Σανδαράχη (ερυθρά): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Αφαιρώ 29 σύνδεσμους interwiki, που τώρα παρέχονται από τα Wikidata στο d:Q109746
μ →‎top: Πληροφορίες ορυκτού
Γραμμή 1:
{{Κουτί πληροφοριώνΠληροφορίες ορυκτού
|Όνομα = Σανδαράχη (ερυθρά)
|Εικόνα =[[File:Realgar,_1Rumunia1,_Baia_Sprie.jpg|200px]]
Γραμμή 24:
}}
 
Η '''ερυθρά σανδαράχη''' (αγγλ. realgar) είναι θειούχο ορυκτό του [[Αρσενικό|αρσενικού]] με χημικό τύπο AsS. Το όνομά της προέρχεται από το αρχ. "σανδαράκη", το οποίο θεωρείται δάνειο από κάποια ανατολική γλώσσα, ενώ ο αγγλικός όρος προέρχεται από την αραβική φράση "rahj al ghar", δηλ. "η σκόνη του ορυχείου". Μερικές φορές αναφέρεται και ως "αρσενολίτης". Είναι, μαζί με την συγγενική της [[Σανδαράχη (κίτρινη)|κίτρινη σανδαράχη]] από τα ελάχιστα διαφανή και μικρής σκληρότητας σουλφίδια. Η κρυσταλλική δομή της μοιάζει με του [[Θείο|θείουθείο]]υ, το οποίο, στην οκτατομική μορφή του, σχηματίζει δακτυλίους από οκτώ άτομα θείου (S<sub>8</sub>). Ανάλογα, η ερυθρά σανδαράχη εμφανίζει παρόμοια δομή, σχηματίζοντας δακτυλίους του τύπου As<sub>4</sub>S<sub>4</sub>. Η παρουσία των ατόμων αρσενικού είναι που μεταβάλλει την δομή του κρυστάλλου, προκαλώντας την κρυστάλλωση της ερυθράς σανδαράχης στο μονοκλινές, αντί του ορθορομβικού (θείο).
 
Ανευρίσκεται σε υδροθερμικές φλέβες χαμηλών θερμοκρασιών, σε αποθέσεις θερμών πηγών και ως προϊόν κρυσταλλώσεως θειούχων ηφαιστειακών ατμίδων ([[φουμαρόλη|φουμαρόλες]], συνδεδεμένη με άλλα ορυκτά του αρσενικού και του [[αντιμόνιο|αντιμονίου]]. Ανευρίσκεται, επίσης, μερικές φορές σε ανθρακικά και αργιλικά ιζηματογενή πετρώματα.
 
Είναι ασταθές ορυκτό και εξαλλοιώνεται εύκολα σε παρασανδαράχη και, τελικά, σε σκόνη, η οποία είναι μίγμα κίτρινης σανδαράχης και [[αρσενολίτης|αρσενολίτη]] (As<sub>2</sub>O<sub>3</sub>). Η διαδικασία αυτή επιταχύνεται με την έκθεση στο φως, γι' αυτό και τα δείγματά της φυλάσσονται σε φωτοστεγείς θήκες. Όταν η ερυθρά σανδαράχη κονιοποιηθεί, αναδίδει έντονη οσμή [[σκόρδο|σκόρδου]]υ.
 
Η οικονομική της σημασία είναι μικρή. Χρησιμοποιείται για την παρασκευή αρσενικού (επουσιώδες ορυκτό του), ενώ παλαιότερα, σε μορφή σκόνης, προστίθονταν σε πυροτεχνήματα για να προσδώσει έντονο λευκό φως.