Ισημερινό τροπικό κλίμα

Το ισημερινό, ισημερινό βροχερό, τροπικό βροχερό, τροπικό υγρό κλίμα ή κλίμα τροπικής ζούγκλας (Κέππεν: Af) είναι ένας υποτύπος του τροπικού κλίματος που χαρακτηρίζεται από υψηλές θερμοκρασίες (με μέση μηνιαία θερμοκρασία υψηλότερη των 18°C), ισοθερμία (ετήσια διακύμανση της θερμοκρασίας <5°C), καθώς και πυκνές βροχοπτώσεις (σε μερικές περιοχές αγγίζει τα 6000 mm). Εντοπίζεται σε περιοχές κοντά στον Ισημερινό σε πολύ χαμηλά γεωγραφικά πλάτη (μεταξύ 10° Β και 6° Ν, Διατροπική ζώνη σύγκλισης) όπου εντοπίζονται και οι αληγείς ΒΑ και ΝΑ άνεμοι. Οι πιο χαρακτηριστικές επικράτειες αυτού του κλίματος είναι οι ζούγκλες του Αμαζονίου, της κεντρικής Αφρικής και της Ινδονησίας, ζώνες που χαρακτηρίζονται και από την παρουσία των ποταμών με τη μεγαλύτερη ροή στον κόσμο, Αμαζόνιο και Κονγκό.

Το ισημερινό κλίμα ομοιάζει με το μουσωνικό κλίμα καθώς και τα δύο χαρακτηρίζονται από χαμηλή διακύμανση της ετήσιας θερμοκρασίας (<5°C) και από υψηλές θερμοκρασίες. Οι ισημερινές ζούγκλες παρουσιάζουν ένα κλίμα από το οποίο απουσιάζει η ξερή εποχή, δεδομένου ότι όλοι οι μήνες έχουν ως μέσο όρο βροχόπτωσης τουλάχιστον 800 mm. Όλες οι μέρες του χρόνου χαρακτηρίζονται από το ίδιο κλίμα και την ίδια μέση θερμοκρασία ενώ τα υψηλότατα επίπεδα σχετικής ατμοσφαιρικής υγρασίας προκαλούν (>80%) προκαλούν μια χαρακτηριστική δυσάρεστη αίσθηση έλλειψης άνεσης στους ανθρώπους.

Γεωγραφική εξάπλωση και χαρακτηριστικά

Το ισημερινό κλίμα εντοπίζεται γύρω από τον Ισημερινό: λεκάνη του Αμαζονίου, λεκάνη του Κονγκό και κόλπος της Γουινέας και ΝΑ Ασία. Οι χώρες του Κέρατος της Αφρικής αποτελούν εξαίρεση διότι παρουσιάζουν κατά κόρον ξηρά κλίματα λόγω της έλλειψης υγρών ανέμων που να πνέουν στην περιοχή.

Χλωρίδα

Το ισημερινό δάσος παρουσιάζει δύο υποκατηγορίες: το βροχόφιλο και το ημιβροχόφιλο δάσος.

Το πρώτο χαρακτηρίζεται από τέλειες υδατικές συνθήκες. Η βλάστησή του συνήθως παρουσιάζει πλατιά και αειθαλή φύλλα ενώ το δεύτερο εμφανίζεται σε περιοχές με λιγότερες βροχοπτώσεις. Κατά τη διάρκεια της εποχής με τις λιγότερες βροχοπτώσεις, τα φύλλα των φυτών πέφτουν

Το ισημερινό δάσος μπορεί να εμφανιστεί και σε περιοχές που έχουν κλίμα διαφορετικό από το ισημερινό όπως το τροπικό υγρό και τροπικό ξηρό, ιδιαίτερα εκεί όπου, γύρω από μεγάλους ποταμούς και λίμνες, διαμορφώνοντας δάση-στοές.

Από την άλλη, στις ακτές των περιοχών με ισημερινό κλίμα υφίστανται μεγάλα παράκτια μαγκρόβια δάση.

Το τοπίο των ισημερινών δασών είναι ιδιαίτερα πυκνό και πλούσιο και έχει διάφορα επίπεδα γενικά χαώδους βλάστησης. Το έδαφος των ισημερινών δασών είναι ένα από τα φτωχότερα του πλανήτη: η ποσότητα φυσικού φωτός που φτάνει σε αυτό είναι ελάχιστη ενώ η τάχιστη βακτηριδιακή δράση στα όποια οργανικά κατάλοιπα πέφτουν από τα υψηλότερα επίπεδα αποτρέπει την εισροή και το εμπλουτισμό του με θρεπτικά στοιχεία, τάση που ενισχύεται και από την διαφυγή τους μέσω του άφθονου νερού στα υδάτινα σώματα.

Ποταμοί

Η έντονη και σταθερή βροχόπτωση διαμορφώνει σε αυτή την περιοχή τους ποταμούς με τη μεγαλύτερη ροή στον πλανήτη. Το χαρακτηριστικό καφετί χρώμα τους οφείλεται στο ότι οι βροχές παρασέρνουν και αποθέτουν το έδαφος σε αυτούς.

Πανίδα

Στη ζούγκλα εντοπίζονται πολλά είδη πουλιών, ερπετών, εντόμων και θηλαστικών. Τα ζώα που κατοικούν σε αυτή είναι συνήθως μικρού μεγέθους, κάτι που τους επιτρέπει να κινούνται με μεγαλύτερη ευκολία μέσα από την πυκνή βλάστηση.

Άνθρωποι

Οι ιθαγενείς πληθυσμοί της ζούγκλας βασίζονται κυρίως στην συλλογή καρπών, το κυνήγι και την υποτυπώδη γεωργία. Εκεί όπου η ζούγκλα έχει υποχωρήσει (ΝΑ Ασία) η πληθυσμιακή πυκνότητα είναι αρκετά μεγάλη, όπως και οι καλλιέργειες.

Βιβλιογραφία

• Aguilera Arilla et al. (2009), Geografía general I. Geografía Física. Μαδρίτη: UNED.