Ερωφίλη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η ''Ερωφίλη'' βασίζεται στο ιταλικό έργο [[Orbecche]] (παραστάθηκε το [[1541]] και τυπώθηκε το [[1543]]) του [[Giovani Batista Giraldi]] (1504-1573), χωρίς όμως να είναι δουλική απομίμηση.<ref>[[Βάλτερ Πούχνερ]], «Οι τραγωδίες-Ερωφίλη», Ανθολογία Νεοελληνικής Δραματουργίας,τομ.Α, Από την Κρητική Αναγέννηση ως την Επανάσταση του 1821, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα, 2006, σελ.32</ref>. Ο Χορτάτσης έχει επιφέρει κάποιες αλλαγές στην πλοκή: στο πρότυπο, ο βασιλιάς σκότωσε τη γυναίκα του όταν ανακάλυψε ότι εκείνη είχε αιμομικτική σχέση με τον γιο της ενώ η ηρωίδα, Orbecche, από τον κρυφό της γάμο είχε αποκτήσει δύο παιδιά, την ύπαρξη των οποίων διατηρούσε κρυφή. Ο πατέρας της, όταν του αποκάλυψαν τον μυστικό γάμο, σκότωσε τον άντρα και τα παιδιά της και της πρόσφερε τα μέλη τους ως δήθεν δώρο. Τότε η Orbecche τον σκότωσε και αυτοκτόνησε. Το στοιχείο της βιαιότητας και της φρίκης που κυριαρχεί στο πρότυπο έχει περιοριστεί και υπάρχουν και μικρές διαφορές στον τρόπο ανάπτυξης των επεισοδίων: άλλα παρουσιάζονται εκτενέστερα και άλλα συνοπτικότερα και άλλες φορές αλλάζει η διάταξή τους. Ένα άλλο δραματικό κείμενο με το οποίο η ''Ερωφίλη'' παρουσιάζει πολλές αντιστοιχίες, είναι η τραγωδία [[Filostrato e Panfila]] του Ιταλού [[Antonio Cammelli il Pistoia]] (1436-1502), που είναι πιθανό να υπήρξε και το πρότυπο της ''Orbecche''. Στενή συγγένεια παρουσιάζεται σε κάποια σημεία και με την τραγωδία ''Il Re Torrismondo'' του Τορκουάτο Τάσσο.<ref>Μ. Μανούσακας, ''Άγνωστη πηγή της 'Ερωφίλης' του Χορτάτση: η τραγωδία 'Il re Torrismondo' του Tasso'', Κρητικά Χρονικά, τομ. 13 (1959),σελ.78-83</ref>. Τα χορικά αναπτύσσονται με διαφορετικό τρόπο από αυτά της ''Orbecche'' και παρουσιάζουν συγγένεια με τα χορικά άλλων Ιταλών δραματικών ποιητών, όπως αυτά του ''Aminta'' του Τάσο και της ''Sofonisba'' του G.G. Trissino.

Η ίδια ελευθερία στον χειρισμό φαίνεται και στην ανάπτυξη των ιντερμεδίων: ο Χορτάτσης έχει επιλέξει τα πιο σημαντικά επεισόδια, έχει μεταφράσει αρκετά πιστά κάποιους διαλόγους, αλλά σε πολλά άλλα σημεία οι διάλογοι είναι γραμμένοι από τον ίδιο, ως ανάπτυξη συντομότερων επεισοδίων του προτύπου .<ref>R. Bancroft-Marcus, «Ιντερμέδια», στο: ''Λογοτεχνία και κοινωνία στην Κρήτη της Αναγέννησης'', επιμ. D. Holton, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 1997, σελ. 205</ref>.