Ζήνων (τραγωδία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{DISPLAYTITLE: ''Ζήνων'' (τραγωδία)}}

 

==Δομή και υπόθεση==

==Φιλολογικά προβλήματα==

Με βάση τα υπάρχοντα ερευνητικά δεδομένα, αναμφισβήτητα το έργο γράφτηκε μετά το [[1631]], όταν και γράφτηκε και παραστάθηκε για πρώτη φορά το πρότυπο. Αντιθέτως δεν μπορεί να καθοριστεί με ακρίβεια ο τόπος γραφής. Αρχικά θεωρήθηκε αναμφισβήτητο το γεγονός ότι επρόκειτο για κρητικό έργο, που γράφτηκε στην Κρήτη πριν από το [[1669]]. Η κρητική καταγωγή της τραγωδίας αμφισβητήθηκε από τον Σπ. Ευαγγελάτο ο οποίος εντόπισε μαρτυρία για παράσταση του έργου στην Ζάκυνθο το 1683 (στοιχείο που συμφωνεί με την αφιέρωση που υπάρχει στον πρόλογο προς τον Paolo Minio, γενικό προβλεπτή της Ζακύνθου από το διάστημα 1681-1683). Ο Ευαγγελάτος υποστήριξε ότι ο Ζήνων γράφτηκε το 1682 από [[Κεφαλλονιά|Κεφαλλονίτη]] ποιητή, με επιχειρήματα το γεγονός ότι η αφιέρωση του προλόγου δεν φαίνεται να είναι μεταγενέστερη προσθήκη και επίσης τα πολλά επτανησιακά διαλεκτικά στοιχεία του κειμένου που δεν μπορούν να αποδοθούν απλώς στην αντιγραφή από επτανήσιο (όπως συνέβη με άλλα κρητικά έργα), γιατί είναι οργανικά δεμένα με το κείμενο <ref>Για την επιχειρηματολογία του Ευαγγελάτου βλ. Αλεξίου-Αποσκίτη 1991, σελ. 75-79 και 83-85</ref>. Την σύνδεση του συγγραφέα με τα επτάνησα αποδέχονται και οι τελευταίοι εκδότες του έργου, που το χαρακτηρίζουν «κρητοεπτανησιακό», υποστηρίζοντας ότι γράφτηκε πιθανότατα από κρητικό συγγραφέα που είχε καταφύγει στα [[Επτάνησα]] μετά την κατάληψη της Κρήτης το 1669<ref>Αλεξίου-Αποσκίτη 1991, σελ. 78</ref>, γεγονός που δικαιολογεί τον εντονότερα κρητικό παρά επτανησιακό διαλεκτικό χαρακτήρα. Κατ' άλλους όμως το θέμα παραμένει ανοιχτό και η τραγωδία εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στην ομάδα των κρητικών τραγωδιών<ref>Πούχνερ 1997</ref>. Η κρητική τραγωδία Ζήνων βασίζεται στο ομώνυμο λατινικό δράμα του Άγγλου ιησουίτη Joseph Simons. Από τη συστηματική παραβολή των δύο κειμένων διαπιστώνεται ότι ο ανώνυμος κρητικός ποιητής ακολούθησε πιστά το πρότυπό του ως προς το γενικό διάγραμμα της υπόθεσης, τις λεπτομέρειες της σκηνικής διάρθρωσης, την ανάπτυξη των ιδεών των ηρώων και την παρουσίαση των συναισθηματικών τους καταστάσεων. Προκειμένου, ωστόσο, να ανταποκριθεί στις πνευματικές απαιτήσεις και τις δεκτικές ικανότητες του κοινού του, αναγκάστηκε να θυσιάσει ορισμένα κλασικά στοιχεία της λόγιας παράδοσης, να παραλείψει δυσνόητες για τους συγχρόνους του μυθολογικές αναφορές και να εμπλουτίσει το σύνθεμά του με τον επιγραμματικό και παροιμιακό τόνο της λαϊκής γλώσσας και διανόησης, εισάγοντας εκφράσεις που απαντώνται σε δημώδη άσματα και σε άλλα έργα της κρητικής λογοτεχνίας<ref>Φ. Κ. Μπουμπουλίδης, Λαϊκά στοιχεία εν τω Ζήνωνι, Κρητικά Χρονικά, τομ. 7 (1953),σελ. 127-137</ref>.

 

==Παραπομπές==