Σπάνιες γαίες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
με εξαίρεση το Ύττριο
right left
Γραμμή 1:
 
[[File:Eu-Block.jpg|360 px|leftright|thumb|Eu-Block. Το χημικό στοιχείο Ευρώπιο είναι μέταλλο και ανήκει στην ομάδα των σπάνιων γαιών]]
 
Στη [[Χημεία]] '''Σπάνιες Γαίες''' (ΣΓ) καλούνται στη [[Χημεία]] τα [[μέταλλο|μέταλλα]] (χημικά στοιχεία) τα [[οξείδιο|οξείδια]] των οποίων είναι γαιώδους μορφής και κλήθηκαν έτσι λόγω της εξαιρετικής σπανιότητάς τους<ref>{{Cite web|url=http://www.oryktosploutos.net/2012/03/rees.html#.WLKTpPmLTIU|title=Σπάνιες Γαίες (REEs): άφθονες μεν, σπάνιες δε...|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.oryktosploutos.net/2011/07/are-rare-earth-elements-actually-rare.html#.WLKUZPmLTIU|title=Are Rare Earth Elements Actually Rare?|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>. Αυτά τα μέταλλα, με εξαίρεση το [[Ύττριο]] και το [[Σκάνδιο]], λέγονται και '''λανθανίδες''' εκ του ονόματος του πρώτου στοιχείου της κατηγορίας αυτών στον [[Περιοδικός πίνακας|Περιοδικό πίνακα]]. Παρουσιάζουν σχεδόν τις ίδιες φυσικές και χημικές ιδιότητες.
 
Στην κατηγορία αυτή υπάγονται τα ακόλουθα [[χημικά στοιχεία]] που μόνο για λόγους ευκολίας υποδιαιρούνται σε τρεις υποομάδες:
Γραμμή 12:
 
Τα ορυκτά, στα οποία απαντώνται οι σπάνιες γαίες ή λανθανίδες εντοπίζονται κυρίως στην [[Κίνα]], την [[Νορβηγία]], τις [[ΗΠΑ]], τη [[Βραζιλία]], την [[Ινδία]] και την [[Αυστραλία]]<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=http://www.oryktosploutos.net/2011/01/blog-post.html#.WLKcNvmLTIU|title=Γεωπολιτική και σπάνιες γαίες|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>.
 
[[File:RE mine in Baiyun Ebo, Inner Mongolia.jpg||350 px|rightleft|thumb|Το μεγαλύτερο παγκοσμίως ορυχείο εξόρυξης ΣΓ στο Bayan Obo, Μπαοτού, Εσωτερική Μογγολία, Κίνα]]
Εξαιτίας της βιομηχανικής τους μοναδικότητας σε εφαρμογές και χρήσεις προϊόντων υψηλής τεχνολογίας (λέιζερ, κινητά τηλέφωνα, οθόνες υγρών κρυστάλλων κ.α.) και στις λεγόμενες «πράσινες» τεχνολογίες (στις μπαταρίες των υβριδικών αυτοκινήτων, στα φωτοβολταϊκά, στους λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης, στις τουρμπίνες των ανεμογεννητριών) η ζήτηση των σπάνιων γαιών αυξάνεται συνεχώς<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.oryktosploutos.net/2017/02/blog-post_16.html#.WLKSKPmLTIU|title=Σπάνιες Γαίες- Ερευνα Αγοράς|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.oryktosploutos.net/2017/02/development-of-framework-and-decision.html#.WLKTD_mLTIU|title=Development of a Framework and a Decision Support System (DSS) for the Sustainable Exploitation of Rare Earth Elements (REE)|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref><ref name=":1" />.
Εξαιτίας της βιομηχανικής τους μοναδικότητας σε εφαρμογές και χρήσεις προϊόντων υψηλής τεχνολογίας (λέιζερ,
Εξαιτίας[[κινητό τηςτηλέφωνο|κινητά βιομηχανικής τους μοναδικότητας σε εφαρμογές και χρήσεις προϊόντων υψηλής τεχνολογίας (λέιζερτηλέφωνα]], [[οθόνη κινητά τηλέφωνα,υγρών κρυστάλλων|οθόνες υγρών κρυστάλλων]] κ.α.) και στις λεγόμενες «πράσινες» τεχνολογίες (στις μπαταρίες των υβριδικών αυτοκινήτων, στα φωτοβολταϊκά, στους λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης, στις τουρμπίνες των ανεμογεννητριών) η ζήτηση των σπάνιων γαιών αυξάνεται συνεχώς<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.oryktosploutos.net/2017/02/blog-post_16.html#.WLKSKPmLTIU|title=Σπάνιες Γαίες- Ερευνα Αγοράς|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.oryktosploutos.net/2017/02/development-of-framework-and-decision.html#.WLKTD_mLTIU|title=Development of a Framework and a Decision Support System (DSS) for the Sustainable Exploitation of Rare Earth Elements (REE)|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref><ref name=":1" />.
 
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που προκύπτει από την [[εξόρυξη]] και επεξεργασία των σπάνιων γαιών είναι η ραδιενέργεια, η οποία συνδέεται με την παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων ουρανίου (U) και θορίου (Th) και άλλων ραδιενεργών στοιχείων, των οποίων η περιβαλλοντική διαχείριση έχει ειδικές απαιτήσεις αδειοδότησης (τουλάχιστον στην Β. Αμερική και την ΕΕ) ενώ ταυτόχρονα είναι ιδιαίτερα δαπανηρή<ref name=":1" />. Το [[Bayan-Obo]], το μεγαλύτερο «κοίτασμα» σπάνιων γαιών του κόσμου που βρίσκεται στην [[Εσωτερική Μογγολία]] της Κίνας (διαθέτει περισσότερα από 40 εκατ. τόνους REE ορυκτών και μετά από 40 και πλέον χρόνια εξόρυξης έχει αποληφθεί μόλις το 35%) περιέχει [[μοναζίτης|μοναζίτη]] &ndash; [[μπαστναζίτης|μπαστναζίτη]] και ελαφρές γαίες δημητρίου (Ce), υττρίου (Y) και λανθανίου (La). Ωστόσο, περιέχει και θόριο (Th) το οποίο ανιχνεύεται στα απορρίμματα (tailings) της εκμετάλλευσης, δημιουργώντας εστίες μόλυνσης του εδάφους και των νερών στην ευρύτερη περιοχή Baotou<ref name=":1">{{Cite web|url = http://www.oryktosploutos.net/2014/10/i.html#.VI8r5vl_vLd|title = Η Πύλη για τον Ελληνικό Ορυκτό Πλούτο: Οι πέντε αλήθειες για τις Σπάνιες Γαίες}}</ref>.