Βόρεια Μακεδονία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η Βόρεια Μακεδονία χαρακτηρίζεται από υδροκέφαλη πρωτεύουσα, που συγκεντρώνει το εν τρίτο του πληθυσμού της χώρας και από μεγάλο αριθμό μεσαίων και μικρών πόλεων, 29 στο σύνολο. Η χώρα αριθμεί επίσης 1.637 χωριά και οικισμούς.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.soros.org.mk/konkurs/077/eko-sostojba_eng.htmh|title=The State of the Environment|publisher=Open Society Institute Macedonia|accessdate = 2013-12-14}}{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref> Το 2010 το 59% του πληθυσμού ζούσε σε αστικό περιβάλλον.<ref name="cia">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mk.html|title=Europe :: Macedonia — The World Factbook - Central Intelligence Agency|website=www.cia.gov|accessdate=2019-01-12}}</ref> Η αγροτική έξοδος, που δεν έχει σταματήσει καθόλου, άφησε 150 χωριά εγκαταλειμμένα και περισσότερα από 450 απειλούμενα από ερήμωση.<ref name="unfpa">{{en}} {{cite web|url=http://www.unfpa.org/public/home/news/pid/8591|title=Addressing Low Fertility in a World of 7 Billion: Macedonians Try Financial Incentives|publisher=Ταμείο Ηνωμένων Εθνών για τον πληθυσμό|date = 2011-10-13|accessdate = 2013-12-14}}</ref>

Οι πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές είναι εκείνες των [[Περιφέρεια Σκοπίων|Σκοπίων]] και του [[Κοιλάδα Πόλογκ|Πόλογκ]], που μαζί σχηματίζουν ένα τόξο στα βορειοδυτικά της χώρας, στην άνω κοιλάδα του [[Αξιός|Αξιού]]. Συμπεριλαμβάνουν τις πόλεις του [[Τέτοβο|Τετόβου]], του [[Γκόστιβαρ]] και των [[Σκόπια|Σκοπίων]] και συγκεντρώνουν περίπου το 43% του πληθυσμού της χώρας. Γνωρίζουν την ισχυρότερη δημογραφική ανάπτυξη, που εξηγείται από την αγροτική έξοδο προς τα Σκόπια όπως και από το μεγάλο αριθμό γεννήσεων στην [[Αλβανοί της Βόρειας Μακεδονίας|αλβανική μειονότητα]], που αποτελεί τη μεγάλη πλειονότητα στο Πόλογκ. Οι περιοχές του νότου και της ανατολής έχουν ισχνή δημογραφική αύξηση και σημαντικό αγροτικό πληθυσμό, αλλά αριθμούν επίσης μεσαίες πόλεις, όπως τα [[Μπίτολα]], το [[Πρίλεπ]], το [[Στιπ]] και τη [[Στρώμνιτσα]].<ref>{{en}} {{cite web|url=http://xa.yimg.com/kq/groups/23456932/1235201237/name/FDI_Regional_Development_Macedonia.pdf|title=The Challenge of Regional Development in the Republic of Macedonia: The State of the Matter, Issues and Considerations|publisher=The Fiscal Decentralization Initiative for Central and Eastern Europe|author=Risto Karajkov|accessdate = 2013-12-14}}{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref>

Το οδικό δίκτυο είναι το πιο αποτελεσματικό δίκτυο μεταφοράς της χώρας, που έχει δρόμους συνολικού μήκους 13.736 χιλιόμετρων, από τα οποία τα 216 ανήκουν στον αυτοκινητόδρομο M1. Το οδικό δίκτυο είναι σε κακή κατάσταση αλλά γίνονται σημαντικά έργα βελτίωσης και επέκτασης, όπως η κατασκευή του [[αυτοκινητόδρομος M2|αυτοκινητόδρομου M2]], που θα συνδέσει το [[2016]] το [[Κουμάνοβο]] με το βουλγαρικό σύνορο.<ref>{{en}} {{Ouvrage|title=MAP 2011-15 Priority Projects|publisher=Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την ανασυγκρότηση και την ανάπτυξη}}</ref> Καθώς το κράτος δε διαθέτει τα οικονομικά μέσα για τη συντήρηση και την επέκταση του δικτύου, η [[Ευρωπαϊκή τράπεζα για την ανασυγκρότηση και την ανάπτυξη]] χρηματοδοτεί τα σημαντικά κυκλοφοριακά έργα.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://ec.europa.eu/enlargement/archives/ear/fyrom/fyrom.htm|title=Quarterly report to the European Parliament|publisher=Ευρωπαϊκό γραφείο για την ανασυγκρότηση|accessdate = 2013-12-14}}{{dead link|date=SeptemberΣεπτέμβριος 2017}}</ref> Το οδικό δίκτυο της χώρας ικανοποιεί τα κριτήρια της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]] ως προς τα περισσότερα σημεία και λείπει μόνο μια καμπάνια για την [[οδική ασφάλεια]].<ref name="transports">{{en}} {{cite web|url=http://europa.eu/legislation_summaries/enlargement/ongoing_enlargement/tr0012_en.htm|title=The former Yugoslav Republic of Macedonia – Transport|publisher=Union européenne|accessdate = 2013-12-14}}</ref> Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά και τα φώτα πρέπει να είναι αναμμένα και κατά την διάρκεια της μέρας<ref name="commonweath_uk_macedonia">[http://www.fco.gov.uk/en/travel-and-living-abroad/travel-advice-by-country/europe/macedonia Βρετανική κυβερνητική ιστοσελίδα ''British Foreign and Commonwealth Office'': Macedonia travel advice.] {{en}}</ref>.

Το σιδηροδρομικό δίκτυο έχει μήκος 699 χιλιόμετρα, από τα οποία τα 234 είναι ηλεκτροφόρες γραμμές. Το διαχειρίζεται μια κρατική εταιρεία, οι [[Σιδηρόδρομοι της Βόρειας Μακεδονίας]], αλλά προβλέπεται να ανοιχτεί στην αγορά. Ικανοποιεί τα κριτήρια της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]],<ref name="transports"/> αλλά βρίσκεται σε κακή κατάσταση και επιτρέπεται μόνο η μίσθωση για μεταφορά φορτίου. Η κυβέρνηση έχει ωστόσο προβλέψει την αγορά νέων βαγονιών και μηχανών το [[2013]] για να αντικαταστήσει το υλικό, που τελευταία φορά ανανεώθηκε το [[1979]].<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.balkaninsight.com/en/article/macedonia-opts-replacing-old-trains|title=Macedonia opts replacing old trains|publisher=BalkanInsight|date = 2011-11-08|accessdate = 2013-12-14}}</ref> Έχει δρομολογηθεί η ανανέωση των υπαρχουσών γραμμών όπως και η κατασκευσή μιας γραμμής που θα συνδέει την [[Αλβανία]] και τη [[Βουλγαρία]] και θα περνάει από τα [[Σκόπια]].<ref>{{mk}} {{cite web|url=http://www.mzi.mk/news-info.php?id=45&&cat=3|title=Projets|publisher=Σιδηρόδρομοι της πΓΔΜ|date=2011|accessdate = 2013-12-14}}{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref>

Χάρις στις επαφές που είχε με την αδριατική [[Ιλλυρία]], η περιοχή εισήλθε στην [[Εποχή του Ορείχαλκου]] στις αρχές του [[2η χιλιετία π.Χ.|2ης χιλιετίας π.Χ.]] Οι οικισμοί της περιόδου αυτής ήταν χτισμένοι από πέτρα και βρίσκονταν, ορισμένες φορές, σε απρόσιτες τοποθεσίες, ώστε να μπορούν να προστατευθούν από ενδεχόμενες επιδρομές. Πράγματι, στην περιοχή συχνά εισέβαλαν [[Πρωτοϊνδοευρωπαίοι|Ινδοευρωπαίοι]] κατά τις τελευταίες δεκαετίες του [[3η χιλιετία π.Χ.|3ης χιλιετίας π.Χ.]] και μέχρι την [[Μέση Εποχή του Ορείχαλκου|Μέσης Περιόδου του Ορειχάλκου]].<ref name="sainsbury">{{en}} {{cite web |url=http://www.city.fujioka.gunma.jp/f_bunkazai/irishu/SCVA_Unearthed_20pp_Gallery+Guide.pdf|title=Unearthed|publisher=Sainsbury's Centre for Visual Arts, Norwich|accessdate=18 Μαρτίου 2011}}{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref> Το μεγαλιθικό παρατηρητήριο του [[Κόκινο]] αποτελεί το πλέον σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα εκείνης της περιόδου. Είχε διαστάσεις 100 επί 50 μέτρα<ref>{{en}} {{cite web |url=http://whc.unesco.org/en/tentativelists/5413|title=Archaeo-astronomical Site Kokino|publisher=Unesco|accessdate=28 Νοεμβρίου 2012}}</ref> και ήταν, σύμφωνα με την [[National Aeronautics and Space Administration|NASA]], το τέταρτο αρχαιότερο παγκοσμίως παρατηρητήριο μετά το [[Αμπού Σιμπέλ]], το [[Στόουνχετζ]] και το [[Άνγκορ Βατ]].<ref>{{en}} {{cite web |url=http://sunearthday.gsfc.nasa.gov/2005/images/ao_poster.pdf|title=Ancient observatories Timeless knowledge|date=2005|author=|publisher=NASA|accessdate=18 Μαρτίου 2011}}</ref>

Η περιοχή γνώρισε νέες εισβολές την περίοδο μεταξύ του 1300 και του 1200 π.Χ. Υπεύθυνα γι' αυτές ήταν φύλα του [[Αιγαίο Πέλαγος|Αιγαίου]]<ref name="sainsbury"/> και [[Ιλλυρία|Ιλλυριοί]]<ref name="georgievap5">{{harvsp|Georgieva|Konechni|1998|p=5}}</ref> που διέσχισαν την χώρα και σταδιακά αφομοιώθηκαν με τον τοπικό πληθυσμό. Μαζί τους έφεραν την χρήση και επεξεργασία του [[Σίδηρος|σιδήρου]]<ref name="sainsbury"/> και ενθάρρυναν το εμπόριο με τις ιωνικές αποικίες οι οποίες βρίσκονταν επί των ακτών της Αδριατικής<ref name="georgievap5"/>. Η [[Εποχή του Σιδήρου]] στην περιοχή της Βόρειας Μακεδονίας ξεκίνησε περί το 1200 π.Χ. και ολοκληρώθηκε το 400 π.Χ. Η περιοχή της Βόρειας Μακεδονίας επηρεάστηκε αυτό το διάστημα από το [[Βασίλειο της Μακεδονίας]] που βρίσκονταν λίγο νοτιότερα και χαρακτηρίζονταν από την κατασκευή μεγάλων νεκροπόλεων για τους ευγενείς, κάτι που έδειχνε την ύπαρξη οργανωμένου μοναρχικού πολιτεύματος, οργανωμένου κατά την [[Αρχαία Ελλάδα|αρχαιοελληνική]] παράδοση. Το βασίλειο της [[Παιονία]]ς είναι ένα από τα βασίλεια της περιοχής που επηρεάστηκε από τους [[Έλληνες]].<ref>{{harvsp|Hammond|1986|p=38}}</ref> Ήταν εκείνη την εποχή που το [[Βασίλειο της Μακεδονίας]] έκανε την εμφάνισή του στα νότια της [[Ελλάδα]]ς. Τα βόρεια σύνορά του αντιστοιχούσαν με τα σημερινά νότια σύνορα της Βόρειας Μακεδονίας<ref name="soros2">{{en}} {{cite web |url=http://www.soros.org.mk/archive/G01/A01/aar0101.htm|title=ANCIENT MACEDONIA (from the Neolithic Age to the Middle Ages)|author= |date= |work= |publisher=Foundation Open Society Institute Macedonia|accessdate=20 Μαρτίου 2011}}{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref>.

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία το 395 διαιρείται σε ανατολικό και δυτικό κράτος, με πρωτεύουσες την [[Κωνσταντινούπολη]] και την Ρώμη αντίστοιχα. Η περιοχή της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας περιλαμβάνεται στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, γνωστή στη δύση ως [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]]. Από το 500 [[Σλάβοι]] από την ανατολική Γερμανία διασχίζουν το Δούναβη και εγκαταστάθηκαν στη Βαλκανική χερσόνησο<ref>Valentina Georgieva et Sasha Konechni, Historical Dictionnary of the RM, Scarecrow Press, 1998, σελ. 8 </ref>. Τον 7ο αιώνα φτάνουν στα εδάφη της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας και οι φυλές που εγκαθίστανται μόνιμα εκεί<ref>Andrew Rossos, Macedonia and the Macedonians: A History, Hoover Press, 2008, σελ. 25 </ref>. Η Γιουγκοσλαβική Στρατιωτική Εγκυκλοπαίδεια κατατάσσει τους προγόνους της πλειονότητας των σημερινών κατοίκων της Βόρειας Μακεδονίας ως [[Σλάβοι|Σλάβους]], ανθρώπους των πρώτων Σλαβικών φυλών: [[Βερζήτες]], [[Σαγουδάτες]], [[Στρουμιάνοι]] και άλλοι, οι οποίοι κατέφτασαν στην περιοχή τον 6ο μ.Χ. αιώνα. Στην περιοχή της Αχρίδας κατέφθασε η Σλαβική φυλή των Βερζητών και εποίκησε τις σημερινές πόλεις της Αχρίδας, Καβανταρτσίου, Πρίλαπου, Μοναστηρίου και Δίβρης και όλη την περιοχή που αυτές περιβάλλουν. Οι Βυζαντινοί συγγραφείς άρχισαν να αποκαλούν αυτήν την περιοχή Σκλαβηνία<ref>[http://www.ohrid.org.mk/eng/istorija/sloveni.htm History of Ohrid THE ARRIVAL OF THE SLAVS.]{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref>. Στο κέντρο της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας εγκαταστάθηκαν οι σλάβοι Σαγουδάτες εποικίζοντας την περιοχή κατά μήκος του ποταμού Μπρεγκάλνιτσα (Καμένιτσα, Κότσανη, Βίνιτσα, Στιπ) και τις δυτικές, προς το νότο, όχθες του ποταμού Βαρδάρη (Αξιού).<ref>[http://books.google.gr/books?id=GlABAAAAMAAJ&q=sagudati&dq=sagudati&hl=en&sa=X&ei=rUjFUfOMIsmtPPO9gZAI&ved=0CD4Q6AEwAzge Izvori za historiju naroda Jugoslavije: srednji vijek]</ref><ref>[http://books.google.gr/books?id=hE5PxJjrI8AC&pg=PA25&lpg=PA25&dq=sagudati&source=bl&ots=3dlG78sQyo&sig=NFnPVVM17n0eL_lu-re-7F5kqpo&hl=en&ei=YMhOTMbRDoWkONGC8N8C&sa=X&oi=book_result&ct=result&redir_esc=y Macedonia and the Macedonians: A History]</ref> Στην ανατολική πλευρά της χώρας εγκαταστάθηκαν οι Στρουμνιάνοι. Η σλαβική αυτή φυλή πήρε το όνομα της από τον ποταμό Στρούμιτσα (Στρωμνιτσιώτης), εποίκησε τη Στρώμνιτσα και όλη την ανατολική περιοχή<ref>[http://historic.ru/books/item/f00/s00/z0000047/st023.shtml ВТОРЖЕНИЯ СЛАВЯН И ИХ РАССЕЛЕНИЕ НА ТЕРРИТОРИИ ВИЗАНТИЙСКОЙ ИМПЕРИИ]</ref>.

Οι βουλευτικές εκλογές τον Οκτωβρίου του [[2002]] έφεραν στην εξουσία το Σοσιαλδημοκρατικό Συνασπισμό «''Μαζί για τη Μακεδονία''», στον οποίο ηγείτο το κόμμα «Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ένωση της Μακεδονίας», το οποίο ανέλαβε την υποχρέωση να σεβασθεί τη διαδικασία εφαρμογής της Συμφωνίας της Οχρίδας, με ιδιαίτερη έμφαση στην αντιμετώπιση φαινομένων κακοδιοίκησης και διαφθοράς και την εξυγίανση της οικονομίας.<ref>[http://www.unhcr.org/refworld/publisher,IRBC,,MKD,3f7d4dc91c,0.html Macedonia: Implementation of the Framework (Ohrid) Agreement]{{dead link|date=SeptemberΣεπτέμβριος 2017}} UNHCR. 18 Ιουλίου 2003</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3682251.stm Profile: Branko Crvenkovski] BBC News. 4 Μαΐου 2004</ref>

Ενώ η [[Αλβανοί της Βόρειας Μακεδονίας|αλβανική μειονότητα]] υποστηρίζει τη διοικητική αποκέντρωση για να ενισχύσει την αυτονομία της, οι Σλαβομακεδόνες αντιτίθενται κατ΄ αρχήν στη δημιουργία περιφερειών, ισχυριζόμενοι ότι η χώρα είναι πολύ μικρή για να είναι κατάλληλη αυτή η βαθμίδα.<ref name="local"/> Ωστόσο, από το 2009 η χώρα χωρίζεται σε οκτώ [[Περιφέρειες της Βόρειας Μακεδονίας|στατιστικές περιοχές]], που δεν έχουν κανένα διοικητικό ρόλο· δημιουργήθηκαν ώστε η χώρα να διαθέτει μονάδες αντίστοιχες στις ευρωπαϊκές [[NUTS]]. Οι περιοχές αυτές αντιστοιχούν στη βαθμίδα NUTS-3 και, πέρα από τη στατιστική χρησιμότητά τους, οφείλουν να συντονίζουν την οικονομική ανάπτυξη ανάμεσα στους δήμους. Διαθέτουν συμβούλιο που αποτελείται από τους δημάρχους των δήμων τους.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.rdc.mk/southeastregion/en/regionot/za-regionot.html|title=For the region|publisher=[[Νοτιοδυτική Στατιστική Περιφέρεια (Βόρεια Μακεδονία)|ΝΔ περιφέρεια]]|accessdate = 2011-11-22}}{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref>

Από την ανεξαρτητοποίηση της χώρας, το 1991, και την εγκαθίδρυση ενός πολυκομματικού συστήματος, η πολιτική σκηνή κυριαρχείται από δύο μεγάλα κόμματα, που σχηματίζουν συνασπισμούς με μικρότερους σχηματισμού. Αυτά τα δύο μεγάλα κόμματα, σταθερά μετά το 1991, είναι η [[Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση - Δημοκρατικό Κόμμα για την Εθνική Μακεδονική Ενότητα]] (VMRO-DPMNE) και η [[Σοσιαλδημοκρατική Ένωση της Μακεδονίας]] (SDSM). Το [[VMRO-DPMNE]] ήταν αρχικά ένα [[εθνικισμός|εθνικιστικό]] κόμμα, αλλά εξαιτίας της έλλειψης διεθνούς αναγνώρισης, επέλεξε το 1995 μία [[χριστιανοδημοκρατία|χριστιανοδημοκρατική]] γραμμή. Η [[Σοσιαλδημοκρατική Ένωση της Μακεδονίας|SDSM]] είναι κληρονόμος της παλιάς [[Ένωση Κομμουνιστών Μακεδονίας|Ένωσης Κομμουνιστών Μακεδονίας]], αλλά ο [[σοσιαλδημοκρατία|σοσιαλδημοκρατικός]] προσανατολισμός της που τείνει προς το [[Νεοφιλελευθερισμός|νεοφιλελευθερισμό]] της προσφέρει μεγαλύτερη υποστήριξη από τις εύπορες παρά τις λαϊκές τάξεις.<ref name="china">{{en}} {{cite web|url=http://mk.china-embassy.org/eng/mqdjs/t374439.htm|title=Main political parties|publisher=Embassy of the People's Republic of China in the Republic of Macedonia|accessdate = 2013-11-22}}</ref> Η SDSM χαρακτηρίζεται επίσης από τη θέληση βελτίωσης των διακοινοτικών σχέσεων και τη γρήγορη επίλυση της [[Μακεδονικό ονοματολογικό ζήτημα|διένεξης για την ονομασία]] με την [[Ελλάδα]].<ref name="insight"/> Και τα δύο κόμματα υποστηρίζουν την ένταξη της χώρας στην [[Ευρωπαϊκή Ένωση]] και το [[ΝΑΤΟ]].<ref name="insight">{{en}} {{cite web|url=http://www.balkaninsight.com/en/article/who-is-who-political-parties-in-macedonia|title=Key political Parties in Macedonia|publisher=Balkan Insight|accessdate = 2011-11-22}}</ref> Η SDSM συνεργάζεται με το [[Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα]]<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.pes.eu/en/about-pes/pes-members/parties|title=PES member partes|work=[[Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα]]|accessdate = 2013-11-22}}{{dead link|date=SeptemberΣεπτέμβριος 2017}}</ref> και το VMRO-DPMNE με το [[Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα]].<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.epp.eu/sites/default/files/lmp.pdf|title=EPP/Member Parties|work=[[Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα]]|accessdate = 2013-11-22}}{{Dead link|date=MayΜάιος 2016}}</ref>

Η χώρα αφιέρωσε το 2010 το 1,52% του ΑΕΠ της στον αμυντικό προϋπολογισμό<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.tradingeconomics.com/macedonia/military-expenditure-percent-of-gdp-wb-data.html|title=Military expenditure (% of GDP) in Macedonia|publisher=Trading Economics|accessdate = 2013-11-22}}</ref> και ο [[Στρατός της Βόρειας Μακεδονίας|στρατός]] αριθμεί περίπου 12800 στρατιώτες σε καιρό ειρήνης.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http://www.morm.gov.mk/morm/en/ARM/Organization.html&title=Army%20of%20the%20Republic%20of%20Macedonia|title=Army of the Republic of Macedonia|publisher=Υπουργείο Άμυνας της πΓΔΜ|accessdate = 2013-11-22}}</ref> Έχει ως αποστολή την υπεράσπιση του πολιτεύματος και της επικράτειας, τη διατήρηση της ειρήνης και τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας στο εσωτερικό της χώρας και στο εξωτερικό και τη συμμετοχή σε συλλογικά συστήματα άμυνας όπως η [[EUFOR]], το [[ΝΑΤΟ]] και η [[Συνεργασία για την ειρήνη]].<ref>{{en}}{{cite web|url=http://www.morm.gov.mk/portal/?page_id=21&lang=mk|title=ARM|publisher=Υπουργείο Άμυνας της πΓΔΜ|accessdate = 2013-11-22}}{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref> Με την κατάργηση της [[θητεία]]ς το 2006 ο στρατός της όρειας Μακεδονίαςή ταν ο πρώτος στρατός των δυτικών Βαλκανίων που έγινε επαγγελματικός.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/en_GB/features/setimes/features/2006/04/21/feature-02|title=Macedonian Army phases out conscription|author=Zoran Nikolovski|date=2006-04-21|work=www.setimes.com SETimes}}</ref>

Ο στρατός είναι παρών με την [[EUFOR Αλθαία]] στη [[Βοσνία-Ερζεγοβίνη]], όπως και στο [[Αφγανιστάν]], στο [[Λίβανος|Λίβανο]] και στο [[Κόσοβο]].<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.morm.gov.mk/channelc/?m=322EA81F4604376FDC2391CE9F775E9E05D53054|title=Missions|publisher=Υπουργείο Άμυνας της πΓΔΜ|accessdate = 2013-11-22}}{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref> Συμμετείχε επίσης στον [[Πόλεμος στο Ιράκ|πόλεμο του Ιράκ]]<ref name="nato"/>

Η Βουλγαρία ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά όχι και την ύπαρξη ξεχωριστού έθνους Σλαβομακεδόνων και ξεχωριστής [[Μακεδονική γλώσσα (νοτιοσλαβική)|μακεδονικής γλώσσας]] αφού θεωρεί τους πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας ως ομόεθνους και ομόγλωσσούς της. Στο πλαίσιο αυτό η Βουλγαρία χορηγεί βουλγαρικό διαβατήριο σε όποιον πολίτη της Βόρειας Μακεδονίας το αιτηθεί αποδεικνύοντας εθνική Βουλγαρική καταγωγή, ενώ ανάμεσα στους κατόχους βουλγαρικού διαβατηρίου είναι και ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας κ. Λιούμπκο Γκεοργκιέφσκι<ref>[http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_27/07/2006_192334 εφημερίδα Καθημερινή: Τεταμένες σχέσεις ανάμεσα σε πΓΔΜ και Βουλγαρία] «Οι κάτοικοι των Σκοπίων ... βουλγαρικό διαβατήριο.», ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2009</ref><ref>[http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4dcgi/_w_articles_world_2_15/10/2006_7627164 εφημερίδα Καθημερινή: Η Ε.Ε. αποκτά νοτιοανατολικό πυλώνα]{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}} «Η Βουλγαρία άνοιξε ... σε πολίτες της», ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2009</ref><ref>[http://www.minpress.gr/minpress/scriptpage-bultn.html?id=121990242 Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας - Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης] «ΣΤΗΝ Ε.Ε. ΜΕ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΑ

Το εθνόσημο είναι ίδιο με εκείνο της [[Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας|Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας]], από το οποίο έχει αποσυρθεί μόνο το κόκκινο κομμουνιστικό αστέρι. Αναπαριστά τα τοπία της χώρας με μία λίμνη και ένα βουνό, τα γεωργικά προϊόντα της με [[στάρι|σταρένια]] στάχυα και μπουμπούκια [[Μήκων η υπνοφόρος|οπιούχου παπαρούνας]] και τη χειροτεχνία με ένα κέντημα.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.president.gov.mk/mk/za-makedonija/2011-07-08-08-04-15.html|title=Државни симболи на РМ|publisher=Site της προεδρίας|accessdate = 2013-12-14}}</ref> Το εθνόσημο, σοσιαλιστικού σχεδίου, αρκετές φορές απειλήθηκε με αντικατάσταση, κυρίως από τον ιστορικό θυρεό της [[Μακεδονία (περιοχή)|περιοχής της Μακεδονίας]], ένα χρυσό λιοντάρι σε κόκκινο φόντο. Ο θυρεός αυτός βρίσκεται σχεδιασμένος σε οικόσημα του 1620 και χρησιμοποιήθηκε από μαχητές της [[εξέγερση του Ίλιντεν|εξέγερσης του Ίλιντεν]] το 1903.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=92391045209&id=9&prilog=0&setIzdanie=21794|title=ВМРО-НП: Лав на државниот грб|publisher=Nova Makedonija|accessdate = 2013-12-14}}{{dead link|date=SeptemberΣεπτέμβριος 2017}}</ref>

Το μέσο καθαρό εισόδημα στη Βόρεια Μακεδονία είχε ύψος 330 ευρώ το μήνα το 2010,{{πηγή}} αριθμός σημαντικά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο αλλά κοντά στο βουλγαρικό, 342 ευρώ,<ref>{{en}} {{cite web|url=http://sofiaecho.com/2011/02/13/1042758_average-pay-in-bulgaria-was-669-leva-in-q4-2010|title=Average pay in Bulgaria was 669 leva in Q4 2010|publisher=The Sofia Echo|date = 2011-02-13|accessdate = 2013-12-15}}</ref> και ίδιο με το σερβικό, 329 ευρώ.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.b92.net/eng/news/business-article.php?yyyy=2010&mm=01&dd=16&nav_id=64521|title=Serbian wages lowest in region|publisher=B92|date = 2010-01-16|accessdate = 2013-12-12}}{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref> Υπάρχουν σημαντικές μισθολογικές διαφορές ανάλογα με την ασκούμενη δραστηριότητα: η γεωργία, η βιομηχανία και οι κατασκευές είναι δραστηριότητες λιγότερο προσοδοφόρες, καθώς προσφέρουν περίπου 20% λιγότερο από το μέσο μισθό. Αντιθέτως, η εξόρυξη μετάλλων, ο δημόσιος τομέας και οι μεταφορές προσφέρουν 20% περισσότερο και ο τομέας της χρηματοοικονομίας είναι ο πλέον προσοδοφόρος, με μισθούς σχεδόν δύο φορές υψηλότερους του μέσου όρου. Ο τομέας της ενέργειας είναι επίσης προσοδοφόρος, καθώς προσφέρει 43% περισσότερο από το μέσο μισθό.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://ftp.iza.org/pp14.pdf|title=Macedonia’s Accession to the EU and the Labor Market: What Can Be Learned from the New Member States?|publisher=Forschungsinstitut zur Zukunft der Arbeit|date= Φεβρουάριος 2010|author=Hartmut Lehmann|accessdate = 2013-12-15}}</ref>

Οι εργοδότες όφειλαν να πληρώνουν τους υπαλλήλους τους τουλάχιστον το 65% του εθνικού μέσου μισθού<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.imfmetal.org/files/08121116025379/WorkTimeMinWageE.pdf|title=Working Time and Minimum Wage|publisher=International Metalworker's Federation|accessdate = 2013-12-15}}{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref> μέχρι το 2012, οπότε θεσπίστηκε [[ελάχιστος μισθός]] ύψους 130 ευρώ το μήνα. Το μέτρο ευνοεί περίπου 65.000 εργαζόμενους, που λάμβαναν χαμηλότερο μισθό πριν την έναρξη ισχύος του νόμου.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/en_GB/features/setimes/roundup/2011/10/05/roundup-bs-03|title=Macedonia sets minimum wage|publisher=SETimes.com|date = 2010-10-05|accessdate = 2013-12-15}}</ref> Το 2008, το 28,7% του πληθυσμού ζει κάτω από το [[όριο της φτώχειας]],<ref name="cia"/> ποσοστό που συνεχώς αυξάνεται μετά την ανεξαρτησία της χώρας.<ref name="eftimoski">{{en}} {{cite web|url=http://hrcak.srce.hr/file/10504|title=Measuring quality of life in Macedonia - using human development indicators|author=Dimitar Eftimoski|publisher=Hrčak, Portal znanstvenih časopisa Republike Hrvatske|date = 2006-12-06|accessdate = 2013-12-15}}</ref> Η φτώχεια επηρεάζει κυρίως τις αγροτικές περιοχές και τις πολυμελείς οικογένειες με ένα ή περισσότερα μέλη άνεργα ή με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Η ανεργία είναι ουσιαστικά αστικό φαινόμενο και η αγροτική φτώχεια συνδέεται περισσότερο με χαμηλά εισοδήματα παρά με έλλειψη εργασίας.<ref>{{en}} {{cite web|url=http://siteresources.worldbank.org/INTPRS1/Resources/Country-Papers-and-JSAs/macedonia_iprsp.pdf|title=Poverty reduction strategy paper|publisher=Κυβέρνηση της πΓΔΜ|accessdate = 2013-12-15}}</ref> Ενώ οι φτωχοί αυξάνονται, οι ανώτερες τάξεις πλουτίζουν γρήγορα και η χώρα είχε [[Δείκτης Gini|δείκτη Gini]] 43,2 το 2009, που την τοποθετεί στην τεσσαρακοστή όγδοη θέση στον κόσμο και δεύτερη στην Ευρώπη μετά τη [[Βουλγαρία]] όσον αφορά την ανισότητα των εισοδημάτων ανάμεσα στον πληθυσμό.<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2172rank.html?countryName=Macedonia&countryCode=mk&regionCode=eur&rank=45#mk|title=Country Comparison : Distribution of family income - Gini index|publisher=CIA World Factbook|accessdate=2012-03-19}}</ref> Επίσης είναι η [[Ευρώπη|ευρωπαϊκή]] χώρα (εκτός της [[Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών|ΚΑΚ]]) όπου το 2009 οι τιμές των διατροφικών προϊόντων ήταν οι πιο χαμηλές: δεν αντιπροσωπεύουν παρά το 52% του μέσου όρου της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]].<ref>{{en}} {{cite web|url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-SF-10-030/EN/KS-SF-10-030-EN.PDF|title=Price levels for food, beverages and tobacco across the European market differ significantly - Comparative price levels in 37 European countries for 2009|publisher=Eurostat|author=Barbara Kurkowiak|date=2010|accessdate = 2013-12-15}}{{Dead link|date=MayΜάιος 2016}}</ref>

Η Βόρεια Μακεδονία έχει εμπορικές σχέσεις κυρίως με χώρες της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]] και δεν έχει διατηρήσει σημαντικούς δεσμούς με τα υπόλοιπα κράτη που προήλθαν από τη [[Γιουγκοσλαβία]]. Το 2010 οι εξαγωγές της κατευθύνθηκαν σε ποσοστό περίπου 20% προς τη [[Γερμανία]], 7% προς την [[Ιταλία]] και τη [[Βουλγαρία]] και 6% προς την [[Ελλάδα]] και εισάγει κυρίως από τη Γερμανία, τη [[Ρωσία]], την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, το [[Ηνωμένο Βασίλειο]], την [[Τουρκία]] και την [[Ιταλία]]. Εξαρτώμενη ευρέως από τις εισαγωγές πρώτων υλών και καταναλωτικών αγαθών, το [[εμπορικό ισοζύγιο|εμπορικό ισοζύγιό]] της παραμένει συνεχώς ελλειμματικό, φτάνοντας τα 6 εκατομμύρια δολάρια το 2011.<ref name="cia"/> Η χώρα έχει συνάψει [[συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης]] με τις περισσότερες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης·<ref>{{en}} {{cite web|url=http://info.worldbank.org/etools/wti/docs/Macedonia,%20FYR_brief.pdf|title=Former Yugoslav Republic of Macedonia Trade Brief|publisher=[[Παγκόσμια Τράπεζα]]|date=2009-2010|accessdate = 2013-12-15}}{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}</ref> το 2012, υπέγραψε επίσης τελωνειακή ένωση με την [[Τουρκία]], εταίρο όλο και πιο σημαντικό,<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.worldbulletin.net/?aType=haber&ArticleID=85253|title=Turkey, Macedonia sign free zone agreement|last=|first=|date=2012-02-02|website=|publisher=World Bulletin|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2013-12-15}}</ref> και σχεδιάζει ίδιου τύπου ένωση με το [[Ισραήλ]].<ref>{{en}} {{cite web|url=http://vlada.mk/node/1944?language=en-gb|title=Macedonia, Israel show interest in economic cooperation|publisher=Vlada.mk|date = 2012-02-21|accessdate = 2013-12-15}}</ref>

* [http://www.mfa.gr/blog/dimereis-sheseis-tis-ellados/pgdm/ Υπουργείο Εξωτερικών: Διμερείς σχέσεις Ελλάδας-ΠΓΔΜ)]{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}

* [http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathextra_1_12/09/2011_405957 Μια κρίσιμη συνάντηση «γέννησε» την ΠΓΔΜ]{{Dead link|date=JuneΙούνιος 2015}}, αφιέρωμα στον ιστότοπο της εφημερίδας «Η Καθημερινή», 12 Σεπτεμβρίου 2011.