Γάτα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''γάτα''' ('''''Felis catus''''' – ''Αίλουρος η γαλή'' ή '''''Felis silvestris catus''''') είναι ζώο που ανήκει στην [[οικογένεια (βιολογία)|οικογένεια]] των [[Αιλουροειδή|Αιλουροειδών]]. Πρόκειται για ένα απο τα δημοφιλέστερα κατοικίδια ζώα και ίσως το μοναδικό οικόσιτο αιλουροειδές. Ζει στο περιβάλλον του [[Άνθρωπος|ανθρώπου]] εδώ και τουλάχιστον 9.500 χρόνια.<ref name="9500 years">{{cite web | title = Oldest Known Pet Cat? 9500-Year-Old Burial Found on Cyprus | url = http://news.nationalgeographic.com/news/2004/04/0408_040408_oldestpetcat.html | accessdate = 2007-03-06 |date=2008-04-08 | publisher = National Geographic News}}</ref><ref>[{{cite web|url=http://www.focusmag.gr/id/view-user-article.rx?oid=78049 |publisher=Focus]{{dead link|datetitle=June 2015}}, ''Γάτα ηλικίας 9.500 ετών'', |date=2004-04-16 Απριλίου|deadurl=yes 2004|archiveurl=http://archive.is/ZuSh |archivedate=2012-08-01}}</ref>

Εξαιτίας του γεγονότος ότι δραστηριοποιούνται μετά τη δύση του ηλίου, οι γάτες πολλές φορές εισέρχονται σε φάση αυξημένης δραστηριότητας με παιχνίδια όλο το βράδυ και νωρίς το πρωί, κάτι που ορισμένοι το αποκαλούν "νυχτερινές τρέλες" ή "ημίωρο της τρέλας".<ref>Animal Doctor (9 Ιουλίου 2002). "Dear Dr. Fox". ''The Washington Post'', p. C10.</ref><ref>{{cite book | authorauthor1 = Ring, Ken andRing |author2=Paul Romhany, Paul | date = 1999-08-01 | title = Pawmistry: How to Read Your Cat's Paws | publisher = Ten Speed Press | location = Berkeley, California | pages = p. 10 | idisbn = ISBN 1-58008-111-8}}</ref>

Η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος σε μια γάτα είναι μεταξύ 38 και 39 βαθμών Κελσίου.<ref>{{cite web | title = Normal Values For Dog and Cat Temperature, Blood Tests, Urine and other information in ThePetCenter.com | url = http://www.thepetcenter.com/exa/nv.html | accessdate = 2005-08-01 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20050802011330/http://www.thepetcenter.com/exa/nv.html | archivedate = 2005-08-02 | url-statusdeadurl = deadyes }}</ref> Για τη γάτα θεωρείται ότι έχει πυρετό αν η θερμοκρασία της φτάσει τους 39,5 βαθμούς Κελσίου και άνω. Αν η θερμοκρασία της είναι μικρότερη από 37,5 βαθμούς, τότε η γάτα είναι υποθερμική. Συγκριτικά αναφέρουμε ότι η κανονική θερμοκρασία ενός ανθρώπου είναι γύρω στους 36,8 βαθμούς Κελσίου. Οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί μιας κατοικίδιας γάτας είναι από 120 ως 220 το λεπτό και εξαρτώνται από το αν βρίσκεται το ζώο σε έξαψη. Για μία γάτα σε ηρεμία, ο φυσιολογικός ρυθμός των παλμών της καρδιάς της είναι μεταξύ 150 και 180 χτύπων το λεπτό, διπλάσιος σχεδόν από εκείνον του ανθρώπου (μέσος όρος 80 καρδιακοί παλμοί το λεπτό).

Υπάρχουν πολλές (γύρω στις 30-40) αναγνωρισμένες φυλές γάτας σε όλο τον κόσμο, δασύμαλλες και κοντόμαλλες, όπως επίσης και φυλές με σχεδόν καθόλου ή και καθόλου τρίχωμα. Πολλές από αυτές προήλθαν έπειτα από διασταυρώσεις μεταξύ φυλών. Η μοναδική ίσως ράτσα που είναι ιθαγενής στην [[Ελλάδα]] είναι η ''[[Γάτα του Αιγαίου]]''.<ref>{{Cite web |url=http://www.petdirect.com.au/articles_cat_detail.php?RecID=152 |title=Η γάτα του Αιγαίου στον κατάλογο του PETdirect |accessdate=2008-11-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090202023409/http://www.petdirect.com.au/articles_cat_detail.php?RecID=152 |archivedate=2009-02-02 |url-status=dead }}</ref> Στην Ευρώπη, γνωστά είδη γάτας είναι η ''βρετανική κοντόμαλλη'' (''British Shorthair''), η οποία αποτελεί την αρχαιότερη φυλή γάτας στην [[Αγγλία]]<ref>[{{cite web|url=http://cats.about.com/cs/breedprofiles/p/britshorthair.htm |title=British Shorthair] {{Webarchive|urlauthor= Franny Syufy |website=about.com |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100411003014/http://cats.about.com/cs/breedprofiles/p/britshorthair.htm |datearchivedate=2010-04-11 }} - στοιχεία για τη ράτσα.</ref> και η ''ευρωπαϊκή κοντόμαλλη'', με καταγωγή από τη [[Σουηδία]].<ref>{{cite book |title=Encyclopedia of Cats |last= Verhoef-Verhallen |first=Esther J.J.|page=p. 58 |date=1997 |isbn=1901094162}}</ref>

Στην ασιατική ήπειρο, απαντώνται πολλά είδη, με γνωστότερα την ''Περσική γάτα'', δασύμαλλη (που εισήχθη από την [[Περσία]] στην [[Ιταλία]] το 1620),<ref>[http://www.cat-world.com.au/PersianCatBreedProfile.htm Ιστορία της Περσικής γάτας]</ref> τη ''Σιβηρική γάτα'' (η οποία εισήχθη για πρώτη φορά το 1990<ref>{{Cite web |url=http://www.cfainc.org/breeds/profiles/siberian.html |title=Πληροφορίες για τη σιβηρική γάτα |accessdate=2008-11-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070627045507/http://www.cfainc.org/breeds/profiles/siberian.html |archivedate=2007-06-27 |url-status=dead }}</ref>), τη ''[[Γάτα Αγκύρας]]'', φυλή στην οποία συχνά εμφανίζεται [[ετεροχρωμία]] (το ένα μάτι να έχει διαφορετικό χρώμα από το άλλο), που τελεί υπό την προστασία της τουρκικής κυβέρνησης,<ref>{{Cite web |url=http://www.petpublishing.com/catkit/breeds/angora.shtml |title=Πληροφορίες για τη γάτα της Αγκύρας |accessdate=2008-11-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071207215717/http://www.petpublishing.com/catkit/breeds/angora.shtml |archivedate=2007-12-07 |url-status=dead }}</ref> τη ''Γάτα του Σιάμ'', για την οποία υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες από το 18ο αιώνα περίπου<ref>{{cite book | title = Siamese Cats: Legends and Reality | last=Clutterbuck | first=Martin R. | year=2004 | publisher=White Lotus | location=Bangkok | idisbn =ISBN 974-480-053-4}}</ref> και η οποία μεταφέρθηκε από το Σιάμ στη Βρετανία το 1884,<ref>{{cite web | url = http://www.siamese.mundikat.nl/subweb/siamese/siamees/roots-e.htm | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080115114408/http://www.siamese.mundikat.nl/subweb/siamese/siamees/roots-e.htm | archivedate = 2008-01-15 | title = Edward Blencowe Gould or Owen Gould | accessdate = 2006-08-14 | url-status = dead }}</ref> τη ''Βιρμανική γάτα''<ref>[http://www.birman.org/ Ιστότοπος με πληροφορίες για τη ράτσα]</ref> και τη ''γάτα του Μπαλί''.<ref>[http://www.balinesecat.com/faq.htm Στοιχεία για τη γάτα του Μπαλί]</ref>

Ράτσες που προέρχονται από την [[Αφρική]] είναι η ''γάτα Αβησσυνίας'' και η ''σομαλική γάτα''.<ref>{{cite book |lastauthor= Alan Edwards |first= Alan|others= Trevor Turner (Consultant), John Daniels (Photographer) |title= The Ultimate Encyclopedia of Cats Cat Breeds & Cat Care |origyear= 1999||year= 2005|publisher= Hermes House|location= London |language= EnglishΑγγλικά |isbn= 0754812774 9780754812777 |oclc= 76934417}}</ref> Η ''αιγυπτιακή γάτα Μάου ''(''Egyptian Mau'') αποτελεί τη μοναδική φυλή με κυκλικά στίγματα (βούλες),<ref>[http://www.cat-world.com.au/EgyptianMauBreedProfile.htm Προφίλ της αιγυπτιακής Μάου] στο Cat-World.com</ref> η οποία δεν προέρχεται από διασταύρωση. Είναι άγνωστη η προέλευσή της. Συχνά θεωρείται ότι κατάγεται από τις αφρικανικές αγριόγατες<ref>[{{cite web|author=Lisa Root |url=http://www.breeds.traditionalcats.com/BreedInfo/FAQEgyptianMau/history_of_egyptian_mau.htm |title=History of EGYPTIAN MAU (Ιστορία της αιγυπτιακής Μάου]) {{Webarchive|urldate=2003-07-19 |accessdate=2019-09-20 |publisher=The Traditional Cat Association |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160419190913/http://www.breeds.traditionalcats.com/breedinfo/faqegyptianmau/history_of_egyptian_mau.htm |datearchivedate=2016-04-19 }}, από τη Λίζα Ρουτ, 19 Ιουλίου 2003. TCA Inc.</ref> και απόγονος αυτών των γατών που απεικονίζονται σε τοιχογραφίες της αρχαίας Αιγύπτου. Η σύγχρονη Μάου θεωρείται ότι έχει ιταλική προέλευση (από το 1953). Μια γάτα Αβησσυνίας με το όνομα "Κανέλα" (''Cinnamon''), ήταν η πρώτη γάτα της οποίας αποκρυπτογραφήθηκε εξ ολοκλήρου το γενετικό της γονιδίωμα.<ref>{{cite news |title= Cinnamon the cat could offer hope to the blind |url= http://www.telegraph.co.uk/earth/main.jhtml?view=DETAILS&grid=&xml=/earth/2007/10/31/scicat131.xml |publisher= The Daily Telegraph |last= Highfield |first= Roger |date= 2007-10-31 |accessdate= 2007-11-01 }}</ref>

Στην αμερικανική ήπειρο απαντώνται επίσης πολλές φυλές γάτας, όπως η ''αμερικανική δασύμαλλη'' και η [[Αμερικανική Κοντότριχη|''αμερικανική κοντόμαλλη'']]. Η τελευταία πιστεύεται ότι προήλθε από αγγλικές φυλές, προγόνους της σημερινής βρετανικής κοντόμαλλης, οι οποίες μεταφέρθηκαν από Βρετανούς που ήρθαν στη Βόρεια Αμερική.<ref>{{cite book|last=Stephens|first=Gloria|author2=Tetsu Yamazaki|title=Legacy of the Cat|edition=2nd2η ed.|year=2001|publisher=Chronicle Books|location=San Francisco|id isbn =ISBN 0-8118-2910-3|pages=p. 49}}</ref> Εξάλλου, στη Νότια Αμερική συναντάται η ''κοντόμαλλη της Βραζιλίας'' (Brazilian shorthair).

Μερικές από τις ασυνήθιστες φυλές είναι η ''Γάτα της Νήσου Μαν'', πολλά είδη της οποίας δεν έχουν ουρά,<ref>[http://www.fanciers.com/breed-faqs/manx-faq.html#medical Γενετικά χαρακτηριστικά της Γάτας του Μαν]</ref> η ''ιαπωνική με την κοντή ουρά'' (Japanese bobtail),<ref>{{Cite web |url=http://www.cfainc.org/breeds/profiles/japanese.html |title=Πληροφορίες για την ιαπωνική γάτα με την κοντή ουρά |accessdate=2008-11-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070612084729/http://www.cfainc.org/breeds/profiles/japanese.html |archivedate=2007-06-12 |url-status=dead }}</ref> της οποίας η ουρά μοιάζει με εκείνη του [[κουνέλι|κουνελιού]], η ''Αμερικανική σγουρή '' (American Curl) με ασυνήθιστα αυτιά,<ref>{{Cite web |url=http://www.cfainc.org/breeds/profiles/articles/acurl.html |title=Πληροφορίες για την αμερικανική σγουρή γάτα |accessdate=2008-11-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081218225718/http://www.cfainc.org/breeds/profiles/articles/acurl.html |archivedate=2008-12-18 |url-status=dead }}</ref> η ''αμερικανική πολυδάκτυλη'' (American Polydactyl, πιο γνωστή ως Hemingway Cat ή Mitten Cat) και η ''Καναδέζικη άτριχη'' (''Sphynx'' ή ''Canadian Hairless''), η οποία δεν έχει καθόλου γούνα.<ref>[{{cite web|url=http://www.cfainc.org/breeds/profiles/sphynx.html Η|title=Sphynx ράτσαBreed στονProfile ιστότοπο]|publisher=The Cat Fancier's Association {{Webarchive|urldeadurl=httpsyes |archivedate=2012-07-28 |archiveurl=http://web.archive.orgis/web/20110908234758/http://www7AW0#selection-257.cfainc1-257.org/breeds/profiles/sphynx.html |date=2011-09-08 21}} της CFA.</ref>

Οι περισσότερες ράτσες γάτας αρέσκονται στο να ανεβαίνουν και να κάθονται σε μέρη με μεγάλο ύψος. Αυτό οφείλεται σύμφωνα με επιστήμονες κυρίως στο ότι με τον τρόπο αυτό τα ζώα κατοπτεύουν το χώρο τους και μπορούν να δουν τις ενέργειες των ανθρώπων και των άλλων κατοικιδίων ζώων στην περιοχή. Επίσης, σε μέρη όπως δάση, ένα ψηλό μέρος εξυπηρετεί τη γάτα προσφέροντάς της κάλυψη για κάποιον εχθρό που την κυνηγά. Οι οικόσιτες γάτες είναι γνωστές για τη συνήθειά τους να επιτίθενται στη λεία τους πηδώντας από μέρη όπως π.χ. ένα κλαδί δέντρου, τακτική που ακολουθεί και η [[λεοπάρδαλη]].<ref>{{cite web | title = Why Do Cats Like High Places? | publisher = Dr. Holly Nash, DVM, MS | url = http://www.peteducation.com/article.cfm?cls=1&cat=1313&articleid=1125 | work = Drs. Foster & Smith, Inc. }}{{Dead|deadurl=yes link|datearchivedate=Σεπτέμβριος 20192002-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20021121101416/http://www.peteducation.com/article.cfm?cls=1&cat=1313&articleid=1125}}</ref> Τα ύψη δίνουν στη γάτα μία αίσθηση ασφάλειας και γοήτρου.

Οι γάτες συντροφεύουν τους ανθρώπους ως κατοικίδια ζώα από την εποχή της αρχαίας Αιγύπτου. Οι Αιγύπτιοι της εποχής εκείνης λάτρευαν τη γάτα ως θεά του σπιτιού. Οι κατοικίδιες γάτες προστάτευαν τους αγρούς και τις οικίες από μολύνσεις που προκαλούσαν διάφορα βλαβερά ζώα, όπως τα ποντίκια, και μερικές φορές τις θεωρούσαν όπως τα πολεμικά θηλυκά λιοντάρια. Πιθανότατα οι πρώτες εξημερωμένες γάτες να είχαν σώσει τους Αιγυπτίους από μολύνσεις εξαιτίας της παρουσίας τρωκτικών και η θεά-γάτα Μπαστ (''Bast''), ως προστάτιδα, να προέκυψε από το θαυμασμό για τις άλλες γάτες. Η Μπαστ ήταν κόρη του θεού ήλιου ([[Ρα]]) και διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στην αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία. Υπάρχουν υποθέσεις ότι οι γάτες που κατοικούν στα νησιά της [[Κένυα]]ς στο [[Αρχιπέλαγος Λαμού]], είναι πιθανότατα οι τελευταίοι απευθείας απόγονοι των γατών που ζούσαν στην αρχαία Αίγυπτο.<ref name = lamu>{{cite book| last = Couffer | first = Jack| title = The Cats of Lamu| publisher = The Lyons Press |year=1998 | location = New York| idisbn = ISBN 1-55821-662-6 }}</ref> Οι Αιγύπτιοι όταν πέθαινε η γάτα τους συχνά ξύριζαν τα φρύδια τους σε ένδειξη πένθους.

Σε πολλές θρησκείες στην αρχαιότητα υπήρχε η δοξασία ότι οι γάτες είναι εκστατικές ψυχές, σύντροφοι ή οδηγοί για τους ανθρώπους και ότι είναι παντογνώστες αλλά δεν μπορούν να επηρεάσουν τις ληφθείσες αποφάσεις των ανθρώπων, επειδή δεν έχουν φωνή. Στην [[Ιαπωνία]], η Μανέκι Νέκο (''Maneki Neko'') είναι μια γάτα που συμβολίζει την καλοτυχία. Ενώ για το [[Ισλάμ]] δεν αποτελεί ιερό ζώο, ορισμένοι συγγραφείς αναφέρουν ότι ο [[Μωάμεθ|Προφήτης Μωάμεθ]] είχε μια αγαπημένη γάτα, με το όνομα Μουέζα.<ref>{{cite book | author = Geyer, Georgie Anne | year = 2004 | title = When Cats Reigned Like Kings: On the Trail of the Sacred Cats}}</ref> Λέγεται ότι η αγάπη του για τα ζώα αυτά ήταν τόσο μεγάλη, ώστε "θα προτιμούσε να έμενε χωρίς το μανδύα του παρά να ενοχλούσε μια γάτα που θα κοιμόταν επάνω σε αυτόν".<ref name="Reeves">{{cite book | author = Minou Reeves | title = Muhammad in Europe | publisher = New York University (NYU) Press | pages = p.52}}</ref>

* Alderton,{{cite book|author=David: ''Alderton |title=Cats: Cats'', |publisher=Tandem Library Books, |year=2002, ISBN|isbn = 0-613-53085-3, 9780613530859,}} 256& pages.{{ISBN|9780613530859}}

* Bodden{{cite book| author=Valerie, ''Bodden |title=Cats'', Edition: illustrated, Published by|edition=εικονογραφημένη |publisher=The Creative Company, |year=2006, ISBN|isbn = 1-58341-457-6,}} 9781583414576,& 24 pages.{{ISBN|9781583414576}}

* Couger{{cite book|author=Jack, ''Couger |title=Cats of Lamu'', Edition: illustrated, Published by|edition=εικονογραφημένη |publisher=Globe Pequot Press, |year=1998, ISBN|isbn = 1-55821-662-6,}} 9781558216624,& 192 pages.{{ISBN|9781558216624}}

* {{cite book|author=Eliot Thomas Stearns, |others= Gorey Edward:'' (εικονογράφηση) |title=Old Possum's Book of Practical Cats'', Edition: illustrated,Published by|edition=εικονογραφημένη |publisher=Harcourt Brace Jovanovich, |year=1982, ISBN|isbn =0-15-668568-X,}} 9780156685689,& 56 pages.{{ISBN|9780156685689}}

* {{cite book|author=Joan Elliott Joan, ''|title=Cats'', Published by |publisher=Book Sales, |year=1985, ISBN|isbn = 0-448-13484-5,}} & {{ISBN|9780448134840.}}

* Frost{{cite book|author1=Helen, Saunders-Smith Gail, ContributorFrost |author2=Gail Saunders-Smith, Edition:|title=Cats illustrated, Published by|edition=εικονογραφημένη |publisher=Capstone Press, |year=2001, ISBN|isbn =0-7368-0655-5,}} 9780736806558,& 24 pages.{{ISBN|9780736806558}}

* Gernet,{{cite book|author=Jacques (Gernet |year=1962). ''|title=Daily Life in China on the Eve of the Mongol Invasion, 1250–1276''. Translated|others=Μετάφραση byαπό H.M. Wright. |location=Stanford: |publisher=Stanford University Press. ISBN|isbn =0-8047-0720-0.}}

* Geyer,{{cite book|author=Georgie Anne: ''Geyer |title=When Cats Reigned Like Kings: On the Trail of the Sacred Cats'', Edition: illustrated,Published|edition=εικονογραφημένη by|publisher= Andrews McMeel Publishing, |year=2004, ISBN|isbn = 0-7407-4697-9,}} 9780740746970,272& pages.{{ISBN|9780740746970}}

* Hawksley{{cite book|author1=Gerals, Hawksley |author2=Julie, ''Hawksley |title=Cats'', Published by |publisher=Scholastic Library Pub, |year=1989, ISBN|isbn = 0-516-08341-4,}} 9780516083414,& 22 pages.{{ISBN|9780516083414}}

* Jeffrey,{{cite book|author=Laura. ''Jeffrey |title=Cats: How to Choose and Care for a Cat''. Edition: illustrated. Published by|edition=εικονογραφημένη |publisher=Enslow Publishers, |year=2004, ISBN|isbn = 0-7660-2516-0,}} 9780766025165,& 48 pages.{{ISBN|9780766025165}}

* Messonnier{{cite book|author=Shawn, ''Messonnier |title=Natural health bible for dogs & cats: your A-Z guide to over 200 conditions, herbs, vitamins, and supplements'', Edition: illustrated, Published by|edition=εικονογραφημένη |publisher=Prima, |year=2001, ISBN|isbn = 0-7615-2673-0,}} & {{ISBN|9780761526735, 475 pages.}}

* Morris,{{cite book|author=Dean, ''Morris |title=Cats''Edition: illustrated, Published by|edition=εικονογραφημένη |publisher=Steck-Vaughn, |year=1987, ISBN|isbn = 0-8172-3205-2,}} 9780817232054,& 45 pages.{{ISBN|9780817232054}}

* Müller{{cite book|author1=Ulrike, PowerMüller |author2=Colleen, ''Power |title=Persian cats'', Edition: |edition=2, illustrated. Published by(εικονογραφημένη) |publisher=Barron's Educational Series, |year=2004, ISBN|isbn =0-7641-2919-8,}} & {{ISBN|9780764129193.}}

* Richards,{{cite book|author=James R., ''Richards |title=ASPCA complete guide to cats'', |work=American Society for the Prevention of Cruelty to Animals, Edition: illustrated, Published by|edition=εικονογραφημένη |publisher=Chronicle Books, |year=1999, ISBN|isbn = 0-8118-1929-9,}} & {{ISBN|9780811819299, 368 pages.}}

* Τσίρου,{{cite book|editor=Γιούλη (επιμ.,Τσίρου μετάφρ.): ''|title=Ο Παράδεισος των γάτων'': (11 ιστορίες γνωστών συγγραφέων με γάτες), εκδ. «|publisher=Ποικίλη Στοά», |location= Αθήνα |year=2016, ISBN|isbn = 978-618-82645-3-3}}

* Wratten{{cite book|author1=Peggy, Wratten |author2=David Gibbon David, ''|title=Cats'', Published by |publisher=Colour Library Books, |year=1987, 63 pages.}}

* [http://www.amazon.co.uk/dp/0750640693{{cite book|title=Genetics for Cat Breeders and Veterinarians] |author1= Carolyn M. Vella, |author2=Lorraine M. Shelton, |author3=John J. McGonagle, |author4=Terry W. Stanglein. |publisher=Butterworth-Heinemann Ltd ISBN|isbn= 0-7506-4069-3}}