Αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 108:
[[Παγετώνας|παγετώνες]] καλύπτουν 36.502 km2 ή το 60% του Σβάλμπαρντ, 30% είναι άγονοι βράχοι ενώ το 10% διαθέτει βλάστηση<ref name=u3>Umbreit (2005): 3</ref>. Ο μεγαλύτερος παγετώνας είναι ο Αουστφόνα (8,412 km2) στη [[Βορειοανατολική Γη]], και ακολουθούν οι Γη Ολαφ Ε΄ και Βεστφόνα. Το καλοκαίρι μπορεί κανείς να κάνει σκι από το Σέρκαπ στα νότια ως τα βόρεια της Σπιτσβέργης, με μικρο τμήμα να μην καλύπτεται από χιόνι ή παγετώνα. Το [[Κβίτεγια]] είναι κατά 99,3% καλυμμένο από παγετώνα.<ref>Torkildsen (1984): 102–104</ref>
Η εδαφική μορφολογία του Σβάλμπαρντ προέκυψε από επαναλαμβανόμενες εποχές παγετώνων, όταν οι παγετώνες μετέτρεπαν το πρώην οροπέδιο σε [[φιόρδ]], κοιλάδες και βουνά.<ref name=u4>Umbreit (2005): 4–6</ref> Η υψηλότερη κορυφή είναι το Νιουτοντόπεν (1,717) και ακολουθούν τα Περιερτόπεν (1,712 m), Τσέρεσφγέλετ (1,675 m), [[Τζέιμς Τσάντγουικ|Τσάντγουικρίγκεν]] (1,640 m) και Γκαλιλεοτόπεν (1.637 m ). Το μεγαλύτερο φιορδ είναι το Βιντεφιόρντεν (108 χλμ.) και ακολουθούν τα Ισφιόρντεν (107 χλμ.), Βαν Μιγενφιόρντεν (83 χλμ.), Βοοντφιόρντεν (64 χλμ) και Βαλενμπεργκφιόρντεν (46 χλμ.).<ref>{{cite web |url=http://www.ssb.no/english/subjects/00/00/20/nos_svalbard_en/nos_d330_en/tab/013.html |title=Geographical survey. Fjords and mountains |publisher=[[Statistics Norway]] |date=22 October 2009 |accessdate=24 March 2010 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114020834/http://www.ssb.no/english/subjects/00/00/20/nos_svalbard_en/nos_d330_en/tab/013.html |archivedate=14 November 2011 |df=dmy-all }}</ref>
== Ιστορία ==
===Ολλανδική ανακάλυψη, εξερεύνηση και χαρτογράφηση μιας ''terra nullius''===
[[File:Barentsz arctic map.jpg|thumb|left|Η [[Σπιτσβέργη]] και το Σβάλμπαρντ κατά τη Χρυσής Εποχής των Ολλανδικών εξερεύνησεων και ανακαλύψεων (περίπου 1590-1730). Τμήμα χάρτη εξερεύνησης της Αρκτικής του 1599 του [[Γουλιέλμος Μπάρεντς|Βίλχελμ Μπάρεντς]]. Η Σπιτσβέργη, εδώ χαρτογραφημένο για πρώτη φορά, αναφέρεται ως "Het Nieuwe Land" ("Η Νέα Γη" στα Ολλανδικά), στο κέντρο και αριστερά. Πρόκειται για χαρακτηριστικό χάρτη της Χρυσής Εποχής της Ολλανδικής χαρτογραφίας.]]
[[File:Arctic.svg|thumb|right|180px|Την [[Εποχή των Ανακαλύψεων]] οι Ολλανδοί ήταν οι πρώτοι (μη-ντόπιοι) που εξερεύνησαν και χαρτογράφησαν πολλές άγνωστες απομονωμένες περιοχές του κόσμου, συμπεριλαμβανομένου του Αρχιπελάγους Σβάλμπαρντ και του [[Γιαν Μαγιέν]] στον [[Αρκτικός Ωκεανός|Αρκτικό Ωκεανό]]]]
Οι [[Αρχαία νορδική γλώσσα|Αρχαίοι Σκανδιναβοί]] πιθανώς ανακάλυψαν το Σβάλμπαρντ ήδη από τον 12ο αιώνα. Υπάρχουν παραδοσιακές αρχαιοσκαδιναβικές περιγραφές μιας γης που είναι γνωστή ως ''Svalbarð'' - κυριολεκτικά "κρύες ακτές" - παρόλο που αυτό θα μπορούσε να αναφέρεται στο [[Γιαν Μαγιέν]] ή σε τμήμα της ανατολικής [[Γροιλανδία]]ς.<ref name=t2526>Torkildsen (1984): 25–26</ref><ref>Arlov (1996): 46</ref> Θεωρείτο ότι τόσο το Σβάλμπαρντ όσο και η Γροιλανδία συνδέονταν με την ηπειρωτική Ευρώπη<ref>Arlov (1996): 26</ref>. Το αρχιπέλαγος θα μπορούσε, κατά την περίοδο αυτή, να είχε χρησιμοποιηθεί για αλιεία και κυνήγι.<ref>Torkildsen (1984): 26</ref> Ο Ολλανδός [[Γουλιέλμος Μπάρεντς|Βίλχελμ Μπάρεντς]] έκανε την πρώτη ανακάλυψη του αρχιπελάγους το 1596, όταν αντίκρυσε τις ακτές του, αναζητώντας το Βόρειο Θαλάσσιο Δρόμο (τον περίπλου της Ασίας από βορρά).<ref>Torkildsen (1984): 30. Arlov (1996): 39–40</ref>
Το όνομα ''Spitsbergen'' προήλθε από τον Μπάρεντς, που έτσι περιέγραψε τα "μυτερά βουνά" που είδε στη δυτική ακτή του μεγαλύτερου νησιού, της Σπιτσβέργη, αν και ο χάρτης της Αρκτικής του 1599 ονομάζει το νησί ''Het Nieuwe Land'' ("Η Νέα Γη"). Ο Μπάρεντς δεν αναγνώρισε ότι είχε ανακαλύψει ένα αρχιπέλαγος και επομένως το όνομα ''Spitsbergen'' παρέμεινε για πολύ σε χρήση τόσο για το μεγαλύτερο νησί όσο και για το αρχιπέλαγος ως σύνολο.<ref>[http://pubs.aina.ucalgary.ca/arctic/Arctic48-3-248.pdf ''In Search of Het Behouden Huys: A Survey of the Remains of the House of Willem Barentsz on Novaya Zemlya'', LOUWRENS HACQUEBORD, p. 250] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327084815/http://pubs.aina.ucalgary.ca/arctic/Arctic48-3-248.pdf |date=27 March 2009 }}.
[[:File:Barentsz arctic map.jpg|Detail of Barentsz' 1599 arctic map]], published online by Tromsø University 1999 as part of the "Northern Lights Route" project of the Council of Europe.</ref>
Η πρώτη γνωστή αποβίβαση στο νησί χρονολογείται από το 1604, όταν ένα αγγλικό πλοίο προσάραξε στο Μπγέρνεγια και άρχισε το κυνήγι των [[Θαλάσσιος ίππος|θαλάσσιων ίππων]]. Σύντομα ακολούθησαν ετήσιες αποστολές και η Σπιτσβέργη έγινε βάση για το κυνήγι της φάλαινας από το 1611.<ref>Torkildsen (1984): 32</ref><ref>Arlov (1996): 62</ref> Λόγω της ανυπαρξίας συγκεκριμένης κυριαρχίας στην περιοχή αγγλικές, δανικές, ολλανδικές και γαλλικές εταιρείες και αρχές επιχείρησαν να χρησιμοποιήσουν βία για να αποκλείσουν τους στόλους άλλων χωρών<ref>Torkildsen (1984): 34–36</ref><ref>Arlov (1996): 63–67</ref>
== Παραπομπές ==
| |||