Ιστορικός υλισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 9:
</blockquote>
 
Μία παράμετρος του ιστορικού υλισμού είναι η μαρξιστική νομοτέλεια της ιστορικής εξέλιξης, σύμφωνα με την οποία κάθε σύστημα κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης –συμπεριλαμβανομένου του καπιταλισμού– είναι ιστορικά πεπερασμένο και ως ανθρώπινο δημιούργημα γεννιέται, αναπτύσσεται, ωριμάζει και πεθαίνει. Μια πιο αναλυτική περιγραφή αυτής της διαδικασίας γέννεσης, ανάπτυξης, ωρίμανσης και θανάτου των κοινωνικοοικονομικών συστημάτων, έχει ως εξής: Κάθε ταξικό κοινωνικό/οικονομικό σύστημα από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, διέπεται από μια δομικά αντιφατική σχέση μεταξύ παραγωγικών σχέσεων και παραγωγικών δυνάμεων. Οι παραγωγικές δυνάμεις (γη, εργασία, κεφάλαιο και εσχάτως επιστήμη), αφορούν το σύνολο της κοινωνίας, σε αντίθεση με τις παραγωγικές σχέσεις (ή σχέσεις παραγωγής) οι οποίες έχουν ολιγαρχικό χαρακτήρα: Αφορούν δηλαδή την εκμετάλλευση των παραγωγικών δυνάμεων, από μία αριθμητικά μειοψηφική κοινωνική ομάδα, η οποία συγκροτεί την εκάστοτε άρχουσα τάξη. Ενώ λοιπόν οι παραγωγικές δυνάμεις αναφέρονται στο σύνολο της κοινωνίας, οι παραγωγικές σχέσεις αναφέρονται πρωτίστως στην παγίωση και εξασφάλιση των συμφερόντων της εκάστοτε άρχουσας τάξης. Αυτή η δομικά αντιφατική σχέση έχει ως αποτέλεσμα, η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων να ασφυκτιά μέσα στο πλαίσιο που έχει τεθεί από τις συγκεκριμένες παραγωγικές σχέσεις. Τότε είναι που το συγκεκριμένο κοινωνικό/οικονομικό σύστημα μπαίνει σε κρίση και σταδιακά πεθαίνει για να το διαδεχθεί ένα επόμενο το οποίο θα λύσει πρόσκαιρα αυτή την αντίφαση.
 
Οι παραγωγικές δυνάμεις (γη, εργασία, κεφάλαιο και εσχάτως επιστήμη), αφορούν το σύνολο της κοινωνίας, σε αντίθεση με τις παραγωγικές σχέσεις (ή σχέσεις παραγωγής) οι οποίες έχουν ολιγαρχικό χαρακτήρα: Αφορούν δηλαδή την εκμετάλλευση των παραγωγικών δυνάμεων, από μία αριθμητικά μειοψηφική κοινωνική ομάδα, η οποία συγκροτεί την εκάστοτε άρχουσα τάξη. Ενώ λοιπόν οι παραγωγικές δυνάμεις αναφέρονται στο σύνολο της κοινωνίας, οι παραγωγικές σχέσεις αναφέρονται πρωτίστως στην παγίωση και εξασφάλιση των συμφερόντων της εκάστοτε άρχουσας τάξης. Αυτή η δομικά αντιφατική σχέση έχει ως αποτέλεσμα, η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων να ασφυκτιά μέσα στο πλαίσιο που έχει τεθεί από τις συγκεκριμένες παραγωγικές σχέσεις. Τότε είναι που το συγκεκριμένο κοινωνικό/οικονομικό σύστημα μπαίνει σε κρίση και σταδιακά πεθαίνει για να το διαδεχθεί ένα επόμενο το οποίο θα λύσει πρόσκαιρα αυτή την αντίφαση.
Για τον καπιταλισμό πιο συγκεκριμένα, εξαιτίας της διαρκούς μεγέθυνσης των παραγωγικών δυνάμεων (π.χ. λόγω βελτίωσης της τεχνολογίας στη βάση της οικονομικής παραγωγής ή της συσσώρευσης κεφαλαίου στα χέρια των πλουσιότερων) και της ταυτόχρονης διαρκούς αύξησης της εκμετάλλευσης των εργαζομένων από τους κατόχους των μέσων παραγωγής, δημιουργούνται πλεονάζοντα αγαθά που δεν μπορούν να απορροφηθούν από την κοινωνία. Και την ίδια στιγμή οι περισσότεροι εργαζόμενοι διαβιώνουν υπό συνθήκες που πλησιάζουν την εξαθλίωση. Από κοινού με την αδιάκοπη όξυνση της ταξικής πάλης ακριβώς λόγω της αύξησης της εκμετάλλευσης, αυτές οι δομικές αντιφάσεις στο εσωτερικό του καπιταλιστικού συστήματος οι οποίες απορρέουν από την ολοένα αυξανόμενη ασυμβατότητά του με τις παραγωγικές δυνάμεις, θα οδηγήσουν κάποια στιγμή στο θάνατό του και στην αντικατάστασή του από τον σοσιαλισμό/κομμουνισμό.
 
Για τον καπιταλισμό πιο συγκεκριμένα, εξαιτίας της διαρκούς μεγέθυνσης των παραγωγικών δυνάμεων (π.χ. λόγω βελτίωσης της τεχνολογίας στηστην βάση της οικονομικής παραγωγήςπαραγωγή ή της συσσώρευσης κεφαλαίου στα χέρια των πλουσιότερων) και της ταυτόχρονης διαρκούς αύξησης της εκμετάλλευσης των εργαζομένων από τους κατόχους των μέσων παραγωγής, δημιουργούνται πλεονάζοντα αγαθά που δεν μπορούν να απορροφηθούν από την κοινωνία. Και την ίδια στιγμή οι περισσότεροι εργαζόμενοι διαβιώνουν υπό συνθήκες που πλησιάζουν την εξαθλίωση. Από κοινού με την αδιάκοπη όξυνση της ταξικής πάλης ακριβώς (λόγω της αύξησης της εκμετάλλευσης), αυτές οι δομικές αντιφάσεις στο εσωτερικό του καπιταλιστικού συστήματος -οι οποίες απορρέουν από την ολοένα αυξανόμενη ασυμβατότητά του με τις παραγωγικές δυνάμεις,- θα οδηγήσουν κάποια στιγμή στο θάνατό του και στην αντικατάστασή του από τον σοσιαλισμό/κομμουνισμό.
 
== Παραπομπές ==