναστεία των Πτολεμαίων|δυναστείας των Πτολεμαίων]], οι οποίοι κυβέρνησαν τη χώρα κατά την [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστική]] περίοδο. Πατέρας του και ιδρυτής της δυναστείας ήταν ο [[Πτολεμαίος ο Σωτήρ|Πτολεμαίος Α’ ο Σωτήρ]], στρατηγός του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλεξάνδρου του Μεγάλου]]. Μητέρα του ήταν η τέταρτη και ευνοούμενη σύζυγος του πατέρα του, η [[Βερενίκη Α’ της Αιγύπτου|Βερενίκη Α’]]. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του ισχυροποίησε τον έλεγχο της Αιγύπτου πάνω στην [[Παλαιστίνη (ιστορική περιοχή)|Παλαιστίνη]] και τη Βόρεια [[Αφρική]] και τη μεταμόρφωσε σε κέντρο του ελληνικού πολιτισμού.

 

 

Ο πατέρας του Πτολεμαίου, ο Πτολεμαίος ο Σωτήρ, ήταν ένας από τους στρατηγούς του Αλεξάνδρου, αυτός στον οποίο δόθηκε το βασίλειο της Αιγύπτου μετά τη διανομή του απέραντου κράτους του Μακεδόνα στρατηλάτη. Είχε τέσσερις γνωστές σε εμάς συζύγους. Όταν η τρίτη από αυτές η [[Ευρυδίκη της Αιγύπτου|Ευρυδίκη]], κόρη του [[Αντίπατρος|Αντίπατρου]], έφτασε στην Αίγυπτο για να παντρευτεί τον Πτολεμαίο, έφερε μαζί της μια νεαρή χήρα, τη Βερενίκη, ως κυρία επί των τιμών της. Ο βασιλιάς συνήψε ερωτικές σχέσεις με την Βερενίκη, και έγινε η ευνοούμενη η τέταρτη σύζυγός του. Του χάρισε τρία παιδιά: την [[Αρσινόη Β' της Αιγύπτου|Αρσινόη]], τη [[Φιλωτέρα]] και τον Πτολεμαίο. Ο θρόνος ανήκε δικαιωματικά στο γιο της Ευρυδίκης, τον [[Πτολεμαίος Κεραυνός|Πτολεμαίο Κεραυνό]] που ήταν μεγαλύτερος, όμως ο πατέρας του επέλεξε το γιο της Βερενίκης, τον Πτολεμαίο. Σε ηλικία 18 ετών, το [[290 π.Χ.]] έγινε συμβασιλέας του πατέρα του για να εξασφαλιστεί η διαδοχή του. Ο ετεροθαλής αδελφός του, ο Πτολεμαίος Κεραυνός, φιλονίκησε με τον πατέρα του και εγκατέλειψε την Αλεξάνδρεια. Αργότερα έγινε βασιλιάς της [[Μακεδονικό βασίλειο|Μακεδονίας]].

Ο Πτολεμαίος ως χαρακτήρας ήταν πολύ διαφορετικός από τον πατέρα του. Το σκληροτράχηλο στρατηγό του Αλεξάνδρου διαδέχτηκε ένας άντρας με αγάπη για τις επίγειες απολαύσεις, με ενδιαφέρον για τις επιστήμες και τις τέχνες. Η συνήθεια τού να προσλαμβάνονται οι καλύτεροι εκπαιδευτικοί ή ποιητές για να μορφώσουν τον πρίγκιπα – διάδοχο, ήταν κάτι που ο Πτολεμαίος ο Σωτήρ γνώριζε από την πατρίδα του, τη Μακεδονία, όπου ο νεαρός Αλέξανδρος διδάχτηκε από τον ίδιο τον [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]]. Παιδαγωγός του υπήρξε ο [[Στράτων της Λαμψάκου]], ένας από τους κύριους αντιπροσώπους της Σχολής του Αριστοτέλη. Θεωρείται πως από εκεί πηγάζει το ενδιαφέρον που επέδειξε ο μετέπειτα βασιλιάς για τη [[ζωολογία]] και τη [[γεωγραφία]], μιας και ο Αριστοτέλης και οι αρχές του ήταν στραμμένες προς τη μελέτη των επιστημών.

 

Όπως και ο πατέρας του, ο Πτολεμαίος Β’ ήταν ένας έξυπνος διπλωμάτης. Όταν έχανε σε στρατιωτικό επίπεδο, αναπλήρωνε το χαμένο έδαφος κανονίζοντας στρατηγικούς γάμους που μετέτρεπαν τους εχθρούς του σε συγγενείς. Ήταν επίσης και ικανός κυβερνήτης, οργανώνοντας την αιγυπτιακή οικονομία για να ιδρύσει μια περίοδο ευμάρειας, τουλάχιστον για τις ανώτερες κοινωνικά τάξεις και τους εμπόρους. Η Αλεξάνδρεια μεγάλωσε τόσο σε μέγεθος που έπρεπε να χωριστεί σε τρεις συνοικίες: τη Ρακότιδα, όπου κατοικούσαν οι ντόπιου Αιγύπτιοι, το Βρουχείο, το βασιλικό ελληνικό κομμάτι της πόλης και η [[Εβραίοι|Εβραϊκή]] συνοικία.

 

Έθεσε έτσι τις βάσεις για όλα εκείνα τα πράγματα που έκαναν την Αλεξάνδρεια γνωστή. Δεν προήλθαν βέβαια όλα αυτά από την ανιδιοτελή αγάπη του βασιλιά για τα γράμματα. Ήταν και ένα τρόπος προβολής. Όπως ακριβώς οι λόγιοι επωφελούνταν της προστασίας του βασιλιά, έτσι ήταν υποχρεωμένοι να τον εκθειάζουν στα γραπτά τους και να του αποδίδουν θεϊκά χαρακτηριστικά. Φυσικά, αυτή η διαφήμιση δεν έφτανε και πολύ καλά μέχρι τα πέρατα του βασιλείου. Η χώρα αποτελούνταν από δυο διαφορετικούς κόσμους που δεν συμφιλιώθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος της βασιλείας των Πτολεμαίων. Πολλοί από τους Έλληνες δεν έμπαιναν στον κόπο να μάθουν την [[Αρχαία αιγυπτιακή γλώσσα|αιγυπτιακή γλώσσα]], και πιστεύεται πως η πρώτη ηγεμόνας που το έκανε δεν είναι άλλη από τη διάσημη [[Κλεοπάτρα Ζ΄|Κλεοπάτρα]], την τελευταία μονάρχη της δυναστείας. Οπότε όλες οι διαδικασίες γίνονταν διαμέσου διερμηνέων. Η περίπλοκη γραφειοκρατία ήταν αυτή που κυβερνούσε.

 

Η φιλοδοξία του Οίκου των Πτολεμαίων ήταν να επεκτείνει την κυριαρχία του εκτός της Αιγύπτου, σε περιοχές της [[Ασία]]ς, καθώς και να κυριαρχήσει στο θαλάσσιο χώρο της [[Μεσόγειος|Μεσογείου]] και να αποκτήσει επιρροή στα πολιτικά πράγματα του ελληνικού κόσμου. Ως αποτέλεσμα οι διαμάχες με τα γειτονικά κράτη ήταν αναπόφευκτες. Η βασιλεία του Πτολεμαίου περιελάμβανε πολλούς πολέμους, μα συνήθως διεξάγονταν από τους στρατηγούς και τους ναυάρχους του. Μόνο σε μια εκστρατεία στο [[Νείλος|Νείλο]] μαθαίνουμε πως συμμετείχε αυτοπροσώπως ο Πτολεμαίος, αντίθετα με τον πατέρα του ή με άλλους σύγχρονους του όπως ο [[Αντίοχος Α΄ Σωτήρ|Αντίοχος Α΄]] ή ο [[Αντίγονος Β΄ Γονατάς]]. Κατά τη διάρκεια των ετών που κυβερνούσε ο Πτολεμαίος, σημειώθηκαν πολλές πολιτικές ζυμώσεις στην περιοχή της Ανατολικής [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]]. Το [[281 π.Χ.|281]] οι δύο τελευταίοι διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο [[Λυσίμαχος]] και ο [[Σέλευκος Α’ Νικάτωρ|Σέλευκος]] συγκρούστηκαν για να διευθετήσουν τις πολιτικές τους διαφορές. Ο Λυσίμαχος ηττήθηκε και έχασε τη ζωή του. Όσο για το Σέλευκο, ο δρόμος προς το θρόνο του Αλεξάνδρου ήταν πια ανοικτός για εκείνον. Η κατάσταση για το νεαρό Πτολεμαίο, ο οποίος ήταν ταυτόχρονα και πεθερός και γαμπρός του νεκρού Λυσίμαχου, ήταν πολύ επικίνδυνη. Μαζί με το Σέλευκο ήταν και ο ετεροθαλής αδελφός του, ο Πτολεμαίος Κεραυνός, και υπήρχε πάντα η πιθανότητα ο γηραιός βασιλιάς να βοηθούσε τον Κεραυνό να διεκδικήσει τα δικαιώματά του στο θρόνο της Αλεξάνδρειας.