Γαλέρα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 2:
Η '''γαλέρα''' είναι είδος [[Πλοίο|πλοίου]] που προωθείται κυρίως με κουπιά. Η γαλέρα χαρακτηρίζονταν από το μακρόστενο σκαρί της, το μικρό [[Βύθισμα|βύθισμά]] της, και το χαμηλό ύψος εξάλων της, δηλαδή του χώρου ανάμεσα στη θάλασσα και τα κάγκελα του πλοίου. Σχεδόν όλα τα είδη της γαλέρας είχαν και πανιά, που χρησιμοποιούνταν σε περίπτωση ευνοϊκού [[Άνεμος|ανέμου]], αλλά η [[Άνθρωπος|ανθρώπινη]] [[δύναμη]] ήταν πάντα η κύρια μέθοδος προώθησής τους. Αυτό επέτρεπε στις γαλέρες να πλέουν ανεξάρτητα από την πορεία των ανέμων και των [[θαλάσσιο ρεύμα|ρευμάτων]]. Η γαλέρα προήλθε από τους ναυτικούς [[Πολιτισμός|πολιτισμούς]] που κατοικούσαν γύρω από τη [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο Θάλασσα]], στις αρχές της [[1η χιλιετία π.Χ.|1<sup>ης</sup> χιλιετίας π.Χ.]], αν και κάποιοι πρώιμοι τύποι εμφανίστηκαν νωρίτερα. Παρέμεινε σε χρήση, σε διάφορες μορφές, μέχρι και τις αρχές του [[19ος αιώνας|19<sup>ου</sup> αιώνα]], με εφαρμογές στον [[Πόλεμος|πόλεμο]], στο [[εμπόριο]] και στην [[πειρατεία]].
Οι γαλέρες ήταν τα πολεμικά πλοία που χρησιμοποιήθηκαν από τις πρώτες Μεσογειακές ναυτικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των [[Αρχαία Ελλάδα|Ελλήνων]], των [[Φοίνικες (αρχαίος λαός)|Φοινίκων]], και (αργότερα και) των [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίων]]. Παρέμειναν ο κυρίαρχος τύπος των πλοίων που χρησιμοποιήθηκαν για τον πόλεμο και την πειρατεία στη Μεσόγειο Θάλασσα μέχρι και τις τελευταίες δεκαετίες του [[16ος αιώνας|16<sup>ου</sup> αιώνα]]. Ως πολεμικά και πειρατικά πλοία, οι γαλέρες μετέφεραν διάφορα είδη [[Όπλο|όπλων]], σε όλην την μακροχρόνια ύπαρξή τους, συμπεριλαμβανομένων εμβόλων, [[Πολιορκητικός κριός|κριών]] (π.χ. στην [[Πολιορκία της Τύρου (332 π.Χ.)|πολιορκία της Τύρου]]), [[Καταπέλτης|καταπελτών]], [[Υγρό πυρ|υγρού πυρός]] και (τέλος) [[Κανόνι|κανονιών]]. Στηρίχθηκαν, επίσης, σε μεγάλο βαθμό στα (σχετικά) μεγάλα [[Πλήρωμα|πληρώματά]] τους, για να εξουδετερώνουν τα εχθρικά πλοία με [[ρεσάλτο]]. Οι γαλέρες ήταν το πρώτο είδος πλοίου που χρησιμοποίησε αποτελεσματικά βαριά κανόνια ως όπλα εναντίον εχθρικών πλοίων αλλά και εναντίον παράκτιων εγκαταστάσεων. Ως ιδιαίτερα αποδοτικές πλατφόρμες, ανάγκασαν σε αλλαγές προσαρμογής στο σχεδιασμό των [[Μεσαίωνας|μεσαιωνικών]] παράκτιων [[Κάστρο|φρουρίων]], καθώς και βελτίωση του σχεδιασμού των αντίπαλων πολεμικών πλοίων.
Το αποκορύφωμα της πολεμικής χρήσης των γαλερών ήρθε στα τέλη του 16<sup>ου</sup> αιώνα, με τη [[Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571)|ναυμαχία της Ναυπάκτου]], το [[1571]], που ήταν μια από τις μεγαλύτερες ναυμαχίες της [[Ιστορία|ιστορίας]]. Από τον [[17ος αιώνας|17<sup>ο</sup> αιώνα]], ωστόσο, τα [[Ιστιοφόρο|ιστιοφόρα]] πλοία και κάποια υβριδικά σκάφη, όπως τα [[Σεμπέκο|σεμπέκα]], εκτόπισαν (σταδιακά) τις γαλέρες από τις ναυμαχίες. Ήταν, όμως, το πιο συνηθισμένο είδος πλοίων στον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό Ωκεανό]], κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, και αργότερα είχαν περιορισμένη χρήση στην [[Καραϊβική]], στις [[Φιλιππίνες]] και στον [[Ινδικός Ωκεανός|Ινδικό Ωκεανό]], κατά την [[Πρώιμη νεότερη περίοδος|πρώιμη νεότερη περίοδο]], κυρίως ως περιπολικά σκάφη, κυρίως για την καταπολέμηση της [[Πειρατεία|πειρατείας]]. Από τα μέσα του 16<sup>ου</sup> αιώνα οι γαλέρες ήταν σε διαλείπουσα χρήση στη [[Βαλτική Θάλασσα]], με τις σύντομες αποστάσεις της και τα εκτεταμένα [[Αρχιπέλαγος|αρχιπελάγη]] της. Υπήρξε μια μικρή αναβίωση της πολεμικής γαλέρας κατά το [[18ος αιώνας|18<sup>ο</sup> αιώνα]], κατά τους πολέμους μεταξύ [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσίας]], [[Σουηδία|Σουηδίας]] και [[Ένωση Δανίας–Νορβηγίας|Δανίας]].
| |||