Έλλη Λαμπέτη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Myrsinikl (συζήτηση | συνεισφορές)
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 52:
Ο [[καρκίνος (ασθένεια)|καρκίνος]] κάνει την εμφάνιση του στη ζωή της ηθοποιού το [[1969]], αφού της στέρησε τις αγαπημένες της αδερφές, τις οποίες έχασε όλες (εκτός από την αδερφή της Αντιγόνη, η οποία έζησε αρκετά χρόνια και μετά τον θάνατο της Έλλης) από [[καρκίνος του μαστού|καρκίνο του μαστού]]. Μετά την εγχείρηση (ολική [[μαστεκτομή]]) στην οποία υποβλήθηκε στις [[Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής|ΗΠΑ,]] επιστρέφει και προσπαθεί να το ξεπεράσει.
 
Μια προσπάθεια υιοθεσίας (της μικρής Ελίζας) από κοινού με τον Γουέικμαν, (της μικρής Ελίζας), της δημιούργησε πλείστα προβλήματα, όταν δικαστική απόφαση την υποχρέωσε να επιστρέψει το παιδί, μετά παρέλευση 4 χρόνων, στους φυσικούς γονείς του. Η περιπέτεια αυτή της δημιούργησε γενική κατάπτωση και μελαγχολία, που την κράτησε μακριά από το θέατρο.
 
Ο καρκίνος έκανε την επανεμφάνισή του μετά από 11 χρόνια, το [[1980]]. Οι μεταστάσεις ήταν συνεχείς. Οι χημειοθεραπείες, στις οποίες υποβλήθηκε, έπληξαν τις φωνητικές της χορδές, με αποτέλεσμα σταδιακά να χάσει και τη φωνή της. Η τελευταία παράσταση στην οποία πρωταγωνίστησε στην Αθήνα, ήταν τατο "Σάρα - Τα ''Παιδιά ενός κατώτερου Θεού''" στον ρόλο της κωφής Σάρα.
 
Στις [[3 Σεπτεμβρίου]] [[1983]] στις 7.:30' το πρωί άφησε την τελευταία της πνοή στο νοσοκομείο [[Mount Sinai Hospital]] των ΗΠΑ, όπου είχε μεταβεί λίγες εβδομάδες πριν. Στις [[5 Σεπτεμβρίου]] [[1983]] η σορός της μεταφέρθηκε στην Αθήνα και στις [[6 Σεπτεμβρίου]] [[1983]] κηδεύτηκε με δημόσια δαπάνη στο [[Α' Νεκροταφείο Αθηνών]].
 
 
==Επαγγελματική σταδιοδρομία==
[[Αρχείο:Λαμπέτη-Χορν, Κάλπικη λίρα.jpg|thumb|left|Η Λαμπέτη με τον Δημήτρη Χορν στην ''Κάλπικη λίρα''.]]
Το [[1941]] έδωσε εξετάσεις έπειτα από παρότρυνση του θείου της και απέτυχε, τόσο στη [[Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου|Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου,]] όσο και στη σχολή Κοτοπούλη. Η ίδια η [[Μαρίκα Κοτοπούλη]], όμως, αναγνώρισε το ταλέντο της και την έκανε δεκτή στη σχολή της. Άλλαξε το επώνυμό της από Λούκου σε Λαμπέτη, όταν διάβασε το βιβλίο "Αστραπόγιαννος" του [[Αριστοτέλης Βαλαωρίτης|Αριστοτέλη Βαλαωρίτη]]. Πρώτη της θεατρική εμφάνιση το [[1942]] στο έργο "[[Η Χάνελε πάει στον Παράδεισο]]" του [[Γκέρχαρτ Χάουπτμαν]]. Η συνεργασία της με το [[Θέατρο Τέχνης]] το διάστημα '46-'48, είναι αυτή που την καθιερώνει ως εξαίρετη ηθοποιό. Ξεχώρισαν οι ερμηνείες της στον "[[Γυάλινος κόσμος|Γυάλινο κόσμο]]", στην "Αντιγόνη" και στο πρώτο ανέβασμα του "[[Ο Ματωμένος Γάμος|Ματωμένου Γάμου]]" στην Ελλάδα, παράσταση για την οποία έγραψε τη γνωστή πλέον μουσική ο [[Μάνος Χατζιδάκις|Μάνος Χατζιδάκις]]. Ακολούθησαν οι συνεργασίες της με τον θίασο της Κατερίνας (1948) και το Εθνικό Θέατρο (1948). Από το 1949 ανήκει στο θίασο του Κ. Μουσούρη, όπου οι μεγαλύτερες επιτυχίες της ήταν το "Πεγκ καρδούλα μου" και η "Κληρονόμος", έργα που ξανανέβασε αρχές '60. Το 1952 συγκροτεί με τον Δημήτρη Χορν και τον Γιώργο Παππά τον θίασο Λαμπέτη - Παππά - Χορν και από το 1956 τον θίασο Λαμπέτη-Χορν. Ανέβασαν με μεγάλη επιτυχία κλασικά έργα, όπως το "Νυφικό κρεβάτι", "Αριστοκρατικός δρόμος", "Το παιχνίδι της μοναξιάς" και περιόδευσαν σε Αίγυπτο, Κωνσταντινούπολη και Κύπρο.
[[File:Το_τελευταίο_ψέμμα_(αφίσα).jpg|thumb|right|Η αφίσα της ταινίας "Το Τελευταίο Ψέμμα"]]
Μετά τον χωρισμό της με τον Χορν το 1959, συνεχίζει τη θεατρική της πορεία τη δεκαετία του '60 με δικό της θίασο, με μεγαλύτερή της επιτυχία, καλλιτεχνικά το "[[Λεωφορείον ο πόθος|Λεωφορείον ο πόθος]]" (της είχε στείλει και συγχαρητήρια επιστολή ο [[Γιώργος Σεφέρης|Γιώργος Σεφέρης]]) και εμπορικά το "Πέπσι" εμπορικά (έκανε 400 παραστάσεις, αριθμό ρεκόρ για την εποχή). Όμως η πιο ώριμη επαγγελματική δεκαετία της ήταν του '70, παρ' όλα τα προσωπικά της προβλήματα. Ανέβασε με εξ ίσου μεγάλη επιτυχία από [[μιούζικαλ]] ("Η γλυκιά Ιρμα", 1972) μέχρι [[Άντον Τσέχοφ|Τσέχωφ]] ("ΒυσσινοκηποςΒυσσινόκηπος", 1974 με το [[Δημήτρης Παπαμιχαήλ|Δημήτρη Παπαμιχαήλ]]). Το 1977 συνεργάστηκε στη "Φθινοπωρινή ιστορία" με τον [[Μάνος Κατράκης|Μάνο Κατράκη]], που επιπλέον τους συνέδεε βαθιά φιλία. Ανεπανάληπτες οι ερμηνείες της στο "Δεσποινίς Μαργαρίτα", στη "Φιλουμένα Μαρτουράνο" και στα "Μονόπρακτα". Τελευταία της παρουσία στο Θέατροθέατρο ήταν το [[1981]] στο έργο "Σάρα - Τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού", υποδυόμενη με επιτυχία την κωφάλαλη Σάρα. Και στον [[Ελληνικός κινηματογράφος|ελληνικό κινηματογράφο]] οι επιτυχίες της δεν ήταν λίγες, ιδιαίτερα στοσε ταινίες όπως "Το Κορίτσι με τα μαύρα", "Κυριακάτικο ξύπνημα" αλλά και στην "[[Η Κάλπικη λίρα]]".
 
Για την ερμηνεία της στο "Τελευταίο ψέμα", ήταν υποψήφια για βραβείο [[BAFTA]] (British Academy of Film and Television Arts) A' γυναικείου ρόλου.
 
==Θεατρογραφία==
Γραμμή 72:
====Θίασος [[Μαρίκα Κοτοπούλη|Μαρίκας Κοτοπούλη]]====
*[[1942]]
:Ιανουάριος: ''«Το ταξίδι του γάμου»'' του Κάρλο Ντε Φρις
:Φεβρουάριος: ''«Αλάτι και πιπέρι»'' του Ρενέ Μορέλ
:Νοέμβριος: ''«Η Χάνελε πάει στον παράδεισο»'' του Γκέοργκ Χάουπτμαν
*[[1944]]
:Μάρτιος: ''«Ο ψεύτης και η καλόγρια»'' του Κουρτ Γκετς
:Απρίλιος: ''«Φουσκοθαλασσιές»'' του [[Δημήτρης Μπόγρης|Δημήτρης Μπόγρη]]
 
====Θιάσος [[Μιράντα Μυράτ|Μιράντας Μυράτ]] - [[Κώστας Μουσούρης|Κώστα Μουσούρη]]====
*[[1944]]
:Αύγουστος: ''«Σκάνδαλο σε γυμνάσιο θηλέων»'' ή (''«Τόπο στα νειάτα»''} του Λαντισλάς Φοντόρ
:Οκτώβριος: ''«Χάιλ Χίτλερ»»'' των Δ. Ευαγγελίδη- [[Αλέκος Σακελλάριος|Αλ. Σακελλάριου]]
*[[1945]]
:Ιανουάριος: ''«Η μεγάλη στιγμή»'' του [[Αλέκος Λιδωρίκης|Αλέκου Λιδωρίκη]]
:Φεβρουάριος: ''«Οι έμποροι της δόξας»'' των Μαρσέλ Πανιόλ-Πολ Νιβουά
:Μάρτιος: ''«Η κυρία προέδρου»'' των Μωρίς Ενεκέν-Πολ Βεμπέρ
:Νοέμβριος: ''«Μποέμ»'' του Ρενάτο Μόρντο
 
Γραμμή 92:
*[[1946]]
:''«Εμείς κι ο χρόνος»'' του Τζων Πρίσλεϊ
:Νοέμβριος: ''«[[Γυάλινος κόσμος|Γυάλινος Κόσμος]]»'' του [[Τένεσι Ουίλιαμς]]
*[[1947]]
:Ιανουάριος: ''«Αντιγόνη»'' του [[Ζαν Ανούιγ]]
:Απρίλιος: ''«Ο γάμος της Μπάρμπαρα»'' του Τζέιμς Μπάρι, - ''«Αίτηση γάμου»'' του Άντον Τσέχωφ, - ''«Στις θάλασσες του Βορρά»'' του Ευγένιου Ο' Νηλ
:Μάιος: ''«[[Το φιόρο του Λεβάντε (θέατρο)|Το φιόρο του Λεβάντε]]»'' του [[Γρηγόριος Ξενόπουλος|Γρηγόριου Ξενόπουλου]]
:Δεκέμβριος: ''«Ζωή με τον πατέρα»'' των Χάουαρντ Λίντσεϊ- Ράσσελ Κρουζ
:Οκτώβριος: ''«Ήταν όλοι τους παιδιά μου»'' του [[Άρθουρ Μίλερ]]
*[[1948]]
:Ιανουάριος: ''«Ο ανακριτής έρχεται»'' του Τζων Πρίσλεϊ
:Απρίλιος: ''«[[Ο Ματωμένος Γάμος]]»'' του [[Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα]]
 
====Θίασος [[Κατερίνα Ανδρεάδη|Κατερίνας]]====
*[[1948]]
:Ιούνιος: ''«Ο Απόλλων του Μπελάκ»'' του [[Ζαν Ζιρωντού]]
:Ιούλιος: ''«Χρυσή μου Ρουθ»'' του Νόρμαν Κράσνα
 
====[[Εθνικό θέατρο]]====
Γραμμή 112:
:Νοέμβριος: ''«Ο κουρέας της Σεβίλλης»'' του [[Μπωμαρσαί]]
*[[1949]]
:Φεβρουάριος: ''«Οι Φοιτητές»'' του Γρηγόριου Ξενόπουλου
 
====Θίασος Μουσούρη====
*[[1949]]
:Οκτώβριος: ''«Η κληρονόμος»'' των Ρουθ και Αύγουστου Γκετς
*[[1950]]
:Ιανουάριος: ''«Ανθρώπινη φωνή»'' του [[Ζαν Κοκτώ]]
:Απρίλιος: ''«Ένας αξιοθαύμαστος υπηρέτης»'' του Τζέιμς Μπάρι
:Δεκέμβριος: ''«Πεγκ, καρδούλα μου»'' του Τζ. Χάρτλεϊ Μάνερς
*[[1951]]
:Νοέμβριος: ''«Χαμένοι στο σκοτάδι»'' του Πωλ-Βίνσεντ Κάρολ
:Δεκέμβριος: ''«Το κουρέλι»'' του Ντάριο Νικοντέμι
 
====Θίασος [[Γιώργος Παππάς|Γ. Παππά]] - Ελ. Λαμπέτη - [[Δημήτρης Χορν|Δημ. Χορν]]====
*[[1952]]
:Οκτώβριος: ''«Βαθειά, γαλάζια θάλασσα»'' του [[Τέρενς Ράττιγκαν]]
:Δεκέμβριος: ''«Ξενοδοχείο Η ευτυχία»'' του Μαρκ Ζιλμπέρ Σωβαζόν
*[[1953]]
:Φεβρουάριος: ''«Νόρα (Το σπίτι της Κούκλας)»'' του [[Ίψεν|Ερρίκου Ίψεν]]
:Μάρτιος: ''«Αγαπούλα»'' του [[Άρτουρ Σνίτσλερ]]
:Οκτώβριος: ''«Τρεις άγγελοι»'' του Αλμπέρ Υσόν
:Δεκέμβριος: ''«Γαλάζιο Φεγγάρι»'' του Χιου Χέρμπερτ
*[[1954]]
:Απρίλιος: ''«Ο άνθρωπος με την ομπρέλα»'' των Ντάινερ-Μόρουμ
 
 
Γραμμή 142:
====Θίασος Μουσούρη====
*[[1955]]
:Οκτώβριος: ''«Πρόσκληση στον πύργο» του Ζαν Ανούιγ
*[[1956]]
:Φεβρουάριος: ''«Το τελευταίο βαλς»'' του [[Σόμερσετ Μομ]]
:Απρίλιος: ''«Νυχτερινή επίσκεψη»'' του Ζίγκφριντ Γκέγιερ
 
====Θίασος Ελ. Λαμπέτη - Δημ. Χορν====
*[[1956]]
:Οκτώβριος: ''«Αριστοκρατικός δρόμος»'' του Τζέιμς Μπάρι
:Νοέμβριος: ''«Βροχοποιός»'' του Ρίτσαρντ Νας
*[[1957]]
:Φεβρούαριος: ''«Ζιζή»'' της Αννίτα Λους
:Οκτώβριος: ''«Το νυφικό κρεβάτι»'' του Γιαν ντε Νάρτογκ
*[[1958]]
:Μάρτιος: ''«Ένα ζευγάρι παπούτσια»'' του Κλωντ Μανιέ
:Οκτώβριος: ''«Το παιχνίδι της μοναξιάς»'' του Ουίλιαμ Γκίμπσον
:Νοέμβριος: ''«Ο Βαβάς»'' του Αντρέ Ρουσσέν
*[[1959]]
:Φεβρουάριος: ''«Η κυρία με τις καμέλιες»'' του [[Αλέξανδρος Δουμάς (υιός)|Αλέξανδρου Δουμά]]
:Απρίλιος: ''«Εραστής από χαρτόνι»'' του Ζακ Ντεβάλ
 
====Θίασος Έλλης Λαμπέτη====
*[[1961]]
:Οκτώβριος: ''«Το θαύμα της Άννυ Σάλλιβαν»'' του Ουίλλιαμ Γκίμπσον
:Δεκέμβριος: ''«Πεγκ, καρδούλα μου»'' του Τζ. Χάρτλευ Μάννερς
*[[1962]]
:Μάρτιος: ''«Η μικρή μας πόλη»'' του [[Θόρντον Ουάιλντερ]]. Συμπρωταγωνιστεί ο [[Νίκος Κούρκουλος]]
:Απρίλιος: ''«Ανοιξιάτικο τραγούδι»'' του Τζων Βαν Ντρούτεν
:Νοέμβριος: ''«Οντίν»'' του Ζαν Ζιρωντού.
*[[1962]]
:Δεκέμβριος: ''«Η κληρονόμος»'' του Ρουθ Αυγούστου Γκετς
*[[1963]]
:Φεβρουάριος: ''«Σαμπρίνα»'' του Σάμιουελ Τέηλορ. Συμπρωταγωνιστεί ο Νίκος Κούρκουλος
*[[1964]]
: Μάρτιος: ''«Ατλαζένιο γοβάκι»'' του Πωλ Κλωντέλ - συμμετοχή στο Εθνικό θέατρο
: Οκτώβριος: ''«Ξυπόλητη στο πάρκο»'' του [[Νηλ Σάιμον]]. Συμπρωταγωνιστεί ο Κώστας Καρράς
*[[1965]]
:Φεβρουάριος: ''«Λεωφορείο ο Πόθος»'' του [[Τένεσι Ουίλιαμς]]. Συμπρωταγωνιστεί ο Κώστας Καρράς
*[[1966]]
:Οκτώβριος: ''«Αγία Ιωάννα»'' του [[Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω]].
:Νοέμβριος: ''«Μαμζέλ Πέπσυ»'' της Πιερρέτ Μπρυνό.
:Δεκέμβριος: ''«Θυμήσου τον Σεπτέμβρη»'' του Νόελ Κάουαρντ
*[[1968]]-[[1969]]
: ''«Σαράντα καράτια»'' του Πιερ Μπαριγιέ - Ζαν Πιερ Γκρεντύ.
*[[1969]]
:Δεκέμβριος: ''«Φράνκυ»'' του Μαρκ Κάρσον. Σκηνοθεσία δική της
*[[1970]]
:Φεβρουάριος: ''«Το άνθος του κάκτου»'' των Πιερ Μπαριγιέ-Ζαν Πιερ Γκρεντύ
Γραμμή 192:
====Θίασος Ελ. Λαμπέτη - [[Λάμπρος Κωνσταντάρας|Λ. Κωνσταντάρα]]====
*[[1970]]
:Οκτώβριος: ''«Τσιν τσιν»'' της Φρανσουά Μπιγιεντού
:Νοέμβριος: ''«Μια λαίδη στο σφυρί»'' του Σώμερσετ Μωμ
 
====Θίασος Ελ. Λαμπέτη====
*[[1971]]
:Οκτώβριος: ''«Πέντε μονόπρακτα: [[Ζαν Κοκτώ]] ''«Η ψεύτρα»»''-''«Την έχασα»''-''«Ανθρώπινη φωνή»'', [[Αύγουστος Στρίντμπεργκ|Αύγουστου Στρίντμπεργκ]] ''«Η πιο δυνατή»'', Κάθριν Μάνσφηλντ ''«Μις Μπριλ»''. Δημοτικό θέατρο Πειραιώς
:Αύγουστος: ''«Ο λογαριασμός»'' της Φρανσουάζ Ντορέν
*[[1972]]
:Ιανουάριος: ''«Γλυκιά Ίρμα»'' των Αλεξάντερ Μπρεφόρ-Μαργκερίτ Μονό. Συμπρωταγωνιστεί ο [[Ντίνος Ηλιόπουλος]]. Η Λαμπέτη τραγουδάει ζωντανά για μοναδική φορά στη καριέρα της.
:Οκτώβριος: ''«Η τυφλόμυγα»'' του Λ. Λίκμπορν. Συμπρωταγωνιστεί η Κατερίνα Ανδρεάδη
*[[1973]]
:Ιανουάριος: ''«Μικρές αλεπούδες»'' της [[Λίλιαν Χέλμαν]]. Συμπρωταγωνιστεί η Κατερίνα Ανδρεάδη - η τελευταία της εμφάνιση στο θέατρο
*[[1974]]
:Νοέμβριος: ''«Ο Βυσσινόκηπος»'' του [[Άντον Τσέχοφ]] - συνεργασία με Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος
*[[1975]]
:Οκτώβριος: ''«Δεσποινίς Μαργαρίτα»''του Ρομπέρτο Αλτάιντε
*[[1977]]
:Νοέμβριος: ''«Φθινοπωρινή ιστορία»'' του Αλεξέι Αρμπούζοφ - συμπρωταγωνιστεί ο [[Μάνος Κατράκης]]
*[[1978]]
:Απρίλιος: ''«Έξι μονόπρακτα: [[Μπέρτολτ Μπρεχτ]] - ''«Η εβραία»'' (από το «Τρόμος και Αθλιότητα στο Γ’ Ράιχ), [[Αύγουστος Στρίντμπεργκ|Αύγουστου Στρίντμπεργκ]] - ''«Η Πιο Δυνατή»'', [[Τσέχοφ]] - ''«Μια Ψυχούλα»'', [[Ζαν Κοκτώ]] - ''«Η ανθρώπινη φωνή»'', ''«Η ψεύτρα»'', ''«Ο Πιερότος («Την έχασα»)»''»
*[[1978]]-[[1979]]
:Οκτώβριος: ''«Φιλουμένα Μαρτουράνο»'' του [[Εντουάρντο Ντε Φιλίππο]]. Συμπρωταγωνιστεί ο [[Δημήτρης Παπαμιχαήλ]]
*[[1980]]
:Ιανουάριος: ''«Ντόλλυ»'' του Θόρντον Ουάιλντερ. Συμπρωταγωνιστεί ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ .
*[[1981]] -[[1982]]
:''«Σάρα, - Τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού»'' του Μαρκ Μέντοφ. Συμπρωταγωνιστεί ο [[Λευτέρης Βογιατζής]].
 
==Οι ταινίες==
Γραμμή 261:
==Βιβλιογραφία==
*[[1983]] «Έλλη Λαμπέτη: Η τελευταία παράσταση», της Φρίντα Μπιούμπι. Εκδόσεις Εξάντας.
*[[1995]] «Έλλη Λαμπέτη», των Μιχάλη Κακογιάννη και Μάριου Πλωρίτη. Εκδόσεις Ιτανός.
*[[1996]] «Έλλη Λαμπέτη», του [[Φρέντυ Γερμανός|Φρέντυ Γερμανού]]. Εκδόσεις Καστανιώτη.
*[[2005]] «Έλλη Λαμπέτη», του Φρίξου Ηλιάδη. Εκδόσεις Κοχλίας.