Νομός Κιλκίς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 1 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
Διάσωση 2 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
||
Γραμμή 63:
[[Αρχείο:Seleuco I Nicatore.JPG|thumb|200px|align|left|Ο [[Σέλευκος Α' Νικάτωρ|Σέλευκος Α΄ ο Νικάτωρ]], γενάρχης της [[Δυναστεία των Σελευκιδών|δυναστείας των Σελευκιδών]] από την [[Ευρωπός|Ευρωπό]]]]
Την κλασική περίοδο, η περιοχή εισέρχεται στο βασίλειο των [[Αρχαίοι Μακεδόνες|Μακεδόνων]] και έκτοτε ακολουθεί τη μοίρα της υπόλοιπης [[Ελλάδα]]ς. Οι Παίονες περιορίζονται στην περιοχή της Δοβήρου (Δοϊράνη). Ιδρύονται σημαντικές ελληνικές πόλεις όπως η Μόρρυλος ή Μορρία Ύλη (σημερινοί Άνω Απόστολοι) με το περίφημο [[Ασκληπιός|Ασκληπιείο]], η Καλλίνδοια και η [[Δήμος Ευρωπού|Ευρωπός]]. Σημαντικός οικισμός υπήρχε επίσης και στο σημερινό [[Μικρόδασος Κιλκίς|Μικρόδασος]], όπου ταυτοποιείται ναός του [[Απόλλων]]ος. Μετά την έλευση των [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίων]], η περιοχή πέφτει σε δυσμένεια λόγω των πολλαπλών και συνεχών επιδρομών από βόρειους λαούς. Σημαντική πόλη όμως, παραμένει το Ίωρον. Επίσης ιδρύεται το [[Κολχίδα Κιλκίς|Κάλλικουμ, ''Callicum'']] (ή μετέπειτα Γκάλλικουμ, ''Gallicum''), κοντά το σημερινό [[Κιλκίς]], που αποτελεί σημαντικό κέντρο συλλογής χρυσού, προερχόμενου από τον ποταμό [[Εχέδωρος|Εχέδωρο]] (σημερινό Γαλλικό). Οι ''Ρωμαίοι'' ιδρύουν επίσης, τα Ταυριανά (Tauriana), το σημερινό [[Πολύκαστρο]]. Με τον ερχομό του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]] ιδρύονται δύο επισκοπές στην περιοχή: η ''Επισκοπή Δοβήρου'' (2ος μ.Χ. αιώνας) με έδρα τη [[Παλαιά Δοϊράνη|Δόβηρο]] και η ''Επισκοπή Καλλίκου'' με έδρα την [[Κολχίδα Κιλκίς|Κάλλικο]]<ref name="promocross.eu">[http://promocross.eu/catalog/poi/2/27 Ιστορική εξέλιξη Ιεράς Μητροπόλεως Πολυανής και Κιλκισίου, Μιχαήλ Τρίτος Καθηγητής ΑΠΘ Κοσμήτωρ Θεολογικής Σχολής]</ref>. Οι επιδομές των [[Σλάβοι|Σλάβων]] κατά τους 6ο και 7ο αιώνα, αν και προκάλεσαν πολλές καταστροφές, δεν άλλαξαν την εθνική και θρησκευτική κατάσταση στην περιοχή, καθώς προσπέρασαν και δεν έδωσαν δείγματα μετέπειτα εγκατάστασης ή παρουσίας. Τον ένατο αιώνα εγκαθίστανται στην κοιλάδα του [[Αξιός|Αξιού]], οι ''[[Βαρδάροι]]'', [[Πέρσες|Περσικής]] καταγωγής που εκχριστιανίστηκαν και χρησιμοποιούνταν μισθοφορικά από το [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινό]] Αυτοκράτορα [[Θεόφιλος (αυτοκράτορας)|Θεόφιλο]]. Οι ''Βαρδάροι'', έκτοτε αναφερόμενοι ως ''Βαρδαριώτες'', που εξαιτίας τους ονομάστηκε αργότερα και ο [[Αξιός]] ''Βαρδάρης'', ήταν κλειστή κοινωνία και δεν έρχονταν σε επαφή με τους γύρω [[Έλληνες]]. Έκτοτε η αρχαία ''Καραβία'' μετονομάστηκε σε ''[[Λιμνότοπος Κιλκίς|Βάρδαινα]]'' και το 10ο αιώνα ιδρύεται η ''Επισκοπή Βαρδαριωτών'' με έδρα τη [[Λιμνότοπος Κιλκίς|Βάρδαινα]]. Το 10ο αιώνα επιδράμουν στην περιοχή ''[[Βούλγαροι]]'' και τη λεηλατούν. Τότε παύει και η ''Επισκοπή Καλλίκου'', καταστρέφεται η Κάλλικος και πολλοί κάτοικοι καταφέυγουν στη Μονή της Παναγίας Καλλικούς, στο σημερινό [[Κιλκίς]]. Λίγο αργότερα τον 11ο αιώνα, ο [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινός]] Αυτοκράτορας [[Κωνσταντίνος Ι΄ Δούκας]] εγκατέστησε επίσης στην κοιλάδα του [[Αξιός|Αξιού]] [[Ογούζοι Τούρκοι|Ογούζους Τούρκους]] (Ούγγρους όπως αποκαλούνταν) που επέδραμαν από Βορρά, προκειμένου να εκχριστιανιστούν και να πάψουν τις λεηλασίες. Αυτοί αναμείχθηκαν με τους Βαρδάρους, και έκτοτε αναφέρονται συνολικά ως [[Βαρδαριώτες]]. Το 13ο αιώνα παύει και η Επισκοπή Δοβήρου, καθώς η [[Παλαιά Δοϊράνη|Δόβηρος]] καταστρέφεται μετά της άλωση της [[Κωνσταντινούπολη]]ς από τους [[Δ΄ Σταυροφορία|Σταυροφόρους]].<ref name="promocross.eu"/><ref name="proti-selida.gr">
=== Οθωμανική περίοδος ===
[[Αρχείο:Theocletus Polyides.jpg|thumb|Ο επίσκοπος Πολυανής [[Θεόκλητος Πολυειδής]], μεγάλος διδάσκαλος του Γένους και λόγιος του [[Νεοελληνικός Διαφωτισμός|Νεοελληνικού Διαφωτισμού]].]]
Με τον ερχομό των [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανών Τούρκων]] (14ος αιώνας) και τους διωγμούς κατά των [[Έλληνες|Ελλήνων]], η περιοχή αν και βρίσκεται σε παρακμή, αποκτά μία πολιτική σταθερότητα μετά τον 15ο αιώνα. Η μεταξουργία και υφαντουργία βρίσκονται σε άνθηση και παραχωρούνται σημαντικά προνόμια στη [[Γουμένισσα]], τη [[Γρίβα]] και τα γύρω χωριά. Λόγω της αγροτικής οικονομίας όμως, έρχονται στην περιοχή πολλοί Βούλγαροι αγροτοεργάτες οι οποίοι βαθμιαία, εκτοπίζουν το ελληνικό στοιχείο από πεδινούς οικισμούς, προς τα ορεινά. Τον 15ο αιώνα ιδρύεται στην περιοχή η ''Επισκοπή Πολυανής'', με έδρα την Πολυανή. Συγκεκριμένα, εώς [[1560]] υπάγονταν απ' ευθείας στη Μητρόπολη Λητής και Ρεντίνης, ενώ έως το [[1564]] ήταν αυτόνομη με Πρόεδρο Πολυανής τον τότε μητροπολίτη Λητής [[Δαμασκηνός Στουδίτης|Δαμασκηνό Στουδίτη]]. Το [[1564]] ιδρύθηκε επίσημα ως μητρόπολη με προσωρινό μητροπολίτη, το [[Δαμασκηνός Στουδίτης|Δαμασκηνό Στουδίτη]], ενώ το [[1565]] τοποθετήθηκε ο Μακάριος. Πρόκειται για τη ''[[Παλαιά Δοϊράνη|Δόβηρο]]'' που είχε καταστραφεί 250 χρόνια πριν, και πλέον αναφέρεται με νέο όνομα. Το 16ο αιώνα ήδη οι ''[[Βαρδαριώτες]]'' (Βαρδάροι και Ογούζοι) έχουν εκχριστιανιστεί και εξελληνιστεί πλήρως ''(πολλοί έχουν παράλληλα εξισλαμιστεί)'' και αποφασίζεται η παύση της ''Επισκοπής Βαρδαριωτών'' και η υπαγωγή της στην ''Επισκοπή Πολυανής'' που πλέον ονομάζεται ''Επισκοπή Πολυανής και Βαρδαριωτών'' ''(με τον καιρό ο δεύτερος προσδιορισμός εξέλειψε αφού και η αναφορά σε "Βαρδαριώτες", είχε εκλείψει ήδη από το 14ο αιώνα)''.<ref name="promocross.eu"/><ref name="proti-selida.gr"/> Κατά τους αγώνες των [[Έλληνες|Ελλήνων]] για την απελευθέρωσή τους από τους [[Οθωμανοί|Τούρκους]] συμμετείχαν οι κάτοικοι της περιοχής Μητροπόλεως Πολυανής (σήμερα [[Δοϊράνη (ΠΓΔΜ)|Δοϊράνη]], [[Βόρεια Μακεδονία]]) στον 5ο και 6ο Ενετοτουρκικό πόλεμο ([[1687]] - [[1715]]) στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]], όταν επίσκοπος ήταν [[Θεόκλητος Πολυειδής]]<ref>
[[Αρχείο:Yanis Ramnalis and Lazos Dogiamas.png|thumb|290px|align|right|Οι Κιλκισιώτες Μακεδονομάχοι [[Ιωάννης Ράμναλης|Ιωάννης Βίλιογλου (Ράμναλης)]] από [[Ίσωμα Κιλκίς|Ίσωμα]] (αρ.) και [[Λάζαρος Δογιάμας]] από [[Καστανερή Κιλκίς|Καστανερή]] (δεξ.)]]
Στα χρόνια που ακολουθούν επικρατεί βίαιος ανταγωνισμός μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων για την επικράτηση στην περιοχή με αποκορύφωμα το [[Μακεδονικός αγώνας|Μακεδονικό Αγώνα]] (1904-1908). Την περίοδο αυτή η περιοχή ανέδειξε σημαντικούς Μακεδονομάχους, όπως ο ''[[Μιχαήλ Σιωνίδης]]'', ο ''[[Γεώργιος Δοϊτσίνης]]'', οι αδερφοί ''[[Λάζαρος Δογιάμας|Λάζαρος]]'' και ''[[Γεώργιος Δογιάμας|Γεώργιος (Γκόνος) Δογιάμας]]'' (από την Καστανερή) και ο ''[[Ιωάννης Ράμναλης|Ιωάννης Βίλιογλου ή Ράμναλης]]'' (από το Ίσωμα). Τελικά η Παιονία απελευθερώνεται κατά τον [[Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος|Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο]] (1912) και ο υπόλοιπος νομός κατά τον [[Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος|Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο]] (1913) μετά την ιστορική μάχη του Κιλκίς. Στην περιοχή προσφεύγουν και πολλοί Έλληνες, από της περιοχές βορείως των συνόρων (όπως [[Γευγελή]], [[Στρώμνιτσα]] κ.α.).
|