Μπεκτασήδες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 1 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0
Gertund Stein (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 11:
Η μελέτη των εσωτερικών ταγμάτων του Ισλάμ είναι σημαντική. Ο μωαμεθανισμός από νωρίς αναπτύχθηκε σε δύο κατευθύνσεις. Αφενός παρήγαγε μια άκαμπτη θεολογία με έναν εξίσου άκαμπτο θρησκευτικό νόμο. Από την άλλη αναπτύχθηκε μια μυστικιστική προσέγγιση στην άμεση γνώση του Θεού, μέσω ετερόδοξων σεκτών. Όμως οι ορθόδοξοι κανονικοί και οι επαγγελματίες θεολόγοι αντιτέθηκαν σε αυτή την τάση «να αναζητηθεί η συνείδηση», γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε αναμφίβολα στην αίρεση. Ωστόσο οι οργανωμένες [[αδελφότητα|αδελφότητες]] άρχισαν να αναπτύσσονται, βασισμένες στη θεμελιώδη ιδέα πως «η ένθερμη πρακτική της λατρείας κοσμεί την ψυχή με χάρες (''φαγαΐντ''), ασήμαντες και καταληπτές πραγματικότητες. Η επιστήμη της καρδιάς (''ιλμ αλ κουλούμπ'') θα προμηθεύσει την ψυχή με μια πειραματική σοφία (''μα ριφά'')».
 
Αν και το λήμμα ''ταρικά'' στην Εγκυκλοπαίδεια του Ισλάμ γράφει ότι «ο αριθμός των μελών τέτοιων αδελφοτήτων μαζί με εκείνον των συμπαθούντων σε οποιαδήποτε συγκεκριμένη μουσουλμανική χώρα δεν είναι πάνω από τρία τοις εκατό του πληθυσμού», είναι σχεδόν σίγουρο ότι στην Τουρκία και την [[Αλβανία]] τουλάχιστον, το ποσοστό είναι πολύ μεγαλύτερο. Όταν ο Άγγλος κλασικιστής Φρέντερικ Γ. Χάσλακ επισκέφθηκε την Τουρκία το [[1913]] είχε την εντύπωση πως η Τουρκία ήταν σουνιτική. Προς μεγάλη του έκπληξη ανακάλυψε γρήγορα ότι όχι μόνο υπήρχαν πολλοί συνδεδεμένοι με αυτές τις αποκαλούμενες αιρετικές σέκτες, αλλά και ότι αρκετοί ιμάμηδες που λειτουργούσαν σε τζαμιά της επίσημης θρησκείας, τις άλλες μέρες ήταν ''σαΐκ'' (σεΐχηδες) σε [[Τεκές|τεκέδες]] των δερβίσηδων. Κατά τη διάρκεια του Μουχαρέμ, του μήνα που γιορτάζεται η ενθύμηση του θανάτου του Χουσεΐν από τον Αλί και ο σφετερισμός του χαλιφάτου, ο συγγραφέας επισκέφτηκε διάφορους τεκέδες, στους οποίους είδε όλους τους δερβίσηδες να θρηνούν το θάνατο του Χασάν και του Χουσεΐν. Συζητώντας το θέμα αργότερα με έναν από τους μεγάλους ακαδημαϊκούς της Τουρκίας, του εξέφρασε την εντύπωση ότι ενώ οι Τούρκοι ήταν φαινομενικά σουνίτες, υπό το κάλυμμα των αδελφοτήτων τους αρκετοί ήταν σιίτες, και βέβαια περισσότερο μυστικιστές παρά ορθόδοξοι. Ο ακαδημαϊκός τού απάντησε ότι στην [[Κωνσταντινούπολη]], όπου η αναλογία ήταν πιθανώς μικρότερη από το υπόλοιπο της χώρας, πιθανώς εξήντα τοις εκατό των πολιτών ανήκε άμεσα ή έμμεσα στις [[αδελφότητες]] των δερβίσηδων. Επισήμανε ότι κάτι ανάλογο συνέβαινε και συμβαίνει στις χριστιανικές χώρες στη γεμάτη διώξεις ιστορία τους - Καθολικοί που σκότωναν Προτεστάντες κ.λπ. Εκτιμώντας ότι στα μουσουλμανικά εδάφη η πρακτική της μη αφομοίωσης των αδελφοτήτων από την ορθόδοξη εκκλησία είχε παράγειπαραγάγει έναέναν συνδυασμό ορθοδοξίας και μυστικισμού, υπογράμμισε μια πειραματική μάλλον παρά παραδοσιακή και επίσημη προσέγγιση στην πραγματικότητα. Στην Τουρκία, επομένως, τούτη η τάση ομαδοποίησης σε μια [[αδελφότητα]] όσων επιδιώκουν μια άμεση γνώση Θεού πρέπει να αναγνωριστεί ως διαδεδομένο υπόγειο ρεύμα, που χαρακτηρίζει τη ζωή ολόκληρων κοινοτήτων.
 
Γενικά, η ιδεολογία τέτοιων ομάδων προέρχεται από τις αραβικές και περσικές πηγές, από δερβίσηδες ηγέτες που είναι ικανοί να διαβάσουν και να γράψουν σε αυτές τις γλώσσες. Η σημαντικότερη πηγή ιδεών για όλους τους Τούρκους δερβίσηδες είναι το Μεσνεβί, ένα μεγάλο ποίημα που γράφτηκε στην [[περσική γλώσσα]] κατά το δέκατο τρίτο αιώνα από τον Μεβλανά [[Τζελαλεντίν Ρουμί]], τον προστάτη άγιο του τάγματος των [[Μεβλεβί Ντερβίς|Μεβλεβήδων δερβίσηδων]], και δύο αραβικά έργα, το ''Φουτουχάτι Μεκίγιε'' και το ''Φουσουσούλ Χικάμ'', ([[1165]]-[[1240]]), στα οποία περιγράφεται η πρακτική των ανθρώπων με τα κληρονομημένα έθιμά τους από το ασιατικό παρελθόν. Ορισμένα τάγματα, ανάμεσα στα οποία αυτό των Μεβλεβήδων, που είναι ένα σημαντικό παράδειγμα, αναπτύχθηκαν κυρίως στα αστικά κέντρα, ως αριστοκρατικές, διανοητικές αδελφότητες, προσελκύοντας τα μέλη τους από τις ανώτερες τάξεις. Άλλες ομάδες, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν οι Μπεκτασήδες, ρίζωσαν και αναπτύχθηκαν κατευθείαν από τη ζωή του λαού. Στην επιφάνεια σε αυτές τις τελευταίες ομάδες, βρίσκεται το Ισλάμ, που έγινε η αποδεκτή θρησκεία. Στο βάθος κρύβονται όλα τα πραγματικά ρεύματα της οθωμανικής ιστορίας, τα ήθη και τα έθιμα που προήλθαν αρχικά από την εθνική ζωή των διάφορων λαών που ανακατεύτηκαν στις μετατοπίσεις των συνόρων του δέκατου τρίτου αιώνα. Από τούτο το συνονθύλευμα αναπτύχθηκε μια φυσική λαϊκή θρησκεία με πραγματικό της στόχο την άμεση επαφή του ανθρώπου με τη γνώση του Θεού.