|
[[Αρχείο:19th century painting depicting Emperor Ahmad Shah Durrani of Afghanistan-cropped-2.jpg|μικρογραφία|Ο Αχμάντ Σαχ Ντουρανί ]]
[[Αρχείο:AsokaKandahar.jpg|μικρογραφία|Δίγλωσση επιγραφή σε ελληνικά και αραμαϊκά του Ινδού βασιλιά Ασόκα]]
Η Ιστορία του Αφγανιστάν ( [[Περσική γλώσσα|περσικά]]: تاریخ افغانستان) ως κράτουςΙστορία του Αφγανιστάν ( [[Περσική γλώσσα|περσικά]]: تاریخ افغانستان) ως κράτους ξεκίνησε το 1747 με την ίδρυσή του από τον [[Αχμάντ Σαχ Ντουρανί]].
Η γραπτή καταγεγραμμένη ιστορία της γηςπεριοχής που αποτελεί σήμερα το κράτος του [[Αφγανιστάν]] μπορεί να ανιχνευθεί γύρω στα 500 π.Χ. όταν η περιοχή βρισκόταν κάτω από την [[Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία|αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών]] <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140408085103/http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf|title=|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> αν και τα στοιχεία δείχνουν ότι υπήρξε μεγάλος πολιτισμός στο Αφγανιστάν από το 3000 έως το 2000 π.Χ.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.gr/books?id=T__DHAAACAAJ&redir_esc=y&hl=el|title=|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> Το 330 π.Χ. το Αφγανιστάν κατακτήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο. Στη συνέχεια η περιοχή αυτή κατακτήθηκε από τους Σελευκίδες, τους Πάρθους, τους Κουσάνα, τους Σασανίδες και τους Εφθαλίτες.
==Μεσαίωνας==
Από τον 7ο μέχρι τον 18ο αιώνα ακολούθησαν οι πρώτες μουσουλμανικές δυναστείες σημαντικότερες των οποίων ήταν οι Γαζναβίδες, οι Γκούριοι ή Γουρίδες, μέχρι της εισβολής των Τουρκομογγόλων του Ταμερλάνου που εγκαθίδρυσε τη δυναστεία των Τιμουρίδων. Αυτή αντικαταστάθηκε από τη δυναστεία των Σαφαβίδων και αυτή από την τελευταία των Μπαρακζάι.
Από τον 14ο αιώνα το Αφγανιστάν άρχισε να οργανώνεται ως κράτος. Οι Αφγανοί κατάφεραν, ύστερα από πολλούς πολέμους, να επιβληθούν στις άλλες εθνότητες. Τον 19ο αιώνα άρχισε ο πρώτος Αγγλοαφγανικός πόλεμος. Αφού κατέλαβαν και το Πακιστάν, άρχισαν να προχωρούν βορειότερα. Το 1842 οι Αφγανοί κατάφεραν να νικήσουν τους Βρετανούς και να τους εκδιώξουν από τα εδάφη τους, για να ακολουθήσει και δεύτερος πόλεμος, το 1878-1880, κατά τον οποίο οι Βρετανοί πέτυχαν να θέσουν το Αφγανιστάν υπό τον έλεγχο τους.
==Νεότερη ιστορία του Αφγανιστάν==
Στον τρίτο αγγλο-αφγανικό πόλεμο του 1919 οι Αφγανοί κατάφεραν τελικά να νικήσουν οριστικά τους Άγγλους. Στην περίοδο του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου το Αφγανιστάν τήρησε απόλυτη ουδετερότητα απέναντι και στα δύο στρατόπεδα. Το 1973 ανατράπηκε η μοναρχία και τη διακυβέρνηση ανάλαβε το καθεστώς Νταούντ, που ανατράπηκε, μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα, το 1978. Την εξουσία ανάλαβε το καθεστώς Ταράκι, το οποίο τήρησε φιλοσοβιετική στάση. Το 1980 ανατράπηκε και αυτό. Ακολούθησε η εγκατάσταση νέου φιλοσοβιετικού καθεστώτος και η κατάληψη της χώρας από στρατεύματασοβιετικά της ΕΣΣΔστρατεύματα.
Οι σοβιετικές δυνάμεις συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από ένοπλες ομάδες ανταρτών μουτζαχεντίν. Στα πλαίσια της στρατηγικής του Ψυχρού Πολέμου οι μουτζαχεντίν υποστηρίχθηκαν από τις ΗΠΑ, το Πακιστάν, την Κίνα, το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία. <ref>https://www.bbc.com/news/world-south-asia-12024253</ref> ΤελικάΣτις μάχες που διεξήχθησαν οι σοβιετικοί νικήθηκαν και αποχώρησαναναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από το Αφγανιστάν. Στη συνέχεια ακολούθησε μια ακόμα περίοδος αστάθειας κατά την οποία αναδεικνύεταιαναδείχθηκε το ίνημακίνημα των Ταλιμπάν. Οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την Καμπούλ το 1996 και κυριάρχησαν στη χώρα. ▼
Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 οι ΗΠΑ, η Βρετανία και συμμαχικές δυνάμεις ανέλαβαν στρατιωτική δράση και ανέτρεψαν το καθεστώς των Ταλιμπάν. Αργότερα όμως οι Ταλιμπάν ανασυγκροτήθηκαν και επιτέθηκαν στις ξένες δυνάμεις, αλλά και στην κυβέρνηση του Αφγανιστάν με αποτέλεσμα να ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος στη χώρα ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη.
▲Οι σοβιετικές δυνάμεις συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από ένοπλες ομάδες ανταρτών μουτζαχεντίν. Στα πλαίσια της στρατηγικής του Ψυχρού Πολέμου οι μουτζαχεντίν υποστηρίχθηκαν από τις ΗΠΑ, το Πακιστάν, την Κίνα, το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία. Τελικά οι σοβιετικοί νικήθηκαν και αποχώρησαν από το Αφγανιστάν. Στη συνέχεια ακολούθησε μια ακόμα περίοδος αστάθειας κατά την οποία αναδεικνύεται το ίνημα των Ταλιμπάν. Οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την Καμπούλ το 1996 και κυριάρχησαν στη χώρα.
== Παραπομπές ==
Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 οι ΗΠΑ, η Βρετανία και συμμαχικές δυνάμεις αναλαμβάνουν στρατιωτική δράση και ανατρέπουν το καθεστώς των Ταλιμπάν. Με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στη χώρα εγκαθίσταται διεθνής στρατιωτική δύναμη, τη διοίκηση της οποίας ανέλαβε το 2003 το NATO. Το 2004 διενεργούνται εκλογές και πρόεδρος εκλέγεται ο Χαμίντ Καρζάι. Έκτοτε το κίνημα των Ταλιμπάν έχει ανασυγκροτηθεί και επιτίθεται στις ξένες στρατιωτικές δυνάμεις αλλά και στην κυβέρνηση της χώρας. Μετά από δεκαετίες πολιτικής αστάθειας και πολεμικών επιχειρήσεων η ανθρωπιστική κρίση έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Εκατομμύρια Αφγανοί προσφυγές έχουν εγκαταλείψει τη χώρα και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες έχει συστήσει ειδική επιχείρηση για να διαχειριστεί την κρίση.
ξεκίνησε το 1747 με την ίδρυσή του από τον [[Αχμάντ Σαχ Ντουρανί]].
Η γραπτή καταγεγραμμένη ιστορία της γης που αποτελεί σήμερα το κράτος του [[Αφγανιστάν]] μπορεί να ανιχνευθεί γύρω στα 500 π.Χ. όταν η περιοχή βρισκόταν κάτω από την [[Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία|αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών]]<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140408085103/http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf|title=|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> αν και τα στοιχεία δείχνουν ότι υπήρξε μεγάλος πολιτισμός στο Αφγανιστάν από το 3000 έως το 2000 π.Χ.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.gr/books?id=T__DHAAACAAJ&redir_esc=y&hl=el|title=|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> Το 330 π.Χ. το Αφγανιστάν κατακτήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο. Στη συνέχεια η περιοχή αυτή κατακτήθηκε από τους Σελευκίδες, τους Πάρθους, τους Κουσάνα, τους Σασανίδες και τους Εφθαλίτες.
==Μεσαίωνας==
Από τον 7ο μέχρι τον 18ο αιώνα ακολούθησαν οι πρώτες μουσουλμανικές δυναστείες σημαντικότερες των οποίων ήταν οι Γαζναβίδες, οι Γκούριοι ή Γουρίδες, μέχρι της εισβολής των Τουρκομογγόλων του Ταμερλάνου που εγκαθίδρυσε τη δυναστεία των Τιμουρίδων. Αυτή αντικαταστάθηκε από τη δυναστεία των Σαφαβίδων και αυτή από την τελευταία των Μπαρακζάι.
Από τον 14ο αιώνα το Αφγανιστάν άρχισε να οργανώνεται ως κράτος. Οι Αφγανοί κατάφεραν, ύστερα από πολλούς πολέμους, να επιβληθούν στις άλλες εθνότητες. Τον 19ο αιώνα άρχισε ο πρώτος Αγγλοαφγανικός πόλεμος. Αφού κατέλαβαν και το Πακιστάν, άρχισαν να προχωρούν βορειότερα. Το 1842 οι Αφγανοί κατάφεραν να νικήσουν τους Βρετανούς και να τους εκδιώξουν από τα εδάφη τους, για να ακολουθήσει και δεύτερος πόλεμος, το 1878-1880, κατά τον οποίο οι Βρετανοί πέτυχαν να θέσουν το Αφγανιστάν υπό τον έλεγχο τους.
==Νεότερη ιστορία του Αφγανιστάν==
Στον τρίτο αγγλο-αφγανικό πόλεμο του 1919 οι Αφγανοί κατάφεραν τελικά να νικήσουν οριστικά τους Άγγλους. Στην περίοδο του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου το Αφγανιστάν τήρησε απόλυτη ουδετερότητα απέναντι και στα δύο στρατόπεδα. Το 1973 ανατράπηκε η μοναρχία και τη διακυβέρνηση ανάλαβε το καθεστώς Νταούντ, που ανατράπηκε, μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα, το 1978. Την εξουσία ανάλαβε το καθεστώς Ταράκι, το οποίο τήρησε φιλοσοβιετική στάση. Το 1980 ανατράπηκε και αυτό. Ακολούθησε η εγκατάσταση νέου φιλοσοβιετικού καθεστώτος και η κατάληψη της χώρας από στρατεύματα της ΕΣΣΔ.
Οι σοβιετικές δυνάμεις συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από ένοπλες ομάδες ανταρτών μουτζαχεντίν. Στα πλαίσια της στρατηγικής του Ψυχρού Πολέμου οι μουτζαχεντίν υποστηρίχθηκαν από τις ΗΠΑ, το Πακιστάν, την Κίνα, το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία. Τελικά οι σοβιετικοί νικήθηκαν και αποχώρησαν από το Αφγανιστάν. Στη συνέχεια ακολούθησε μια ακόμα περίοδος αστάθειας κατά την οποία αναδεικνύεται το ίνημα των Ταλιμπάν. Οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την Καμπούλ το 1996 και κυριάρχησαν στη χώρα.
Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 οι ΗΠΑ, η Βρετανία και συμμαχικές δυνάμεις αναλαμβάνουν στρατιωτική δράση και ανατρέπουν το καθεστώς των Ταλιμπάν. Με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στη χώρα εγκαθίσταται διεθνής στρατιωτική δύναμη, τη διοίκηση της οποίας ανέλαβε το 2003 το NATO. Το 2004 διενεργούνται εκλογές και πρόεδρος εκλέγεται ο Χαμίντ Καρζάι. Έκτοτε το κίνημα των Ταλιμπάν έχει ανασυγκροτηθεί και επιτίθεται στις ξένες στρατιωτικές δυνάμεις αλλά και στην κυβέρνηση της χώρας. Μετά από δεκαετίες πολιτικής αστάθειας και πολεμικών επιχειρήσεων η ανθρωπιστική κρίση έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Εκατομμύρια Αφγανοί προσφυγές έχουν εγκαταλείψει τη χώρα και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες έχει συστήσει ειδική επιχείρηση για να διαχειριστεί την κρίση.
| 