Στέμμα της Καστίλης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|ιθαγενές_όνομα = {{lang|es|''Corona de Castilla''}} {{es icon}}<br>{{lang|gl| ''Coroa de Castela''}} {{gl([[Γαλικιανή icon}}γλώσσα|Γαλικιανά]])<br>{{lang|ast|''Corona de Castiella''}}([[Αστουριανική {{ast icon}}γλώσσα|Αστουριανικά]])<br>{{lang|la|''Corona Castellae''}} {{la icon}}

|πρωτεύουσα = [[ΜπούργκοςΜπούργος]], [[Τολέδο]],<br>[[Βαγιαδολίδ]], [[Μαδρίτη]]{{anchor|infoa}}^{[[#inforefa|[a]]]}

Ο Φερδινάνδος Γ΄ έλαβε το Βασίλειο της Καστίλης από την μητέρα του [[Βερεγγάρια της Καστίλης]] το 1217, και το Βασίλειο τού Λεόν από τον πατέρα του (Αλφόνσο Θ΄ τού Λεόν) το 1231. Από τότε και μετά τα δύο βασίλεια ενώθηκαν υπό το όνομα "Βασίλειο τού Λεόν και της Καστίλης", ή απλά "Στέμμα της Καστίλης". Ο Φερδινάνδος Γ' αργότερα κατέκτησε την Κοιλάδα του Γουαδαλκιβίρ, ενώ ο γιος του Αλφόνσος Ι΄ κατέκτησε το Βασίλειο της Μούρθια από τον Αλ-Ανταλούς, επεκτείνοντας περισσότερο την περιοχή του Στέμματος της Καστίλης. Με δεδομένο αυτό, οι βασιλείς του Στέμματος της Καστίλης παραδοσιακά αυτοαποκαλούνταν «Βασιλιάς της Καστίλης, τού Λεόν, του Τολέδο, της Γαλικίας, της Μούρθια, της Χαέν, της Κόρδοβας, της Σεβίλλης, και Κύριος της Βισκαΐας και της Μολίνα,», μεταξύ άλλων κτήσεων που προστέθηκαν αργότερα. Ο κληρονόμος στο θρόνο τιτλοφορείτετιτλοφορείται Πρίγκιπας των Αστουρίων από τον 14ο αιώνα.

Σχεδόν αμέσως μετά την ένωση των δύο βασιλείων υπό το Φερδινάνδο Γ', τα κοινοβούλια (''Cortes'') της Καστίλης και τούτου Λεόν διαχωρίστηκαν. Διαιρέθηκαν σε τρεις τάξεις, οι οποίες αντιστοιχούσαν στους ευγενείς, την εκκλησία και τις πόλεις, και περιελάμβαναν εκπροσώπηση από τη [[Βασίλειο της Καστίλης|Καστίλη]], τη [[Βασίλειο τούτου Λεόν|Λεόν]], τη [[Βασίλειο της Γαλικίας|Γαλικία]], το [[Νέα Καστίλη (Ισπανία)|Τολέδο]], τη [[Βασίλειο της Ναβάρρας|Ναβάρρα]] και τις [[Χώρα των Βάσκων (αυτόνομη κοινότητα)|επαρχίες των Βάσκων]]. Αρχικά ο αριθμός των πόλεων που εκπροσωπούνταν στηνστα Cortes ποίκιλαν κατά τον επόμενο αιώνα, έως ότου ο [[Ιωάννης Α΄ της Καστίλης|Ιωάννης Α΄]] όρισε μόνιμα αυτούς που θα επιτρεπόταν να στέλνουν αντιπροσώπους (''procuradores''): το Μπούργος, το Τολέδο, την Λεόν, την Σεβίλλη, την Κόρδοβα, την Μούρθια, τη Χαέν, τη Θαμόρα, τη Σεγόβια, την Άβιλα, την Σαλαμάνκα, της Κουένκα, το Τόρο, το Βαγιαδολίδ, τη Σόρια, τη Μαδρίτη και την Γουαδαλαχάρα (με την Γρανάδα να προστίθεται μετά την κατάκτηση της το 1492).

Υπό τον [[Αλφόνσος Ι΄ της Καστίλης|Αλφόνσο Ι΄]], οι συνεδριάσεις και των δύο βασιλείων διεξάγοντοδιεξάγονταν από κοινού. Τα Κόρτες του 1258 στο Βαγιαδολίδ περιελάμβανε αντιπροσώπους της Καστίλης, της ΕστρεμαδούραΕστρεμαδούρας και τούτου Λεόν ("''de Castiella e de Estremadura e de tierra de León''") και αυτούς της Σεβίλλης, το 1261 της Καστίλης, τούτου Λεόν και όλων των άλλων βασιλείων ("''de Castiella e de León e de todos los otros nuestros Regnos''"). Μεταγενέστερα Cortes λειτούργησαν ξεχωριστά, για παράδειγμα το 1301 αυτό της Καστίλης στο Μπούργος και αυτό τούτου Λεόν στη Θαμόρα, αλλά οι αντιπρόσωποι απαίτησαν τα κοινοβούλια να επανενωθούν στο εξής.

Αν και τα διαχωρισμένα βασίλεια και οι πόλεις αρχικά διατήρησαν τα ξεχωριστά ιστορικά τους δικαιώματα-περιλαμβανομένων τού Παλαιού [[φουέρος|Φουέρο]] της Καστίλης (Viejo Fuero de Castilla) και των διαφορετικών ''fueros'' των δημοτικών συμβουλίων της Καστίλης, Λεόν, της ΕξτρεμαδούραΕξτρεμαδούρας και της Ανδαλουσίας- ένωσαν τον νομικό κώδικα για όλο το νέο βασίλειο που δημιουργήθηκε στο [[Σιέτε Παρτίδας]] (περ. 1265), το Ordenamiento de Alcalá (1248) και το  Leyes de Toro (1505). Αυτοί οι νόμοι συνέχισαν να ισχύουν έως το 1889, όταν τέθηκε σε ισχύ ένας νέος ισπανικός αστικός κώδικας.

Τον 13ο αιώνα υπήρχαν πολλές ομιλούμενες γλώσσες στα Βασίλεια τού Λεόν και της Καστίλης. Μεταξύ τους, τα [[Ισπανική γλώσσα|καστιλιανικά]], [[Λεονική γλώσσα|λεονικά]], [[Βασκική γλώσσα|βασκικά]] και [[Γαλικιανή γλώσσα|γαλικιανά]]. Αλλά καθ'ολη όλη την διάρκεια του αιώνα οι Καστιλιάνοι κέρδισαν περισσότερο έδαφος ως η γλώσσα του πολιτισμού και της επικοινωνίας. Ένα παράδειγμα αυτού είναι το [[Άσμα του Ελ Σιντ]].

Επιπλέον, τον 13ο αιώνα ιδρύθηκαν πολλά πανεπιστήμια, στη Σαλαμάνκα τούτου Λεόν και την Παλένθια, που ήταν ανάμεσα στα πρώτα πανεπιστήμια στην Ευρώπη.

Με το θάνατο του [[Αλφόνσος ΙΑ΄ της Καστίλης|Αλφόνσου ΙΑ']] μια δυναστική σύγκρουση άρχισε μεταξύ των γιων του, [[Πέτρος της Καστίλης|Πέτρου]] και [[Ερρίκος Β΄ της Καστίλης|Ερρίκου]]. Ο Αλφόνσος ΙΑ΄ είχε νυμφευθεί την [[Μαρία της Πορτογαλίας, βασίλισσα της Καστίλης|Μαρία της Πορτογαλίας]] με την οποία απέκτησε τον κληρονόμο του, τον ινφάντη Πέτρο. Όμως, ο βασιλιάς επίσης είχε πολλά νόθα παιδιά με την [[Ελεονόρα του Γκούθμαν]], μεταξύ των οποίων ο Ερρίκος, ο οποίος αμφισβήτησε το δικαίωμα του Πέτρου στο θρόνο όταν ο τελευταίος έγινε βασιλιάς.

Κατά τη βασιλεία του [[Ερρίκος Γ΄ της Καστίλης|Ερρίκου Γ']] η βασιλική δύναμη αποκαταστάθηκε, επισκιάζοντας την πολύ ισχυρή καστιλιανική αριστοκρατία. Στα ύστερα του έτη ο Ερρίκος Γ΄ έδωσε μερική από την εξουσία του στον αδελφό του [[Φερδινάνδος Α΄ της Αραγονίας|Φερδινάνδο της Αντεκέρα]], ο οποίος θα ήταν αντιβασιλιάς, μαζί με τη σύζυγο του [[Αικατερίνη του Λάνκαστερ]], κατά την περίοδο που ήταν ανήλικος ο γιος του πρίγκιπας [[Ιωάννης Β΄ της Καστίλης|Ιωάννη (Β΄)]]. Έπειτα από το [[Συμβιβασμός του Κάσπε|συμβιβασμό τηςτου [[Κάσπε]] το 1412, ο Φερδινάνδος άφησε την Καστίλη και έγινε βασιλιάς της [[Στέμμα της Αραγωνίας|Αραγωνίας]].

Με το θάνατο της μητέρας του, ο Ιωάννης Β', στην ηλικία των 14, πήρε το θρόνο και νυμφεύτηκε την εξαδέλφη του [[Μαρία της Αραγωνίας, βασίλισσα της Καστίλης|Μαρία της Αραγωνίας]]. Ο νεαρός βασιλιάς εμπιστεύθηκε την διακυβέρνηση στον [[Άλβαρο δεντε Λούνα]], το πιο ισχυρό πρόσωπο στην Αυλή και συμμάχησε με τη μικρότερη αριστοκρατία, τις πόλεις, τον κλήρο και τους [[Εβραίοι|Εβραίους]]. Η κίνηση προκάλεσε κοινή δυσφορία στους Καστιλιάνους ευγενείς και τους [[ινφάντες της ΑραγονίαςΑραγωνίας]], γιους του Φερδινάνδου, οι οποίοι επιθυμούσαν να πάρουν υπό τον έλεγχό τους το στέμμα της Καστίλης. Η διαμάχη αυτή κατέληξε σε πόλεμο μεταξύ των δύο βασιλείων κατά τα έτη 1429-1430. Κέρδισε ο Άλβαρο δεντε Λούνα, ο οποίος εκδίωξε από την Καστίλη τους γιους του Φερδινάνδου.

Ο [[Ερρίκος Δ΄ της Καστίλης|Ερρίκος Δ΄]], ετεροθαλής αδελφός της Ισαβέλλας, θεώρησε το γάμο του Φερδινάνδου και της Ισαβέλλας ως ακύρωση της Συνθήκης του Τόρο δε Γκισάντο βάσει της οποίας η Ισαβέλλα θα ανερχόταν στον καστιλιανικό θρόνο με το θάνατο του, μόνο αν ο μνηστήρας της εγκρινόταν από αυτόν. Ο Ερρίκος επιθυμούσε για την Καστίλη συμμαχία με την Πορτογαλία ή τη Γαλλία και όχι με την Αραγωνία. Αυτός επομένως αποφάσισε να ορίσει την κόρη του [[Ιωάννα Λα Μπελτρανέχα|Ιωάννα]] ως διάδοχο στο θρόνο αφήνοντας έξω την Ισαβέλλα. Όταν το 1474 επισημοποίησε τέτοια κίνηση ξέσπασε ο [[Πόλεμος της Καστιλιανής Διαδοχής|Πόλεμος της Καστιλιανικής Διαδοχής]] που διήρκησεδιήρκεσε μέχρι το 1479 όταν η Ισαβέλλα και οι υποστηρικτές της βγήκαν νικητές.

Μετά την νίκη της Ισαβέλλας στον εμφύλιο πόλεμο και την άνοδο του Φερδινάνδου στο αραγωνικό θρόνο τα δύο στέμματα βρέθηκαν κάτω από την κοινή εξουσία των δύο μοναρχών. Όμως, αυτή ήταν μόνο μια προσωπική ένωση και τα δύο βασίλεια παρέμειναν διοικητικά ξεχωριστά, διατηρώντας καθένα την δική του ταυτότητα και νόμους· και τα δύο κοινοβούλια παρέμειναν ανεξάρτητα, το μόνο κοινό ίδρυμα θα ήταν η [[Ισπανική Ιερά Εξέταση|Ιερά Εξέταση]]. Παρά τους τίτλους τους "«Μονάρχες της Καστίλης, τού Λεόν, της Αραγωνίας και της Σικελίας"», ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα βασίλευσαν στα αντίστοιχα εδάφη τους, αν και πήραν επίσης αποφάσεις μαζί. Η κεντρική της θέση, η μεγαλύτερη εδαφική περιοχή (τρεις φορές μεγαλύτερη από αυτή της Αραγωνίας) και ο μεγαλύτερος πληθυσμός (4.3 εκατομμύρια έναντι 1 εκατομμυρίου στην Αραγωνία) οδήγησε την Καστίλη στο να γίνει ο κυρίαρχος εταίρος στην ένωση.

Μεταξύ 1478 και 1497 οι μονάρχες κατέκτησαν τα [[Κανάρια Νησιά]]. Όταν στις 2 Ιανουαρίου 1492 οι μονάρχες εισήλθαν στην [[Αλάμπρα|Αλάμορα]] της [[Γρανάδα]]ς έθεσαν τέλος στον πόλεμο της Καστίλης εναντίον του [[Εμιράτο της Γρανάδας|Εμιράτου της ΓρανάδαΓρανάδας]] και ολοκλήρωσαν την [[Χριστιανική Ανακατάκτηση της Ιβηρικής χερσονήσουΡεκονκίστα|Χριστιανική Ανακατάκτηση της Ιβηρικής]]. Επίσης το 1492 ο [[Χριστόφορος Κολόμβος]] ανακάλυψε τις [[Ευρωπαϊκή αποικιοποίηση της Αμερικής|Δυτικές Ινδίες]] και το 1497 η Καστίλη κατέκτησε την [[Μελίγια]]. Μετά την κατάκτηση από την Καστίλη του Βασιλείου της Γρανάδας, η πολιτικά στράφηκαν στην Μεσόγειο, και η Καστίλη στρατιωτικά βοήθησε την Αραγώνα στα προβλήματα της με την Γαλλία, ιδιαίτερα στην ανάκτηση της [[Νάπολη|Νεάπολης]] για το [[Στέμμα της Αραγωνίας]] το 1504. Αργότερα τον ίδιο χρόνο, η Ισαβέλλα πέθανε.

Η Ισαβέλλα είχε αποκλείσει τον σύζυγο της από τη γραμμή διαδοχής της Καστίλης, η οποία πέρασε στην κόρη τους [[Ιωάννα της Καστίλης|Ιωάννα]] που είχε νυμφευθεί τον πρίγκιπα [[Φίλιππος Α΄ της Καστίλης|Φίλιππο της Αυστρίας]]. Αλλά η Ισαβέλλα ήξερε για την ασθένεια της κόρης της (λόγω της οποίας έμεινε γνωστή ως Ιωάννα η Τρελή) και όρισε το Φερδινάνδο αντιβασιλέα σε περίπτωση που η Ιωάννα «δεν ήθελε ή δεν μπορούσε να εκπληρώσει τα καθήκοντα της». Στη Συμφωνία της ΣαλαμάνκαΣαλαμάνκας του 1505 αποφασίσθηκε ότι η κυβέρνηση θα μοιραζόταν στον Φίλιππο, τον Φερδινάνδο και την Ιωάννα. Όμως, οι κακές σχέσεις μεταξύ του Φιλίππου (που υποστηριζόταν από την καστιλιανική αριστοκρατία) και τον Φερδινάνδο οδήγησαν στην παραίτηση του Φερδινάνδου από τις βλέψεις του στη Καστίλη για να αποφύγει μια ένοπλη σύγκρουση. Μέσω της ''Concordia de Villafáfila'' (1506), ο Φερδινάνδος επέστρεψε στην Αραγωνία και ο Φίλιππος στέφθηκε βασιλιάς της Καστίλης. Το 1507 ο Φίλιππος πέθανε και ο Φερδινάνδος επέστρεψε ακόμη μια φορά για να γίνει αντιβασιλιάς.

Ο [[Κάρολος Α΄ της Ισπανίας|Κάρολος Α΄]] έλαβε το Στέμμα της Καστίλης, της Αραγωνίας και της [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] μέσω ενός συνδυασμού δυναστικών γάμων και πρόωρων θανάτων:

Στη συνέχεια, όταν ο Κάρολος έθεσε ως στόχο την ανάρρισήανάρρησή του στον αυτοκρατορικό θρόνο χρειάσθηκε να εκμεταλλευθεί την εξουσία του στην Καστίλη για να αποκτήσει πρόσβαση στα πλούτη της. Ιδιαίτερο πλεονέκτημα της Καστίλης, ενός από τα πιο δυναμικά, πλούσια, και εξελιγμένα εδάφη της Ευρώπης του 16ου αιώνα, ήταν τα πλούτη που έφταναν από την [[Αμερική]]. Η ενσωμάτωσή της σε μια ευρεία αυτοκρατορία σίγουρα θα μείωνε τη σημασία και την ισχύ της. Το 1520 το Κοινοβούλιο του [[Τολέδο]] απέρριψε μια περαιτέρω επιδότηση προς τον βασιλιά. Την ίδια απόφαση πήρε και το Κοινοβούλιο στο [[Σαντιάγο ντε Κομποστέλα]]. Τελικά, όταν το Κοινοβούλιο διεξήχθη στη [[Λα Κορούνια]], πολλά μέλη δωροδοκήθηκαν και άλλοι αρνήθηκαν την είσοδο, με αποτέλεσμα να εγκριθεί η επιδότηση. Αυτά τα μέλη που ψήφισαν υπέρ δέχθηκαν επίθεση από τους Καστιλιανούς και τα σπίτια τους κάηκαν. Το Κοινοβούλιο δεν ήταν η μόνη αντιπολίτευση που αντιμετώπισε ο Κάρολος. Όταν άφησε την Καστίλη το 1520, ξέσπασε ο [[Πόλεμος των Κοινοτήτων της Καστίλης|Πόλεμος των Κοινοτήτων]]. Οι ''comuneros'' ηττήθηκαν έναν χρόνο μετά (1521). Μετά την ήττα τους, το Κοινοβούλιο υποβιβάστηκε σε ένα απλό συμβουλευτικό σώμα.

Ο [[Φίλιππος Β' της Ισπανίας|Φίλιππος Β']] συνέχισε τα πολιτικά του Καρόλου Α', αλλά αντίθετα με τον πατέρα του έκανε την Καστίλη κέντρο της αυτοκρατορίας του, συγκεντρώνοντας την όλη τη διοίκηση στη [[Μαδρίτη]]. Οι άλλες πολιτείες μέσα στη χερσόνησο διατήρησαν την αυτονομία τους, κυβερνώμενεςκυβερνημένες από έναν [[Αντιβασιλιάς|Αντιβασιλιά]].

Από την βασιλεία του Καρόλου Α' το οικονομικό φορτίο της αυτοκρατορίας είχε πέσει κυρίως στην Καστίλη. Υπό τον Φίλιππο Β' το κόστος τετραπλασιάσθηκε. Κατά την βασιλεία του, εκτός από την αύξηση των υπαρχόντων φόρων δημιούργησε μερικούς νέους, μεταξύ αυτών τον ''excusado'' το 1567. Αυτό το ίδιο έτος ο Φίλιππος διέταξε την διακήρυξη της ''La Pragmática''· ένα νόμο με τον οποίο όλοι οι [[Μαυριτανοί]] έπρεπε να εγκαταλείψουν τις Μαυριτανικές παραδόσεις και να μεταστραφούν ειλικρινά στον [[Καθολική Εκκλησία|Καθολικισμό]]. Αυτό το έδικτο περιόριζε την θρησκευτική, γλωσσική και πολιτισμική ελευθερία του μουσουλμανικού πληθυσμού και προκάλεσε την [[Μαυριτανική Εξέγερση]] (1568-1571), η οποία κατεστάλη από τον [[Ιωάννης της Αυστρίας|Ιωάννη της Αυστρίας]].

===Η βασιλεία των ΕλάσσονωνΕλασσόνων Αυστριακών===

Στις προηγούμενες θέσεις του βασιλείου σε εθνικά ιδρύματα πληρώθηκαν με εκπαιδευμένους ευγενείς. Οι διοικητές του Φιλίππου Β' θα προέρχονταν κανονικά από το [[Πανεπιστήμιο της Αλκαλά]] ή το [[Πανεπιστήμιο της ΣαλαμάνκαΣαλαμάνκας]]. Μετά τον [[Φίλιππος Γ' της Ισπανίας|Φίλιππο Γ'´]] η αριστοκρατία ακόμη μια φορά διεκδίκησε το δικαίωμά της να κυβερνά την χώρα. Κύριο κριτήριο για να ενταχθεί κάποιος στην δημόσια διοίκηση ήταν να αποδείξει την καθαρότητα του αίματός του, δηλαδή το ότι δεν είχε εβραίουςΕβραίους ή μουσουλμάνους προγόνους. Η θρησκευτική δίωξη οδήγησε τον Φίλιππο να κηρύξει την απέλαση των εναπομείναντωνεναπομεινάντων μουσουλμάνωμουσουλμάνων το 1609.

Αντιμέτωπος με την κατάρρευση του Θησαυροφυλακίου, για να διατηρήσει την ηγεμονία της Ισπανικής Αυτοκρατορίας του [[Φίλιππος Δ´ της Ισπανίας|Φιλίππου Δ'´]], ο [[Γκασπάρ ντε Γκουθμάν ι Πιμεντέλ, Κόμης-Δούκας του Ολιβάρες|Κόμης-Δούκας του Ολιβάρες]], ο πρωθυπουργός (valido) του βασιλιά από το 1621 έως το 1643, προσπάθησε να εφαρμόσει μια σειρά μεταρρυθμίσεων. Μεταξύ αυτών ήταν η ''Unión de Armas'', η δημιουργία ενός νέου στρατού 140,000 εφέδρων, βάσει της οποίας κάθε έδαφος της Μοναρχίας θα έπρεπε να συνεισφέρει άνδρες. Οι σκοποί του της ένωσης δεν τελεσφόρησαν και το Ισπανικό Στέμμα συνέχισε ως μια συνομοσπονδία βασιλείων.

Ο Λουίς Μέντεθ ντε Άρο ανέλαβε από τον Ολιβάρες ως ευνοούμενος του Φιλίππου Δ' μεταξύ 1659 και 1665. Αυτό ήταν για να ανακουφίσει τις εσωτερικές συγκρούσεις που προκλήθηκαν από τον προκάτοχο του (εξεγέρσεις στην [[Πορτογαλία]], την [[Καταλανική Εξέγερση|ΚαταλονίαΚαταλωνία]] και την [[Ανδαλουσία]]) και να επιτύχει ειρήνη στην Ευρώπη.

Με τον θάνατο του Φιλίππου Δ' το 1665, και με την ανικανότητα του [[Κάρολος Β' της Ισπανίας|Καρόλου Β']] να κυβερνήσει, η Ισπανία υπέφερε μια επιβράδυνση της παραγωγής και μάχες για εξουσία μεταξύ των διαφορετικών '"αγαπημένων'". Ο θάνατος του Καρόλου Β' το 1700 χωρίς απογόνους προκάλεσε τον [[Πόλεμος της Ισπανικής Διαδοχής|Πόλεμο της Διαδοχής]].

*Επαρχία της [[Γκιπούθκοα]]/Provincia de Guipúzcoa

*Επαρχία της ΆλαβαΆλαβας

*[[Βασίλειο της ΜούρθιαΜούρθιας]]

*[[Βασίλειο της ΚόρδοβαΚόρδοβας]]

*[[Εμιράτο της Γρανάδας|Βασίλειο της ΓρανάδαΓρανάδας]]/Reino de Granada (μετά το 1492)

*[[Βασίλειο της Χιλής]] Reino de Chile (μετά το 1541)

*[[Γενική Αρχηγία της ΜανίλαΜανίλας]] (μετά το 1571)

*[[Αντιβασιλεία της Νέας ΓρανάδαΓρανάδας]] (το 1717-1724 και μετά το 1739)

*[[Γενικό Αρχηγεία της Βενεζουέλα|Γενική Αρχηγία της ΒενεζουέλαΒενεζουέλας]] (πλήρως αυτόνομο έδαφος μετά το 1777)