Φρανθίσκο Γκόγια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Robot: Αφαίρεση κατηγοριών έτους γέννησης/θανάτου
Διάσωση 4 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0
Γραμμή 25:
== Έργο ==
[[Αρχείο:Francisco de Goya y Lucientes 047.jpg|right|thumb|220px|''Περίπατος στην Ανδαλουσία'', [[1777]], λάδι σε μουσαμά, 275x190 εκ., Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη. <br /><small>''Majos'' και ''majas'', με την χαρακτηριστική λαϊκή ενδυμασία τους που αργότερα καθιερώθηκε ως αντίδραση στα γαλλικά ενδυματολογικά πρότυπα.</small>]]
Τα πρώτα έργα του Γκόγια, ως επί το πλείστον νωπογραφίες για εκκλησίες και καθεδρικούς ναούς της Σαραγόσας, αποτύπωναν θρησκευτικά θέματα και ήταν επηρεασμένα από την κυρίαρχη τεχνοτροπία του [[ροκοκό]]. Μετά την εγκατάστασή του στη [[Μαδρίτη]], το [[1774]], τού ανατέθηκε να φιλοτεχνήσει προσχέδια για το Βασιλικό Ταπητουργείο της Αγίας Βαρβάρας, με το οποίο ανέπτυξε μία σταθερή συνεργασία. Αυτό το είδος της ζωγραφικής δεν έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης, ωστόσο αποτελούσε πιθανότατα μία ευκαιρία διάκρισης για τον νεαρό Γκόγια, ο οποίος παρουσίασε τα προσχέδια για τους τοιχοτάπητες το [[1780]], μπροστά στον βασιλιά. Συνολικά συνέθεσε 62 προσχέδια, αντλώντας τα θέματά του με βάση τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα των μελών της βασιλικής οικογένειας, των οποίων τα δωμάτια θα διακοσμούσαν, αποδίδοντας κυρίως σκηνές της καθημερινότητας, όπως στιγμιότυπα από κυνήγι ή διασκεδάσεις. Αρκετά προσχέδια του αποτύπωσαν επίσης τους άνδρες (''[[μάχα|μάχος]]'') και τις γυναίκες (''μάχας'') των λαϊκών τάξεων, που διακρίνονταν για την προκλητική τους συμπεριφορά και την ιδιαίτερη ενδυμασία τους.<ref>[{{Cite web |url=http://www.madripedia.es/wiki/Tipos_castizos |title=Madripedia - Tipos castizos] |accessdate=2013-04-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111106043446/http://www.madripedia.es/wiki/Tipos_castizos |archivedate=2011-11-06 |url-status=dead }}</ref> Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι συνθέσεις ''Ο Γάμος'' και ''Η Μαριονέτα'', στις οποίες διαφαίνεται η κριτική διάθεση του Γκόγια. Η πρώτη αποτελεί ένα σχόλιο αποδοκιμασίας για τους γάμους που πραγματοποιούνταν από οικονομικό συμφέρον, ενώ η δεύτερη σατιρίζει την ικανότητα των γυναικών να χειραγωγούν τους άνδρες.
 
[[Αρχείο:Francisco de Goya y Lucientes 054.jpg|left|thumb|260px|'''''[[Η οικογένεια του Καρόλου Δ']]''''' (Φρανθίσκο Γκόγια, [[1800]], Ελαιογραφία σε μουσαμά, 280× 336cm, [[Μουσείο ντελ Πράδο]], [[Μαδρίτη]])]]
Γραμμή 34:
[[Αρχείο:Goya Maja naga2.jpg|right|220px|thumb|''[[Η γυμνή μάχα]]'', λάδι σε μουσαμά, 97x190 εκ., Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη]]
[[Αρχείο:Goya Maja ubrana2.jpg|right|220px|thumb|''[[Η ντυμένη μάχα]]'', λάδι σε μουσαμά, 95x190 εκ., Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη]]
Στα δημοφιλέστερα έργα του Γκόγια ανήκει ο πίνακας ''[[Η γυμνή μάχα]]'' (''La maja desnuda''), που φιλοτεχνήθηκε περίπου το 1800 και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γυμνά στην ιστορία της ισπανικής τέχνης. Απεικονίζει μία γυμνή γυναίκα που σε αντίθεση με ανάλογους παλαιότερους πίνακες (όπου ακολουθείται συνήθως η «αιδήμονα» στάση), δεν επιχειρεί να καλύψει τα επίμαχα σημεία του σώματός της αλλά στρέφει προκλητικά το βλέμμα προς το θεατή. Παραγγελιοδότης του έργου ήταν πιθανώς ο Μάνουελ Γκοντόυ, εκδοχή που εξηγεί ενδεχομένως την ύπαρξη του έργου, καθώς μόνο κάποιος με ανάλογη εξουσία θα μπορούσε να παραγγείλει ένα τόσο προκλητικό θέμα, με δεδομένο πως το γυναικείο γυμνό ήταν απαγορευμένο στη Ισπανία εκείνη την εποχή. Σχετικά με την ταυτότητα του μοντέλου έχουν διατυπωθεί διάφορες πιθανές εκδοχές, ωστόσο καμία δεν έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα. Ο Γκόγια ζωγράφισε επίσης ένα πανομοιότυπο έργο, στο οποίο το μοντέλο απεικονίζεται ντυμένο, με τίτλο ''[[Η ντυμένη μάχα]]'' (''La Maja Vestida''). Η πρώτη αναφορά σε αυτό τον πίνακα χρονολογείται στα 1800 και βρέθηκε στο ημερολόγιο ενός χαράκτη και ακαδημαϊκού που επισκέφτηκε το παλάτι του Γκοντόυ. Το γεγονός ότι δεν αναφέρεται η ''Γυμνή μάχα'', οδηγεί ενδεχομένως στο συμπέρασμα πως αποτελεί μεταγενέστερο πίνακα<ref>[http://museoprado.mcu.es/imajas.html Museo Nacional del Prado] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071012193213/http://museoprado.mcu.es/imajas.html |date=2007-10-12 }}, "The Clothed Maja and the Nude Maja", ανακτήθηκε [[26 Νοεμβρίου]] [[2006]].</ref>. Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή, ο Γκοντόυ παρήγγειλε την ''Ντυμένη μάχα'' λίγο μετά το γυναικείο γυμνό, έτσι ώστε να εμφανίζει στους καλεσμένους του έναν από τους δύο πίνακες, ανάλογα με την ηθική τους<ref>βλ. Hagen, σελ. 49</ref>. Οι πίνακες κατασχέθηκαν από την Ιερά Εξέταση το 1815 και τον Νοέμβριο του 1814 ο Γκόγια αναγκάστηκε να απολογηθεί για το «άσεμνο» περιεχόμενό τους. Η υπόθεση τελικά θα «κουκουλωθεί» - πιθανώς χάρη σε παρέμβαση του Antonio Maria Galarza, μέλους του συμβουλίου της Ιεράς Εξέτασης και συγγενή της πεθεράς του γιου του, Χαβιέ.<ref>''The Black Paintings of Goya'', σ. 14, 18, Juan Jose Junquera, 2006</ref>
 
[[Αρχείο:Prado - Los Desastres de la Guerra - No. 33 - Que hai que hacer mas?.jpg|left|thumb|220px|''Τι παραπάνω να κάνεις;'' (''[[Οι Συμφορές του Πολέμου]]'', αρ. 33), οξυγραφία ([[Οξυγραφία|γραμμική]] και [[Τονική οξυγραφία|τονική]]), 15,4 x 20,7 εκ. (εικόνα)/ 24,9 x 34,1 εκ. (χαρτί), 1812-1815. Ευνουχισμός Ισπανού αιχμαλώτου από Γάλλους στρατιώτες.]]
Γραμμή 138:
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{commonscat}}
* [httphttps://replay.web.archive.org/web/20070908042324/http://www.peri-grafis.com/ergo.php?id=192 Βιογραφικό και πίνακες] (Ανακτήθηκε 30 Απριλίου 2011)
* [https://web.archive.org/web/20051203025012/http://eeweems.com/goya/index.html Πίνακες, βιογραφία και άλλες πηγές]{{en}}
* [http://www.abcgallery.com/G/goya/goya.html Goya (Olga's Gallery)]{{en}}
* [http://www.gasl.org/refbib/Goya__Caprichos.pdf ''Καπρίτσια (Caprichos)''] {{pdf}} - από την ιστοσελίδα [http://www.gasl.org/as/referenz Arno Schmidt Reference Library])