Η '''αρχαία Αθήνα''' (''Ἀθῆναι'' στην [[Αττική διάλεκτος|αττική διάλεκτο]]) ήταν [[πόλις|πόλη-κράτος]] της αρχαίας Ελλάδας και μία από τις σημαντικότερες πόλεις του αρχαίου κόσμου γενικότερα. Τα όρια της περιλάμβαναν το μεγαλύτερο τμήμα της σημερινής [[Αττική|Αττικής]]. Οι Αθηναίοι πέρα από την Αττική κυριαρχούσαν μέσω του ισχυρού τους στόλου σε έναν μεγάλο αριθμό ιωνικών αποικιών στα νησιά του Αιγαίου και στα παράλια της Μικράς Ασίας. Η Αττική άλλωστε αποτελούσε και τη μητρόπολη των περισσότερων ιωνικών αποικιών. Οι Αθηναίοι συνόρευαν βόρεια με τους [[Βοιωτοί|Βοιωτούς]] και δυτικά με τους [[Μεγαρείς]], με τους οποίους βρίσκονταν συχνά σε σύγκρουση. Η αρχαία Αθήνα πρωταγωνίστησε στους [[Περσικοί πόλεμοι|Περσικούς πολέμους]], ηγήθηκε της [[Δηλιακή Συμμαχία|συμμαχίας της Δήλου]], καθώς και στη μία από τις δύο συμμαχίες οι οποίες συγκρούστηκαν κατά τον [[Πελοποννησιακός πόλεμος|Πελοποννησιακό πόλεμο]].
