Δημοκρατία του Αφγανιστάν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Okranas (συζήτηση | συνεισφορές)
Αντικατάσταση προτύπου {{πρώην χώρα}} με {{κουτί πληροφοριών πρώην χώρας}}
Γραμμή 1:
{{Κουτί πληροφοριών πρώην χώρας
{{Πρώην χώρα
|εθνικό όνομα ελληνικά επίσημο_πλήρες_όνομα = Δημοκρατία του Αφγανιστάν
| εθνικό όνομα ιθαγενές_όνομα = {{plain list|*{{nq|د افغانستان جمهوریت}} <small>παστούΠαστού</small>
*{{nq|جمهوری افغانستان}} <small>περσικάΝταρί</small>}}
| θρησκεία = [[Σουνίτες|Σουνιτικό Ισλάμ]]
|διάρκεια = 1973–1978
|σημαία νόμισμα = Flag of Afghanistan (1974–1978).svg[[Αφγάνι]]
| λεζάνταήπειρος σημαίας = [[Σημαία τουΚεντρική Αφγανιστάν|σημαίαΑσία]]
| πλάτος σημαίας πρωτεύουσα = 110x120px[[Καμπούλ]]
| κοινές_γλώσσες = [[Παστού]] <br> [[Περσικά]]
| εθνόσημο = Emblem of Afghanistan (1974-1978)Gold.png
 
| λεζάντα εθνόσημου = [[Έμβλημα του Αφγανιστάν|έμβλημα]]
| εικόνα_σημαία = Flag of Afghanistan (1974–1978).svg
| πλάτος εθνόσημου = 110x120px
| λεζάντασημαία_είδος εθνόσημου = [[ΈμβλημαΣημαία του Αφγανιστάν|έμβλημαΣημαία]]
|ύμνος = ''[[Εθνικός ύμνος του Αφγανιστάν|Millī Surūd]]'' <br /><small>(«Εθνικός Ύμνος»)</small><br/>[[Αρχείο:Former Afghan national anthem, 1973-1978.oga]]
| εθνόσημο εικόνα_θυρεός = Emblem of Afghanistan (1974-1978)Gold.png
|χάρτης = LocationAfghanistan (with Soviet borders).svg
|ύμνος εθνικός_ύμνος = ''[[Εθνικός ύμνος του Αφγανιστάν|Millī Surūd]]'' <br /><small>(«Εθνικός Ύμνος»)</small> <br/> [[Αρχείο:Former Afghan national anthem, 1973-1978.oga]]
| πλάτος χάρτη = 200px
|χάρτης εικόνα_χάρτης = LocationAfghanistan (with Soviet borders).svg
|θέση = [[Κεντρική Ασία]]
 
|πρωτεύουσα = [[Καμπούλ]]
|πολίτευμα κυβέρνηση_είδος = [[Μονοκομματικό κράτος|Μονοκομματική]] [[προεδρική δημοκρατία]]
|έκταση = 647.500 m² (1978)
| τίτλος_ηγέτης = [[Πρόεδρος]]
|πληθυσμός = 13.199.600 (1978)
| ονόματα_ηγετών ηγέτης1 = [[Μοχάμεντ Νταούντ Χαν]]
|γλώσσες = [[παστού]], [[περσικά]]
| έτος_ηγέτης1 = 1973–1978
|πολίτευμα = [[Μονοκομματικό κράτος|Μονοκομματική]] [[προεδρική δημοκρατία]]
 
| τίτλοι_ηγετών = Πρόεδρος
| ημερομηνία_έναρξη = 1973
| ονόματα_ηγετών = [[Μοχάμεντ Νταούντ Χαν]]
| έτος_έναρξη = 1973
|θρησκεία = [[Σουνίτες|Σουνιτικό Ισλάμ]]
| ημερομηνία_λήξη = 1978
|νόμισμα = [[Αφγάνι]]
| έτος_λήξη = 1978
|προηγούμενο_κράτος = [[Βασίλειο του Αφγανιστάν]]
| στατ_έτος1 = 1978
|διάδοχο_κράτος = [[Λαϊκή Δημοκρατία του Αφγανιστάν]]
| στατ_έκταση1 = 647500
|σήμερα = {{AFG}}
| στατ_πληθ1 = 13199600
 
|προηγούμενο_κράτος p1 = [[Βασίλειο του Αφγανιστάν]]
| σημαία_p1 = Flag of Afghanistan (1931–1973).svg
|διάδοχο_κράτος s1 = [[Λαϊκή Δημοκρατία του Αφγανιστάν]]
| σημαία_s1 = Flag of Afghanistan (1987–1992).svg
| σήμερα = {{AFG}}
}}
 
Η '''Δημοκρατία του Αφγανιστάν''' ([[Νταρί (περσική διάλεκτος)|νταρί]]: جمهوری افغانستان, [[παστού]]: د افغانستان جمهوریت) ήταν το όνομα της πρώτης [[Πολιτεία (έννοια)|δημοκρατίας]] του [[Αφγανιστάν]], η οποία συστήθηκε το 1973, όταν ο [[Μοχάμεντ Νταούντ Χαν]] εκθρόνισε τον ξάδερφό του, [[Κατάλογος ηγετών του Αφγανιστάν|βασιλιά]] [[Μοχάμεντ Ζαχίρ Σαχ]], μέσω ενός αναίμακτου [[Πραξικόπημα στο Αφγανιστάν το 1973|πραξικοπήματος]]. Ο Νταούντ ήταν γνωστός για την [[Προοδευτισμός|προοδευτική του πολιτική]] και τις προσπάθειες [[Εκσυγχρονισμός|εκσυγχρονισμού]] της χώρας με τη βοήθεια τόσο της [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Σοβιετικής Ένωσης]] όσο και των [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Ηνωμένων Πολιτειών]], μεταξύ άλλων.<ref name="Iranica">{{Cite encyclopedia|last=Rubin|first=Barnett|editor=Ehsan Yarshater|encyclopedia=[[Encyclopædia Iranica]]|title=DĀWŪD <u>KH</U>AN|url=http://www.iranicaonline.org/articles/dawud-khan|accessdate=5 Φεβρουαρίου 2019|edition=Online|publisher=[[Columbia University]]|location=United States}}</ref>
 
Γραμμή 32 ⟶ 40 :
 
== Ιστορία ==
 
=== Σχηματισμός ===
 
Τον Ιούλιο του 1973, ενώ ο τελευταίος βασιλιάς του [[Βασίλειο του Αφγανιστάν|Αφγανιστάν]], [[Μοχάμεντ Ζαχίρ Σαχ]] βρισκόταν στην [[Ιταλία]] και υποβαλόταν σε οφθαλμολογικές χειρουργικές επεμβάσεις, αλλά και θεραπείες για προβλήματα που είχε στην [[Οσφυαλγία|οσφυϊκή χώρα]], ο ξάδερφος του και πρώην [[Πρωθυπουργός του Αφγανιστάν|πρωθυπουργός]] [[Μοχάμεντ Νταούντ Χαν]] πραγματοποίησε [[Πραξικόπημα στο Αφγανιστάν το 1973|πραξικόπημα]] και σύστησε [[Αντιπροσωπευτική δημοκρατία|δημοκρατική κυβέρνηση]]. Ο Νταούντ Χαν είχε αναγκαστεί να παραιτηθεί από τη θέση του πρωθυπουργού από τον Ζαχίρ Σαχ μια δεκαετία νωρίτερα.<ref name="tntimes" /> Ο βασιλιάς παραιτήθηκε τον επόμενο μήνα θέλοντας να αποφύγει τον κίνδυνο πραγματοποίησης ενός εμφύλιου πολέμου.<ref name="tntimes">{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2007/07/23/world/asia/23cnd-shah.html|title=Former King of Afghanistan Dies at 92|last=Barry Bearak|ημερομηνία=23 Ιουλίου 2007|publisher=The New York Times|accessdate=5 Φεβρουαρίου 2019}}</ref>
 
=== Μονοκομματική διακυβέρνηση ===
 
Μετά την κατάληψη της εξουσίας, ο Πρόεδρος [[Μοχάμεντ Νταούντ Χαν]] ίδρυσε το δικό του [[πολιτικό κόμμα]], το [[Εθνικό Επαναστατικό Κόμμα του Αφγανιστάν|Εθνικό Επαναστατικό Κόμμα]]. Αυτό το κόμμα έγινε η μοναδική εστία της πολιτικής δραστηριότητας στη χώρα. Η [[λογιά τζιργκά]] (εθνοσυνέλευση) ενέκρινε ένα νέο σύνταγμα το οποίο καθιέρωσε προεδρικό [[μονοκομματικό κράτος]] τον Ιανουάριο του 1977, ενώ η πολιτική αντιπολίτευση καταπιεζόταν, μερικές φορές με τη χρήση βίας.<ref name="daoud"/>
 
Γραμμή 41 ⟶ 52 :
 
=== Άνοδος του κομμουνισμού ===
 
Μετά την ίδρυση της Αφγανικής Δημοκρατίας το 1973 από τον Νταούντ, μέλη του [[Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα του Αφγανιστάν|Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος του Αφγανιστάν]] έλαβαν θέσεις στην κυβέρνηση.<ref name="Amstutz,35–36">{{Citation|last=Amstutz|first=J Bruce|title=Afghanistan: The First Five Years of Soviet Occupation|url=https://books.google.gr/books?id=RUSNyMH1aFQC&pg=PA35|publication-date=2002|page=35–36|publisher=University Press of the Pacific|isbn=978-0898755282}}</ref> Το 1976, ο Νταούντ θέσπισε ένα επταετές [[Οικονομικός παρεμβατισμός|οικονομικό σχέδιο]] για τη χώρα. Ξεκίνησε στρατιωτικά εκπαιδευτικά προγράμματα με την [[Ινδία]] και ξεκίνησε συνομιλίες [[Ανάπτυξη (οικονομία)|οικονομικής ανάπτυξης]] με το [[Δυναστεία Παχλάβι|Ιράν]]. Ο Νταούντ έστρεψε επίσης την προσοχή του στα κράτη της [[Μέση Ανατολή|Μέσης Ανατολής]] τα οποία παρήγαγαν πετρέλαιο, όπως η [[Σαουδική Αραβία]], το [[Ιράκ]] και το [[Κουβέιτ]], μεταξύ άλλων για οικονομική βοήθεια.<ref name="daoud"/>
 
Γραμμή 50 ⟶ 62 :
 
=== Εξέγερση του Σαούρ ===
 
[[Αρχείο:Day_after_Saur_revolution.JPG|εναλλ.=|μικρογραφία|242x242εσ|Η Καμπούλ μία μέρα μετά την εξέγερση]]
 
Το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα κατέλαβε την εξουσία μέσω ενός [[Πραξικόπημα|στρατιωτικού πραξικοπήματος]] το 1978, το οποίο έγινε γνωστό ως [[εξέγερση του Σαούρ]].<ref name="bbc">{{Cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/83854.stm|title=World: Analysis Afghanistan: 20 years of bloodshed|date=26 Απριλίου 1998|publisher=BBC News|accessdate=5 Φεβρουαρίου 2019}}</ref> Στις 27 Απριλίου, στρατεύματα από την [[στρατιωτική βάση]] στο [[Διεθνές Αεροδρόμιο της Καμπούλ]] άρχισαν να κινούνται προς το κέντρο της πρωτεύουσας. Χρειάστηκαν μόνο 24 ώρες για την εδραίωση της εξουσίας, μέσω ταχείας προώθησης, συμπεριλαμβανομένων μιας αεροπορικής επιδρομής στο [[Αργκ (Καμπούλ)|προεδρικό μέγαρο]] και των μονάδων των εξεγερμένων στρατευμάτων, τα οποία γρήγορα κατέλαβαν κρίσιμους κόμβους και γραμμές επικοινωνίας. Ο Νταούντ και το μεγαλύτερο μέρος της οικογένειάς του [[Θανατική ποινή|εκτελέστηκαν]] την επόμενη μέρα.<ref name="Garthoff, Raymond L. 1994. p. 986">Garthoff, Raymond L. ''Détente and Confrontation.'' Washington DC: Brookings Institution, 1994. σελ. 986.</ref>
 
Γραμμή 57 ⟶ 71 :
== Παραπομπές ==
<references/>
 
 
{{DEFAULTSORT:Αφγανισταν, Δημοκρατια του}}
 
[[Κατηγορία:Πρώην χώρες του Ψυχρού Πολέμου]]