Βικιπαίδεια

Άρης (μυθολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ούτε τα κείμενα από τη Βικιθήκη και οι μεταφράσεις τους έχουν θέση εδώ
Ετικέτα: Αναίρεση
Γραμμή 1:
{{πηγές|05|07|2018}}{{Πληροφορίες προσώπου
{{επιμέλεια|δυσανάλογη χρήση quotes και photo/links προς Βικιθήκη}}{{πρωτότυπη έρευνα}}
{{Πληροφορίες προσώπου
| όνομα = Άρης
| εικόνα = [[file:Ο Άρης (Borghese-Λούβρου).jpg|250px]]
Γραμμή 17 ⟶ 19 :
| αδέλφια = [[Ήφαιστος (μυθολογία)|Θεός Ήφαιστος]], [[Ήβη (μυθολογία)|θεά Ήβη]], [[Ειλείθυια|θεά Ειλείθυια]] και [[Ενυώ]]
}}
 
Ο '''Άρης''' είναι ο Έλληνας θεός του πολέμου και ένας από τους Δώδεκα Ολύμπιους, γιος του [[Δίας (μυθολογία)|Δία]] και της [[Ήρα]]ς.
Ο '''Άρης''' είναι ο Έλληνας θεός του πολέμου και ένας από τους [[Δώδεκα θεοί του Ολύμπου|Δώδεκα Ολύμπιους]], γιος του [[Δίας (μυθολογία)|Δία]] και της [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρας]].
 
==Στοιχεία==
Εξαιτίας της ιδιαίτερης πολεμοχαρούς φύσης του, αρκετοί συγγραφείς του 19ου αιώνα ισχυρίστηκαν ατεκμηρίωτα ότι ήταν ξένος θεός, καθώς θεωρούσαν ότι η ελληνική φαντασία αποκλείεται να δημιούργησε έναν τόσο άγριο θεό.{{πηγή}} Στους μύθους, ο Άρης εμφανίζεται πολεμοχαρής και προκλητικός και εκπροσωπεί την παρορμητική φύση του πολέμου. Οι Έλληνες ήταν αμφίσημοι προς τον Άρη: αν και ενσωμάτωσε τη φυσική ανδρεία που είναι αναγκαία για την επιτυχία στον πόλεμο, ήταν μια επικίνδυνη δύναμη. Συντριπτικός, ακόρεστος στη μάχη, καταστροφικός, και ο άνθρωπος-σφαγέας. Ο [[Φόβος (μυθολογία)|Φόβος]] και ο [[Δείμος (μυθολογία)|Δείμος]] ήταν προσδεμένοι στο άρμα μάχης του.
Στην Ιλιάδα, ο πατέρας του ο, Δίας, του λέει ότι είναι ο πιο μισητός θεός σεγι' αυτόν. Η αξία του σαν θεός του πολέμου τοποθετείται σε αμφιβολία: κατά τη διάρκεια του [[Τρωικός Πόλεμος|Τρωικού πολέμουΠολέμου]], ο Άρης ήταν στην πλευρά των ηττημένων, ενώ η Αθηνά, που συχνά απεικονίζεται στην ελληνική τέχνη ως κάτοχος Νίκης στο χέρι της, ευνόησε τους θριαμβευτικούς Έλληνες.
 
Ο Άρης παίζει έναν σχετικά περιορισμένο ρόλο στην ελληνική μυθολογία όπως αντιπροσωπεύεται στη λογοτεχνική αφήγηση, αν και αναφέρονται οι πολλές ερωτικές σχέσεις του και οι άφθονοι απόγονοι του. Όταν ο Άρης δεν εμφανίζεται στους μύθους, συνήθως αντιμετωπίζει ταπείνωση. Είναι γνωστός ως εραστής της [[Αφροδίτη (μυθολογία)|Αφροδίτης]], της θεάς του έρωτα, που ήταν παντρεμένη με τον [[Ήφαιστος|Ήφαιστο]], θεό της χειροτεχνίας. Η πιο διάσημη ιστορία που σχετίζεται με τον Άρη και την Αφροδίτη τους δείχνει να εκτίθενται μέσω μίας έξυπνης συσκευής του αδικημένου συζύγου της.
Γραμμή 31 ⟶ 34 :
Από τον [[Θέστιος|Θέστιο]] ο Άρης έγινε πρόγονος της [[Αλθαία]]ς, της [[Λήδα]]ς, του [[Μελέαγρος (μυθολογία)|Μελέαγρου]], της [[Δηιάνειρα]]ς, του [[Τυδέας|Τυδέα]], του [[Διομήδης|Διομήδη]], της [[Ωραία Ελένη|Ωραίας Ελένης]], της [[Κλυταιμνήστρα]]ς, των [[Διόσκουροι|Διοσκούρων]] και του [[Αμφιάραος|Αμφιάραου]]. Από τον [[Φλεγύας|Φλεγύα]] ήταν πρόγονος του θεού [[Ασκληπιός|Ασκληπιού]].
 
== Ετυμολογία ==
[[Αρχείο:Head Ares Glyptothek Munich 212.jpg|μικρογραφία|228x228εσ]]
Άρης ή Αρεύς ή Αρειος < ριζα αρ- > υπερθετικός 'άριστος' (ο ανώτατος) , ουσιαστικό 'άρσις' (το σήκωμα, η ανύψωση, μεταφορικά η εναντίωση). Αντιστοιχα 'αρεία φυλή', 'άρειος πάγος'. Συγγενικό με το λατινικό Mars όπου το αρχικό M- είναι νώθο, προερχόμενο από το λατινικό καταληκτικό -m. Γι' αυτό αντίστοιχα Ιράν και όχι Μιράν.
Η αρχαιότερη μορφή τού θεωνυμίου ''Ἄρης'' συναντάται στη Γραμμική Β΄ με τον τύπο ''a-re'' = ''Ἄρει'' (τύπος δοτικής). Η ετυμολογική προέλευση δεν είναι επιβεβαιωμένη· συνήθως προτείνεται η σύνδεση με το αρχ. ''ἀρή/ἀρά'' «κατάρα, καταστροφή» ή με το αρχ. ''ἄρος'' «βοήθεια, όφελος», αν και αρκετοί θεωρούν πιθανή την προελληνική του αρχή<ref>Chantraine P., 1999<sup>2</sup>: ''Dictionnaire étymologique de la langue grecque''. Paris: Klincksieck· Harper D., 2001-19: ''Online etymological dictionary'', [https://www.etymonline.com/word/Ares in loc.]·Beekes R.S.P., 2010: ''Etymological Dictionary of Greek''. Leiden, Boston: Brill.</ref>. Δεν σχετίζεται ετυμολογικά με το αντίστοιχο λατινικό ''Mars, -tis''.
Από την αναζήτηση και διεκδίκηση του ιδανικού προκυπτουν οι έριδες και ο πόλεμος. Ο Άρης είναι ο θεός του πολέμου, συμβολίζοντας την διεκδικηση της ανώτατης θέσης, σαν γενεσιουργό αιτία της αντιπαλότητας.
Δεν πρέπει να συγχέεται με τις βεδικές θεότητες maruts που είναι σύνολο θεοτήτων της θύελλας, από την ΙΕ ρίζα *mer- (= πεθαίνω) ενώ η αντίστοιχη λατινική λέξη για τον θάνατο είναι πάντοτε mors και όχι mars.
Αντίστοιχα ο μήνας Μάρτιος που σημαίνει ο αρχικός και όχι ο θανατηφόρος, ή το αγγλικό march που σημαίνει ξεκινώ.
 
== Χαρακτήρας του Άρη και παραδόσεις ==
[[Αρχείο:Venus and Mars.jpg|μικρογραφία|426x426εσthumb|]]
Το έργο του Άρη είναι καθορισμένο από την εποχή του [[Όμηρος|Ομήρου]]. Ο χαρακτήρας του στον Όμηρο και τους άλλους ποιητές δεν είναι πολυσύνθετος όπως άλλων θεών ([[Απόλλων]], [[Διόνυσος]]). Οι παραδόσεις περιορίζονται σε μερικούς σύντομους μύθους. Κατά την κοινή παράδοση ήταν γιος του Δία και της Ήρας γεννημένος στις ουράνιες εκτάσεις, από μητέρα της οποίας η διάθεση για φιλονικίες συμβολίζει τις ατμοσφαιρικές ταραχές.
Σπάνια λέγεται γιος της [[Ενυώ|Ενυούς]] η οποία συνηθέστερα είναι κόρη του, ή τροφός του, ή σύντροφός του. Είναι κυρίως πολεμικός θεός και το όνομά του είναι συνώνυμο του πολέμου. Έχει τον οπλισμό και το ύφος των ηρώων της εποποιίας, και μάχεται σαν κι αυτούς αλλά με μια βιαιότητα που είναι μόνο δικό του χαρακτηριστικό. Είναι οπλισμένος με χάλκινα όπλα και το κράνος του ακτινοβολεί. Βαδίζει με παλλόμενο δόρυ, ενώ κυματίζει η κόμη του στους ώμους του και κρατάει χάλκινη ασπίδα στο αριστερό του χέρι.
Γραμμή 47 ⟶ 48 :
 
==Γενεαλογικό δένδρο του Άρη ==
<center>[[File:Γενεαλογικό δένδρο του Άρη.jpg| Γενεαλογικό δένδρο του Άρη|thumb|]]</center>
 
== Ομηρικά έπη ==
== Ορφικός ύμνος Άρεος ==
[[Αρχείο:AresGuillemot, LudovisiAlexandre AltempsCharles b- InvMars and Venus Surprised by Vulcan - Google Art Project.jpg|μικρογραφία|555x555εσ]]
Σύμφωνα με τον Όμηρο, στη ραψωδία Θ της Οδύσσειας ο Ήφαιστος ανακαλύπτει τον Άρη με την Αφροδίτη και απλώνει τα δίχτυα, ενώ στην ραψωδία Ε της Ιλιάδας, ο Δίας δεν κρύβει την οργή του κατά του Άρη και του λέει ότι είναι ο πιο μισητός θεός.
{{απόσπασμα| ''' [Ἄρεος, θυμίαμα λίβανον] Ἄρρηκτ᾽, ὀμβριμόθυμε, μεγασθενές, ἄλκιμε δαῖμον, ὁπλοχαρής, ἀδάμαστε, βροτοκτόνε, τειχεσιπλῆτα, Ἆρες ἄναξ, ὁπλόδουπε, φόνοις πεπαλαγμένος αἰεί, αἵματι ἀνδροφόνωι χαίρων, πολεμόκλονε, φρικτέ, ὃς ποθέεις ξίφεσίν τε καὶ ἔγχεσι δῆριν ἄμουσον• στῆσον ἔριν λυσσῶσαν, ἄνες πόνον ἀλγεσίθυμον, εἰς δὲ πόθον νεῦσον Κύπριδος κώμους τε Λυαίου ἀλλάξας ἀλκὴν ὅπλων εἰς ἔργα τὰ Δηοῦς, εἰρήνην ποθέων κουροτρόφον, ὀλβιοδῶτιν.. από τη Βικιθήκη - Ορφικοί ύμνοι <ref>[https://el.wikisource.org/wiki/%CE%86%CF%81%CE%B5%CE%BF%CF%82 από τη Βικιθήκη - Ορφικοί ύμνοι]</ref>}}
 
== Έκθεση φωτογραφιών ==
{{απόσπασμα| ''[Απόδοση] «Άρρηκτε, ομβριμόθυμε, μεγασθενή, άλκιμε δαίμονα, οπλοχαρή, αδάμαστε, βροτοκτόνε, τειχεσιπλήτα, Άρες άναξ, οπλόδουπε, αεί απαλαγμένε από τους φόνους, που χαίρεσε με ανδρόφονο αίμα, πολεμόκλονε, φρικτέ, που ποθείς τα ξίφη και άμουσον δόρι μάχης. Που στήνεις λυσσώσα έριδα, και στέλνεις αλγεσίθυμον πόνο, νέυσε στον πόθο της Κύπριδος και τους κώμους του Λυαίου και άλλαξε την αλκή των όπλων στα έργα τις Δηούς, ποθόντας κουροτρόφο ολβιοδώτη ειρήνη.» }}
 
== Ομηρικός ύμνος Άρεα ==
{{απόσπασμα| ''' [Εἰς Ἄρεα ] Ἆρες ὑπερμενέτα, βρισάρματε, χρυσεοπήληξ, ὀβριμόθυμε, φέρασπι, πολισσόε, χαλκοκορυστά, καρτερόχειρ, ἀμόγητε, δορυσθενές, ἕρκος Ὀλύμπου, Νίκης εὐπολέμοιο πάτερ, συναρωγὲ Θέμιστος, ἀντιβίοισι τύραννε, δικαιοτάτων ἀγὲ φωτῶν, ἠνορέης σκηπτοῦχε, πυραυγέα κύκλον ἑλίσσων αἰθέρος ἑπταπόροις ἐνὶ τείρεσιν ἔνθα σε πῶλοι ζαφλεγέες τριτάτης ὑπὲρ ἄντυγος αἰὲν ἔχουσι• κλῦθι βροτῶν ἐπίκουρε, δοτὴρ εὐθαλέος ἥβης, πρηῢ καταστίλβων σέλας ὑψόθεν ἐς βιότητα ἡμετέρην καὶ κάρτος ἀρήϊον, ὥς κε δυναίμην σεύασθαι κακότητα πικρὴν ἀπ᾽ ἐμοῖο καρήνου, καὶ ψυχῆς ἀπατηλὸν ὑπογνάμψαι φρεσὶν ὁρμὴν θυμοῦ τ᾽ αὖ μένος ὀξὺ κατισχέμεν ὅς μ᾽ ἐρέθῃσι φυλόπιδος κρυερῆς ἐπιβαινέμεν• ἀλλὰ σὺ θάρσος δὸς μάκαρ, εἰρήνης τε μένειν ἐν ἀπήμοσι θεσμοῖς δυσμενέων προφυγόντα μόθον κῆράς τε βιαίους.- από τη Βικιθήκη - Ομηρικοί ύμνοι <ref>[https://el.wikisource.org/wiki/%CE%9F%CE%BC%CE%B7%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF_%CE%8E%CE%BC%CE%BD%CE%BF%CE%B9/VIII._%CE%95%CE%B9%CF%82_%CE%86%CF%81%CE%B5%CE%B1 από τη Βικιθήκη - Ομηρικοί ύμνοι]</ref>}}
 
{{απόσπασμα| ''[Απόδοση] «Ό Αρη υπερμενέτα, βρισάρματε, χρυσεοπήληξ, οβριμόθυμε, φέρασπι, πολισσόε, χαλκοκορυστά, καρτερόχειρε, αμόγητε, δορυσθενές, έρκος Ολύμπου, πατέρα της ευπόλεμης Νίκης, συναρωγέ της Θέμιδος, τύραννε των αντιβίων, αγέ των δικαιότατων ανθρώπων, σκηπτούχε της ανδρείας, που ελίσσεις τον πυραυγέα κύκλον του αιθέρα των επτάπορων άστρων όπου οι ζαφλεγείς πώλοι σε έχουν αιέν υπεράνω του 3ου άντυγα. Ακουσε μας επίκουρε των βροτών, πού δίδεις την ευθαλή ήβη, κάταστιλβε απο ψηλά πράος σέλας πάνω στον βίο μας και αρήιο κράτος, για να δυνάμεθα να αποτρέπουμε την πικρή κακότητα από τη δική μας κεφαλή, και να παρακάμτουμε απο τα φρένα της ψυχής μας την ορμή του θυμού και το απατηλό οψύ μένος που μας ερεθίζει να επιβαίνουμε στην κρυερή βοή της μάχης. Αλλά εσύ, μακάριε, δώσε μας θάρρος, δια να παραμένουμε στην ειρήνη και στους απήμονες θεσμούς αποφεύγοντας την μάχη των δυσμενών και τις βίαιες Κήρες..» }}
 
==Αρχαία Ελληνική Γραμματεία ==
[[Αρχείο:Guillemot, Alexandre Charles - Mars and Venus Surprised by Vulcan - Google Art Project.jpg|μικρογραφία|307x307px]]
Σύμφωνα με τον Όμηρο <BR>
Στη ραψωδία Θ της Οδύσσειας ο Ήφαιστος ανακαλύπτει τον Άρη με την Αφροδίτη και απλώνει τα δίχτυα
 
<center>
{| class=wikitable
|-
! scope=col | [[Όμηρος]], ''[ΟΔΥΣΣΕΙΑ]''
! scope=col | Απόδοση
|-
| style="vertical-align: top;" |
<poem>
'''[290«δεῦρο, φίλη, λέκτρονδε τραπείομεν εὐνηθέντες:
'''οὐ γὰρ ἔθ᾿ Ἥφαιστος μεταδήμιος, ἀλλά που ἤδη
'''οἴχεται ἐς Λῆμνον μετὰ Σίντιας ἀγριοφώνους.»
'''ὣς φάτο, τῇ δ᾿ ἀσπαστὸν ἐείσατο κοιμηθῆναι.
'''τὼ δ᾿ ἐς δέμνια βάντε κατέδραθον: ἀμφὶ δὲ δεσμοὶ
'''τεχνήεντες ἔχυντο πολύφρονος Ἡφαίστοιο,
'''οὐδέ τι κινῆσαι μελέων ἦν οὐδ᾿ ἀναεῖραι.
'''καὶ τότε δὴ γίγνωσκον, ὅ τ᾿ οὐκέτι φυκτὰ πέλοντο.'''
<ref>[https://el.wikisource.org/wiki/%CE%9F%CE%B4%CF%8D%CF%83%CF%83%CE%B5%CE%B9%CE%B1/%CE%B8#v290 από τη Βικιθήκη ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ -θ-]</ref>
</poem>
| style="vertical-align: top;"|
<poem>
[290] '' «Πάμε, καλή μου, να πλαγιάσουμε, τον πόθο να χαρούμε•
''ο Ήφαιστος τώρα εδώ δε βρίσκεται᾿ πια θα 'χει πάει στη Λήμνο
''το δίχως άλλο, τους αγριόφωνους για ν᾿ ανταμώσει Σίντες.»
''Είπε, κι εκείνης της καλάρεσε να κοιμηθούν αντάμα'
''όμως στο στρώμα μόλις έπεσαν, τρογύρα τους απλώσαν
''κρυφά του πολυμήχανου Ήφαιστου τ᾿ άφαντα δίχτυα, κι ούτε
''πια είχαν τη δύναμη τα μέλη τους ν᾿ ασκώσουν, να κουνήσουν,
''και τότε το 'νιωσαν πως πιάστηκαν και γλιτωμό δεν έχουν.
.
</poem>
|}
</center><BR><BR>
------------------------------------------------
 
 
Στη ραψωδία Ε της Ιλιάδας ο Δίας δεν κρύβει την οργή του κατά του Άρη και μάλιστα του λέει ότι είναι ο πιο μισητός θεός.
[[Αρχείο:Head Ares Glyptothek Munich 212.jpg|μικρογραφία|228x228εσ]]
<center>
{| class="wikitable"
|-
! scope="col" |[[Όμηρος]], ''[Ἰλιάς]''
! scope="col" | Απόδοση
|-
| style="vertical-align: top;" |
<poem>
'''[[888] Τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς.
''' « Μή τί μοι ἀλλοπρόσαλλε παρεζόμενος μινύριζε.
'''Ἔχθιστος δέ μοί ἐσσι θεῶν οἳ Ὄλυμπον ἔχουσιν· 890
'''αἰεὶ γάρ τοι ἔρις τε φίλη πόλεμοί τε μάχαι τε.
'''Μητρός τοι μένος ἐστὶν ἀάσχετον οὐκ ἐπιεικτὸν
''' Ἥρης· τὴν μὲν ἐγὼ σπουδῇ δάμνημ᾽ ἐπέεσσι·
'''τώ σ᾽ ὀΐω κείνης τάδε πάσχειν ἐννεσίῃσιν.
''' Ἀλλ᾽ οὐ μάν σ᾽ ἔτι δηρὸν ἀνέξομαι ἄλγε᾽ ἔχοντα· 895
''' ἐκ γὰρ ἐμεῦ γένος ἐσσί, ἐμοὶ δέ σε γείνατο μήτηρ·
''' εἰ δέ τευ ἐξ ἄλλου γε θεῶν γένευ ὧδ᾽ ἀΐδηλος
'''καί κεν δὴ πάλαι ἦσθα ἐνέρτερος Οὐρανιώνων.
<ref>[https://el.wikisource.org/wiki/%CE%99%CE%BB%CE%B9%CE%AC%CF%82/%CE%95#v885 από τη Βικιθήκη ΟΜΗΡΟΥ Ἰλιάς -Ε-]</ref>
</poem>
| style="vertical-align: top;" |
<poem>
''[888] '' Μ᾽ άγριο βλέμμ᾽ απάντησεν ο νεφελοσυνάκτης:
''«Εδώ μη κάθεσ᾽, άστατε, ωσάν παιδί να κλαίεις·
''890και απ᾽ τους θεούς του Ολύμπου σε μισώ με την καρδιά μου,
''ότι την έριδ᾽ αγαπάς, τες μάχες, τους πολέμους.
''Της μητρός σου έχεις την ορμήν ακράτητην, βαρείαν,
''της Ήρας όπου οι λόγοι μου δυσκόλως την δαμάζουν,
''και τώρ᾽ αυτή σε πρόσταξε, θαρρώ, και αυτά παθαίνεις.
''895Αλλά να βασανίζεσαι δεν θέλει εγώ σ᾽ αφήσω,
''αίμα μου είσαι, και σ᾽ εμέ σ᾽ εγέννησε η μητέρα·
''κακός ως είσαι, αν είχε σε θεός άλλος γεννήσει
''από καιρόν θα ευρίσκεσο μακράν των Ουρανίων».
</poem>
|}
</center>
 
== Έκθεση φωτογραφιων ==
<gallery mode="packed-hover" heights="220px">
File:Aprodite and Ares - Venus and Mars - Ἀφροδίτη Ἄρης - Detail "Council of the Gods" in Galleria Borghese.jpg|
Γραμμή 162 ⟶ 76 :
* Η μυθολογία των Ελλήνων, Κ. Κερένυι, εκδ. Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», 1966
* Ελληνική Μυθολογία, Κακριδή Θ. Ι., Εκδοτική Αθηνών, 1986
 
== Παραπομπές - σημειώσεις ==
== Παραπομπές ==
<references />
 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Άρης_(μυθολογία)"