Α΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

To '''Παγκύπριο Πρωτάθλημα Α΄ Κατηγορίας''', γνωστό και ως '''Πρωτάθλημα Cyta''' λόγω της υφιστάμενης χορηγίας του από τη [[Cyta]],<ref name=":5">{{Cite web|url=http://www.sigmalive.com/sports/football/cyprus/a-league/305297/protathlima-cyta|title=«Πρωτάθλημα CYTA»|last=SigmaliveSports|first=|date=2016-02-03|website=www.sigmalive.com|publisher=|archiveurl=https://archive.istoday/YIhjS20170808040914/http://www.sigmalive.com/sports/football/cyprus/a-league/305297/protathlima-cyta|archivedate=2017-08-08|accessdate=2017-08-08|url-status=live}}</ref><ref name=":6" /> είναι το κορυφαίο πρωτάθλημα στο [[Σύστημα ποδοσφαιρικών πρωταθλημάτων Κύπρου|σύστημα ποδοσφαιρικών πρωταθλημάτων ανδρών Κύπρου]]. Διοργανώνεται από την [[Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου]] (Κ.Ο.Π.). Από το πρωτάθλημα αυτό ανακηρύσσεται ο πρωταθλητής Κύπρου και καθορίζονται οι ομάδες που θα [[Πορεία των κυπριακών ομάδων στα ευρωπαϊκά κύπελλα ποδοσφαίρου|συμμετάσχουν στις ευρωπαϊκές διασυλλογικές διοργανώσεις ποδοσφαίρου]] της [[UEFA]] ([[ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ|Τσάμπιονς Λιγκ]], [[ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Λιγκ|Γιουρόπα Λιγκ]]).

# Την [[Α΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου 1963-64|περίοδο 1963-64]] όταν το πρωτάθλημα διακόπηκε λόγω των [[Κυπριακό (ζήτημα)#Τα Ματωμένα Χριστούγεννα του 1963|δικοινοτικών διαταραχών]].<ref>{{cite journal | title =Το περιοδικό της ΚΟΠ | edition = | last =[[Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου|ΚΟΠ]] | first = | publisher =[[Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου|ΚΟΠ]] | location =Λευκωσία | date = Φεβρουάριος 2014 | year =2014 | issue =7 | isbn = | url =http://www.cfa.com.cy/images/DownloadsGr/KOPT7FINAL.pdf | ref =harv | archiveurl =httphttps://www.webcitation.org/6bCdeTwgI?url=http://www.cfa.com.cy/images/DownloadsGr/KOPT7FINAL.pdf | archivedate =2015-08-31 Αυγούστου 2015| page =75-76 | accessdate =2016-04-09 | url-status =dead }}</ref><ref>{{harvnb|Στεφανίδης|2015|p=141-148}}</ref>

Από το 1963 έως και σήμερα η πρωταθλήτρια ομάδα συμμετέχει στο [[ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ|Κύπελλο Πρωταθλητριών ομάδων Ευρώπης/ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ]] της επόμενης περιόδου (με εξαίρεση την περίοδο 1974-75 λόγω της [[Τουρκική εισβολή στην Κύπρο|τουρκικής εισβολής]]<ref name="EIS1a">{{harvnb|Στεφανίδης|2003|p=83}}</ref><ref name="EIS3">{{cite web |url=http://www.sigmalive.com/sports/columns/savvas+coshiaris/508267 |title=(Οι ειδήσεις της 20ής Ιουλίου…) |author=Σάββας Κοσιάρης |accessdate=2012-07-31 |date=2009-07-20 |work= |publisher=SigmaLive |archiveurl=httphttps://archive.istoday/8lvA520130630083407/http://www.sigmalive.com/sports/columns/savvas+coshiaris/508267 |archivedate=2013-06-30 Ιουνίου|url-status=dead 2013}}</ref> και τις περιόδους 1994-95 και 1996-97 λόγω χαμηλής βαθμολογίας της Κύπρου<ref>{{harvnb|Στεφανίδης|2003|p=246}}</ref><ref>{{harvnb|Στεφανίδης|2003|p=277}}</ref>). Από το 1971 η ομάδα ή οι ομάδες που κατατάσσονται μετά την πρωταθλήτρια ομάδα συμμετέχουν στο [[ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Λιγκ|Κύπελλο ΟΥΕΦΑ/ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Λιγκ]]<ref>{{harvnb|Στεφανίδης|2003|p=62}}</ref><ref name=":3" /> (με εξαίρεση την περίοδο 1974-75 λόγω της [[Τουρκική εισβολή στην Κύπρο|τουρκικής εισβολής]]<ref name="EIS1a"/><ref name="EIS3"/>). Επιπλέον, από το 1995 έως το 2008 (με εξαίρεση το 1999) μία ή δύο ομάδες του πρωταθλήματος συμμετείχαν στο [[Κύπελλο Ιντερτότο ΟΥΕΦΑ]].

Το 1967 ξεκίνησε ο [[Κυπριακές ομάδες στο ελληνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου ανδρών|θεσμός της συμμετοχής κυπριακών ομάδων στο ελληνικό πρωτάθλημα]], μέσα από τον οποίο ο εκάστοτε πρωταθλητής Κύπρου εξασφάλιζε τη συμμετοχή του στην [[Πρωτάθλημα Ελλάδας ποδοσφαίρου ανδρών|Α΄ Εθνική Ελλάδας]] για την επόμενη περίοδο, εκτός και αν πρωταθλήτρια της περασμένης περιόδου εξασφάλιζε την παραμονή της.<ref>{{cite journal| title =Το περιοδικό της ΚΟΠ |edition= | last =[[Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου|ΚΟΠ]] | first = | publisher =[[Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου|ΚΟΠ]] | location =Λευκωσία | date = Ιούλιος 2015 |year=2015 |issue=10 | isbn = | url =http://www.cfa.com.cy/images/DownloadsGr/PERIODIKO%20KOP-T16.pdf|page=69|ref=harv}}</ref><ref name="KOP9">{{cite journal | title =Το περιοδικό της ΚΟΠ | edition = | last =[[Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου|ΚΟΠ]] | first = | publisher =[[Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου|ΚΟΠ]] | location =Λευκωσία | date = Ιούλιος 2014 | year =2014 | issue =9 | isbn = | url =http://www.cfa.com.cy/images/DownloadsGr/KOPT9FINAL.pdf | page =76-79 | ref =harv | archiveurl =httphttps://www.webcitation.org/6bCdIKmOq?url=http://www.cfa.com.cy/images/DownloadsGr/KOPT9FINAL.pdf | archivedate =2015-08-31 Αυγούστου| accessdate =2016-04-09 | url-status =dead 2015}}</ref><ref>{{cite journal| title =Το περιοδικό της ΚΟΠ |edition= | last =[[Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου|ΚΟΠ]] | first = | publisher =[[Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου|ΚΟΠ]] | location =Λευκωσία | date = Σεπτέμβριος 2014 |year=2014 |issue=10 | isbn = | url =http://www.cfa.com.cy/images/DownloadsGr/KOP-T10FS.pdf|page=76|ref=harv}}</ref><ref name=":0" /> Ο θεσμός τερματίστηκε το 1974 μετά την [[τουρκική εισβολή στην Κύπρο]].<ref name=":0">{{harvnb|Στεφανίδης|2015|p=155-172}}</ref>

Από την [[Α΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου 2006-07|περίοδο 2006-07]] τα κριτήρια σε περίπτωση ισοβαθμίας λαμβάνουν υπόψη πρώτιστα τους μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων αγώνες. Πρώτο κριτήριο αποτελούν οι βαθμοί από τα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια. Υπερισχύει η ομάδα με τους περισσότερους βαθμούς. Αν οι δύο ομάδες έχουν κερδίσει τους ίδιους βαθμούς στα μεταξύ τους παιχνίδια υπερισχύει η ομάδα με τη μεγαλύτερη διαφορά τερμάτων στα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια. Αν η διαφορά τερμάτων στα μεταξύ τους παιχνίδια είναι η ίδια, υπερισχύει η ομάδα με την καλύτερη επίθεση στα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια (αυτή που πέτυχε τα περισσότερα γκολ). Αν και οι δύο ομάδες έχουν πετύχει τον ίδιο αριθμό γκολ, υπερισχύει η ομάδα με την καλύτερη εκτός έδρας επίθεση στα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια. Αν εξακολουθεί να υπάρχει ισοβαθμία υπερισχύει η ομάδα με την μεγαλύτερη διαφορά τερμάτων στο πρωτάθλημα και αν εξακολουθεί να υπάρχει ισοβαθμία υπερισχύει η ομάδα με την καλύτερη επίθεση.<ref>{{cite news |title=Δέκα ερωτήματα για ένα νέο πρωτάθλημα |page=24 |newspaper=[[Ο Φιλελεύθερος (εφημερίδα)|Ο Φιλελεύθερος]] |date=12 Αυγούστου 2006}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|url = http://www.cfa.com.cy/images/DownloadsGr/PROKIRIXI%20A-%202015-2016.pdf|title = Προκήρυξη Πρωταθλήματος Α' Κατηγορίας 2015/16|date = |accessdate = 7 Ιουλίου 2015|website = |publisher = [[Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου|ΚΟΠ]]|last = |first = |archivedate = 2016-04-09 |archiveurl =http https://www.webcitation.org/6geGfDEzM?url=http://www.cfa.com.cy/images/DownloadsGr/PROKIRIXI%20A-%202015-2016.pdf|url-status = live}}</ref>

Στα επόμενα χρόνια οι ομάδες κατοχύρωσαν τα τηλεοπτικά τους δικαιώματα και ακολούθως απεμπλάκησαν από την κεντρική διαχείριση, πουλώντας ξεχωριστά τα τηλεοπτικά τους δικαιώματα. Πλέον όλοι οι αγώνες είναι τηλεοπτικοί. Η LTV αποτελούσε ένα από τους σημαντικότερους μεταδότες των ποδοσφαιρικών αγώνων έως το 2014 που έκλεισε λόγω οικονομικών προβλημάτων. Λίγο πιο πριν συμφωνίες με τις ομάδες για μετάδοση των τηλεοπτικών τους αγώνων έκαναν οι συνδρομητικές πλατφόρμες [[CytaVision]] και [[Primetel]], οι οποίες παραμένουν οι μοναδικοί μεταδότες των παιχνιδιών του κυπριακού ποδοσφαίρου.<ref name=":TV"/> Από την περίοδο 2019-20 αναμένεται να μεταδίδει αγώνες και η [[Cablenet]].<ref>{{Cite web|url=http://www.reporter.com.cy/sports/football-cyprus/article/224307/neos-paiktis-sta-tileoptika-toy-kypriakoy-podosfairoy-kleinei-deal-me-cablenet|title=Νέος «παίκτης» στα τηλεοπτικά του κυπριακού ποδοσφαίρου! Κλείνει deal με Cablenet|last=|first=|date=|website=ΡΕΠΟΡΤΕΡ|publisher=|archiveurl=https://archive.istoday/U6TnN20170717174754/http://www.reporter.com.cy/sports/football-cyprus/article/224307/neos-paiktis-sta-tileoptika-toy-kypriakoy-podosfairoy-kleinei-deal-me-cablenet|archivedate=2017-07-1417|accessdate=2017-07-17|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.kathimerini.com.cy/gr/athlitismos/kypros-spor/ermis/ermis-episima-cablenet|title=Ερμής: Επίσημα Cablenet!|date=2017-07-17|work=|newspaper=Kathimerini.com.cy|first5=|archive-url=https://archive.istoday/c8RDW20170717174857/http://www.kathimerini.com.cy/gr/athlitismos/kypros-spor/ermis/ermis-episima-cablenet|archive-date=2017-07-17|accessdate=2017-07-17|via=|url-status=live}}</ref>

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι πρωταθλήτριες ομάδες κάθε περιόδου.<ref>{{Cite web|url=http://www.cfa.com.cy/Gr/page/285/2175542|title=Πρωταθλήτριες Ομάδες|last=|first=|date=|website=www.cfa.com.cy|publisher=[[Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου|ΚΟΠ]]|archiveurl=https://archive.istoday/9Iz6q20170808041819/http://www.cfa.com.cy/Gr/page/285/2175542|archivedate=2017-08-08|accessdate=2016-04-10|url-status=live}}</ref><ref>{{Παραπομπή RSSSF Α΄ κατηγορία Κύπρου}}</ref>

Σημείωση: Σε όλες τις περιόδους από το 1963 και μετά η Κύπρος εκπροσωπήθηκε με μια ακόμη ομάδα στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, τη νικήτρια του [[Κύπελλο Κύπρου (ποδόσφαιρο ανδρών)|κυπέλλου Κύπρου]]. Από την περίοδο 1962-63 έως και την περίοδο 1997-98 η κυπελλούχος Κύπρου εξασφάλιζε συμμετοχή στο [[Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης (ποδόσφαιρο)|Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης]].<ref name=":3"/><ref>{{harvnb|Στεφανίδης|2003|p=321}}</ref> Από την περίοδο 1997-98 έως και την περίοδο 2007-08 η κυπελλούχος Κύπρου εξασφάλιζε συμμετοχή στο [[ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Λιγκ|Κύπελλο ΟΥΕΦΑ]] ενώ από την περίοδο 2008-09 η κυπελλούχος Κύπρου εξασφαλίζει συμμετοχή στο [[ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Λιγκ]].</small><ref>{{Cite web|url=http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=45566|title=Η ιστορία του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ|date=2009-05-10|website=Ελευθεροτυπία|archiveurl=httphttps://web.archive.org/web/20160410181854/http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=45566|archivedate=2016-04-10|accessdate=2016-04-10|url-status=live}}</ref><small> </small>

Μόνο σε τέσσερις ποδοσφαιρικές περιόδους μια ομάδα κατάφερε να κατακτήσει την ίδια ποδοσφαιρική περίοδο το πρωτάθλημα, το [[Κύπελλο Κύπρου (ποδόσφαιρο ανδρών)|κύπελλο]] και το [[Super Cup (ποδόσφαιρο ανδρών Κύπρου)|Super Cup]]. Στις τρεις περιπτώσεις η ομάδα αυτή ήταν η [[Ομόνοια Λευκωσίας (ποδόσφαιρο ανδρών)|Ομόνοια]] και ήταν συνεχόμενες.<ref>{{Cite web|url=http://www.kerkida.net/articles/a-katigoria/eidiseis/apoel/33375-sto-kolpo-gia-to-apithano-meta-apo-31-hronia|title=Στο κόλπο για το... απίθανο (μετά από 31 χρόνια)|last=Γωγάκης|first=Νικόλας|date=2014-03-27|website=www.kerkida.net|archiveurl=httphttps://web.archive.org/web/20160410131724/http://www.kerkida.net/articles/a-katigoria/eidiseis/apoel/33375-sto-kolpo-gia-to-apithano-meta-apo-31-hronia|archivedate=2016-04-10|accessdate=2016-04-10|url-status=live}}</ref> Μία φορά κατάφερε το επίτευγμα αυτό και ο [[ΑΠΟΕΛ (ποδόσφαιρο)|ΑΠΟΕΛ]].

Στον πιο κάτω πίνακα παρουσιάζονται τα στατιστικά των ομάδων που συμμετείχαν στο πρωτάθλημα από την ίδρυση του έως και την [[Α΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου 2018-19|περίοδο 2018-19]].<ref>{{Cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesc/cypalltime.html|title=Cyprus - All-Time Table|website=www.rsssf.com|archiveurl=httphttps://web.archive.org/web/20160624110212/http://www.rsssf.com/tablesc/cypalltime.html|archivedate=20172016-0706-2224|accessdate=2017-08-08|url-status=live}}</ref> Οι βαθμοί υπολογίζονται από το άθροισμα των βαθμών κάθε ομάδας κάθε αγωνιστική περίοδο, όπως και τα υπόλοιπα στοιχεία (οι βαθμοί που αφαιρούνται λόγω ποινών δεν λαμβάνονται υπόψιν). Τα στατιστικά της [[Α΄ κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών Κύπρου 1963-64|περιόδου 1963-64]], όπου το πρωτάθλημα διακόπηκε, δεν συμπεριλαμβάνονται στον πίνακα καθώς το πρωτάθλημα αυτό δεν προσμετράται στα 80 επίσημα πρωταθλήματα Α΄ κατηγορίας.

Στον πιο κάτω πίνακα παρουσιάζονται οι συχνότητες των θέσεων που κατέλαβε κάθε ομάδα στο πρωτάθλημα (1934/35 - 2018/19).<ref>{{Cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesc/cypplall.html|title=Cyprus - Clubwise Final Placings|website=www.rsssf.com|archiveurl=httphttps://web.archive.org/web/20160624110103/http://www.rsssf.com/tablesc/cypplall.html|archivedate=20172016-06-2224|accessdate=2017-08-08|url-status=live}}</ref>

Από την περίοδο 2007-2008 έως και την περίοδο 2011-2012,<ref name=":6">{{Cite news|url=http://www.sportandbusiness.gr/athlitikibiomixania/item/57498-i-tilepikoinoniaki-cyta-megalos-xorigos-tou-kypriakoy-protathlimatos|title=Η τηλεπικοινωνιακή Cyta μεγάλος χορηγός του κυπριακού πρωταθλήματος - Sport & Business|last=|first=|date=2016-01-14|work=|archive-url=httphttps://web.archive.org/web/20161008073655/http://www.sportandbusiness.gr/athlitikibiomixania/item/57498-i-tilepikoinoniaki-cyta-megalos-xorigos-tou-kypriakoy-protathlimatos|archive-date=2016-10-08|access-date=2016-10-08|via=|url-status=live}}</ref> κύριος χορηγός της διοργάνωσης ήταν η [[Marfin Popular Bank|Marfin Laiki Bank]],<ref name=":7">{{Cite web|url=http://backend.cfa.com.cy/Gr/page/6/45/12/2009%20-%202010|title=Πλαίσιο Συνεργασίας με Marfin Laiki Bank|last=|first=|date=|website=backend.cfa.com.cy|publisher=|archiveurl=httphttps://archive.istoday/1KPQJ20160510121429/http://backend.cfa.com.cy/Gr/page/6/45/12/2009%20-%202010|archivedate=2016-05-10|accessdate=2016-10-08|url-status=live}}</ref> δίνοντας την επωνυμία «Πρωτάθλημα Marfin Laiki Α΄ Κατηγορίας», η οποία άλλαξε την περίοδο 2011-2012 σε «Πρωτάθλημα Λαϊκής Τράπεζας». Από το 2016 κύριος χορηγός της διοργάνωσης είναι η [[Cyta]]. Η συμφωνία έχει διάρκεια ως το 2019. Η διοργάνωση ονομάζεται «Πρωτάθλημα Cyta», έως και την περίοδο 2018-2019.<ref name=":5" /><ref name=":7" /><ref>{{Cite news|url=https://www.betarades.gr/i-cyta-neos-megalos-xorigos-tou-kupriakou-protathlimatos/|title=«Πρωτάθλημα Cyta»|last=|first=|date=2016-01-14|work=|first5=|archive-url=https://archive.istoday/20170808040926/https://www.betarades.gr/i-cyta-neos-megalos-xorigos-tou-kupriakou-protathlimatos/NYV8A|archive-date=2017-08-08|accessdate=2017-08-08|via=|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.newsbomb.com.cy/sports/podosfairo/story/641272/symfonia-kop-cyta-gia-xorigia-sto-protathlima|title=Συμφωνία ΚΟΠ - CYTA για χορηγία στο πρωτάθλημα|last=|first=|date=2016-02-03|work=|first5=|archive-url=https://archive.istoday/pogJV20170808040928/http://www.newsbomb.com.cy/sports/podosfairo/story/641272/symfonia-kop-cyta-gia-xorigia-sto-protathlima|archive-date=2017-08-08|accessdate=2017-08-08|via=|url-status=live}}</ref>

* {{Cite web|url=http://www.sigmalive.com/sports/football/cyprus/a-league/125255/tesseris-omades-piran-titlo-xoris-itta|title=Τέσσερις ομάδες πήραν τίτλο χωρίς ήττα {{!}} News|last=Κυριάκου|first=Ακη|date=|website=www.sigmalive.com|publisher=|archiveurl=httphttps://web.archive.org/web/20160821153847/http://www.sigmalive.com/sports/football/cyprus/a-league/125255/tesseris-omades-piran-titlo-xoris-itta|archivedate=2016-08-21|accessdate=2016-08-21|url-status=live}}