Φεροϊκή γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ιστορία, παλιά φεροϊκά, γραμματική, αλφάβητο Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
|||
Γραμμή 6:
|γλώσσα = {{PAGENAME}}
|χώρες = {{FRO}}<br />{{DEN}}<br />{{NOR}}
|αριθμός_ομιλητών =
|κατάταξη =
|Οικογένεια_1 = [[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες]]
Γραμμή 21:
|}}
[[Αρχείο:Faroe islands isoglosses.png|thumb|right|250px|[[Ισόγλωσσο|Ισόγλωσσα]] των Νήσων Φερόες.]]
Η '''Φεροϊκή γλώσσα''' (φεροϊκά: ''føroyskt'') είναι νησιωτική Σκανδιναβική γλώσσα που
<br />
== Ιστορία ==
Σύμφωνα με το έπος ''Færeyinga'', ο νορβηγός [[Γκρίμουρ Καμπάν]] ήταν ο πρώτος που έφτασε στις [[Νήσοι Φερόες|νήσους Φερόε]], το [[825]]. Στην πραγματικότητα όμως, οι Νήσοι κατοικό ντούσαν από το [[625]] από Ιρλανδούς ιερείς, οι οποίοι έφυγαν κατά την διάρκεια των λεηλασιών των [[Βίκινγκ|βίκινγκς]]. Οι Βίκινγκς, με την έλευση του [[Γκρίμουρ Καμπάν]], εγκαταστάθηκαν μόνιμα στις νήσους.
Κατά τον [[10ος αιώνας|10ο αιώνα]], η γλώσσα που ομιλούνταν στις Νήσους Φερόες ήταν η αρχαία σκανδιναβική, που προήλθε από Νορβηγούς εξερευνητές, οι οποίοι ήταν, ωστόσο, απόγονοι αποίκων από την [[Ιρλανδική θάλασσα]]. Αυτοί παντρεύτηκαν γυναίκες από τα [[Όρκνεϊ]], τα [[Σέτλαντ]] και την [[Ιρλανδία]], περιοχές όπου ομιλούνταν [[Κελτικές γλώσσες]] και, έτσι, η γλώσσα τους επηρεάστηκε από αυτές τις γλώσσες, δημιουργώντας τη σημερινή Φεροϊκή, καθώς και την Ισλανδική γλώσσα.
Μεταξύ του [[9ος αιώνας|9ου αιώνα]] και του [[15ος αιώνας|15ου αιώνα]], αναπτύχθηκε μια διαφοροποιημένη φεροϊκή γλώσσα, η οποία πολύ πιθανόν ήταν ακόμα κατανοητή με την αρχαία σκανδιναβική, από την οποία είχε προέλθει.
Η φεροϊκή γλώσσα σταμάτησε να γράφεται μετά την ένωση της [[Δανία|Δανίας]] και της [[Νορβηγία|Νορβηγίας]] το [[1380]], με την [[δανική γλώσσα]] να γίνεται η γλώσσα της εκπαίδευσης και της διακυβέρνησης. ΜεΜε την [[μεταρρύθμιση]] στη [[Δανία]] το [[1536]], η χρήση της γλώσσας κρίθηκε παράνομη στην εκπαίδευση, στην εκκλησία και στα επίσημα έγγραφα, διατηρήθηκε, ωστόσο, μέσω της λαϊκής παράδοσης.
Το [[1854]], ο [[Βένσεσλαους Ούλρικους Χάμερσαϊμπ]] και ο Ισλανδός πολιτικός και γραμματικός [[Τζον Σίγκουρντσον]] δημιούργησαν τη σύγχρονη ορθογραφία της φεροϊκής γλώσσας, που ήταν κοντά στην ορθογραφία της αρχαίας σκανδιναβικής γλώσσας, η οποία ισχύει μέχρι και σήμερα. Ο στόχος της ορθογραφίας αυτής ήταν η ανάδειξη όλων των διαλέκτων της γλώσσας με τον ίδιο τρόπο. Πολλοίοόμως κατηγόρησαναν το σύστημα αυτό για την πολυπλοκότητά τουαφού η ορθογραφία διέφερε σημαντικά από την προφορά.,
Ο [[Γιάκομπ Γιάκομπσεν]] προσπάθησε να δημιουργήσει ένα εναλλακτικό σύστημα το οποίο, αν και ήταν πιο κοντά στον τρόπο προφοράς της γλώσσας, τελικά δεν υιοθετήθηκε.
Το 1908, μεταφράστηκε το Ευαγγέλιο του Ιωάννη στα Φεροϊκά.
Το [[1937]], η γλώσσα αντικατέστησε τη [[Δανική γλώσσα]] στην εκπαίδευση, το [[1938]] άρχισε να χρησιμοποιείται από την εκκλησία και το [[1942]] έγινε η επίσημη γλώσσα των Νήσων Φερόες. Κατά τη [[δεκαετία του 1980]] άρχισε να χρησιμοποιείται στη διαφήμιση και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Σήμερα η Δανική γλώσσα θεωρείται ξένη γλώσσα, ενώ μόλις το 5% του πληθυσμού των Νήσων Φερόες την μαθαίνει ως πρώτη γλώσσα. Παραμένει ωστόσο, υποχρεωτικό μάθημα στα σχολεία της περιοχής, από την τρίτη τάξη.
== Παλιά Φεροϊκά ==
Τα παλιά Φεροϊκά (''miðaldarføroyskt, από τα μέσα του [[14ος αιώνας|14ου αιώνα]] ως τα μέσα του [[16ος αιώνας|16ου αιώνα]])'' ήταν η μορφή των αρχαίων σκανδιναβικών που ομιλιόταν στις νήσους Φερόε κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους. Η γλώσσα έχει πολλά κοινά στοιχεία με τα παλιά [[Νορβηγική γλώσσα|Νορβηγικά]] και τα παλιά [[Ισλανδική γλώσσα|Ισλανδικά]], με την παλιά Νορβηγική γλώσσα να είναι η κοντινότερη από της δύο, μιας και τα παλιά Ισλανδικά παρέμεινε σχετικά αρχαϊκή σε σχέση με τις υπόλοιπες μορφές της αρχαίας σκανδιναβικής γλώσσας.
== Αλφάβητο ==
Η φεροϊκή γλώσσα περιλαμβάνει 29 γράμματα, που προέρχονται από το λατινικό αλφάβητο.
{|class="wikitable" style="border-collapse:collapse;"
|-
|bgcolor="#EFEFEF" align="center" colspan="29" | '''Κεφαλαία γράμματα''')
|-
|width=3% align="center"|A||width=3% align="center"|Á||width=3% align="center"|B||width=3% align="center"|D||width=3% align="center"|Ð||width=3% align="center"|E||width=3% align="center"|F||width=3% align="center"|G||width=3% align="center"|H||width=3% align="center"|I||width=3% align="center"|Í||width=3% align="center"|J||width=3% align="center"|K||width=3% align="center"|L||width=3% align="center"|M||width=3% align="center"|N||width=3% align="center"|O||width=3% align="center"|Ó||width=3% align="center"|P||width=3% align="center"|R||width=3% align="center"|S||width=3% align="center"|T||width=3% align="center"|U||width=3% align="center"|Ú||width=3% align="center"|V||width=3% align="center"|Y||width=3% align="center"|Ý||width=3% align="center"|Æ||width=3% align="center"|Ø
|-
|align="center" colspan="29" | '''Μικρά γράμματα'''
|-
|align="center"|a||align="center"|á||align="center"|b||align="center"|d||align="center"|ð||align="center"|e||align="center"|f||align="center"|g||align="center"|h||align="center"|i||align="center"|í||align="center"|j||align="center"|k||align="center"|l||align="center"|m||align="center"|n||align="center"|o||align="center"|ó||align="center"|p||align="center"|r||align="center"|s||align="center"|t||align="center"|u||align="center"|ú||align="center"|v||align="center"|y||align="center"|ý||align="center"|æ||align="center"|ø
|}
== Γραμματική ==
{{Main|Φεροϊκή γραμματική}}
[[Κατηγορία:Βορειογερμανικές γλώσσες]]
[[Κατηγορία:Νήσοι Φερόες]]
== Πηγές ==
| |||