Ελληνική Επανάσταση του 1821: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|πλευρά1=|πλευρά2=|έναρξη=|τερματισμός=}}

{{Ελληνική ιστορία}}

 

Η αφύπνιση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων, ή κατ' άλλους η ανάδυση του ελληνικού εθνισμού εντοπίζεται κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο, περί τον 13ο έως 15ο αιώνα,<ref>[https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/frontend/file/lib/default/data/1327869/theFile Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου ελληνισμού, τ. Α΄ (Αρχές και διαμόρφωσή του), Θεσσαλονίκη, 1974. Αναφέρεται στο Χρήστος Ιωαννίδης, "Λόγιοι κληρικοί & Νεοελληνικός Διαφωτισμός: μια κρίσιμη σχέση", Ενικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τμ. Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Αθήνα, Φεβρουάριος 2017]</ref><ref>Μαλτέζου Χρύσα, σ. "Η διαμόρφωση της ελληνικής ταυτότητας στη λατινοκρατούμενη Ελλάδα", Études Balkaniques, 6, 1999, σ. 118, 119</ref><ref>[ Anthony Kaldellis, "Hellenism in Byzantium : the transformations of Greek identity and the reception of the classical tradition", Cambridge University Press, 2007. Αναφέρεται στην παρουσίαση του βιβλίου από τον Kristoffel Demoen στο ''L'Antiquité Classique'', (2009) 78 σ. 506, 507]</ref><ref>Άννα Κομνηνή, ''"Αλεξιάς", 15, 7''</ref> αλλά οι απαρχές του ελληνικού εθνικού κινήματος που οδήγησε στην Επανάσταση εμφανίζονται πολλούς αιώνες αργότερα, στην ώριμη φάση του [[νεοελληνικός διαφωτισμός|νεοελληνικού Διαφωτισμού]] το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα.<ref>{{Cite book|title=Ανάλεκτα Νεοελληνικής Ιστορίας και Ιστοριογραφίας|last=Σβορώνος|first=Νίκος|publisher=Θεμέλιο|year=1983|isbn=|location=Αθήνα|page=225}}</ref> Την περίοδο αυτή, η διάδοση της παιδείας συνοδεύτηκε με τη διάδοση -αρχικά μεταξύ των Ελλήνων που ζούσαν στις παροικίες της Δυτικής Ευρώπης και είχαν φιλοδυτικό προσανατολισμό<ref>{{Cite book|title=Ανάλεκτα Νεοελληνικής Ιστορίας και Ιστοριογραφίας|last=Σβορώνος|first=Νίκος|publisher=Θεμέλιο|year=1983|isbn=|location=Αθήνα|page=226}}</ref>- της ιδέας της ύπαρξης ενός ελληνικού έθνους που συνδεόταν με την [[αρχαία Ελλάδα]] και δικαιούταν χωριστή πολιτική ύπαρξη. Μία από τις οργανώσεις που δημιουργήθηκαν μέσα σε αυτό το ιδεολογικό και πολιτικό κλίμα ήταν η [[Φιλική Εταιρεία]], μια μυστική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1814 στην [[Οδησσός|Οδησσό]] από τρεις Έλληνες εμπόρους με σκοπό την προετοιμασία μιας ελληνικής επανάστασης. Οι Φιλικοί είχαν αρχικά περιορισμένη επιτυχία, οικειοποιούμενοι, όμως, μια παράδοση [[Ορθόδοξη Εκκλησία|ορθόδοξων]] προφητειών για την ανασύσταση της [[ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία|ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας]] και αφήνοντας να εννοηθεί ότι είχαν τη στήριξη της [[Τσάρος|τσαρικής]] [[Ρωσική αυτοκρατορία|Ρωσίας]], κατάφεραν εν μέσω μιας κρίσης της εμπορικής ναυτιλίας, από το 1815 και εξής, να προσεταιριστούν τα παραδοσιακά ελληνορθόδοξα στρώματα.<ref>{{harvnb|Hatzopoulos|2009|p=81-2}}</ref>