Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 1 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
Διάσωση 4 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
||
Γραμμή 64:
Το Σεπτέμβρη του [[1960]], στη [[Βαγδάτη]], δημιουργείται ο Οργανισμός Πετρελαιοπαραγωγών Κρατών (ΟΠΕΚ), με μέλη πέντε από τις χώρες με τη μεγαλύτερη παραγωγή πετρελαίου. Τα ιδρυτικά μέλη του ΟΠΕΚ είναι η [[Σαουδική Αραβία]], η [[Βενεζουέλα]], το [[Ιράν]], το [[Ιράκ]] και το [[Κουβέιτ]]. Ο σκοπός της δημιουργίας του ΟΠΕΚ είναι η διασφάλιση των εσόδων των πετρελαιοπαραγωγών χωρών από τις πετρελαϊκές εταιρίες. Είχε προηγηθεί η απόφαση για περιορισμό των εισαγωγών στις ΗΠΑ από τον [[Αϊζενχάουερ]]. Αυτά ήταν διαμορφωτικά χρόνια του ΟΠΕΚ, με την οργάνωση, η οποία είχε αρχίσει τη λειτουργία της ως ομάδα των πέντε πετρελαιοπαραγωγών, αναπτυσσόμενων χωρών, να βεβαιώνει τα νόμιμα δικαιώματα των χωρών μελών της σε μια διεθνή αγορά πετρελαίου που εξουσιάστηκε από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις των "Αδελφών Εφτά"<ref>Οι επτά αδελφές της βιομηχανίας πετρελαίου είναι ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε από τον Ιταλό επιχειρηματία [[Ενρίκο Ματέι]] (Enrico Mattei) και αναφέρεται σε επτά επιχειρήσεις πετρελαίου που εξουσίασαν τη μέση παραγωγή πετρελαίου, τον καθαρισμό, και τη διανομή του τον 20ό αιώνα.</ref>. Οι «εφτά αδελφές» εκβιάζουν τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες να μειώσουν το ποσοστό των δασμών επί του πετρελαίου, προκειμένου ν' αντιμετωπίσουν την πτώση των τιμών στις διεθνείς αγορές, χάρη στην αυξανόμενη διακίνηση πετρελαίου από την [[ΕΣΣΔ]].
Το [[1967]], με τον πόλεμο των «έξι ημερών»<ref>Στις 5 Ιουνίου 1967 μεταξύ Ισραήλ και γειτονικών Αραβικών Χωρών( Αιγύπτου,Συρίας,Ιορδανίας).Ο πόλεμος έληξε 5 μέρες αργότερα στις 10 Ιουνίου με το Ισραήλ να έχει κατακτήσει το [[Χερσόνησος του Σινά|Σινά]],τη [[Λωρίδα της Γάζας]],τη [[Δυτική Όχθη]],την Ανατολική [[Ιερουσαλήμ]] και τα [[Υψίπεδα του Γκολάν]] [http://www.sansimera.gr/archive/articles/show.php?id=148&feature=Six_days_war Ο πόλεμος των «έξι ημερών»]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}</ref>. ο ΟΠΕΚ κηρύσσει εμπάργκο κατά της Δύσης, δηλαδή στις χώρες που στήριξαν το [[Ισραήλ]] στον πόλεμο.Η απόφαση όμως αυτή δεν τηρείται από τον [[Σάχη]] της [[Περσία|Περσίας]] και τον βασιλιά της [[Λιβύη|Λιβύης]], η οποία από το [[1961]] έχει γίνει το έκτο μέλος του ΟΠΕΚ. Τελικά, η απόφαση για επιβολή εμπάργκο μένει ανενεργός.Η ουσιαστική αντίδραση έρχεται το 1971, με τη «[[Συμφωνία της Τεχεράνης]]», όπου ο ΟΠΕΚ κατόρθωσε να αναπροσαρμόσει όλα τα συμβόλαια με τις πετρελαϊκές επιχειρήσεις έτσι ώστε να δια πραγματεύονται με τον ΟΠΕΚ και εξασφαλίζοντας έτσι μια ουσιαστική άνοδο τιμών, ενώ μετά τον πόλεμο του [[Γιομ Κιπούρ]]<ref>Στις 6 Οκτωβρίου 1973,στην μεγαλύτερη εβραϊκή γιορτή του Γιομ Κιπούρ (Ημέρα Εξιλέωσης),το Ισραήλ δέχεται επίθεση από τη Συρία που εισχωρεί στα επίπεδα του Γκολάν και την Αίγυπτο που περνά το Κανάλι του Σουέζ, σημαίνοντας την έναρξη του Δ' Αραβοισραηλινού Πολέμου.[http://www.sansimera.gr/archive/articles/show.php?id=12&feature=Yom_Kippur_War] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080224144102/http://www.sansimera.gr/archive/articles/show.php?id=12&feature=Yom_Kippur_War |date=2008-02-24 }}</ref>. το [[1973]], κατάφεραν σχεδόν να τετραπλασιάσουν τις τιμές.
Οι δραστηριότητες του οργανισμού ήταν γενικά χαμηλού προφίλ, δεδομένου ότι ο ΟΠΕΚ έθετε τους στόχους του, καθιέρωνε τη Γραμματεία του, η οποία μετακινήθηκε από τη [[Γενεύη]] στη [[Βιέννη]] το [[1965]], υιοθετούσε τα εγκεκριμένα ψηφίσματα και συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις με τις επιχειρήσεις. Επιπλέον τα μέλη αυξήθηκαν σε 10 κατά τη διάρκεια της δεκαετίας.
Γραμμή 72:
Ο ΟΠΕΚ ανήλθε στη διεθνή σκηνή κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, καθώς οι χώρες-μέλη της πήραν τον έλεγχο των εσωτερικών βιομηχανιών πετρελαίου τους και απόκτησαν τον έλεγχο στην τιμολόγηση του ακατέργαστου πετρελαίου στις παγκόσμιες αγορές. Υπήρξαν δύο κρίσεις στην τιμολόγηση του πετρελαίου,η πρώτη ισχυρή [[Πετρελαϊκή κρίση του 1973|πετρελαϊκή κρίση το 1973]] προς το [[1974]] οφειλόταν στην επίθεση των Αράβων κατά του [[Ισραήλ]].Ο πόλεμος είχε σοβαρές αρνητικές συνέπειες καθώς οι Άραβες πραγματοποίησαν εμπάργκο κατά τη διάρκεια του πολέμου που διατάραξε τη ροή του αργού πετρελαίου, προκαλώντας πλήγμα στην αγορά. Η τιμή του αργού πετρελαίου φτάνει στα 12 δολάρια το βαρέλι από τα 2,5 δολάρια, μία αύξηση περίπου 300%. Η πραγματοποίηση αυτού του εμπάργκο θα έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις στην [[Ευρώπη]] και στην [[Ιαπωνία]], οι οποίες εξαρτώνται κατά 75% και 80% αντίστοιχα από το Αραβικό πετρέλαιο. Η εξάρτηση των [[ΗΠΑ]] τότε δεν ξεπερνούσε το 10%, αλλά προκειμένου να βοηθήσει την Ευρώπη και την Ιαπωνία δίνει το παράδειγμα της ενεργειακής εγκράτειας και καλεί όλες τις χώρες της Δύσης να κάνουν το ίδιο.Η [[Ευρωπαϊκή Ένωση]] προσπάθησε να αναλάβει πρωτοβουλίες για την διαχείριση της κρίσης αλλά απέτυχε στην υιοθέτηση ενιαίας πολιτικής.Οι χώρες της Ε.Ε. συμφώνησαν στην υιοθέτηση του ‘New Strategy’ (1974) το οποίο προέβλεπε τη μείωση των εισαγωγών πετρελαίου,την αξιοποίηση των εγχώριων δυνατοτήτων παραγωγής ενέργειας (κυρίως πυρηνικής),τον εξορθολογισμό της χρήσης ενέργειας,τις επενδύσεις σε προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της ενέργειας,και την προώθηση (αν και σε περιορισμένο βαθμό) της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι ελληνικές εξαγωγές πετρελαίου και προϊόντων άρχισαν τότε, με την πρώτη «κρίση του πετρελαίου» και αποτελούν έκτοτε σταθερό στοιχείο της εξαγωγικής δραστηριότητας. Ως ποσοστό της συνολικής αξίας των εξαγωγών πραγματοποίησαν άλμα κατά το 1973 και κάλυψαν το 14% από 1,3% το προηγούμενο έτος. Δεν συνέβη το ίδιο με τις εισαγωγές που από 9,9% της συνολικής αξίας των εισαγωγών έφτασαν σε 12,3% στο 1973.
Το ξέσπασμα της [[Ιρανική Επανάσταση|Ιρανικής Επανάστασης]] το [[1979]]<ref>Επρόκειτο για την έναρξη ενός πολυετούς πολέμου γνωστός ως ''Πόλεμος του Κόλπου''. [http://www.in.gr/news/iraq2002/030105.htm Ο (πρώτος) Πόλεμος του Κόλπου] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080511033754/http://www.in.gr/news/iraq2002/030105.htm |date=2008-05-11 }}</ref>. συνέβαλε στη δεύτερη πετρελαϊκή κρίση. Αιτία ήταν η Ιρανική επανάσταση, αλλά και η εισβολή της τότε [[Σοβιετική Ένωση|Σοβιετικής Ένωσης]] στο [[Αφγανιστάν]]. Η επανάσταση στο Ιράν την δεύτερη πετρελαιοπαραγωγό χώρα του καρτέλ και η εισβολή των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν, προκάλεσαν το δεύτερο πετρελαϊκό σοκ στην παγκόσμια οικονομία, αφού η τιμή του αργού πετρελαίου έφθασε στα 35-40 δολάρια το βαρέλι.Οι κρίσεις αυτές οδήγησαν στην απότομη αύξηση της τιμής του πετρελαίου και προκάλεσαν ύφεση στην οικονομική δραστηριότητα σε όλο τον κόσμο και επηρέασαν και την Ευρώπη.
Η πρώτη [[Σύνοδος Κορυφής]] του ΟΠΕΚ με ηγεμόνες και αρχηγούς κρατών διοργανώθηκε στην [[Αλγερία]] το Μάρτιο του [[1975]].
Γραμμή 180:
== Περαιτέρω μελέτη ==
* [http://www.econlib.org/library/Enc/OPEC.html Σύντομη Εγκυκλοπαίδεια οικονομικών-ΟΠΕΚ]
* [http://www.obe.gr/omiliamakryveliou.doc Ο Στρατηγικός ρόλος του Πετρελαίου]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}
* [https://web.archive.org/web/20110810094658/http://www.aueb.gr/deos/MASTER-GR/EUROPEAN%20ENERGY%20POLICY.ppt European Energy Policy]
* [https://web.archive.org/web/20110728101747/http://photo.kathimerini.gr/xtra/files/Meletes/doc/Petroleum-FINAL-Text_C.doc Πετρέλαιο:οι εμπορικές συναλλαγές της Ελλάδας]
* [https://web.archive.org/web/20070813165749/http://exandas.ert.gr/archive/nigiria/linkNo2_01.asp Νιγηρία]
* [http://www.enet.gr/online/online_text/c=110,dt=20.07.2008,id=94613216 Η πετρελαϊκή κρίση και η Ευρώπη (ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΠΡΟΣ,καθηγητής Ενεργειακής Οικονομίας στο ΕΜΠ)]
* [http://www1.rizospastis.gr/story.do?id=506494&publDate=28/10/2000 Στη δίνη των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων (Σταμάτης ΖΗΣΙΜΟΥ)]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}
* [http://dpo.gr/files/filesIR/AFTER_HEGEMONY-B.pdf ΗΓΕΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (AFTER HEGEMONY R.O.KEOHANE)]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }} (πρόσβαση στις 18.09.09)
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
| |||