Μονοδένδρι Ιωαννίνων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 1 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0
Διάσωση 4 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0
Γραμμή 16:
== Γενικά στοιχεία ==
 
Το Μονοδένδρι είναι κτισμένο στο βόρειο άκρο του [[Ζαγόρι|Ζαγορίου]] σε υψόμετρο 1060 [[Μέτρο|μέτρων]]<ref name=Zagoroxoria>[http://www.zagoroxoria.gr/horia/kentriko-zagori/monodendri.html Ζαγοροχώρια: Μονοδένδρι.]</ref>, κοντά στον παραπόταμο του [[Αώος|Αώου]], [[Βοϊδομάτης|Βοϊδομάτη]]<ref>Ελπινίκης Μ. Μαυρογορδάτου, ''Ήπειρος - Λεύκωμα ετήσιον'', Τυπογραφικά Καταστήματα "Η Ανατολή", Εν Κωνσταντινουπόλει 1910, σελ. 31.</ref> και απέχει 41 [[Χιλιόμετρο|χλμ]] από τα [[Ιωάννινα]]<ref>[{{Cite web |url=http://hellas.teipir.gr/prefectures/greek/Ioanninon/Monodendri.htm |title=teipir: Μονοδένδρι.] |accessdate=2008-11-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081112084956/http://hellas.teipir.gr/prefectures/greek/Ioanninon/Monodendri.htm |archivedate=2008-11-12 |url-status=dead }}</ref>.
 
Αξιοθέατα της περιοχής είναι ο - ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής κατασκευής - ναός του Αγίου Αθανασίου, που αναστηλώθηκε με δαπάνη των [[Μάνθος και Γεώργιος Ριζάρης|αδελφών Ριζάρη]] και δεσπόζει στην κεντρική πλατεία (μεσοχώρι) του χωριού, ο ναός του Αγίου Γεωργίου ( ανακαινίστηκε το [[1538]]<ref name=Lambridou38>Ιωάννου Λαμπρίδου, ''Ζαγοριακά οις προσετέθησαν και τινά περί Ηπείρου'', Εκ του Τυπογραφείου της Αυγής, Εν Αθήναις, 1870, σελ. 38.</ref> ) το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής που ιδρύθηκε το [[1412]] από τον βοεβόδα Μιχαήλ Θερειανό επί κυριαρχίας [[Κάρολος Α΄ Τόκκος|Καρόλου Τόκκου]] στο [[Δεσποτάτο της Ηπείρου]]<ref name=Mavrogordatou11>Μαυρογορδάτου, 1910, σελ. 11.</ref> και βρίσκεται στο χείλος του [[Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου#Φαράγγι του Βίκου|φαραγγιού του Βίκου]], ο αρχαιολογικός χώρος στη θέση Γενίτσαρη και οι πέτρινοι πύργοι στη θέση Οξιά. Το χωριό διαθέτει και ένα αμφιθεατρικά κτισμένο πέτρινο θέατρο όπου την θερινή περίοδο αποτελεί χώρο τέλεσης πολιτιστικών εκδηλώσεων<ref name=Zagoroxoria></ref>. Στο Μονοδένδρι υπάρχουν επίσης εκθεσιακό κέντρο και [[Ριζάρειος Σχολή|Ριζάρειος Χειροτεχνική Σχολή]] , τα οποία υπάγονται στη [[Ριζάρειος Σχολή|Ριζάρειο]] Σχολή. 
Γραμμή 24:
== Ιστορικά στοιχεία ==
 
Αρχικά, το Μονοδένδρι φαίνεται να υπήρξε μια κοινότητα από κοινού με την Βίτσα υπό την ονομασία Βιζίτσα ή Βεζίτσα. Κατά τον 17ο αιώνα, λόγω της αύξησης του πληθυσμού οι οικισμοί αυτονομήθηκαν και το Μονοδένδρι έλαβε τη σημερινή του ονομασία ( ως τότε λεγόταν ''Άνω Μαχαλάς'' )<ref name=Mavrogordatou11></ref><ref>Λαμπρίδου, 1870, σελ. 36.</ref>. Κατά την πρώτη περίοδο της ιστορίας του οικισμού, ξεχωρίζει η κυριαρχία της ντόπιας οικογένειας των γαιοκτημόνων Θερειανών<ref name=Lambridou38></ref>. Το [[1750]] ιδρύθηκε στο Μονοδένδρι το πρώτο ''σχολαρχείο'', όπου μεταξύ άλλων δίδαξαν εκεί οι λόγιοι [[Αναστάσιος Σακελλάριος]], [[Διονύσιος Παπαρρούσης]], [[Νεόφυτος Δόττος]], [[Μιχαήλ Τουρτούρης]] κ.ά<ref name=Monodendrischool>[{{Cite web |url=http://www.monodendrischool.gr/frameset.htm |title=Δημοτικό Σχολείο Μονοδενδρίου.] |accessdate=2014-11-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131029154800/http://monodendrischool.gr/frameset.htm |archivedate=2013-10-29 |url-status=dead }}</ref>.
[[Αρχείο:Monodendri.jpg|left|thumb|213x213px|Δρόμος του Μονοδενδρίου.]]
Κατά τα χρόνια της κυριαρχίας του [[Αλή Πασάς|Αλή πασά]], κτίστηκε στο Μονοδένδρι οχυρό προς την πλευρά του Βίκου<ref>Γεωργίου Δημητρακοπούλου, ''Ζαγόριον - ήτοι εξιστόρησις των κατά το τμήμα της ευάνδρου Ηπείρου 46 χωρίων'', Τύποις "Αυγής" Αδελφών Σακελλαρίδων, Εν Σουφλίω, 1909, σελ. 29.</ref>. Το [[1870]], στο Μονοδένδρι υπήρχαν τρία σχολεία εκ των οποίων το ένα ήταν παρθεναγωγείο<ref>Λαμπρίδου, 1870, σελ. 36.</ref>, το οποίο ιδρύθηκε το [[1846]] μετά από δωρεές των αδελφών Ριζάρη κ.ά και αποτελούσε το παλαιότερο σχολείο κορασίδων στο Ζαγόρι<ref name="Mavrogordatou34" />. Παράλληλα, με έτερη δωρεά ενισχύθηκε και το σχολαρχείο<ref name="Monodendrischool" />. Την ίδια χρονική περίοδο, ο πληθυσμός του χωριού ανερχόταν σε περίπου 700 κατοίκους<ref>Λαμπρίδου, 1870, σελ. 37.</ref>. Το [[1895]], σύμφωνα με τα στοιχεία της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|οθωμανικής]] απογραφής, στο Μονοδένδρι ζούσαν 466 άτομα<ref name="Kokolakis">Μιχάλης Κοκολάκης, ''Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895'', στο ''Τετράδια Εργασίας'', τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σελ. 265.</ref>.
Γραμμή 46:
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* [https://web.archive.org/web/20110902123441/http://www.nomioan.gr/%5Cdocs%5CTourism%5Cpresentation%20Gr.pdf Τουριστικός οδηγός Νομού Ιωαννίνων].
* [https://web.archive.org/web/20081112084956/http://hellas.teipir.gr/prefectures/greek/Ioanninon/Monodendri.htm Γενικές πληροφορίες για το Μονοδένδρι].
* [https://web.archive.org/web/20081203173058/http://hellas.teipir.gr/DimosKentrikouZagoriou/greek/MONODENDRI/Aksiotheata.htm Αξιοθέατα της περιοχής].
* [http://cultureportalweb.uoi.gr/cultureportalweb/print.php?article_id=686&lang=gr&print_mode=article Οδηγός Ηπείρου].
{{Δήμος Ζαγορίου}}