Άνω Δολιανά Αρκαδίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αρκάς (συζήτηση | συνεισφορές) |
Αρκάς (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 27:
Εθιμικά, η κυριότερη επιστροφή στο ορεινό χωριό των κατοίκων από τα Κάτω Δολιανά, αλλά και των εσωτερικών μεταναστών και των παλινοστούντων, γίνεται την εβδομάδα που λαμβάνει χώρα η γιορτή της [[Παναγία]]ς. Ειδικά κατά την παραμονή και ανήμερα, δηλαδή στις 14 και 15 Αυγούστου, η συγκέντρωση των Δολιανιτών στον οικισμό κορυφώνεται. Παράλληλα, τις ημέρες αυτές συνηθίζεται να διοργανώνονται εορταστικές και άλλες εκδηλώσεις, όπως παραδοσιακό γλέντι στην πλατεία ή στο γήπεδο του χωριού, κινηματογραφικές προβολές, αλλά και ''Γιορτές της Νεολαίας'' στο εκκλησάκι του Αϊ Γιάννη.<ref>[http://www.astrosnews.gr/b-kynoyria/oneira-therinis-nyktos-2019 Astros News - «Όνειρα Θερινής Νυκτός» 2019]</ref><ref>[https://www.kalimera-arkadia.gr/atzenta/item/101873-kinimatografiko-festival-sta-ano-doliana.html Kalimera Arkadia - Κινηματογραφικό Φεστιβάλ στα Άνω Δολιανά]</ref><ref>[http://www.arcadiaportal.gr/news/i-katerina-stanisi-sta-ano-doliana-0 Arcadia Portal - Η Κατερίνα Στανίση στα Άνω Δολιανά]</ref>
[[Αρχείο:Ano Doliana Ai Giannis.jpg|μικρογραφία|Το εκκλησάκι του Αϊ Γιάννη με πανοραμική θέα προς το χωριό]]
Η κορυφή του Αϊ-Λια που δεσπόζει επάνω από το χωριό, λόγω του μεγάλου υψομέτρου της (1.390 μέτρα) χρησιμοποείται σαν τηλεπικοινωνιακός κόμβος με πομπούς σήματος για τον [[Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος|ΟΤΕ]], την [[Digea|τηλεόραση]], το [[Κατάλογος ραδιοφωνικών σταθμών της Ελλάδας#Νομός Αρκαδίας|ραδιόφωνο]] και την κινητή τηλεφωνία της ευρύτερης περιοχής. Είναι προσβάσιμη με δρόμο μήκους 4 χιλιομέτρων που ξεκινάει από τα Δολιανά. Εδώ, στις 20 Ιουλίου του [[Προφήτης Ηλίας|Προφήτη Ηλία]], κάτοικοι συγκεντρώνονται στο ομώνυμο εκκλησάκι που βρίσκεται επάνω από το χωριό, σε υψόμετρο 1.280 μέτρων και τελούν δοξολογία.<ref>[https://www.kalimera-arkadia.gr/blog/item/101725-ano-doliana-giorti-tou-profiti-ilia-se-ypsometro-1-250-metra-eikones.html Kalimera Arkadia - Άνω Δολιανά _ Γιορτή του Προφήτη Ηλία ... σε υψόμετρο 1.250 μέτρα]</ref><ref>[http://www.astrosnews.gr/arkadia/esperinos-ston-ai-lia-sta-ano-doliana-pics Astros News - Εσπερινός στον Αϊ Λια στα Άνω Δολιανά]</ref>
Γραμμή 37 ⟶ 35 :
==Ιστορία==
===Αρχαία λατομεία===
Βορειοδυτικά της κοινότητας, στις θέσεις «Αλεπότρυπες» και «Ψοφιαίικα», βρίσκονται αρχαία λατομεία που χρονολογούνται από την αρχαϊκή-κλασική εποχή και παράγουν το ομώνυμο τοπικό ''μάρμαρο Δολιανών'',<ref>[http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/places/doliana.htm The Arcadia Website - Δικτυακός Τόπος ΑΡΚΑΔΙΑ, University of Patras - Δολιανά]</ref> το οποίο είναι χρώματος λευκού, με τόνο προς το κυανότεφρο ή ανοικτοκυανότεφρο.<ref>[http://www.arch.uoa.gr/ereyna/ereynhtika-programmata/palaiotera/corpus-arxaiwn-latomeiwn.html ΕΚΠΑ: Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας - Corpus Αρχαίων Λατομείων]</ref><ref>[http://www.arch.uoa.gr/fileadmin/arch.uoa.gr/uploads/images/ekdoseis/corpus_of_ancient_quarries.pdf Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης Πανεπιστημίου Αθηνών - Corpus Αρχαίων Λατομείων], σελ. 164</ref> Είναι από τα ποιοτικότερα μάρμαρα της Πελοποννήσου, παρουσιάζοντας ομοιότητες με το [[Πεντελικό όρος|Πεντελικό]] [[μάρμαρο]] της [[Αττική]]ς, παρ' όλο που δε φτάνει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του τελευταίου.<ref>[https://www.tpsalomonreinach.mom.fr/Reinach/MOM_TP_071614/MOM_TP_071614_0012/PDF/MOM_TP_071614_0012.pdf Richard Lepsius: Μελέτες ελληνικών μαρμάρων. Βασιλική Ακαδημία Επιστημών, Βερολίνο 1890, σελ. 31-34, 112.] (στα Γερμανικά)</ref> Χρησιμοποιήθηκε συνηθέστερα ως δομικός λίθος και σπανιότερα στη γλυπτική.
Μεταξύ άλλων χρησιμοποιήθηκε:
* Στον [[Αρχαίος Ναός Αλέας Αθηνάς|Αρχαίο Ναό Αλέας Αθηνάς]] στην [[Τεγέα]], ο οποίος προήλθε εξ ολοκλήρου από μάρμαρο Δολιανών. Σύμφωνα με τον Παυσανία υπερείχε από τους άλλους ναούς της Πελοποννήσου στην όλη κατασκευή και στο μέγεθος.<ref>[http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=6543 Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού - Ναός της Αλέας Αθηνάς]</ref>
* Στην κατασκευή του [[Ναός Επικούριου Απόλλωνα|Ναού Επικούριου Απόλλωνα]].
* Στην [[Έπαυλη του Ηρώδη του Αττικού]], καθώς και σε επιτύμβιες και αναθηματικές στήλες της ευρύτερης περιοχής.
* Στον [[Δωρικός Ναός Αρτέμιδας|Δωρικό Ναό Αρτέμιδας]], τέσσερα χιλιόμετρα από τον οικισμό [[Μαυρίκι Αρκαδίας]]. Κτισμένος γύρω στο 540 π.Χ., ανακαλύφθηκε το 1907 από τον αρχαιολόγο Κ. Ρωμαίο και ταυτίστηκε με το ναό της Κνακεάτιδας Αρτέμιδας που μνημονεύει και ο Παυσανίας.<ref>[https://www.exploring-greece.gr/el/show/23775/:ttd/DORIKOS-NAOS-ARTEMIDAS-MAVRIKI EG - Δωρικός Ναός Αρτέμιδας Μαυρίκι (Αρχαιολογικός Χώρος)]</ref>
* Στον [[Ναός Ποσειδώνος και Αθηνάς Σώτειρας|Ναό Ποσειδώνος και Αθηνάς Σώτειρας]] στη θέση [[Βίγλα Αρκαδίας]].<ref>[http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/archsites/xwroi/vigla.htm The Arcadia Website - Δικτυακός Τόπος ΑΡΚΑΔΙΑ, University of Patras - Ναός Ποσειδώνος και Αθηνάς Σώτειρας]</ref>
Επίσης πιθανολογείται ότι χρησιμοποιήθηκε σε αγάλματα στην [[Αρχαία Ολυμπία]] και στη [[Βάση της Μαντίνειας]].<ref>[http://ikee.lib.auth.gr/record/124100?ln=el ΙΚΕΕ / Αριστοτελειο Πανεπιστημιο Θεσσαλονικης - Βιβλιοθήκη - Διερεύνηση της προέλευσης αρχαίων μαρμάρων από την Ολυμπία με φυσικοχημικές τεχνικές]</ref>
===Ελληνική Επανάσταση===
[[Αρχείο:Nikitaras bust in Ano Doliana, Greece.jpg|μικρογραφία|upright|Προτομή του Νικηταρά στο ρέμα του Τσάκωνα, εκεί όπου εξελίχθηκε η Μάχη των Δολιανών.]]
Στις 18 Μαΐου του 1821, κατά τη διάρκεια της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Ελληνικής Επανάστασης]], στο χωριό δόθηκε η λεγόμενη [[Μάχη των Δολιανών]]. Στη συγκεκριμένη μάχη, ο [[Νικηταράς]] που κρατούσε με 300 άντρες τα Άνω Δολιανά, κατάφερε να αποκρούσει 4.000 Τούρκους που επιτίθεντο με πυροβολικό. Εκείνη τη μέρα πήρε και το προσωνύμιο «Τουρκοφάγος» που τον συνόδευε μετέπειτα, διότι σύμφωνα με την παράδοση έπεσαν πολλοί Τούρκοι από το χέρι του. Στη μνήμη του έχει ανεγερθεί ανδριάντας στην είσοδο του οικισμού και συγκεκριμένα στην περιοχή «ρέμα του Τσάκωνα», σημείο στο οποίο εκτυλίχθηκε κυρίως η μάχη.
| |||