Σεισμός της Βαλδίβια (1960): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Διάσωση 4 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0
Γραμμή 4:
Το επίκεντρο του σεισμού καταγράφηκε κοντά στην περιοχή Κανιέτε, 900 [[Χιλιόμετρο|χιλιόμετρα]] (km) νότια από το [[Σαντιάγο]]. Αν και η μεγαλύτερη εγγύτερη πόλη ήταν το [[Τεμούκο]], η πόλη με τις μεγαλύτερες καταστροφές ήταν η [[Βαλδίβια]]. Ο σεισμός προκάλεσε τοπικά [[τσουνάμι]] που επεκτάθηκαν κατά μήκος της χιλιανής ακτογραμμής με ύψος κυμάτων ως και 25 μέτρα. Το κύριο τσουνάμι ταξίδεψε στον [[Ειρηνικός ωκεανός|Ειρηνικό ωκεανό]] και έπληξε το Χίλο στη [[Χαβάη]], ενώ σε απόσταση 10.000 km από το επίκεντρο (στην [[Ιαπωνία]] και στις [[Φιλιππίνες]]) καταγράφηκαν κύματα με ύψος 10,7 μέτρα.
 
Ο συνολικός απολογισμός σε ανθρώπινες απώλειες και οικονομική καταστροφή δεν είναι ακριβής. Έχουν δημοσιευτεί διάφορες εκτιμήσεις για τον αριθμό των νεκρών από τον σεισμό και τα τσουνάμι ενώ το [[United States Geological Survey|USGS]] αναφέρει μελέτες με αριθμούς νεκρών από 2.231, 3.000, ή 5.700 άτομα.<ref name="USGS_articles">{{cite web | url = http://neic.usgs.gov/neis/eq_depot/world/1960_05_22_articles.html | accessdate = 2007-01-11 | publisher = U.S. Geological Survey | title = The Largest Earthquake in the World - Articles | archiveurl = https://web.archive.org/web/20070107005353/http://neic.usgs.gov/neis/eq_depot/world/1960_05_22_articles.html | archivedate = 2007-01-07 | url-status = dead }}</ref> Ενώ μια άλλη πηγή αναφέρει εκτίμηση για 6.000 νεκρούς.<ref name="CRED">{{cite web | url = http://www.em-dat.net | accessdate = 2007-01-09 | publisher = Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED) | title = Emergency & Disasters Data Base | archiveurl = https://web.archive.org/web/20070621052601/http://www.em-dat.net/ | archivedate = 2007-06-21 | url-status = dead }}</ref> Το κόστος της καταστροφής έχει εκτιμηθεί από διάφορες πηγές μεταξύ 400 εκατομμύρια έως 800 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ<ref name="USGS_articles"/> ή 2,9 έως 5,8 δισεκατομμύρια [[Δολάριο ΗΠΑ|δολάρια ΗΠΑ]] με προσαρμογή σε τιμές του [[2010]].
 
== Σεισμική ανάπτυξη ==
Γραμμή 14:
Μία αλληλουχία σεισμών, εκρήξεων ηφαιστείων και κυμάτων [[τσουνάμι]] είχαν ως αποτέλεσμα κοσμογονικές και απερίγραπτες καταστροφές. Ο σεισμός επηρέασε όλη τη Χιλή μεταξύ της [[Τάλκα]] και του [[Νήσος Τσιλοέ|νησιού Τσιλοέ]], έκταση μεγαλύτερη από 400.000 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τετρ. χιλιόμετρα]]. Παράκτια χωριά, όπως το Τολτέν, εξαφανίστηκαν. Στα αλλεπάλληλα [[φιόρδ]] που σχηματίζουν τις ανατολικές ακτές του [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικού]] εκατοντάδες μικρά νησιά καταποντίστηκαν, ενώ άλλα ξεπήδησαν από τον βυθό του ωκεανού. Νέα ηφαίστεια γεννήθηκαν, ενώ λίμνες εξαφανίστηκαν για πάντα στα έγκατα της γης.
 
Μετέπειτα μελέτες υποστήριξαν ότι ο σεισμός είχε στην πραγματικότητα 37 επίκεντρα κατά μήκος μίας γραμμής 1.350 km μήκους μεταξύ βορρά και νότου και διήρκεσε από τις 22 Μαΐου ως και τις 6 Ιουνίου.<ref name="La Tercera">[http://www.tercera.cl/medio/articulo/0,0,3255_5666_106009196,00.html La Tercera] {{Dead linkWebarchive|dateurl=Septemberhttps://web.archive.org/web/20080311025637/http://www.tercera.cl/medio/articulo/0%2C0%2C3255_5666_106009196%2C00.html 2009|botdate=WebCiteBOT2008-03-11 }} Retrieved on 2008-01-14</ref> Στην περιοχή Κοράλ, το βασικό λιμάνι της Βαλδίβια, η στάθμη των υδάτων ανέβηκε κατά 4 μέτρα πριν αρχίσει να κατέρχεται, ενώ στις 16:20 της ημέρας του σεισμού η ακτογραμμή μεταξύ της [[Κονσεπσιόν]] και της Τσιλοέ χτυπήθηκε από ένα κύμα ύψους 8 μέτρων. Δέκα λεπτά αργότερα καταγράφηκε κύμα ύψους 10 μέτρων.
 
Εκατοντάδες άνθρωποι είχαν ήδη αναφερθεί ως νεκροί όταν χτύπησε το τσουνάμι. Το πλοίο ''Ελ Κανέλο'' βυθίστηκε μετά από μία διαδρομή 1,5 km στον ποταμό Βαλδίβια. Ιστορικά ισπανικά οχυρά της αποικιοκρατικής περιόδου καταστράφηκαν ολοσχερώς, ενώ οι καθιζήσεις κατέστρεψαν κτίρια, βάθυναν τις κοίτες των ποταμών, και δημιούργησαν βάλτους στις περιοχές [[Ρίο Κρούσες]] και [[Τσοροκομάγιο]]. Εκτεταμένες περιοχές της πόλης Βαλδίβια πλημμύρισαν, ενώ τα ηλεκτρικά δίκτυα και τα δίκτυα ύδρευσης της πόλης καταστράφηκαν. Μαρτυρίες ανέφεραν ότι υπόγεια νερά ανάβλυζαν στην επιφάνεια μέσα από το έδαφος. Ο ποταμός μετέφερε τις επόμενες μέρες ιζήματα από κατολισθήσεις και στα νερά επέπλεαν υπολείμματα της καταστροφής, ακόμα και ολόκληρα σπίτια. Η έλλειψη πόσιμου νερού αποτέλεσε βασικό πρόβλημα.
Γραμμή 25:
 
=== Τεκτονική ερμηνεία ===
Ο σεισμός θεωρείται σεισμός ώθησης ως συνέπεια της απελευθέρωσης των μηχανικών τάσεων της υποβυθιζόμενης τεκτονικής πλάκας Νάσκα κάτω από τη Νότια Αμερικανική τεκτονική πλάκα. Το εστιακό βάθος ήταν σχετικά ρηχό, υπολογιζόμενο στα 33 km, σε σύγκριση με τα αντίστοιχα βάθη σεισμών της περιοχής της βόρειας Χιλής και της Αργεντινής που υπολογίζονται στα 70 km. Η ζώνη διάρρηξης του σεισμού είχε μήκος 800 km, από την Τάλκα (σε 35° γ.π.) ως το αρχιπέλαγος της Τσιλοέ (στις 43° γ.π.). Η ταχύτητα διάρρηξης έχει υπολογιστεί σε 3,5 km ανά δευτερόλεπτο.<ref>Hiroo Kanamori and Jogn J. Cipar. [http://www.gps.caltech.edu/uploads/File/People/kanamori/HKpepi74.pdf Focal process of the great Chilean earthquake May 22, 1960] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100215175331/http://www.gps.caltech.edu/uploads/File/People/kanamori/HKpepi74.pdf |date=2010-02-15 }} Physics of the Earth and Planetary Interiors. 1974.</ref>
 
== Συνοδά φυσικά φαινόμενα ==