{{άλλεςχρήσεις4|την αρχαία πόλη|τον σύγχρονο οικισμό|Ακραίφνιο Βοιωτίας}}
[[Αρχείο:Map of cities in ancient boeotia greek.png|250px|right|thumb|Χάρτης της αρχαίας Βοιωτίας]]
Η '''Ακραιφία''' ή '''Ακραίφνιο''' ήταν αρχαία [[Βοιωτοί|Βοιωτική]] πόλη χτισμένη στην ίδια περίπου θέση με την σύγχρονη πόλη. Αναφέρεται από τον Ηρόδοτο και τον Στράβωνα με το όνομα Ακραιφία<ref>[{{Cite web |url=http://www.akraifneis.gr/Ancient%20Akraifnio.html |title=Ιστορία της αρχαίας πόλης] |accessdate=2011-04-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080204140537/http://www.akraifneis.gr/Ancient%20Akraifnio.html |archivedate=2008-02-04 |url-status=dead }}</ref>. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στο Ακραίφνιο υπήρχε στην εποχή του αξιοθέατος ναός του Διονύσου, με λατρευτικό άγαλμα καθώς και σημαντικός ναός του Απόλλωνα.<ref>[[s:Ελλάδος περιήγησις/Βοιωτικά|Βικιθήκη, Παυσανίας ''Ελλάδος περιήγηση/Βοιωτικά'']] ἐντεῦθεν ἐς Ἀκραίφνιόν ἐστιν ὁδὸς τὰ πλείω πεδιάς. εἶναι δὲ ἐξ ἀρχῆς τε μοῖραν τῆς Θηβαί̈δος τὴν πόλιν φασὶ καὶ ὕστερον διαπεσόντας Θηβαίων ἐς αὐτὴν ἄνδρας εὕρισκον, ἡνίκα Ἀλέξανδρος ἐποίει τὰς Θήβας ἀναστάτους: ὑπὸ δὲ ἀσθενείας καὶ γήρως οὐδὲ ἐς τὴν Ἀττικὴν ἀποσωθῆναι δυνηθέντες ἐνταῦθα ᾤκησαν. κεῖται μὲν τὸ πόλισμα ἐν ὄρει τῷ Πτώῳ, θέας δὲ ἄξια ἐνταῦθα Διονύσου ναός ἐστι καὶ ἄγαλμα. [6] προελθόντι δὲ ἀπὸ τῆς πόλεως ἐν δεξιᾷ πέντε που καὶ δέκα σταδίους τοῦ Ἀπόλλωνός ἐστι τοῦ Πτώου τὸ ἱερόν.</ref> Η πόλη ανήκε στην επικράτεια της [[αρχαία Θήβα|Θήβας]] και σε αυτή κατέφυγαν πολλοί Θηβαίοι μετά την καταστροφή της πόλης τους από τον Μέγα Αλέξανδρο το 335 π.Χ.
Ερείπια των τειχών της αρχαίας πόλης βρίσκονται στο ύψωμα πάνω από το σύγχρονο χωριό.
Γραμμή 13:
== Εξωτερικοί Σύνδεσμοι ==
* [https://web.archive.org/web/20110518211233/http://www.akraifnia-polis.gr/ Ιστορία της αρχαίας πόλης]
