Λουξεμβούργο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| ΑΕΠ = 5970,932926 δισ. $<ref name="imf"imf2>{{cite web |url=httpshttp://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/20172018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=5076&pr.y=9&sy=20162017&ey=20162023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=137&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Λουξεμβούργο |publisher=[[ΔΝΤ]] |dateaccessdate=Απρίλιος1 2017Απριλίου |accessdate=09-05-20172018}}</ref>

| χρονιά_ΑΕΠ = 20162019

| ΑΕΠ_κατακεφαλή = 104114.003825 $<ref name="imf"/>

| ΑΕΠ_Ον = 5977,468436 δισ. $<ref name="imf"/>

| ΑΕΠ_κατακεφαλή_Ον = 103125.198364 $<ref name="imf"/>

| HDI = {{increase}} 0,904 <ref name="UNDP2018">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/2018-update |title= Human Development Report 2018|publisher=HDRO (Human Development Report Office)|accessdate=102019-202-201910}}</ref>

Η περιοχή του Λουξεμβούργου κατακτήθηκε αρχικά από τους Ρωμαίους. Στη θέση της σημερινής πρωτεύουσας οι Ρωμαίοι είχαν χτίσει το [[φρούριο]] Luciliburgum, από το όνομα του οποίου προέρχεται και η ονομασία του σημερινού [[κράτος|κράτους]]. Εντούτοις, οι ίδιοι οι κάτοικοι του Λουξεμβούργου το ονομάζουν στην τοπική τους γλώσσα Lëtzebuerg και δέχονται ότι το όνομα προέρχεται από τις φραγκικές λέξεις Lätzte-bourg, δηλαδή το τελευταίο κάστρο της περιοχής των [[Αρδέννες|Αρδεννών]], που ήταν η επικράτεια του πρώτου μονάρχη που αναγνωρίζει η χώρα, του [[Ζίγκφριντ του Λουξεμβούργου|Ζίγκφριντ]] ([[963]]). Οι ρωμαϊκές καταβολές παραμένουν ωστόσο ακόμα και σήμερα εμφανείς από τα λίγα μεν αλλά εξαιρετικά καλοδιατηρημένα μνημεία στη χώρα. Οι Ρωμαίοι είχαν διατηρήσει την περιοχή γύρω απ τον ποταμό [[Μοζέλας|Μοζέλα]], στο μέσον μεταξύ Λουξεμβούργου και [[Τριρ]] (της πλησιέστερης Γερμανικής πόλης), ως ενιαία διοικητική πρωτεύουσα των βορείων επαρχιών της αυτοκρατορίας τους επί [[Τραϊανός|Τραϊανού]]. Σε εκείνη την περιοχή έζησε και κυβέρνησε ο [[Κωνσταντίνος Α΄ ο Μέγας|Μέγας Κωνσταντίνος]].

Τον 9ο αι. προσαρτήθηκε στο βασίλειο της Λοθαριγγίας ([[Λωρραίνη]]ς) και το [[963]] έγινε [[κομητεία]]. Το [[1354]] έγινε [[δουκάτο]]. Υπαγόταν κατά διαστήματα στους Βουργουνδούς, τους Γάλλους, τους Ισπανούς και τελικά στους Ολλανδούς. Ύστερα από τη [[βελγική Επανάσταση]] του [[1830]] το Λουξεμβούργο τέθηκε υπό τον έλεγχο των επαναστατών. Σύμφωνα με τη [[Συνθήκη του Λονδίνου (1839)|συνθήκη του 1831]] ένα τμήμα της χώρας περιήλθε στη [[Βέλγιο|βελγική]] επικράτεια, ενώ το υπόλοιπο τμήμα, που συνιστά έκτοτε την επικράτεια του δουκάτου, αποδόθηκε στο ολλανδικό στέμμα με το δικαίωμα συμμετοχής στη γερμανική ομοσπονδία. Το [[1867]] ανακηρύχτηκε ουδέτερο [[κράτος]] παραμένοντας υπό ολλανδική επικυριαρχία έως το [[1890]], οπότε έγινε ανεξάρτητο κράτος με ηγεμόνα τον [[Αδόλφος του Νασσάου|Αδόλφο του Νασσάου]]. Το [[1912]] υπήρξε τροποποίηση του πολιτεύματος, ώστε η μοναρχία να μπορεί να εκπροσωπείται και από γυναίκες, προκειμένου να επιτραπεί η διαδοχή στη [[Μαρία Αδελαΐδα]], τη μόνη απόγονο του [[Οίκος του Νασσάου|οίκου των Νασσάου]].

Το [[1944]] η χώρα έγινε επίσης γνωστή από τη [[Μάχη των Αρδεννών]] της οποίας το νοτιότερο άκρο με τον μεγαλύτερο βαθμό εισχώρησης των Γερμανικών δυνάμεων σε βάρος των Συμμάχων έγινε στο Λουξεμβούργο, στον άξονα Έττελμπρυκ - Βίλτζ - Μπαστόν, που σταμάτησε μόλις λίγα χιλιόμετρα πριν τον αντικειμενικό στόχο, τον ποταμό [[Μεύσης|Μεύση]] (Meuse) στο μέσον του Βελγίου. Στη συνέχεια ο [[Τζωρτζ Σμιθ Πάττον|στρατηγός Πάττον]] στήριξε την αμερικανική αντεπίθεση στον άξονα Λουξεμβούργο - Τρίερ και σχεδόν κάθε μικρό χωριό της χώρας έγινε και ένα μικρό θέατρο μάχης με πολλές καταστροφές. Είναι πάρα πολλά τα μνημεία που υπάρχουν σήμερα σε αυτά τα χωριά όπου κυματίζουν η Λουξεμβουργική και Αμερικανική σημαία δίπλα - δίπλα, καθώς και δύο σημαντικά μουσεία είναι αφιερωμένα αποκλειστικά στη [[μάχη των Αρδεννών]] (στις πόλεις [[Ντίκιρς|Ντίκιρχ]] και [[Κλερβό]]). Ο Αμερικανός Στρατηγός Τζόρτζ Πάττον είναι ενταφιασμένος, από το 1945, στο στρατιωτικό κοιμητήριο του Σαντβάϊλερ που δημιουργήθηκε για να στεγάσει αρχικά μερικούς απ τους νεκρούς της μάχης των Αρδεννών (7 χλμ ανατολικά απ το κέντρο της πρωτεύουσας). Επίσης ένας μεγάλος ανδριάντας του είναι στημένος στην πόλη του [[Έττελμπρυκ]] (30 χλμ βόρεια απ το κέντρο της πρωτεύουσας) που επιβλέπει τους λόφους μέσα από τους οποίους εμφανίστηκε η γερμανική επίθεση.

Το [[1964]] παραιτήθηκε η μεγάλη δούκισσα Καρλόττα και μέγας δούκας της χώρας ορίστηκε ο πρίγκιπας Ιωάννης. Στις εκλογές του [[1974]] το Χριστιανοκοινωνικό Κόμμα έχασε την [[εξουσία]], για πρώτη φορά μετά το [[1919]], και ανέλαβε ο συνασπισμός Δημοκρατικού και Σοσιαλιστικού Εργατικού κόμματος, με τον [[Γκαστόν Θορν]] στη θέση του πρωθυπουργού. Στις εκλογές του [[1979]] το Χριστιανοκοινωνικό Κόμμα επανήλθε στην εξουσία με αρχηγό τον Βέρνερ, σχηματίζοντας κυβέρνηση συνασπισμού με το Δημοκρατικό κόμμα. Το [[1984]] ο Βέρνερ παραιτήθηκε και τον διαδέχτηκε ο [[Ζακ Σαντέρ]] ως ηγέτης του Χριστιανικού Σοσιαλιστικού κόμματος. Το 1992 η [[βουλή]] της χώρας επικύρωσε τη [[συνθήκη του Μάαστριχτ]], η οποία επετεύχθη υπό τη λουξεμβουργιανή προεδρία της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]]. Το [[1995]] ο Σαντέρ παραιτήθηκε για να αναλάβει την προεδρία της [[Ευρωπαϊκή Επιτροπή|Ευρωπαϊκής Επιτροπής]] και αντικαταστάθηκε στην ηγεσία του κόμματος από το [[Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ|Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ]]. Το [[2000]] ο μέγας δούκας Ιωάννης παραιτήθηκε και τον διαδέχθηκε ο γιος του, πρίγκιπας Ερρίκος. Με την αντίθεση του Λουξεμβούργου στην αμερικανική εισβολή στο [[Ιράκ]] το [[2003]] επιβεβαιώθηκε και ισχυροποιήθηκε η αφοσίωση της χώρας στην προοπτική του ομοσπονδιακού μετασχηματισμού της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]].

Μεγαλύτερος ποταμός είναι ο [[Μοζέλ (ποταμός)|Μοζέλ]], ο οποίος βρίσκεται στα ΝΑ [[σύνορα]] του Λουξεμβούργου με τη Γερμανία. Αξίζουν να αναφερθούν και ο ποταμός Σάουερ (Σιρ) με τους παραποτάμους του Αλζέτ και Ουρ. Στις όχθες του Αλζέτ είναι χτισμένη και η πρωτεύουσα του δουκάτου. Το [[κλίμα]] της χώρας είναι καθαρά ηπειρωτικό με πλούσιες βροχοπτώσεις<ref>{{cite web|url=http://www.stadtklima.de/webklima/CITIES/Europe/Lx/luxembourg/luxembourg.htm|title=Luxembourg|publisher=Stadtklima (Urban Climate)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070928000326/http://www.stadtklima.de/webklima/CITIES/Europe/Lx/luxembourg/luxembourg.htm|archivedate=28 SeptemberΣεπτεμβρίου 2007|accessdate=19 AprilΑπριλίου 2007|deadurl=no|df=dmy}}</ref>.

Σύμφωνα με τον Δείκτη Περιβαλλοντικής Απόδοσης του 2012, το Λουξεμβούργο είναι μια από τις πρώτες χώρες στην περιβαλλοντική προστασία, κατατασσόμενη ως 4η ανάμεσα σε 132 χώρες<ref>{{cite web|url=http://epi.yale.edu/epi2012/rankings|title=2012 EPI :: Rankings – Environmental Performance Index|date=5 MayΜαΐου 2012|website=yale.edu|archiveurl=https://archive.today/20120505092852/http://epi.yale.edu/epi2012/rankings|archivedate=5 MayΜαΐου 2012|deadurl=yes}}</ref>.

Το Λουξεμβούργο είναι συνταγματικό Μεγάλο Δουκάτο με κληρονομική διαδοχή του στέμματος από τον οίκο του Νασσάου. Η βουλή ασκεί τη [[νομοθετική εξουσία]] και τα μέλη της εκλέγονται για πέντε χρόνια με καθολική και άμεση ψηφοφορία. Την [[εκτελεστική εξουσία]] ασκεί η [[κυβέρνηση]], η οποία είναι υπεύθυνη απέναντι στη [[βουλή]]. Οι κάτοικοι του δουκάτου στη μεγάλη τους πλειονότητα είναι ρωμαιοκαθολικοί. Επίσημη διοικητική γλώσσα του κράτους ήταν η γαλλική, αλλά από το [[1984]] υιοθετήθηκε η άλλοτε τοπική διάλεκτος, η [[Λουξεμβουργιανή γλώσσα]], ένα μείγμα Γερμανικών και Φλαμανδικών, διανθισμένο με παραλλαγές από τα Γαλλικά, που έχει τις ρίζες του στην εποχή του Καρλομάγνου και ομιλούνταν κατά το [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] στην περιοχή του [[Μοζέλα]]. Οι Γερμανοί κάτοικοι του Τρίερ και του Μπίτμπουργκ μπορούν να καταλάβουν τη [[Λουξεμβουργιανή γλώσσα]]. Ορθογραφικά πολλές λέξεις, αν και με φανερή προέλευση από άλλες γλώσσες, αναγράφονται όπως ακούγονται και όχι όπως γράφονται, η δε προφορά δείχνει μια μετάβαση από τα γερμανικά στα φλαμανδικά και κατόπιν στα πρωτογενή αγγλικά. Περίπου το ένα τρίτο των κατοίκων είναι σε μεγάλο ποσοστό ιταλικής και πορτογαλικής καταγωγής που σε δεύτερη γενεά απέκτησαν τη Λουξεμβουργιανή υπηκοότητα. Ζουν στη χώρα κάτοικοι 45 διαφορετικών εθνικοτήτων (το 15-20 % των μονίμων κατοίκων) που εξακολουθούν να διατηρούν την αρχική τους υπηκοότητα αλλά ζουν και εργάζονται στη χώρα αυτή.

Από την αρχή των [[Γιουγκοσλαβικοί πόλεμοι|γιουγκοσλαβικών πολέμων]], το Λουξεμβούργο έχει γίνει κατοικία για πολλούς μετανάστες από τη [[Βοσνία και Ερζεγοβίνη|Βοσνία-Ερζεγοβίνη]], το [[Μαυροβούνιο]] και τη [[Σερβία]]. Ετησίως, πάνω από 10.000 νέοι μετανάστες φτάνουν στο Λουξεμβούργο, κυρίως από μέλη της ΕΕ καθώς και από την Ανατολική Ευρώπη. Το 2000 υπήρχαν 162.000 μετανάστες, οι οποίοι αντιστοιχούσαν στο 37% του τοπικού πληθυσμού. Σύμφωνα με εκτίμηση, υπήρχαν 5.000 παράτυποι μετανάστες το 1999.<ref>{{cite web|url=http://www.compas.ox.ac.uk/publications/papers/Country%20Case%20Luxembourg.pdf|title=The Regularisation of Unauthorised Migrants: Literature Survey and Country Case Studies – Regularisation programmes in Luxembourg|publisher=Centre on Migration, Policy and Society, University of Oxford|format=PDF|archive-url=https://web.archive.org/web/20050430134727/http://www.compas.ox.ac.uk/publications/papers/Country%20Case%20Luxembourg.pdf|archive-date=30 AprilΑπριλίου 2005|dead-url=yes|accessdate=2 SeptemberΣεπτεμβρίου 2006|author=Amanda Levinson|df=dmy}}</ref>

Τα λουξεμβουργιανά είναι η εθνική γλώσσα, καθώς και η μητρική και η γλώσσα της καρδιάς για τον τοπικό πληθυσμό.<ref>{{cite web|url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_243_en.pdf|title=Europeans and Their Languages|year=2006|publisher=European Commission|page=7|format=PDF|accessdate=5 NovemberΝοεμβρίου 2009}}</ref>