Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το [[1579]], η 2η [[Επανάσταση του Ντέσμοντ]] ξεκίνησε στην [[Ιρλανδία]] με την άφιξη μιας εξωτερικής δύναμης σταλμένης από τον [[Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄|Πάπα Γρηγόριο ΙΓ΄]], αλλά το [[1583]] η επανάσταση καταπνίγηκε μετά από μια αιματηρή εκστρατεία, φτιαγμένη από φωτιά, σπαθί και πείνα, κατά τη διάρκεια της οποίας μεγάλο μέρος του πληθυσμού της τότε Κομητείας του Ντέσμοντ, το βορειοδυτικό κομμάτι της επαρχίας του [[Μύνστερ]], έχασε τη ζωή του.

Επίσης το [[1580]], ο [[Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας]] κατέκτησε την [[Πορτογαλία]], και με τον πορτογαλικό θρόνο απέκτησε και τον έλεγχο των θαλασσών. Μετά τη δολοφονία του [[Δανία|Δανού]] [[Γουλιέλμος Α΄ της Δανίας|Γουλιέλμου Α΄]], η Αγγλία πήρε ανοιχτά το μέρος των [[Νότιες Κάτω Χώρες|Ηνωμένων Επαρχιών της Ολλανδίας]], που την εποχή εκείνη είχαν επαναστατήσει ενάντια στην κυριαρχία των Ισπανών. Ο Φίλιππος, που δεν είχε σύζυγο, έκανε πρόταση γάμου στην Ελισάβετ, εκείνη όμως αρνήθηκε. Αυτό, μαζί με τις οικονομικές διαμάχες των δύο χωρών και την [[πειρατεία]] των Άγγλων ενάντια στις Ισπανικές αποικίες (που οδήγησε σε συμμαχία των Άγγλων με το [[ισλάμ|ισλαμικό]] [[Μαρόκο]]), οδήγησε στο ξέσπασμα του [[Άγγλο–Ισπανικός Πόλεμος|Άγγλο – Ισπανικού πολέμου]] το [[1585]]. Τον επόμενο χρόνο, το [[1586]], ο Ισπανός πρέσβης εκδιώχθηκε από την Αγγλία εξαιτίας της συμμετοχής του σε συνωμοσίες κατά της Ελισάβετ. Φοβούμενη αυτές τις συνωμοσίες, η Βουλή πέρασε την [[Πράξη της Συνενοχής]] το [[1584]], σύμφωνα με την οποία όποιος είχε κάποια συμμετοχή σε σχέδια δολοφονίας του Μονάρχη θα αποκλειόταν από τη γραμμή διαδοχής. Εντούτοις, έναν νέο σχέδιο κατά της Ελισάβετ, η [[Συνωμοσία Μπάμπινγκτον]], αποκαλύφθηκε από τον αρχηγό των κατασκόπων της Βασίλισσας, το [[Σερ Φράνσις Ουόλσινγκχαμ]].

Η [[Μαρία Α΄ της Σκωτίας|Μαρία, Βασίλισσα των Σκωτσέζων]] παραπέμφθηκε σε δίκη για τη Συνωμοσία Μπάμπινγκτον μπροστά σε 40 ευγενείς, περιλαμβανομένων [[ρωμαιοκαθολικισμός|καθολικών]], επικεφαλής των οποίων ήταν ο αρχιδικαστής της Αγγλίας, Σερ Τζον Πόπχαμ. Η Μαρία αρνήθηκε τις κατηγορίες και διαμαρτυρήθηκε πως της αρνήθηκαν την ευκαιρία να ξαναδεί τις αποδείξεις ή τα χαρτιά που αφαιρέθηκαν από αυτήν, πως της αρνήθηκαν την πρόσβαση σε νομικούς συμβούλους και πως δεν είχε ποτέ υπάρξει Αγγλίδα υπήκοος και κατά συνέπεια δεν μπορούσε να δικαστεί για προδοσία. Η Μαρία κρίθηκε ένοχη και αποκεφαλίστηκε στο [[Κάστρο Φόδερινγκεϋ]], [[Νορθάμπτοντσαϊρ]] στις [[8 Φεβρουαρίου]] [[1587]].

Στη διαθήκη της, η Μαρία άφησε στο Φίλιππο τις αξιώσεις της στον αγγλικό θρόνο. Κάτω από την πίεση της απειλής της πολιτικής της Ελισάβετ στην [[Ολλανδία]] και τον Ανατολικό [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό]], ο Φίλιππος έθεσε σε εφαρμογή τα σχέδιά του για εισβολή στην Αγγλία. Τον Απρίλιο του [[1587]], ο [[Σερ Φράνσις Ντρέικ]] έκαψε μέρος του ισπανικού στόλου στο [[Κάδιθ]], καθυστερώντας τα σχέδια του Ισπανού Βασιλιά. Τον Ιούλιο του [[1588]], η [[Ισπανική Αρμάδα]], ένας μεγαλόπρεπος στόλος 130 πλοίων που ήταν επανδρωμένα με πάνω από 30.000 ανθρώπους απέπλευσε με αποστολή να μεταφέρει μια ισπανική δύναμη εισβολής υπό την ηγεσία του [[Αλέξανδρος Φαρνέζε, δούκας της Πάρμας|Δούκα της Πάρμα]] κατά μήκος της [[Μάγχη]]ς από την Ολλανδία. Η Ελισάβετ ξεκίνησε να συναντήσει τους άνδρες της φορώντας ελαφρά πανοπλία πάνω από το φόρεμά της και χωρίς καθόλου φρουρούς, μόνο κάποιους ακόλουθους. Παρά τα παράπονα για την ασφάλειά της, η Ελισάβετ απευθύνθηκε στα στρατεύματα με έναν αξιόλογο λόγο, γνωστό με το όνομα «Λόγος στα Στρατεύματα στο Τίλμπουρυ», κατά τη διάρκεια του οποίου είπε την περίφημη ρήση:

Οι Άγγλοι [[Κουρσάρος|κουρσάροι]] συνέχισαν να χτυπούν ισπανικά πλοία που μετέφεραν θησαυρούς από την [[Αμερική]]. Ανάμεσα στους πιο διάσημους από αυτούς ήταν ο [[Σερ Τζων Χώκινς]] και ο [[Σερ Μάρτιν Φρόμπισερ]]. Το [[1595]] και [[1596]], μια καταστροφική εκστρατεία στην ηπειρωτική Ισπανία οδήγησε στο θάνατο των ηλικιωμένων Χώκινς και Ντρέικ. Επίσης το [[1595]], Ισπανοί στρατιώτες υπό την ηγεσία του [[Δον Κάρλος ντε Αμεσκίτα]] αποβιβάστηκαν στην [[Κορνουάλη]] όπου κατατρόπωσαν την αγγλική εθνοφρουρά και έκαψαν κάποια χωριά, αλλά αποσύρθηκαν όταν κατέφθασε μια ναυτική δύναμη υπό τον [[Σερ Γουόλτερ Ράλεϋ]].

Το [[1596]], η Αγγλία αποσύρθηκε από τη Γαλλία, με τον [[Ερρίκος Δ΄ της Γαλλίας|Ερρίκο Δ΄ της Γαλλίας]] να κρατά σταθερά την εξουσία. Πήρε το θρόνο (συμφωνώντας να ασπαστεί τον καθολικισμό). Ταυτόχρονα οι Ισπανοί αποβίβασαν μια σημαντική δύναμη ανδρών στη [[Βρετάνη]], που έδιωξε τις αγγλικές δυνάμεις που βρίσκονταν εκεί και άνοιξαν νέο μέτωπο στον πόλεμο, με μια επιπρόσθετη απειλή να διαπλεύσουν το κανάλι. Η Ελισάβετ έστειλε επιπλέον 2.000 στρατιώτες στη Γαλλία μετά την κατάκτηση του [[Καλαί]] από τους Ισπανούς. Έπειτα έδωσε τη συγκατάθεσή της για επίθεση στις [[Αζόρες]] το [[1597]], μα η προσπάθεια ήταν επίσης παταγωδώς αποτυχημένη. Νέες μάχες συνέχισαν μέχρι και το [[1598]], όταν η Γαλλία και η Ισπανία έκαναν επιτέλους ειρήνη. Ο Άγγλο-ισπανικός πόλεμος κρίθηκε ισόπαλος όταν ο [[Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας]] πέθανε στα τέλη της ίδιας χρονιάς. Εν μέρει κυρίως λόγω του πολέμου, οι υπερατλαντικές προσπάθειες δημιουργίας αποικιών των Ράλεϋ και Γκίλμπερτ δεν απέδωσαν καρπούς, και ο αποικισμός των Άγγλων αναβλήθηκε, μέχρι που ο [[Ιάκωβος Α΄ της Αγγλίας|Ιάκωβος Α΄]] διαπραγματεύτηκε ειρήνη με τη [[Συνθήκη του Λονδίνου (1604)|Συνθήκη του Λονδίνου]].

Το [[1598]], ο κύριος σύμβουλος της Ελισάβετ, ο Λόρδος Μπέργκλεϋ, πέθανε. Η πολιτική του θέση κληροδοτήθηκε στο γιο του, [[Ρόμπερτ Σέσιλ]], που είχε προηγουμένως γίνει Γραμματέας του Κράτους το [[1590]]. Η Ελισάβετ δεν ήταν και πολύ δημοφιλής εξαιτίας της πρακτικής της να ορίζει βασιλικά [[Μονοπώλιο|μονοπώλια]], την άρση των οποίων η Βουλή εξακολουθούσε να ζητά. Στον περίφημο ''Χρυσό Λόγο'' της στη Βουλή το Νοέμβριο του [[1601]], η 68χρονη μονάρχης υποσχέθηκε μεταρρυθμίσεις και σκεπτόμενη τη μακρά βασιλεία της είπε:

Την ίδια εποχή που η Αγγλία μαχόταν ενάντια στην Ισπανία, αντιμετώπιζε επίσης επανάσταση στην Ιρλανδία, το γνωστό [[Εννεαετής Πόλεμος|Εννεαετή Πόλεμο]]. Ο ανώτατος εκτελεστής της εξουσίας του Στέμματος στη [[Βόρεια Ιρλανδία]], ο [[Χιου Ο' Νηλ]], Β΄ Κόμης του Τυρόν, ανακηρύχθηκε προδότης το [[1595]]. Ζητώντας να αποφευχθεί νέος πόλεμος, η Ελισάβετ έκανε ανακωχή με τον Κόμη, μα αυτή την περίοδο η Ισπανία προσπάθησε δύο νέες εκστρατείες της αρμάδας στη Βόρεια Ευρώπη. Αυτές τελικά απέτυχαν, κυρίως λόγω κακών καιρικών συνθηκών. Το [[1598]], ο Ο'Νηλ πρότεινε ανακωχή, ενώ λάμβανε βοήθεια από την Ισπανία υπό τη μορφή όπλων και εκπαίδευσης. Όταν η ανακωχή έλαβε τέλος, οι Άγγλοι έζησαν τη μεγαλύτερη ήττα τους στην Ιρλανδία στη [[Μάχη του Γέλοου Φορντ]].

To [[1559]], ένας από τους επικεφαλής του ναυτικού, ο [[Ρόμπερτ Ντέβερω, Β΄ κόμης του Έσσεξ]], πήγε στην Ιρλανδία με τον μεγαλύτερο στρατό που είχε σταλεί ποτέ στο νησί, σε μια προσπάθεια να ηττηθούν οι επαναστάτες. Το εκστρατευτικό σώμα του [[Έσσεξ]] σύντομα διαλύθηκε, και μετά από μια ιδιωτική συζήτηση με τον Ο'Νηλ – κατά τη διάρκεια της οποίας ο τελευταίος στάθηκε καβάλα στο άλογό του στη μέση ενός ποταμού – έγινε προφανές πως η νίκη ήταν ανέφικτη. Το [[1600]], ο Έσσεξ επέστρεψε στην [[Αγγλία]] χωρίς την άδεια της Βασίλισσας, όπου και τιμωρήθηκε με την απώλεια όλων των αξιωμάτων του και μονοπωλίων στο εμπόριο, που αποτελούσαν το πρωταρχικό του εισόδημα.

Η διαδοχή του θρόνου ήταν η μεγαλύτερη πολιτική ανησυχία στην Αγγλία από τότε που η Μαρία Στούαρτ έφτασε στη Σκωτία τη δεκαετία του [[1560]], και μέχρι και το τέλος του αιώνα ένα ερώτημα βασάνιζε το μυαλό των συμβούλων της Ελισάβετ: ποιος θα ήταν ο επόμενος; Υπό αυτό το πρίσμα εξηγείται η συμπεριφορά του Έσσεξ. Το [[1601]], ηγήθηκε μιας επανάστασης ενάντια στη Βασίλισσα, μα δεν είχε υποστήριξη από το λαό, και ο πρώην αγαπημένος των μαζών εκτελέστηκε.

Ο [[Τσαρλς Μπλάουντ, 8ος βαρόνος του Μάουντζοϊ]], ένας σχολαστικός άντρας που του άρεσε να τυλίγεται με [[κασκόλ]], εστάλη στην Ιρλανδία στη θέση του Έσσεξ. Με ανελέητη αφοσίωση στο σκοπό του, προσπάθησε να αποκλείσει τους στρατιώτες του Ο’Νηλ και να τους υποτάξει με όπλο την πείνα. Το [[1601]], οι Ισπανοί έστειλαν σε βοήθεια των Ιρλανδών 3.000 άνδρες, με την δικαιολογία πως έκαναν αντίποινα στους Άγγλους, επειδή εκείνοι έστειλαν στρατό στους Ολλανδούς όταν είχαν επαναστατήσει ενάντια στην Ισπανική κατοχή. Μετά από μια εξαντλητική εκστρατεία το χειμώνα, ο Μάουντζοϊ νίκησε τις Ισπανικές και Ιρλανδικές δυνάμεις στη [[Μάχη του Κίνσεϊλ]]. Ο Ο'Νηλ παραδόθηκε λίγες μέρες μετά το θάνατο της Ελισάβετ, αν και το γεγονός αποκρύφτηκε από εκείνον με μεγάλη δεξιοτεχνία και ειρωνεία από την πλευρά του Μάουντζοϋ.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών της, αναφέρεται πως η Βασίλισσα δήλωσε πως έστειλε « λύκους, και όχι βοσκούς να κυβερνήσουν την Ιρλανδία, επειδή δεν μου άφησαν τίποτα να κυβερνήσω παρά στάχτες και πτώματα ». Ο διάδοχος της Ελισάβετ έδωσε στον Μάουντζοϋ τον τίτλο του Ανώτατου Διοικητή της Ιρλανδίας (''Lord Lieutenant of Ireland''), ένα αξίωμα που υπηρέτησε με μεγάλη ικανότητα και μετριοπάθεια μέχρι τον πρόωρο θάνατό του, το [[1605]].

Στις [[21 Μαρτίου]] [[1603]], ο Λόρδος Ναύαρχος τελικά έπεισε τη Βασίλισσα να πάει στο κρεβάτι. Αναγκάστηκαν να κόψουν το βασιλικό δαχτυλίδι της στέψης που είχε πλέον χωθεί βαθιά στο δάχτυλο. Δεν μπορούσε πια να μιλήσει. Ο Ρόμπερτ Σέσιλ αργότερα υποστήριξε πως εκείνη του έδειξε με νοήματα πως ο [[Ιάκωβος ΣΤ' της Σκωτίας]] θα ήταν ο διάδοχός της. Στις [[24 Μαρτίου]], με τον [[αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι|Αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρι]] στα γόνατα πλάι στο κρεβάτι της, προσευχόμενο με τις γυναίκες της για την ψυχή της, πέθανε, ανάμεσα στις δύο και τρεις το ξημέρωμα. Ο γιατρός της αργότερα δήλωσε πως ήταν σαν να παρακολουθεί να πέφτει ένα γινωμένο μήλο από το δέντρο. Η Ελισάβετ κυβέρνησε την Αγγλία για πάνω από 44 χρόνια και κηδεύτηκε στο [[Αββαείο του Ουεστμίνστερ]]. Ένας ιππέας ήδη ταξίδευε στη [[Σκωτία]] προς τον Ιάκωβο, μεταφέροντας το δαχτυλίδι της.

Η Βασίλισσα ονομάζεται σήμερα Βασίλισσα Ελισάβετ Α΄ μετά τη στέψη της [[Ελισάβετ Β΄]] το [[1952]]. Πριν από αυτή την εποχή ήταν απλά γνωστή ως Βασίλισσα Ελισάβετ.

Η Ελισάβετ έγινε μία από τους δημοφιλέστερους μονάρχες στην Αγγλική - Βρετανική ιστορία. Κατέλαβε την έβδομη θέση στην ψηφοφορία για τους 100 σημαντικότερους Βρετανούς, που διεξήχθη από το British Broadcasting Corporation (BBC) το [[2002]], υψηλότερη από κάθε άλλο μονάρχη.

Γενικότερα θεωρείται επιτυχημένη μονάρχης, καθώς βοήθησε στη σταθεροποίηση της χώρας ακόμη κι αν κληρονόμησε ένα τεράστιο εθνικό χρέος από την αδελφή της Μαρία. Υπό την εξουσία της η Αγγλία απέκρουσε την Ισπανική εισβολή στα εδάφη της και παράλληλα απέτρεψε το ξέσπασμα ενός θρησκευτικού ή εμφυλίου πολέμου σε αγγλικό έδαφος. Για πολλά χρόνια μετά το θάνατό της η μέρα της στέψης της γιορταζόταν με εκδηλώσεις καύσης του Πάπα. Τα κατορθώματα της, όμως, ίσως να δέχτηκαν κάποια μεγαλοποίηση μετά το θάνατό της. Τα επόμενα χρόνια θεωρήθηκε πως ήταν η προστάτις του Προτεσταντισμού στην [[Ευρώπη]], πράγμα που δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις.

* Ο [[Τζοακίνο Ροσσίνι]] έγραψε όπερα με τίτλο ''[[Elisabetta, regina d'Inghiliterra]], το [[1814]] – [[1815|15]], σε λιμπρέττο του Giovanni Schmidt.''

* Η Ελισάβετ εμφανίζεται επίσης σε δύο όπερες του [[Γκαετάνο Ντονιτσέττι]], ''Maria Stuarda'' το [[1834]] και ''Roberto Devereux'' το [[1837]].

* Ο [[Μπέντζαμιν Μπρίτεν]] έγραψε μια όπερα, τη ''Gloriana'', αναφερόμενη στην σχέση Ελισάβετ και Έσσεξ, που πρωτοπαρουσιάστηκε κατά τους εορτασμούς της στέψης της [[Ελισάβετ Β΄]] το [[1953]].