Απεχθές χρέος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
MedMan (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Το γραμματικά σωστό είναι "πληροί" (κλίση του συνηρημένου πληρόω-πληρώ)
Διάσωση 5 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0
Γραμμή 7:
Ο Σακ, αναπτύσσοντας τη θεωρία του, έθεσε τις τρεις βασικές προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί το χρέος μίας χώρας ώστε να χαρακτηρισθεί ως απεχθές. Πρώτον, η σύναψη του δανείου θα πρέπει να έχει γίνει από την κυβέρνηση της χώρας χωρίς τη συγκατάθεση ή ακόμα και χωρίς τη γνώση των πολιτών. Δεύτερη προϋπόθεση είναι η σύναψη του δανείου να μην είχε ως σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των πολιτών και ως εκ τούτου οι πόροι να σπαταλήθηκαν σε δραστηριότητες που δεν ωφέλησαν το λαό της χώρας. Η τρίτη βασική προϋπόθεση αφορά την πλευρά του [[πιστωτής|πιστωτή]], ο οποίος θα πρέπει να γνώριζε το γεγονός ότι το δάνειο και το χρέος λειτουργεί εις βάρος των πολιτών της χώρας, να γνώριζε επομένως τις δύο προηγούμενες προϋποθέσεις.
 
Έτσι, σύμφωνα με τον Sack, όταν ένα [[δεσποτισμός|δεσποτικό καθεστώς]] συνάπτει ένα χρέος, όχι για τις ανάγκες ή προς όφελος του κράτους, αλλά απεναντίας για να ενισχυθεί το ίδιο το καθεστώς- για παράδειγμα για να καταστείλει μια [[λαϊκή εξέγερση]], κλπ.- αυτό το χρέος θεωρείται απεχθές από το λαό ολόκληρου του κράτους. Επίσης, δεν δεσμεύει το έθνος, διότι είναι ένα χρέος του καθεστώτος, ένα προσωπικό χρέος συσσωρευμένο από τον κυβερνήτη. Συνεπώς, υποχωρεί με την κατάλυση του καθεστώτος. Ο λόγος για τον οποίο αυτά τα απεχθή χρέη δεν μπορούν να συνδεθούν με τη δικαιοδοσία του κράτους είναι ότι δεν τηρούν έναν από τους όρους που καθορίζουν τη νομιμότητα των κρατικών χρεών, εκείνον που υποδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο τα χρέη πρέπει να υπογραφούν, και που οι εισπράξεις πρέπει να επενδυθούν, για τις ανάγκες και προς όφελος του κράτους. Τα απεχθή χρέη, υπογεγραμμένα και χρησιμοποιημένα για την εξυπηρέτηση σκοπών οι οποίοι, εις γνώση του δανειστή, έρχονται σε αντίθεση με τις ανάγκες και το συμφέρον του έθνους, δεν είναι δεσμευτικά για το λαό -όταν καταφέρει να καταλύσει την κυβέρνηση η οποία τα δημιούργησε- εκτός εάν τα χρέη δε ξεπερνούν τα όρια των πραγματικών οφελών που τα χρέη αυτά ενδεχομένως έχουν διαθέσει. Οι δανειστές, έχοντας διαπράξει μία εχθρική πράξη ενάντια στο λαό, δεν μπορούν να απαιτήσουν από ένα έθνος το οποίο έχει κατορθώσει να ελευθερωθεί από ένα δεσποτικό καθεστώς να αναλάβει αυτά τα απεχθή χρέη, τα οποία αποτελούν προσωπικά χρέη του κυβερνήτη.<ref>[{{Cite web |url=http://www.jubileeiraq.org/odiousdebt.htm |title=Jubileeiraq.org] |accessdate=2013-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110306000652/http://www.jubileeiraq.org/odiousdebt.htm |archivedate=2011-03-06 |url-status=dead }}</ref>
 
==Υποδοχή==
Η Πατρίτσια Άνταμς (''Patricia Adams''), εκτελεστικός διευθυντής της ''Probe International'' (μιας οργάνωσης υπεράσπισης της περιβαλλοντικής και δημόσιας πολιτικής στον Καναδά), και συγγραφέας του βιβλίου ''Odious Debts: Loose Lending, Corruption, and the Third World's Environmental Legacy'', έχει δηλώσει ότι «δίνοντας στους πιστωτές το κίνητρο να δανείζουν μόνο για λόγους που είναι διαφανείς και που εξυπηρετούν το [[δημόσιο όφελος]], οι μελλοντικοί τύραννοι θα χάσουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτούν τους στρατούς τους, και έτσι ο [[πόλεμος κατά της τρομοκρατίας]] και υπέρ της παγκόσμιας ειρήνης θα εξυπηρετηθεί αποτελεσματικότερα».
 
Σε μία ανάλυση στρατηγικής για το Ίδρυμα Cato, η Άνταμς ισχυρίστηκε πως τα χρέη του [[Ιράκ]] που δημιουργήθηκαν από το κράτος κατά τη διακυβέρνηση του [[Σαντάμ Χουσεΐν]] είναι απεχθή, καθώς τα χρηματικά ποσά που δανείστηκαν ξοδεύτηκαν σε όπλα, όργανα καταστολής και κατασκευή παλατιών.<ref>[{{Cite web |url=http://www.cato.org/pubs/pas/pa-526es.html |title=Iraq's Odious Debt by Patricia Adams] |accessdate=2013-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060103223442/http://www.cato.org//pubs/pas/pa-526es.html |archivedate=2006-01-03 |url-status=dead }}</ref>
 
Ένα πρόσφατο άρθρο από τους οικονομολόγους Seema Jayachandran και Michael Kremer ανανέωσε το ενδιαφέρον για αυτό το θέμα. Οι δύο οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η ιδέα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ενός νέου τύπου [[οικονομική κύρωση|οικονομικής κύρωσης]], ώστε να εμποδίσει τον περαιτέρω δανεισμό [[δικτατορία|δικτατόρων]].<ref>[http://{{Cite web.archive.org/web/20110104112555/ |url=http://www.stanford.edu/~jayachan/odious_debt.pdf |title=Odious Debt by Seema Jayachandran and Michael Kremer] |accessdate=2011-01-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110104112555/http://www.stanford.edu/~jayachan/odious_debt.pdf |archivedate=2011-01-04 |url-status=live }}</ref> Η Jayachandran παρουσίασε τις νέες της συστάσεις το Νοέμβριο του 2010 κατά τον εορτασμό της 10ης επετείου του ''Jubilee movement'' (''Jubilee 2000'') ο οποίος έλαβε χώρα στο ''Center for Global Development'' (CGD) στην Ουάσινγκτον.
 
==Εφαρμογές==
Γραμμή 29:
Ο σεισμός της Αϊτής το 2010 κατέδειξε την αδυναμία της Αϊτής να πληρώσει το εξωτερικό της χρέος. Το χρέος αυτό είχε συσσωρευθεί κατά τη διάρκεια πολλών δεκαετιών διακυβέρνησης της χώρας από δικτατορικά καθεστώτα, όπως εκείνα της [[οικογένεια Ντιβαλιέ|οικογένειας Ντιβαλιέ]] (''Duvalier''), που επεκράτησαν στην πολιτική ζωή της Αϊτής κατά το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα και βύθισαν τη χώρα σε οξύτατη πολιτική διαφθορά.
 
Επιπλέον, πολυάριθμες αστικές οργανώσεις θεώρησαν ότι το μεγαλύτερο μέρος του εξωτερικού χρέους της Αϊτής θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως απεχθές, δεδομένου του ότι δημιουργήθηκε στη διάρκεια δικτατοριών με υψηλότατα επίπεδα διαφθοράς, καθώς και διότι οι πιστωτές γνώριζαν τα χαρακτηριστικά αυτά των κυβερνήσεων της Αϊτής με τις οποίες διέπτραταν τις συμφωνίες για τους δανεισμούς. Άλλο σημαντικό επιχείρημα ήταν το γεγονός ότι τα χρήματα που αποκομίστηκαν από το δανεισμό ποτέ δεν ωφέλησαν ουσιαστικά το κράτος της Αϊτής ούτε και τον λαό της, ενώ αντιθέτως συνέβαλλαν στην προσωπική ενίσχυση της οικογένειας Ντιβαλιέ. Ως συνέπεια του σεισμού του 2010, ακόμα και η [[Λέσχη του Παρισιού]] (''Paris Club'', οργάνωση των χωρών που ανήκουν στις κορυφαίες οικονομίες όλου του κόσμου), στη συνεδρίασή της στις 19 Ιανουαρίου του 2010 ενθάρρυνε τη διαγραφή του εξωτερικού χρέους της Αϊτής, αναγνωρίζοντας τις εμφανείς οικονομικές δυσκολίες της χώρας αυτής, που ήταν ακόμα πιο οξυμένες από τον καταστροφικό σεισμό. Η οργάνωση εξέτασε επίσης την επιβεβαίωση της απόλυτης αδυναμίας αποπληρωμής του χρέους.<ref>[{{Cite web |url=http://www.fundacionproclade.org/spip.php?article606 |title=Fundación proclade - Condonación de la deuda externa de Haití, 22/1/2010] |accessdate=2013-11-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100129201457/http://www.fundacionproclade.org/spip.php?article606 |archivedate=2010-01-29 |url-status=dead }}</ref><ref>[http://www.ecologistasenaccion.org/article16394.html La UE debe cancelar la deuda externa de Haití, Ιανουάριος 2010]</ref><ref>[http://www.attacmallorca.es/2010/01/20/eric-toussaint-la-deuda-externa-de-haiti-deberia-servir-para-reconstruir-el-pais/ "La Deuda Externa de Haití debería servir para reconstruir el país", 20/1/2010] -Eric Toussaint - [[Attac]]</ref>
 
===21ος αιώνας - Aξιώσεις απεχθούς χρέους===
Γραμμή 46:
====Αξίωση απεχθούς χρέους στην Ελλάδα - 2011====
{{Κύριο|Ελληνική κρίση χρέους 2010-2013}}
Η οικονομική κρίση του 2010 στην Ελλάδα έφερε στην επιφάνεια την πραγματικότητα ενός ιστορικού χρέους, συσσωρευμένου κατά τη διάρκεια δημοκρατικών καθεστώτων, για τα οποία ωστόσο δε γνώριζε ή τουλάχιστον δε γνώριζε πλήρως μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Ελληνικές οργανώσεις πλέον απαιτούν τον λογιστικό έλεγχο του ελληνικού χρέους, ώστε να γνωστοποιηθεί με ακρίβεια η προέλευσή του, οι χορηγοί του και ο βαθμός της νομιμότητάς του. Στη θέα μίας πιθανής παύσης πληρωμών του χρέους, τα ευρωπαϊκά σχέδια για την επαναδιαπραγμάτευση των δανείων θα μπορούσαν να επιχειρήσουν μυστικά είτε μία μείωση του χρέους ή την αποκαλούμενη [[εκλεκτική παύση πληρωμών]] του [[εξωτερικό χρέος|εξωτερικού χρέους]].<ref>[http://www.elpais.com/articulo/economia/S/26P/advierte/plan/frances/ayudar/Grecia/supondra/impago/selectivo/elpepueco/20110704elpepueco_2/Tes S&P advierte de que el plan francés para ayudar a Grecia supondrá un "impago selectivo", 4/7/2011] - [[El País]]</ref> Η εκστρατεία για το λογιστικό έλεγχο του ελληνικού χρέους ξεκίνησε από οικονομολόγους και ερευνητές το Μάρτιο του 2011, με φόντο την απώλεια κοινωνικών δικαιωμάτων, τις μειώσεις μισθών και συντάξεων από την [[Τρόικα]] ([[ΔΝΤ]], [[ΕΚΤ]] και [[Ευρωπαϊκή Επιτροπή]]-Κομισιόν), μέτρα τα οποία θεωρήθηκαν ανούσια και μη αναγκαία για τη ρύθμιση του εξωτερικού χρεόυς.<ref>[http://www.vientosur.info/spip/spip.php?article6991 Grecia. Entrevista a Ira Sinigalia (Campaña por la Auditoría de la Deuda Griega), “Nuestra vida ha sido destrozada en vano”, Jade Lindgaard (Mediapart), Jueves 26 Ιουλίου 2012]{{Dead link|date=Σεπτέμβριος 2019 }}, Viento Sur</ref>
 
====Αξίωση απεχθούς χρέους στην Πορτογαλία- 2011====
Γραμμή 59:
[[File:Deuda del estado español, 2012, Plataforma Auditoría Ciudadana de la Deuda (PACD).JPG|thumb|right|Σύνθεση του εξωτερικού χρέους της Ισπανίας, 2012. Μπλε, 32%: Τράπεζες. Κόκκινο, 31%: Εταιρείες. Κίτρινο, 16: Δημόσιο. Πράσινο, 21%: Νοικοκυριά.]]
{{Κύριο|Ισπανική οικονομική κρίση 2008-13|Φούσκα των ακινήτων στην Ισπανία}}
Για τους ίδιους λόγους που αφορούν την Πορτογαλία, την Ελλάδα και την Ιρλανδία, υπάρχει από το 2011 η απαίτηση από συλλόγους όπως η quiendebeaquien (ATTAC, Ecologists in action) για το λογιστικό έλεγχο του [[εξωτερικού χρέους της Ισπανίας]]. Σκοπός είναι να διευκρινιστεί ποιο μέρος του μπορεί να θεωρηθεί παράνομο χρέος.<ref>[{{Cite web |url=http://www.nuevatribuna.es/articulo/economia/2011-10-27/reclaman-una-auditoria-de-la-deuda-privada-espanola/2011102715384900771.html |title=Nueva Tribuna -nuevatribuna.es, 13/11/2011] |accessdate=2013-12-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120311005617/http://www.nuevatribuna.es/articulo/economia/2011-10-27/reclaman-una-auditoria-de-la-deuda-privada-espanola/2011102715384900771.html |archivedate=2012-03-11 |url-status=dead }}</ref><ref>[http://www.quiendebeaquien.org/spip.php?article2213 Δεν χρωστάμε, δεν πληρώνουμε - quiendebeaquien]</ref>
 
Η συντονίστρια του πολιτικού συνασπισμού Izquierda Unida, Cayo Lara, ύστερα από την ανακοίνωση της κυβέρνησης του [[Μαριάνο Ραχόι]] για την επικύρωση μεγάλου αριθμού οικονομικών μέτρων στις 13 Ιουλίου του 2012<ref>[http://politica.elpais.com/politica/2012/07/11/actualidad/1341987548_244376.html El País, 11 Ιουλίου 2012]</ref> επεσήμανε την ανάγκη για εξωτερικό λογιστικό έλεγχο του ογκώδους δημοσίου χρέους το οποίο ήδη υποχρεούνταν να πληρώσουν οι πολίτες. Η Mónica Oltra, εκπροσωπώντας τον πολιτικό συνασπισμό Compromís από τη Βαλένθια, υπογραμμίζει ότι πρέπει να χαρακτηρισθεί ως παράνομο το χρέος που δεν έχει ωφελήσει την κοινωνία, η οποία καλείται να το αποπληρώσει. Στις 21 Μαρτίου του 2013 ο πολιτικός συνασπισμός Compromís παρουσίασε την έκθεση του λογιστικού ελέγχου της Generalidad Valenciana, στην οποία αναγνωρίστηκε το παράνομο χρέος, το οποίο ανερχόταν σε 2.942 εκατομμύρια ευρώ.57 Όλες αυτές οι ενέργειες προήλθαν από την εκστρατεία ''Rescatem persones'' η οποία ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2012<ref>[http://www.levante-emv.com/comunitat-valenciana/2012/06/11/compromis-lanza-rescatar-personas-web/912225.html], Levante-EMV, 11 Ιουνίου 2012</ref> ως εναλλακτική πρόταση στην διάσωση από τις τράπεζες, και η οποία ήταν εμπνευσμένη από την Ισλανδική επανάσταση (τις [[διαμαρτυρίες στην Ισλανδία κατά της οικονομικής κρίσης το 2009]]). Μία από τις κατευθύνσεις της εκστρατείας ήταν η απαίτηση λογιστικού ελέγχου σχετικά με την νομιμότητα του χρέους και η παύση της πληρωμής του εώς να διευκρινιστεί ποιο μέρος του είναι παράνομο και ποιο νόμιμο.