Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η [[Βρετανία]] δεσμευόταν να βοηθήσει την Ελλάδα από τη διακήρυξη του [[1939]], η οποία ανέφερε ότι σε περίπτωση απειλής της Ελληνικής ή Ρουμανικής ανεξαρτησίας, «''…η Βρετανική κυβέρνηση δεσμεύεται να παράσχει άμεσα στην Ελληνική ή Ρουμανική κυβέρνηση […] κάθε δυνατή βοήθεια''».<ref>Lawlor (1994), 167</ref> H διακήρυξη αυτή δεν ήταν δεσμευμένη από καμιά συμμαχία μεταξύ των δύο χωρών για την εγγύηση της ελληνικής εδαφικής ακεραιότητας, παρά ήταν περισσότερο μια ηθική υποχρέωση για ενίσχυση της Ελλάδας σε περίπτωση επίθεσης από τρίτη δύναμη.<ref>Κολιόπουλος (2009), 145</ref> Η πρώτη βρετανική προσπάθεια ήταν η ανάπτυξη μοιρών της [[RAF]], υπό τη διοίκηση του [[Τζων ντ' Άλμπιακ]] (''John d' Albiac''), οι οποίες εστάλησαν τον Νοέμβριο του 1940.<ref>Barrass, [http://www.rafweb.org/Biographies/DAlbiac.htm Air Marshal Sir John D'Albiac]. Beevor (1992), 26</ref>

 

 

Κατά τη διάρκεια συσκέψεων των βρετανικών και ελληνικών στρατιωτικών και πολιτικών αρχηγών στην [[Αθήνα]], από τις 13 ως 16 Ιανουαρίου 1941, ο στρατηγός [[Αλέξανδρος Παπάγος]], επικεφαλής του [[Ελληνικός Στρατός|Ελληνικού Στρατού]], ζήτησε από τους Βρετανούς εννέα πλήρως εξοπλισμένες [[μεραρχία|μεραρχίες]] και την αντίστοιχη αεροπορική υποστήριξη. Οι Βρετανοί απάντησαν ότι λόγω των υποχρεώσεών τους στο μέτωπο της Βορείου Αφρικής μπορούσαν να διαθέσουν άμεσα μία μικρή, συμβολική, δύναμη μικρότερη της μεραρχίας. Ο Βρετανός Αρχιστράτηγος Μέσης Ανατολής, Στρατηγός [[Άρτσιμπαλντ Oυέιβελ]], ανέφερε στον Παπάγο ότι είχε εντολή από το Λονδίνο να προσπαθήσει να πείσει τους Έλληνες να δεχθούν την βοήθεια που τους δίνονταν. Η προσφορά αυτή απορρίφθηκε από τους Έλληνες οι οποίοι φοβήθηκαν πως η άφιξη μίας τέτοιας μικρής στρατιωτικής δύναμης θα επίσπευδε τη γερμανική επίθεση χωρίς να παράσχει σημαντική βοήθεια.{{Cref|ε}} Ο Oυέιβελ ένιωθε ανακουφισμένος που απορρίφθηκε η βοήθεια γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα ήταν υποχρεωμένος να σταματήσει την προέλασή του στο Τομπρούκ.<ref>Χάιαμ (1996), 77</ref> Βρετανική βοήθεια θα ζητούνταν αν και εφόσον τα γερμανικά στρατεύματα διέσχιζαν τον [[Δούναβης|Δούναβη]] από τη Ρουμανία προς τη Βουλγαρία.<ref name="BC">Beevor (1992), 38. Blau (1953), [http://www.army.mil/cmh-pg/books/wwii/balkan/20_260_3.htm 71–2]</ref>

=== Τοπογραφία ===

 

 

=== Στρατηγικοί παράγοντες ===

Το ορεινό έδαφος της Ελλάδας βοηθούσε στη χάραξη μίας αμυντικής στρατηγικής και οι μεγάλοι ορεινοί όγκοι της [[Ροδόπη]]ς, της [[Ήπειρος|Ηπείρου]], της [[Πίνδος|Πίνδου]] και του [[Όλυμπος|Ολύμπου]] προσέφεραν πολλές πιθανότητες να σταματήσουν έναν εισβολέα. Όμως απαιτούνταν επαρκής αεροπορική κάλυψη ώστε να αποτρέψει τις αμυνόμενες επίγειες δυνάμεις από το να παγιδευτούν στα πολλά στενώματα. Αν και μία επιτιθέμενη δύναμη από την [[Αλβανία]] μπορούσε εύκολα να αναχαιτιστεί από σχετικά μικρό αριθμό στρατευμάτων τοποθετημένων ψηλά στην οροσειρά της Πίνδου, το νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας ήταν δύσκολο να προστατευθεί από μία επίθεση από τον [[Βορράς|Βορρά]].<ref name="CB77">Blau (1953), [http://www.army.mil/cmh-pg/books/wwii/balkan/20_260_3.htm 77]</ref>

 

 

Στις 22 Φεβρουάριου ο Παπάγος δέχτηκε την εκκένωση των ελληνικών στρατευμάτων από την περιοχή ανατολικά του Αξιού ποταμού και την μεταφορά τους στην τοποθεσία Βερμίου, στην οποία θα τάσσονταν και οι βρετανικές δυνάμεις, εφόσον όμως χανόταν κάθε ελπίδα συμμαχίας με την Γιουγκοσλαβία για την αντιμετώπιση της γερμανικής επίθεσης.<ref>ΓΕΣ/ΔΙΣ (1985), 153</ref> Τα γερμανικά στρατεύματα συγκεντρώνονταν στη Ρουμανία και στις [[2 Μαρτίου]] άρχισαν να κινούνται εντός της Βουλγαρίας. Καθώς η στάση της Γιουγκοσλαβίας δεν είχε αποσαφηνιστεί και οι Γερμανοί βρίσκονταν στην Βουλγαρία, ο Έλληνας Αρχιστράτηγος έκρινε ότι η εκκένωση ανατολικά του Αξιού ήταν άκαιρη και ασύμφορη.<ref>ΓΕΣ/ΔΙΣ (1956), 29-30. ΓΕΣ/ΔΙΣ (1985), 153</ref>

[[Αρχείο:Churchill-in-quebec-1944-23-0201a.gif|thumb|Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ πίστευε ότι ήταν σημαντικό για το Ηνωμένο Βασίλειο να λάβει κάθε πιθανό μέτρο για την υποστήριξη της Ελλάδας. Στις 8 Ιανουαρίου 1941 δήλωσε «δεν υπάρχει άλλη πορεία για μας από το διασφαλίσουμε ότι καταβάλαμε κάθε προσπάθεια να βοηθήσουμε τους Έλληνες που αποδείχθηκαν τόσο ικανοί»<ref>Lawlor (1994), 191–2</ref>]]

 

 

Στις [[4 Μαρτίου]] ο Ντιλ και ο Παπάγος συμφώνησαν στο σχέδιο άμυνας και στις [[7 Μαρτίου]] το σχέδιο επικυρώθηκε από τη Βρετανική κυβέρνηση.<ref name="LM">Lawlor (1994), 168 McClymont (1959), [http://www.nzetc.org/tm/scholarly/tei-WH2Gree-c6-11.html 107–8]</ref> Την διοίκηση θα αναλάμβανε ο Παπάγος και οι Ελληνικές και Βρετανικές διοικήσεις θα αναλάμβαναν παρενοχλητικές ενέργειες στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας.<ref name="CB77" /> Έτσι οι Βρετανοί μετακίνησαν τα στρατεύματά τους και κατέλαβαν μία θέση περίπου σαράντα [[χλμ|χιλιόμετρα]] δυτικά του Αξιού, κατά μήκος της τοποθεσίας Βερμίου.<ref name="Zi">Svolopoulos (1997), 290. Ziemke [http://www.angelfire.com/hi/wwiifrontline/balkan.html Balkan Campaigns]</ref> Ο κύριος σκοπός κατάληψης αυτής της θέσης ήταν να αποτρέψουν την πρόσβαση στους Γερμανούς προς την Κεντρική Ελλάδα.<ref>Buckley (1979), 40–45.</ref> Όμως η πιθανή διέλευση γερμανικών στρατευμάτων από το έδαφος της Γιουγκοσλαβίας έκανε την παραπάνω τοποθεσία ακατάλληλη για άμυνα καθώς μια γερμανική ενέργεια στον άξονα Μοναστήρι- Φλώρινα θα απειλούσε όχι μόνο τα νώτα της τοποθεσίας Βερμίου αλλά και τα νώτα των Ελλήνων στρατιωτών που μάχονταν στην Αλβανία.<ref>ΓΕΣ/ΔΙΣ (1956), 42</ref>