Σιδηρόκαστρο Σερρών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

Οι κάτοικοι είναι γηγενείς και πρόσφυγες από διάφορα μέρη: Μελενίκιοι που ήρθαν το [[1913]] από το [[Μελένικο]], [[Θράκες|Θρακιώτες]] που ήρθαν από την [[Ανατολική Θράκη]] και την [[Ανατολική Ρωμυλία]], [[Μικρά Ασία|Μικρασιάτες]] που εγκαταστάθηκαν το [[1922]] με την [[Μικρασιατική Καταστροφή]] και την [[ανταλλαγή πληθυσμών]], [[Πόντιοι]], [[Βλάχοι]] και άλλοι από διάφορα μέρη της Ελλάδας.{{πηγή}}

 

Στην περιοχή του Σιδηροκάστρου διεξήχθη το 1185 η [[Μάχη του Δημητρίτζη]] μεταξύ των [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινών]] και των [[Νορμανδοί|Νορ­μανδών]].<ref>Choniates, N.: Magoulias, Harry J., επιμ. (1984). O City of Byzantium. Annals of Niketas Choniates. Detroit: Wayne State University Press. ISBN 0-8143-1764-2.</ref>

Επί τουρκοκρατίας αποτέλεσε σημαντική εστία του Ελληνισμού και ονομαζόταν Δεμίρ Ισσάρ (δηλαδή ''σιδερένιο κάστρο''). Κατά τη διάρκεια του [[Μακεδονικός Αγώνας|Μακεδονικού Αγώνα]] διαδραμάτισε με τους κατοίκους του σημαντικό ρόλο για την προάσπιση του ελληνικού χαρακτήρα της περιοχής<ref>[http://www.e-istoria.com/185.html Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ]</ref>. Ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την κωμόπολη στις [[27 Ιουνίου]] [[1913]] και τότε μετονομάστηκε από Δεμίρ Ισσάρ σε Σιδηρόκαστρο.<ref>Εγκυκλοπαίδεια Δομή, σ. 610 ISBN 960-817778-2</ref>

== Ιστορία ==

===Αρχαιότητα-Βυζάντιο===

Από το [[1960]], το ηλεκτρικό ρεύμα αλλάζει τη ζωή της πόλης και τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της, αλλά αρχίζει και ένα έντονο μεταναστευτικό ρεύμα προς τη Δυτική Ευρώπη και τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδος. Από το [[1965]] αρχίζει σταδιακά και η αποκατάσταση σχέσεων καλής γειτονίας με τη [[Βουλγαρία]]. Ανοίγει το τελωνείο του Προμαχώνα, κατασκευάζεται σύγχρονος, για την εποχή εκείνη αυτοκινητόδρομος, ο οποίος τη νύχτα φωτιζόταν καθ' όλο το μήκος του, από τη γέφυρα του Στρυμόνα μέχρι τον Προμαχώνα. Έτσι η εμπορική κίνηση αρχίζει να μεγαλώνει καθημερινά στο Σιδηρόκαστρο συγκεντρώνονταν ζωντανά όλα τα εισαγόμενα από τη Βουλγαρία αμνοερίφια, εκτελωνίζονταν και ως σφάγια μεταφέρονταν με οχήματα ψυγεία στην [[Αθήνα]] και τις άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδος. Τα σφαγεία, τα οποία λειτουργούσαν με βάρδιες επί εικοσιτετραώρου βάσεως, προσέφεραν εργασία σε μεγάλο αριθμό των κατοίκων της πόλης.{{πηγή}}

 

[[Αρχείο:Agios Dimitrios and Agia Zoni church in Sidirokastro.jpg|thumb|right||300px|Ο Ναός Αγίου Δημητρίου και Αγίας Ζώνης.]]

* Αναθηματική Στήλη, στη μνήμη των υπό των Βουλγάρων εκτελεσθέντων Σιδηροκαστρινών άμαχων πολιτών την 27 Ιουνίου 1913. Στο βάθρο είναι χαραγμένα όλα τα ονόματα των εκτελεσθέντων εθνομαρτύρων.

* Προτομή [[Μητροπολίτης Μελενίκου Κωνσταντίνος Ασημιάδης|Μητροπολίτου Μελενίκου Κωνσταντίνο Ασημιάδη]]. Ο εθνομάρτυρας Κωνσταντίνος Ασημιάδης, γεννηθείς το 1872 στην [[Καλλίπολη Θράκης|Καλλίπολη]] της Ανατολικής Θράκης, επέδειξε σημαντική εθνική δράση ως Μητροπολίτης Μελενίκου και Σιδηροκάστρου. Για το λόγο αυτό συνελήφθη το βράδυ της 25ης Ιουνίου 1913 στο Σιδηρόκαστρο από τους Βούλγαρους (που είχαν καταλάβει την πόλη κατά τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο) και οδηγήθηκε με τη βία στο σημείο ''Καρά Αγάνη'' (σημερινή Πλατεία Πολυζωΐδη) όπου υπήρχε λάκκος καιόμενης ασβέστου. Εκεί οι βούλγαροι στρατιώτες τον λόγχισαν, τον ποδοπάτησαν και τον κατακρεούργησαν. Μαζί με τον Μητροπολίτη, μαρτυρικό θάνατο βρήκαν ο πρωθιερέας Σταύρος και ο πρόκριτος Παπαχαριζάνος. Την επομένη, ημέρα Τετάρτη, όταν είχε συντελεσθεί και η σφαγή των άλλων θυμάτων, οι Βούλγαροι έσυραν από τα πόδια τα σώματα του Μητροπολίτη και των άλλων εκτελεσθέντων τα έριξαν στο λάκκο της ασβέστου.<ref>http://meleniko.gr/docs/Mpakas-Ellinismos_Melenoikou.pdf</ref> <ref>[https://mikrasiatwn.wordpress.com/2016/01/13/%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CF%82-%CE%BA%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%85/ Οδός Κωνσταντίνου Μελενίκου: Το πρόσωπο που τιμάται στην πιο γνωστή «φοιτητική» οδό της Θεσσαλονίκης]</ref>

* Προτομή ευεργέτη Αναστασίου Παλλατίδη, του εκ Μελενίκου.

* Προτομή Γεωργίου Κατσάνη, Αντισυνταγματάρχου Καταδρομών πεσόντος το 1974 κατά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο.<ref>http://www.serrelib.gr/pdf/agalmatanomou.pdf</ref>

 

=== Το ύψωμα του Σωτήρος ===

 

Η μονή ιδρύθηκε το [[1967]] από τον [[Ιερά Μητρόπολις Σιδηροκάστρου|Μητροπολίτη Σιδηροκάστρου]] Ιωάννη. Ο μικρός Ιερός Ναός, στο εσωτερικό της Μονής αποτελεί το πρώτο καθολικό ενώ νέος Ιερός Ναός κτίζεται στον εξωτερικό περίβολο της Μονής. Στο εσωτερικό του ισογείου τμήματος του Ναού αυτού και στη δυτική πλευρά του αριστερού και δεξιού κλίτους, έχουν σχεδιασθεί και κατασκευασθεί δύο μικρά παρεκκλήσια αφιερωμένα στη μνήμη Αγίων. Το τμήμα αυτό του Ναού, το οποίο επικοινωνεί με υπόγεια σήραγγα με το εσωτερικό της Μονής, έχει αγιογραφηθεί και τελούνται όλες οι ακολουθίες κάθε Κυριακή και τις μεγάλες εορτές, έως ότου ολοκληρωθεί ο κυρίως Ναός. Περίοπτη θέση στο μοναστηριακό συγκρότημα κατέχει το Μοναστικό Κέντρο Διακονίας, το οποίο κτίστηκε με δωρεά του ιδρύματος Νιάρχου ως φιλανθρωπικό κέντρο. Η Μονή υπάγεται στην [[Ιερά Μητρόπολις Σιδηροκάστρου|Ιερά Μητρόπολη Σιδηροκάστρου]].<ref>[http://www.vimaorthodoxias.gr/monastiriakosmou/item/49177-ιερά-μονή-αγίων-κηρύκου-και-ιουλίτης-στο-σιδηρόκαστρο-σερρών-φωτο Ιερά Μονή Αγίων Κηρύκου και Ιουλίτης στο Σιδηρόκαστρο Σερρών]</ref>

 

== Γηροκομείο Αγίου Νεκταρίου και ίδρυμα ==

Το Σιδηρόκαστρο ανήγειρε το [[1920]], λίγα χρόνια μετά τη [[Βουλγαρική κατοχή ελληνικών εδαφών (1916-1918)|Β΄ Βουλγαρική Κατοχή (1916-1918)]], ένα ηρώο στον πευκόφυτο λόφο στο κέντρο της πόλης. Πάνω στις μαρμάρινες πλάκες στις τρεις πλευρές του μνημείου ήταν χαραγμένα με χρυσά γράμματα τα ονόματα των σφαγιασθέντων το [[1913]] και πεσόντων Σιδηροκαστρινών. Στη μαρμάρινη πλάκα της δυτικής πλευράς υπήρχε χαραγμένο ένα [[δάφνινο στεφάνι]] και η επιγραφή: «Η Πόλις του Σιδηροκάστρου εις μνήμην των τέκνων της».{{πηγή}}

 

 

Στις 13 και 14 Αυγούστου του [[1941]], οι Βούλγαροι ανατίναξαν με δυναμίτη το Ηρώο. Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου πολέμου και την αποχώρηση των Βουλγάρων, στο μνημείο συνέχιζαν να αναπαύονται τα οστά των ηρώων της πόλης. Το [[1956]] ο Δήμαρχος Παναγιώτης Βονίτης το αναστήλωσε και το επανέφερε στην αρχική του μορφή. Στις νέες του μαρμάρινες πλάκες, που εντοιχίστηκαν και πάλι, προστέθηκαν και τα ονόματα των πεσόντων στην Αλβανία το [[1940]], αλλά και αυτών που θανατώθηκαν κατά τη Βουλγαρική κατοχή. Τα [[1960]], η τότε Δημοτική αρχή, υπό τον [[Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης|Αλέξανδρο Τριανταφυλλίδη]] αποφάσισε την κατεδάφιση του μνημείου, κάτι που δε βρήκε σύμφωνους τους κατοίκους της πόλης, των οποίων η αντίδραση υπήρξε καθολική. Οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας και τα υπομνήματα προς την Κυβέρνηση δεν έφεραν αποτέλεσμα και το Ηρώον κατεδαφίσθηκε πλέον οριστικά για να ανεγερθεί Τουριστικό Περίπτερο. Τα οστά των σφαγιασθέντων Σιδηροκαστρινών και του [[Μητροπολίτης Μελενίκου Κωνσταντίνος Ασημιάδης|Μητροπολίτη Μελενίκου Κωνσταντίνου Ασημιάδη]] (που μαρτύρησαν το [[1913]]) μεταφέρθηκαν από τον τότε Μητροπολίτη Βασίλειο, στο εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία.

== Ο κεντρικός λόφος και το τουριστικό περίπτερο ==

Ο λόφος στον οποίο ήταν κτισμένο το Δημοτικό περίπτερο, στο κέντρο της σημερινής πόλης, έχει σημαντική ιστορία. Στο εσωτερικό του λόφου, υπήρχε καταφύγιο, το οποίο κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου παρείχε αντιαεροπορική προστασία στον άμαχο Ελληνικό πληθυσμό και κατά την [[κατοχή]] χρησιμοποιήθηκε ως τόπος βασανιστηρίων και εκτελέσεων.{{πηγή}}

 

Από το [[1922]], λίγα χρόνια μετά τους [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|Βαλκανικούς πολέμους]] και την απελευθέρωση της περιοχής από τον Τουρκικό και Βουλγαρικό ζυγό, ο λόφος αυτός αποτελούσε τον ιερό χώρο τιμής των ηρώων της πόλης μέχρι το 1962, οπότε κατεδαφίσθηκε το ηρώο για να κτισθεί το Δημοτικό Τουριστικό Περίπτερο. Λίγα χρόνια αργότερα, ένα μεγάλο τμήμα του λόφου αυτού οικοπεδοποιήθηκε.{{πηγή}}