Φραγκίσκος Μπαρόκιος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{μορφοποίηση}}{{πληροφορίες προσώπου|noref=true}}Ο '''Φραγκίσκος Μπαρότσι''' (''Francesco Barozzi'', [[Ηράκλειο Κρήτης|Ηράκλειο]], [[9 Αυγούστου]] [[1537]] - [[Βενετία]], [[23 Νοεμβρίου]] [[1604]]) ήταν [[Ιταλία|Ιταλός]] [[μαθηματικός]] και επιστήμονας.

Από τον γάμο του JacomoΤζάκομο του LorenzoΛορέντζο BarozziΜπαρότσι με τηντη FiordeliseΦιορντελίζε DonoΝτόνο, γεννήθηκε o FrancescoΦραντσέσκο BarozziΜπαρότσι στις 9 Αυγούστου 1537 στο [[Ηράκλειο Κρήτης|Ηράκλειο]]. Δεύτερος από τα τρία αγόρια που γεννήθηκαν <ref>Οι αδελφοί του ήταν ο LaurentioΛαυρέντιος (1533), που μετοίκησε στα Χανιά μετά τον γάμο του, και ο ZorziΓεώργιος (1543). Βλ. ό. π., σ. 403,</ref>, μαθήτευσε δίπλα στον Ανδρέα Δώνο, γνωστό κωδικογράφο, λόγιο και επίτροπο του οικουμενικού[[Οικουμενικό πατριαρχείουΠατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως|Οικουμενικού Πατριαρχείου]] στην Κρήτη, από τον οποίο διδάχτηκε ελληνικά και λατινικά. <ref> Νικόλαος Παναγιωτάκης, «Η παιδεία κατά τη βενετοκρατία». Κρήτη: Ιστορία και Πολιτισμός. Επιμέλεια: Ν. Παναγιωτάκης. Τόμος δεύτερος. Κρήτη: Σύνδεσμος τοπικών ενώσεων Δήμων & Κοινοτήτων Κρήτης, 1988. σ. 176.</ref>. Το 1553 ταξιδεύει πρώτη φορά στηνστη Βενετία, προκειμένου να υποστεί την Provaεγκριθεί d’ως Nobilitaευγενής και να καταστεί μέλος του MaggiorΜεγάλου ConsilioΣυμβουλίου (30 Νοεμβρίου 1553).

Επέστρεψε στην Ιταλία το 1556, προκειμένου να παρακολουθήσει σπουδές μαθηματικών, φιλοσοφίας και αστρονομίας στο [[πανεπιστήμιο της Πάντοβα]] (1557 – 1559), μετά το πέρας των οποίων παρέμεινε και δίδαξε στο ίδιο πανεπιστήμιο μέχρι το 1560, <ref> Francesco Barozzi, Βενετικές πηγές της Κρητικής Ιστορίας – 3, Descrittione dell’ Isola di Creta (Περιγραφή της Κρήτης) 1577/8. επιμέλεια Στέφανος Κακλαμάνης. Ηράκλειο: Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, 2004, σ. 36</ref>, οπότε εξέδωσε και το πρώτο του βιβλίο, <ref>«Procli…in primum Euclidis Elementorum librum commentariorum ad universam mathematicam disciplinam principium eruditionis tradentium Libri IIII A Francesco Barocio partition veneto summa opera, cura ac diligentia cunctis mendis expurgati: Scholiis et figuris quae in graeco codice omnes desiderabantur aucti», βλ. Γιαλαμά, ό. π., σ. 303</ref>, μια πραγματεία σχετικά με τα σχόλια του [[Πρόκλος|Πρόκλου]] στα στοιχεία του [[Ευκλείδης|Ευκλείδη]], αντικείμενο διδασκαλίας και έρευναςέρευνάς του στο πανεπιστήμιο. Κατά την παραμονή του στην Ιταλία, ο Francesco BarozziΜπαρόκιος διατηρούσε επαφές με γνωστούς λογίους και προσωπικότητες, όπως μαρτυρεί η πλούσια αλληλογραφία του, υπήρξε δε μέλος της Ακαδημίας των Potenti (Δυνατών) ήδη από το 1557. <ref>ο.π, σελ. 302 – 303.</ref>.

Με την επιστροφή του στην Κρήτη, έχοντας την εμπειρία από την συμμετοχή του αυτή, σχεδιάζει μαζί με τον [[Ιωάννης Βεργίτσης|Ιωάννη Βεργίτση]] και τον [[Δανιήλ Φουρλάνος|Δανιήλ ΦρουρλάνοΦουρλάνο]] την ίδρυση στηστην πόλη του [[Ρέθυμνο|Ρεθύμνου,]] μιας ακαδημίας στα πρότυπα των ακαδημιών, που λειτουργούσαν στην Ιταλία. Έτσι στις 4 Ιανουαρίου 1562 εκφωνείται ο εναρκτήριος λόγος της Ακαδημίας των Vivi (ζωντανών, ασυμβίβαστων). Σύμφωνα με τις πηγές είναι ο πρώτος πνευματικός σύλλογος, που ιδρύθηκε στον ελλαδικό χώρο στα νεότερα χρόνια και ένας από τους πρώτους του είδους του σε όλη την Ανατολική Ευρώπη.<ref> Παναγιωτάκης, ό. π., σ. 191.</ref>

Στις 26 Απριλίου 1562 νυμφεύεται την HelisabethaΕλιζαμπέτα BarozziΜπαρότσι, κόρη του Βενετού ευγενούς από τα Χανιά FrancescoΦραντσέσκο Barozzi του MarinΜπαρότσι. Δεν έχουμε στοιχεία για τον βαθμό συγγενείας που τους ένωνε, εξετάζοντας όμως το προικοσύμφωνο του γάμου τους παρατηρούμε την κατοχή γης και από τις δύο οικογένειες στις ίδιες περιοχές. Από τον γάμο του με την IsabethaΕλιζαμπέτα απέκτησε έναν υιό, τον JacomoΤζάκομο (1564), και μία κόρη, τηντη FiordeliseΦιορντελίζε, η οποία το 1590 νυμφεύθηκε τοντο βενετόΒενετό ευγενή από το Ρέθυμνο StaiΣτάι BarozziΜπαρότσι του ZorziΖόρζι. Μετά τον αιφνίδιο θάνατο της γυναίκας του το 1568, φεύγει στη Βενετία, όπου και θα παντρευτεί τέσσερα χρόνια αργότερα (1572) την FloridaΦλορίντα FloridoΦλορίντο, κόρη του κόμη της Prata[[Πράτα]], GiovanniΤζοβάνι FloridoΦλορίντο, λαμβάνοντας προίκα συνολικά 5.000 δουκάτων. <ref> Γιαλαμά, ό. π., σ. 306.</ref>. Από το γάμο αυτό γεννήθηκε ο δεύτερος υιός του, AndreaΑνδρέας, στις 22 Δεκεμβρίου 1573 στον Άγιο Κωνσταντίνο. <ref> ό. π., σ. 356.</ref>.

Ο Francesco BarozziΦραγκίσκος όλη αυτή τη περίοδο παρουσιάζει και ένα αξιόλογο εκδοτικό και συγγραφικό έργο. Εκδίδει στη Βενετία τέσσερα πονήματά του, που έχουν να κάνουν με τις μαθηματικές θεωρίες του [[Αρχιμήδης|Αρχιμήδη]] και του Ευκλείδη, τις προφητείες του [[Νοστράδαμος|Νοστράδαμου]], αλλά και μια [[Κοσμογραφία|Κοσμογραφία,]] που αντιτάσσεται στο [[Ηλιοκεντρισμός|ηλιοκεντρικό]] μοντέλο του [[Νικόλαος Κοπέρνικος|Κοπέρνικου]], υποστηρίζοντας ότι η Γη είναι το κέντρο του κόσμου. Όλα αφιερωμένα σε σημαντικές προσωπικότητες της εποχής, που σε συνδυασμό με την αλληλογραφία του μας δείχνουν το εύρος του πνευματικού κύκλου του. <ref> Ό. π., σ. 305 – 306</ref>. Μαζί με αυτά εκδίδει και το «Descrizione dell’ Isola di Creta» (Περιγραφή της νήσου Κρήτης), το οποίο αφιερώνει στον γενικό προβλεπτή Giacomo[[Τζάκομο FoscariniΦοσκαρίνι]] και είναι μία από τις πρώτες περιγραφές της Κρήτης με πλήθος δημογραφικών στοιχείων, όπου αναφέρει, μεταγράφει και μεταφράζει πολλές ελληνικές επιγραφές. <ref> Francesco Barozzi, Βενετικές πηγές της Κρητικής Ιστορίας – 3, Descrittione dell’ Isola di Creta (Περιγραφή της Κρήτης) 1577/8. επιμέλεια Στέφανος Κακλαμάνης. Ηράκλειο: Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, 2004.</ref>.

Το 1587, μετά από ενδελεχή μυστική έρευνα, δικάζεται από την [[Ιερά Εξέταση]], στην οποία προήδρευσε ο ίδιος ο Πατριάρχης της Βενετίας Giovanni[[Τζοβάνι TrevisanoΤρεβιζάνο]], με την κατηγορία της [[Μαγεία|μαγείας]] και υποχρεώθηκε να καταβάλει το ποσό των πενήντα χρυσών δουκάτων εφάπαξ στους επισκόπους Κρήτης και Ρεθύμνου και σε δημόσια αποκήρυξη των πράξεων του στηστην πλατεία του Αγίου Μάρκου της Βενετίας. Μαζί του καταδικάστηκαν και η κόρη του FiordeliseΦιορντελίζε, ο σύζυγος της, StaiΣτάι BarozziΜπαρότσι, και ο βενετόςΒενετός ευγενής Δανιήλ Malipiero.Μαλιπιέρο <ref> ό. π., σ. 309.</ref>.

Βαθύτατα πληγωμένος, επέστρεψε στη Κρήτη το 1588 και κατοίκησε απομονωμένος στην έπαυλη του στον Άγιο Κωνσταντίνο. Μετά τον γάμο του υιού του, AndreaΑντρέα, με την CateruzzaΚατερούτσα ChiozzaΚιότσα, κόρη ενός εκ των μεγαλυτέρων εχθρών του στη Κρήτη, <ref> Για τη διαμάχη του με τις οικογένειες των ευγενών ChiozzaΚιότσα και LombardoΛομπάρντο βλ. ό. π., σ. 323</ref>, αποφασίζει να επιστρέψει στη Βενετία το 1565, όπου και έμεινε μέχρι τον θάνατό του από [[αποπληξία]] το 1604. Μετά τον θάνατο του, ο ανιψιός του, Jacomo Barozzi τουΤζάκομο ZorziΜπαρότσι, που υιοθετήθηκε από τον ίδιο τα τελευταία χρόνια της ζωής του, πούλησε την τεράστια και πολύτιμη βιβλιοθήκη του στο [[πανεπιστήμιο τουτης OxfordΟξφόρδης]].

Η εκπαιδευτική και φιλολογική άνθηση που παρατηρείται στη Κρήτη τους δύο τελευταίους αιώνες της [[Ενετοκρατία στην Κρήτη|βενετοκρατίας]] δεν εκπορεύτηκε από την ανώτερη τάξη των ευγενών, αλλά από την ανερχόμενη κρητική αστική τάξη. Ο Παναγιωτάκης καταλήγει ότι ο FrancescoΦραγκίσκος BarozziΜπαρόκιος ήταν ο μόνος από τους βενετούςΒενετούς ευγενείς, που συνέβαλλε στην κρητική αναγέννηση και στην επαφή της Κρήτης με τα πνευματικά ρεύματα της Ευρώπης. Αποτελούσε μία φωτεινή εξαίρεση στη μορφωτική ερημιά των ανθρώπων της τάξης του. <ref> Παναγιωτάκης, ό. π., σ. 182</ref>

*«Νέες Ειδήσεις για τον βενετοκρητικό λόγιο Φραγκίσκο Barozzi (1537 – 1604)», ''Θησαυρίσματα 20''. Διονυσία Γιαλαμά. Βενετία: Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας, 1990, σ. 346.

<br />{{Authority control}}