μ
καμία σύνοψη επεξεργασίας
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 81.186.68.202 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρή... |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{μορφοποίηση}}
{{Τεχνικές ζωγραφικής}}
Η '''ξυλογραφία''' (αγγλ. woodcut) είναι η τέχνη της εγχάραξης πάνω σε ξύλινη επιφάνεια αναγλυφικών αναπαραστάσεων, προορισμένες προς εκτύπωση και το αποτέλεσμα της εκτυπώσεως αυτών των αναπαραστάσεων
Η τέχνη αυτή ήταν γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, οι ινδοί, οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι ήταν οι λαοί που γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν την ξυλογραφία ταυτόχρονα με την χαρακτική των μετάλλων. Κατά τον μεσαίωνα η ξυλογραφία χρησιμοποιείται σε σφραγίδες και μονογράμματα και για την αποτύπωση έγχρωμων σχεδίων κυρίως σε υφασμάτινες επιφάνειες.
Οι παλαιότερες ξυλογραφίες που σώζονται βρέθηκαν στην Κίνα και τοποθετούνται χρονολογικά στην εποχή της δυναστεία των Τανγκ, μεταξύ 618-905 μ.Χ
Από την Κίνα η τέχνη της ξυλογραφίας διαδόθηκε στην Ιαπωνία κατά τον Η΄ αιώνα για την αναπαράσταση λαϊκών εικόνων που αναπαρίσταναν θρησκευτικά θέματα. Στην Ιαπωνία παρ'όλα αυτά δημιουργήθηκε μεταγενέστερα σχολή με καλλιτέχνες, όπου ενώ θεωρούσαν τη ζωγραφική ως ύψιστη τέχνη, επιδίδονται ταυτόχρονα στην τέχνη της ξυλογραφίας.
Γραμμή 14:
Αργότερα οι ξυλογραφίες αναπαρίσταναν εικόνες σε βιβλία, με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί τα πρώτα βιβλία του σημερινού τύπου, κυρίως για εκκλησίες και για βασιλείς. Παράλληλα μέσω των ξυλογραφιών δημιουργήθηκαν σειρές ολόκληρων αναπαραστάσεων του θείου δράματος και εμφανίζονται έτσι στα μάτια του λαού, εικόνες που χαρακτηρίζονται από συνέχεια και αλληλουχία και οι οποίες αποτελούν πλήρη εξιστόρηση γεγονότων. Αργότερα έγινε προσπάθεια για εξιστόρηση μέσω των ξυλογραφιών βίων διαφόρων αγίων και ηρώων.
Περίπου σε αυτή την κατεύθυνση κινείται η ξυλογραφία κατά τον ΙΕ΄ αιώνα όταν ανακαλύφθηκε η μέθοδος της τυπογραφίας. Η τυπογραφία κατά κάποιο τρόπο είχε ως πρόγονο τη ξυλογραφία. Τα πρώτα στοιχεία, τα οποία χρησιμοποίησε ο Γουτεμβέργιος, για την εκτύπωση, κατασκευάστηκαν με τη μέθοδο της ξυλογραφίας, όπως για παράδειγμα ήταν, η χρήση των παραστάσεων των γραμμάτων του αλφαβήτου, που δημιουργήθηκαν πάνω σε λείες ξύλινες επιφάνειες
Εκτός από την παράθεση σε ολόκληρη τη σελίδα της εικόνας μιας ξυλογραφίας στην πορεία αυτές άρχισαν να εισχωρούν και εντός του κειμένου. Οι ξυλογραφικές αυτές εικόνες ήταν χονδροειδείς και πολλές φορές τοποθετούνταν με μη αρμονικό τρόπο ως προς το κείμενο. Λόγω της εμφανίσεως της χαλκογραφίας και άλλων ειδών χαρακτικής, η ξυλογραφία αφού έφτασε στο απόγειό της, παρήκμασε κατόπιν κατά τον ΙΗ΄ αιώνα και είχε περιέλθει σχεδόν σε πλήρη αχρηστία.
Γραμμή 21:
== Είδη ξυλογραφίας ==
Υπάρχουν δύο είδη ξυλογραφίας, ανάλογα με τον τρόπο κοπής της ξύλινης πλάκας από το δένδρο και τη φορά των νερών της: η ξυλογραφία σε πλάγιο ξύλο και η ξυλογραφία σε όρθιο ξύλο
Το ''πλάγιο ξύλο'' εμφανίστηκε πολύ παλιά. Κομμένο στην κατεύθυνση του κορμιού του δένδρου, με οριζόντια τα νερά του για το χαράκτη, είναι μαλακό και δουλεύεται σχετικά εύκολα. Προέρχεται από δένδρα κερασιάς, καρυδιάς, αχλαδιάς, μηλιάς, λεμονιάς που έχουν ομοιογενή μάζα και δεν σκάνε.
Γραμμή 31:
Οι επιφάνειες του αλείφονταν με λευκή πάστα ανθρακικού μολύβδου, πάνω στην οποία ο χαράκτης σχεδίαζε με μολύβι το έργο πριν το χαράξει με το καλέμι. Άντεχε το ξύλο αυτό σε πολλά τυπώματα – κάπου 900000 είχε τραβήξει ο ίδιος ο Μπέγουικ για μιαν εφημερίδα του Νιούκαστλ – ενώ εξασφάλιζε
την πιστότατη απόδοση λεπτομερειών του σχεδίου (δύο σοβαρά πλεονεκτήματα για την εκτύπωση εικόνων)
== Η διαδικασία της ξυλογραφίας ==
Γραμμή 63:
Στη συνέχεια με τον κύλινδρο απλώνεται το μελάνι πάνω στην
ξυλογραφική μήτρα. Λόγω της σκληρότητας του εκτυπωτικού μελανιού, επιτυγχάνεται
επικάλυψη μόνο των προεξαρχόντων μερών της ανάγλυφης εικόνας
Το μελάνωμα γίνεται αρκετές φορές μέχρι να καλυφτεί πλήρως η ανάγλυφη επιφάνεια
σε όλα τα σημεία της.
Γραμμή 78:
χειροποίητο απορροφητικό χαρακτικό χαρτί. Υπάρχουν και τα ασιατικού τύπου
ημιδιαφανή χαρτιά, τα οποία προέρχονται από την ιαπωνική και κινέζικη
ξυλογραφική παράδοση<ref>Μιχάλης Αρφαράς. ''Χαρακτική'' και έντυπη τέχνη. ''
Ακολουθεί η εκτύπωση. Με τη βοήθεια ενός χαρτοκόπτη ή
Γραμμή 85:
την πίσω επιφάνεια του χαρτιού με αποτέλεσμα το σχέδιο τυπώνεται στο χαρτί
αντίστροφα από την πλάκα – το αριστερό στην πλάκα αποτυπώνεται δεξί στο χαρτί –
και αυτό πρέπει να το γνωρίζει ο χαράκτης, όταν σχεδιάζει π.χ. γράμματα
Η πίεση έχει ως αποτέλεσμα τη μεταφορά του εκτυπωτικού
μελανιού από το ξύλο στο χαρτί. Το μελάνωμα και το τύπωμα είναι διαδικασίες που
επαναλαμβάνονται για κάθε αντίτυπο. Τον αριθμό των αντιτύπων καθορίζει πάντα ο
δημιουργός της ξυλογραφίας<ref>Ο αριθμός των αντιτύπων της ξυλογραφίας δεν είναι μεγάλος, εξαρτάται από την περιορισμένη αντοχή της ξύλινης πλάκας. Τον 14<sup>ον</sup> και 15<sup>ον</sup> αιώνα, όταν ήθελαν πολλά αντίτυπα ενός έργου, χρησιμοποιούσαν αντί του ξύλου μέταλλο, όπου χάραζαν την παράσταση με την τεχνική της ξυλογραφίας ή με κουκκίδες.</ref>.
Βοηθητικές μηχανές για την εκτύπωση αποτελούν η
Γραμμή 106:
εκτύπωσης, πιέζει πάντα μια πολύ λεπτή επιφάνεια, σχεδόν γραμμή. Με τον τρόπο
αυτό επιτυγχάνεται, σε αντίθεση με τις βιβλιοδετικές πρέσες, να τυπώνεται στο
χαρτί και μελάνι από προβληματικά μέρη του ξύλου
Το έντυπο σχέδιο είναι έναν είδωλο του ανάγλυφου σχεδίου και άπαξ και
ολοκληρωθεί η εκτύπωση, τα νωπά έντυπα απλώνονται για να στεγνώσουν.
Γραμμή 126:
== Παραπομπές ==
<references />
▲και έντυπη τέχνη.'' Πρώτη Έκδοση ed. Αθήνα: Μεταίχμιο; 2008
== Φωτογραφίες ==
<gallery>
| |||