Δυναστεία των Χωρεσμίων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{Κουτί πληροφοριώνΠληροφορίες πρώην χώρας

Η συμμαχία του Αλά αντ-Ντιν Μουχάμμαντ με τους επικυρίαρχούς του δεν κράτησε πολύ. Ξεκίνησε ξανά μια σύγκρουση, αυτή τη φορά με τη βοήθεια των [[Καραχανίδες|Καραχανιδών Τούρκων]], και νίκησε έναν στρατό των Καρά Κιτάι στο Ταλάς (1210), αλλά άφησε τη [[Σαμαρκάνδη]] να καταληφθεί από τους Καρά Κιτάι. Το 1212 o Αλά αντ-Ντιν Μουχάμμαντ ανέτρεψε τους Καραχανίδες και το 1215 τους [[Γκουρίδες]]. Το 1212, άλλαξε την πρωτεύουσά του από την πόλη Γκουργκάντζ στη [[Σαμαρκάνδη]]. Έτσι, ενσωμάτωσε σχεδόν το σύνολο της [[Υπερωξιανή|Υπερωξιανής]]ς και το μισό περίπου και περισσότερο σημερινό [[Αφγανιστάν]] στην αυτοκρατορία του, η οποία, μετά από περαιτέρω κατακτήσεις στη δυτική [[Περσία]] (μέχρι το 1217), εκτεινόταν από τον ποταμό [[Συρ Ντάρια]] μέχρι την οροσειρά του [[Ζάγκρος|Ζάγρου]], και από τα βόρεια τμήματα του [[Χίντου Κους|Ινδοκούς]] (ελληνικά: Ινδοκαύκασος) μέχρι την [[Κασπία Θάλασσα]]. Μέχρι το 1218, η αυτοκρατορία είχε πληθυσμό 5 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Ο γιος τού Αλά αντ-Ντιν Μουχάμμαντ, Τζαλάλ αντ-Ντιν Μινγκμπουρνού, έγινε ο νέος [[σουλτάνος]] (απέρριψε τον τίτλο του [[σάχης|σάχη]]). Επιχείρησε να καταφύγει στην [[Ινδία]], αλλά οι Μογγόλοι τον πρόλαβαν πριν φτάσει εκεί, και στη μάχη του [[Ινδός (ποταμός)|Ινδού]] ποταμού που ακολούθησε, τον νίκησαν. Ο Τζαλάλ κατάφερε όμως να δραπετεύσει και αναζήτησε άσυλο στο [[Σουλτανάτο του Δελχί]]. Παρόλα αυτά ο σουλτάνος του Δελχί, Ιλτουμίς, τού αρνήθηκε το άσυλο, μένοντας πιστός στη σχέση του με τους [[Χαλιφάτο των Αββασιδών|Αββασίδες]] [[χαλίφης|χαλίφηδες]]. Επιστρέφοντας στην [[Περσία]] ο Τζαλάλ, συγκέντρωσε στρατό και επανίδρυσε ένα βασίλειο. Παρόλα αυτά, ποτέ δεν παγίωσε την εξουσία του, περνώντας το υπόλοιπο της ζωής του αγωνιζόμενος εναντίον των [[Μογγόλοι|Μογγόλων]], των [[Σουλτανάτο του Ρουμ|Σελτζούκων του Ικονίου]], και των διεκδικητών του θρόνου του. Τελικώς, απώλεσε την εξουσία του στην Περσία σε μάχη εναντίον των Μογγόλων στην οροσειρά Ελμπούρζ νοτίως της [[Κασπία Θάλασσα|Κασπίας Θάλασσας]].

Δραπετεύοντας αρχικώς στον [[Καύκασος|Καύκασο]], ο Τζαλάλ αντ-Ντιν Μινγκμπουρνού επιτέθηκε στη συνέχεια και κατέλαβε το [[Αζερμπαϊτζάν]] το 1225, ορίζοντας ως πρωτεύουσά του την [[Ταμπρίζ|Ταυρίδα]]. Το 1226 επιτέθηκε στη [[Γεωργία]] και λεηλάτησε την [[Τιφλίδα]]. Συνεχίζοντας την πορεία του μέσα από τα υψίπεδα της [[Αρμενία|Αρμενίας]]ς, συγκρούστηκε με τους [[Αγιουβίδες]], καταλαμβάνοντας την πόλη [[Αχλάτ]] κατά μήκος των δυτικών ακτών της λίμνης [[Λίμνη Βαν|Βαν]]. Οι Αγιουβίδες αναζήτησαν τότε τη βοήθεια του [[Σουλτανάτο του Ρουμ|Σελτζουκικού Σουλτανάτου του Ικονίου]]. Οι [[Σελτζούκοι]] του σουλτάνου Καϊκουμπάντ Α΄, μαζί με τους Αγιουβίδες, νίκησαν τον Τζαλάλ και τους συμμάχους του, στο Ερζιντζάν στον Άνω [[Ευφράτης|Ευφράτη]] στη μάχη του Γιασσιτσεμέν (τοποθεσία δυτικά του Ερζιντζάν) το 1230. Ο Τζαλάλ δραπέτευσε μετά την ήττα του στο [[Ντιγιαρμπακίρ]], ενώ οι [[Μογγόλοι]] κατέλαβαν το Αζερμπαϊτζάν στη σύγχυση που ακουλούθησε. Ο Τζαλάλ δολοφονήθηκε τελικώς το 1231 από [[Κούρδοι|Κούρδους]] ληστές των εθνικών οδών, τερματίζοντας έτσι την ένδοξη δυναστεία των Χωρεσμίων.

Παρόλο που οι [[Μογγόλοι]] είχαν καταστρέψει την Χωρεσμιακή Αυτοκρατορία το 1220, πολλοί Χωρέσμιοι Τούρκοι επιβίωσαν εργαζόμενοι ως μισθοφόροι στο βόρειο [[Ιράκ]]. Οι ακόλουθοι του σουλτάνου Τζαλάν αντ-Ντιν Μινγκμπουρνού παρέμειναν πιστοί σε αυτόν ακόμα και μετά το θάνατό του το 1231, και επέδραμαν στα εδάφη των Σελτζούκων στην [[Τζαζίρα]] (Άνω [[Μεσοποταμία]]) και τη [[Συρία]] για τα επόμενα αρκετά χρόνια, αποκαλώντας τους εαυτούς τους ''Οι Χβαρεσμίγια''. Ο [[Αγιουβίδες|Αγιουβίδης]] σουλτάνος Αγιούμπ ας-Σάλιχ, στην [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]], προσέλαβε αργότερα τις υπηρεσίες τους εναντίον του θείου του, Ισμαΐλ ας-Σάλιχ. Οι ''Χβαραζμίγια'' τότε κατευθύνθηκαν νότια, από το Ιράκ προς την Αίγυπτο, εισβάλλοντας στις 11 Ιουλίου 1244 στην [[Ιερουσαλήμ]], που τότε την κατείχαν οι [[Σταυροφόροι]]. Η [[ακρόπολη]] της πόλης, ο "Πύργος του Δαβίδ", παραδόθηκε στις 23 Αυγούστου τις ίδιας χρονιάς και ο [[Χριστιανοί|χριστιανικός]] πληθυσμός εκδιώχθηκε από την πόλη. Αυτό προκάλεσε μια κίνηση στην [[Ευρώπη]] για την πραγματοποίηση της [[Ζ΄ Σταυροφορία|Ζ΄ Σταυροφορίας]]ς, αλλά οι Σταυροφόροι δεν θα κατάφερναν ποτέ ξανά ν΄ ανακτήσουν την Ιερουσαλήμ. Μετά την κατάληψή της από τις δυνάμεις των Χωρέσμιων μισθοφόρων, η πόλη παρέμεινε υπό μουσουλμανικό έλεγχο μέχρι το 1917, όταν οι [[Βρετανοί]] την ανέκτησαν από τους [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανούς]].