Αρβανίτες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μεταφορά στη σχετική ενότητα προτάσεων που δεν αποτελούν περίληψη του λήμματος, αλλά ζητήματα χρήσης της ονομασίας με την οποία είναι γνωστή στα ελληνικά η ομάδα που αποτελεί αντικείμενο του λήμματος
→‎Προέλευση και ιστορία του ονόματος: > πρότυπο παραπομπής, συμπλήρωση παραμέτρων
Γραμμή 62:
== Προέλευση και ιστορία του ονόματος ==
Οι Αρβανίτες πρωτοαναφέρονται στις Βυζαντινές πηγές από τον Μιχαήλ Ατταλειάτη<ref>[http://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/1034-1079,_Michael_Attaliotes,_Historia_(CSHB_Bekkero_Curante),_GR.pdf Michaelis Attaliotae, ''Historia'', Βόννη, 1853. Ελληνική-λατινική έκδοση.<br /> *Σελ. 9: "... και οί ποτε σύμμαχοι και της ισοπολιτείας ημίν συμμετέχοντες, ως και αυτής της θρησκείας, Αλβανοί και Λατίνοι όσοι μετά την εσπερίαν Ρώμην τοις Ιταλικοίς πλησιάζουσι μέρεσι, ..." *Σελ. 18: "... ο προμνημονευθείς Γεώργιος, ώ Μανιάκης επώνυμον, εκ της Ιταλικής αρχής επαναστάς μετά των εκείσε συνόντων στρατιωτών Ρωμαίων και Αλβανών, ..." *Σελ. "... (είχε γαρ και Ρωμαίων πολλών στρατιωτικόν, Βουλγάρων τε και Αρβανιτών, ..."]</ref> και αργότερα – ως Αρβανίτες από το ''Άρβανον'' – στο βιβλίο της [[Άννα Κομνηνή|Άννας Κομνηνής]], "Αλεξιάδα". Το βιβλίο ασχολείται με τις ταραχές στην περιοχή του Αρβάνου που προκάλεσαν οι Νορμανδοί κατά τη διάρκεια της βασιλείας του πατέρα της, Αυτοκράτορα [[Αλέξιος Α' Κομνηνός|Αλέξιου Α' Κομνηνού]] ([[1081]] – [[1118]]). Στην «Ιστορία» ([[1079]] – [[1080]] μ.Χ.), ο Βυζαντινός ιστορικός Μιχαήλ Ατταλειάτης ήταν ο πρώτος που ανέφερε τους Αλβανούς ως έχοντες λάβει μέρος σε εξέγερση εναντίον της [[Κωνσταντινούπολη]]ς το [[1043]] μ.Χ. και τους Αρβανίτες ως υποτελείς του Δούκα του [[Δυρράχιο|Δυρραχίου]] και ''Πρωτοπροέδρου'' Νικηφόρου του Βασιλάκη (τέλη 1078 ή αρχές 1079).
Ωστόσο, μια λεπτομερής ανάλυση του αυθεντικού κειμένου του Ατταλειάτη, όπου αναφέρονται δύο φορές "Αλβανοί" και μία φορά "Αρβανίτες", οδήγησε στο συμπέρασμα ότι ο μεν όρος "Αλβανοί" αναφέρεται σε Νορμανδούς που είχαν κατέλθει πρόσφατα στην Ιταλία από την "πέραν των Άλπεων Γαλατία", ενώ ο όρος "Αρβανίται" στους κατοίκους των Βαλκανίων. Αυτή η αναφορά του Ατταλειάτη σε "Αρβανίτες" είναι και η πρώτη τεκμηριωμένη αναφορά στους Αρβανίτες της Βαλκανικής. H μεταφορά των όρων ως Albani στη Λατινική και λανθασμένα ως Albanais κτλ σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες οδήγησαν ευρωπαίους ιστορικούς στο λανθασμένο συμπέρασμα ότι ο "Δουξ του Δυρραχίου" ήταν ο Γεώργιος Μανιάκης και ότι επαναστάτησε το 1043 επικεφαλής Αλβανών.<ref>{{cite journal|last=Βρανούση|first=Έρα Λ. Ερασμία, ''|title=Οι όροι "Αλβανοί" και "Αρβανίται" και η πρώτη μνεία του ομωνύμου λαού της Βαλκανικής εις τα πηγάς του ΙΑ' αιώνος'', |journal=Βυζαντινά Σύμμεικτα, τ. |issue=2 (|year=1970), σελ. |pages=207-254|doi=10.12681/byzsym.650|url=https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/bz/article/view/3462/3322}}. Επίσης της ιδίας στο ''Les termes Αλβανοί et Αρβανίται et la premiere mention des Albanais dans les sources du XI siecle'', B' Διεθνές Συνέδριον Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Αθήνα, 1970)</ref>
 
Ο όρος ''Αρβανίτικα'' προέρχεται από τη λέξη ''Αρβανίται''. Η ετυμολογία του ελληνικού επιθέτου ''Αρβανίτικα'' προέρχεται από τη ρίζα ''Αρβανίτ-'' του ουσιαστικού ''Αρβανίτης'', σύμφωνα με το λεξικό του Γιάννη Κουλάκη.<ref>Γιάννη Κουλάκη. ISBN 960-239-135-9.</ref> Σύμφωνα με το λεξικό του [[Γεώργιος Μπαμπινιώτης|Γ. Μπαμπινιώτη]] η λέξη προέρχεται από το τοπωνύμιο Άρβανα>αλβ.Ärbena. Η ονομασία Άρβανα δόθηκε αρχικώς στην οροσειρά που εκτείνεται μεταξύ των ποταμών Mat και Ischmi (δυτικά της [[Αχρίδας]]){{πηγή}}.