{{ακρίβεια|σελ 12 από τη πρώτη πηγή, η 2η πηγή https://cyprusnews.eu/sotos-ktoris/3995644-1950.html}}
Η σύμπνοια της δεξιάς με την αριστερά των ελληνοκυπρίων για το ζήτημα της [[Ένωσις|Ένωσης]], οδήγησε στην προσέγγιση των δύο πολιτικών παρατάξεων της μουσουλμανικής μειονότητας (εθνικιστές/κεμαλικοί και παραδοσιακοί). Έτσι ιδρύθηκε η '''Ενιαία Ομοσπονδία Τουρκικών Οργανώσεων'''. Το αίτημά της ήταν να παραμείνει η Κύπρος υπό βρετανική διοίκηση ή να επιστραφεί στην Τουρκία, την προηγούμενη κυρίαρχη δύναμη και πλησιέστερη χώρα. Η Ομοσπονδία διοργάνωσε διαδηλώσεις εναντίον του δημοψηφίσματος και έστειλε αντιπροσωπεία στην Τουρκία, όπου πραγματοποιήθηκαν συλλαλητήρια ενώ ο τύπος εκφραζόταν εναντίον της Ένωσης.<ref name=":63">{{Cite web|url=http://www.academia.edu/10374263/%CE%A4%CE%BF_%CE%B5%CE%BD%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%88%CE%AE%CF%86%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1|title=Το ενωτικό δημοψήφισμα|last=Αθανασίου|first=Βαλάντης|date=|website=|publisher=|accessdate=17/5/2017}}</ref>
Οι Τουρκοκύπριοι ήταν αρνητικοι για την προοπτική ένωσης με την Ελλάδα και ως εκ τουτου αντιταχθήκανε στο δημοψήφισμα. Οι δυο παρατάξεις των τουρκοκυπρίων (κεμαλικοί και παραδοσιακοί) δημιουργησαν την '''Ενιαία Ομοσπονδία Τουρκικών Οργανώσεων''' ζητόντας την διατήρηση της Κύπρου εντός της Βρετανικής αυτοκρατοριας,{{πηγή}} υιοθετόντας μάλιστα αντικομμουνιστικη ρητορική για να κερδίσει εντυπώσεις διεθνώς. Η μεγαλύτερη εκδήλωση των τουρκοκυπρίων κατα του δημοψηφίσματος διορανώθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1949, με 15.000 τουρκοκύπριοι να συμμετέχουν με συνθήματα κατά της Ενωσις και του ΑΚΕΛ.<ref name=":43" /> Ταυτοχρονα, ο φοιτητόκοσμος στην Τουρκία ξεσηκωνόταν απαιτοντας την επιστροφή της Κύπρου στην Τουρκία. <ref>{{cite book|title=Ιστορία της Κυπρου, τόμος δεύτερος (1950-1959)|author=Χαϊντς Α. Ριχτερ|publisher=Εστία|isbn=978-960-05-1502-2|year=2011|chapter=|editor=|place=Αθήνα|pages=35-38|url=}}</ref>
Για να εκμεταλλευτεί το ψυχροπολεμικό κλίμα, ιδιαίτερα του δυτικού μπλοκ, η τουρκοκυπριακή ηγεσία υιοθέτησε μια ακραία αντικομμουνιστική επιχειρηματολογία προκειμένου να εξισορροπήσει τις θετικές εντυπώσεις που δημιουργούσε, διεθνώς, η αντιαποικιακή ρητορική των ελληνοκυπρίων. Οι τουρκοκυπριακές δραστηριότητες κορυφώθηκαν στις 12 Δεκεμβρίου 1949, με την διοργάνωση ενός ογκώδους ανθενωτικού συλλαλητηρίου, στο οποίο 15.000 τουρκοκύπριοι αναθεμάτισαν το επερχόμενο δημοψήφισμα και το ΑΚΕΛ.<ref name=":43" />
Ο ηγέτης του νέου κόμματος [[Φαζίλ Κιουτσούκ]] εξουσιοδοτήθηκε να επιδώσει ψήφισμα στον ΟΗΕ, σε βρετανούς αξιωματούχους και σε κόμματα και οργανώσεις στην Τουρκία. Την ίδια εποχή, φοιτητικές διαδηλώσεις σε όλη την Τουρκία απαιτούσαν να επιστραφεί η Κύπρος στην Τουρκία σε περίπτωση απομάκρυνσης των βρετανών, παρόλο που η επίσημη τούρκικη κυβέρνηση τους διαβεβαίωνε πως δεν υπήρχε τέτοιο ζήτημα, καθώς η Κύπρος ήταν αγγλική κτήση. <ref>{{cite book|title=Ιστορία της Κυπρου, τόμος δεύτερος (1950-1959)|author=Χαϊντς Α. Ριχτερ|publisher=Εστία|isbn=978-960-05-1502-2|year=2011|chapter=|editor=|place=Αθήνα|pages=35-38|url=}}</ref>
