Ερρίκος Ε΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 29:
|θρησκεία = [[Καθολική Εκκλησία]]
}}
Ο '''Ερρίκος Ε΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας''' (''Heinrich V.'', [[Γκόσλαρ]], [[11 Αυγούστου]] [[1081]]/[[1086]]<ref>Kleinhenz (2004), σελ. 492.</ref> – [[23 Μαΐου]] [[1125]]) ήταν [[Κατάλογος Γερμανών μοναρχών|Βασιλιάς της Γερμανίας]] ([[1099]] - [[1125]]), [[Κατάλογος βασιλέων της Ιταλίας|Βασιλιάς της Ιταλίας]] ([[1098]] - [[1125]]) και [[Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] ([[1111]] - [[1125]]), ο τέταρτος και τελευταίος αυτοκράτορας από τον [[Οίκος των Σαλίων|Οίκο των Σαλίων]].<ref>Kleinhenz, σ.492</ref> Ήταν γιος του [[Ερρίκος Δ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Ερρίκου Δ΄ της Γερμανίας]] και της [[Μπέρτα της Σαβοΐας|Μπέρτας]], κόρης του [[Όθων της Σαβοΐας]]
==Πρώτα χρόνια==
Η βασιλεία του Ερρίκου Ε΄ συνέπεσε με την τελική φάση της μεγάλης διαμάχης και της αμφισβήτησης του [[Παπισμός|παπισμού]],
Ο Ερρίκος Ε΄ ανέλαβε εκστρατεία να επαναφέρει τον [[Μποζιβόι Β΄ της Βοημίας]] (1107) αλλά ήταν σε μικρό βαθμό πετυχημένη, κάλεσε τον [[Σβατοπλούκ της Βοημίας]] που είχε ανατρέψει και αιχμαλωτίσει τον Μποζιβόι Β΄.<ref>Vickers, Robert, History of Bohemia, 1894, σ. 137</ref> Ο Μποζιβόι ελευθερώθηκε με διαταγή του αυτοκράτορα, συμφιλιώθηκε με τον Σβατοπλούκ και έγινε νονός του μικρότερου γιου του, όταν έφυγε ο Ερρίκος ο Σβατοπλούκ ανέλαβε ξανά τον θρόνο στην [[Βοημία]] (1108). Ο Ερρίκος Ε΄ βρισκόταν σε πόλεμο με τον [[Κολομάν της Ουγγαρίας]] στο πλευρό του αδελφού του πρίγκιπα [[Άλμος πρίγκιπας της Ουγγαρίας|Άλμος]]. Μια επίθεση του βασιλιά της Πολωνίας [[Μπολέσλαφ Γ΄ ο Στραβόστομος|Μπολέσλαφ του Στραβόστομου]] που είχε συμμαχήσει με τον Μποζιβόι Β΄ ανάγκασε τον αυτοκράτορα να εγκαταλείψει την πολιορκία. Ο Ερρίκος Ε΄ επιτέθηκε ξανά στην [[Πολωνία]] για να την κάνει υποτελή του αλλά ηττήθηκε σε μια μάχη που αμφισβητείται από τους ιστορικούς επειδή καταγράφεται για πρώτη φορά έναν αιώνα αργότερα.<ref>"S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna", Warsaw 1902, Τόμος 12, σ. 406</ref><ref>M. Kaczmarek, "Bitwa na Psim Polu", in: Encyklopedia Wroclawia, Wroclaw 2000</ref> Στην Βοημία ορίστηκε με την συμβολή του Ερρίκου διάδοχος στο δουκάτο ο [[Βλαδίσλαος Α΄ της Βοημίας]] (1110).
==Πρώτη Ιταλική εκστρατεία==
Η προτεραιότητα του Ερρίκου Ε΄ ήταν να λύσει τις διαφορές του με τον πάπα, πρόβλημα έντονο με τους προκατόχους του. Οι οπαδοί του πάπα Πασχάλη Β΄ που τον βοήθησαν να ανατρέψει τον πατέρα του ήταν στο πλευρό του, η Παπική στήριξη επικυρώθηκε για άλλη μια φορά στην Σύνοδο του Γκουαστάλλα (1106). Ο βασιλιάς συνέχισε να διορίζει τους επισκόπους αλλά κάλεσε τον πάπα σε Σύνοδο στην [[Γερμανία]] για να λύσουν το ζήτημα. Μετά από πολλούς δισταγμούς ο πάπας προτίμησε να πάει στην [[Γαλλία]] αντί για την Γερμανία, σε Σύνοδο στην [[Τρουά]] απαγόρευσε ξανά στους βασιλείς να διορίζουν τους επισκόπους.<ref>Comyn, σ. 176</ref> Το πρόβλημα εξακολουθούσε να υπάρχει μέχρι την οριστική αποτυχία των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στον αυτοκράτορα και τον πάπα (1110), ο Πασχάλης Β΄ ήταν ανένδοτος και ο Ερρίκος Ε΄ επιτέθηκε στην Ιταλία με έναν μεγάλο στρατό.
Ο ισχυρός στρατός του είχε σαν αποτέλεσμα την επέκταση του στην [[Λομβαρδία]], ο αρχιεπίσκοπος είχε πρόθεση να τον στέψει με το Σιδηρούν Στέμμα της Λομβαρδίας.<ref>I.Montanelli;Storia d'Italia Vol 476–1250 σ. 440, Rizzoli</ref> Ο Ερρίκος Ε΄ έκλεισε συμφωνία με τον πάπα στο Σουτρί σύμφωνα με την οποία παραιτήθηκε από το δικαίωμα του να διορίζει επισκόπους, σε αντάλλαγμα η [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία]] θα εκπροσωπούσε ολόκληρη την [[Χριστιανικός κόσμος|Χριστιανοσύνη]] όπως η Γερμανία την εποχή του [[Καρλομάγνος|Καρλομάγνου]].<ref>Comyn, σ. 177</ref> Η συμφωνία αυτή θα ήταν αδύνατο να εφαρμοστεί, θα δημιουργούσε μεγάλες αντιδράσεις στους Γερμανούς ευγενείς και κληρικούς επειδή θα έσπαγαν οι δεσμοί τους με την [[Αγία Έδρα]].
Ο Ερρίκος Ε΄ έφτασε στην [[Ρώμη]] για να γίνει η στέψη του στην [[Βασιλική του Αγίου Πέτρου]] και να επικυρώσει την Συνθήκη του με τον πάπα (12 Φεβρουαρίου 1111). Ο κλήρος όταν άκουσε την φράση για την επαναφορά των δώρων του στέμματος στον Ερρίκο άρχισε να κραυγάζει από αγανάκτηση, ο πάπας αρνήθηκε να προχωρήσει στην στέψη και ο Ερρίκος με την σειρά του αρνήθηκε να παραιτηθεί από τον διορισμό επισκόπων. Ο πάπας μαζί με 16 [[Καρδινάλιος (Καθολικισμός)|Καρδιναλίους]] συνελήφθησαν από τους άντρες του Ερρίκου Ε΄.<ref>Bryce, σ. 306</ref>
==Στέψη==
[[File:Henry V edit.jpg|thumb|right|200px|Ο Ερρίκος Ε΄ της Γερμανίας λαμβάνει τα διάσημα της εξουσίας από τον Ρούτχαρτ αρχιεπίσκοπο του Μάιντς.]]
Στην αναταραχή που ακολούθησε για να ελευθερωθεί ο πάπας ο βασιλιάς τραυματίστηκε, ο Ροβέρτος Α΄ της Κάπουα έστειλε στρατό να απελευθερώσει τους παπικούς αλλά αποκρούστηκε από τον Πτολεμαίο Α΄ του Τούσκουλο. Ο πάπας είχε απομονωθεί από τους συμμάχους του, αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το δικαίωμα του Ερρίκου να διορίζει επισκόπους και υποσχέθηκε να τον στέψει αυτοκράτορα. Ακολούθησε η τελετή στέψης (13 Απριλίου 1111), ο αυτοκράτορας επέστρεψε στην Γερμανία και προσπάθησε να ενισχύσει την θέση του με την παροχή προνομίων στην περιοχή του Άνω [[Ρήνος|Ρήνου]].<ref>Comyn, σ. 180</ref> Ο Δούκας της Σαξονίας [[Λοθάριος Γ΄ Σούπλινμπουργκ]] εξεγέρθηκε εναντίον του Ερρίκου Ε΄ αλλά συνετρίβη (1112). Μια νέα διαμάχη ξέσπασε για την διαδοχή στην [[Βαϊμάρη]] και την Ορλαμύντε έδωσε την ευκαιρία στον Λοθάριο Γ΄ να κάνει νέα αντεπίθεση (1113), ηττήθηκε στην ''"μάχη του Βάρνσταντ"'' αλλά πήρε συγχώρεση από τον αυτοκράτορα. Ο Ερρίκος Ε΄ παντρεύτηκε στην Μαίντς την [[Αυτοκράτειρα Ματθίλδη]], κόρη του [[Ερρίκος Α΄ της Αγγλίας|Ερρίκου Α΄ της Αγγλίας]] (7 Ιανουαρίου 1114)
==Πόλεμος με την Κολωνία==
Ο αυτοκράτορας βρέθηκε στην συνέχεια αντιμέτωπος με μια νέα εξέγερση από τους κατοίκους της Κολωνίας (1114) στην οποία συμμετείχαν Σάξονες και άλλοι λαοί.<ref>Henderson, Ernest, A History of Germany in the Middle Ages, (Haskell House, 1894), σ. 222</ref> Κατέλαβε την οχυρωμένη πόλη του Ντετζ κατά μήκος του [[Ρήνος|Ρήνου]] από την Κολωνία, η κατοχή αυτή του επέτρεψε να διακόψει τις προμήθειες προς την Κολωνία. Οι κάτοικοι της Κολωνίας συγκέντρωσαν έναν μεγάλο στρατό με τοξότες, διέσχισαν τον ποταμό και ετοιμάστηκαν να συγκρουστούν με τον Ερρίκο Ε΄.<ref>James Harvey Robinson, Readings in European History, (Boston, 1904).</ref> Οι τοξότες της Κολωνίας διέλυσαν τον αυτοκρατορικό στρατό επειδή η καλοκαιρινή ζέστη ήταν υπερβολική και έβγαλαν τις πανοπλίες τους, ο Ερρίκος Ε΄ οπισθοχώρησε νότια, κατέλαβε την [[Βόννη]] και την Γιούλιχ. Με την επιστροφή του στο Ντετζ βρέθηκε αντιμέτωπος με μια άλλη εξέγερση στην οποία συμμετείχαν μεγάλος αριθμός ευγενών, την κατέστειλε εύκολα και τους συνέλαβε αιχμαλώτους.<ref>Robinson, J.H. (1904). Readings in European History: From the breaking up of the Roman empire to the Protestant revolt</ref> Ο Φρειδερίκος, κόμης της Βεστφαλίας και ο αδελφός του επίσης Ερρίκος έφτασαν με τον στρατό τους, ο αυτοκράτορας δραπέτευσε και μόλις την τελευταία στιγμή γλύτωσε την σύλληψη.<ref>James Harvey Robinson, Readings in European History</ref> Οι δύο στρατοί συναντήθηκαν στην πεδιάδα του Άντερναχ, μετά από τις πρώτες αψιμαχίες στις οποίες ο Ερρίκος της Λωρραίνης δραπέτευσε οι δύο στρατοί συναντήθηκαν και ετοιμάστηκαν για μάχη. Οι νέοι της Κολωνίας οι περισσότεροι άπειροι και μαθητευόμενοι δημιούργησαν πολλά προβλήματα στον αυτοκρατορικό στρατό, ο Ερρίκος Ε΄ οπισθοχώρησε αποτυγχάνοντας οριστικά να καταλάβει την Κολωνία. Ο [[Λοθάριος Γ΄ Σούπλινμπουργκ]] νίκησε ξανά τον αυτοκρατορικό στρατό στην οπισθοχώρηση (11 Φεβρουαρίου 1115).<ref>Bisson, Thomas M., The Crisis of the Twelfth Century (Princeton University Press, 2009), σ. 215</ref> Οι ταραχές που ξέσπασαν στην Ιταλία ανάγκασαν τον Ερρίκο να ταξιδεύσει νότια, στην Γερμανία παρέμειναν στο πλευρό του ο [[Φρειδερίκος Β΄ της Σουαβίας]] και ο μικρότερος αδελφός του [[Κορράδος Γ΄ της Γερμανίας]], ο μετέπειτα πρώτος βασιλιάς της Γερμανίας από τον [[Οίκος των Χοενστάουφεν|Οίκο των Χοενστάουφεν]].
==Δεύτερη Ιταλική εκστρατεία==
▲Η βασιλεία του Ερρίκου Ε΄ συνέπεσε με την τελική φάση της μεγάλης διαμάχης και της αμφισβήτησης του [[Παπισμός|παπισμού]], που είχαν προκαλέσει τις εντάσεις του Πάπα εναντίον του αυτοκράτορα. Με τη διευθέτηση του [[Κονκορδάτο]]υ της [[Βορμς]], ο Ερρίκος Ε΄ παραδόθηκε στις απαιτήσεις της δεύτερης γενιάς των [[Γρηγοριανή Μεταρρύθμιση|Γρηγοριανών μεταρρυθμιστών]].<ref>Bryce (1913), σελ. 164.</ref> Έχοντας εισέλθει στη [[Ρώμη]] και ορκιστεί με τους συνήθεις όρκους, ο βασιλιάς Ερρίκος Ε΄ παρουσιάστηκε στη [[Βασιλική του Αγίου Πέτρου]] στις [[12 Φεβρουαρίου]] του [[1111]], για τη στέψη του και την επικύρωση της συνθήκης, και στη συνέχεια, ο [[Πάπας Πασχάλης Β΄]] τον έστεψε ως αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στις [[13 Απριλίου]] του ιδίου έτους.
Όταν αναχώρησε ο Ερρίκος Ε΄ για την Ιταλία (1111) ένα συμβούλιο κήρυξε άκυρο τον διορισμό των επισκόπων από τον αυτοκράτορα, ενέργεια που είχε απαγορεύσει ο πάπας. Ο αρχιεπίσκοπος του Μιλάνου Γκίντο μετέπειτα [[Πάπας Κάλλιστος Β΄]] αφόρισε τον αυτοκράτορα, κάλεσε και τον πάπα να κάνει το ίδιο αλλά ο Πασχάλης Β΄ αρνήθηκε να προχωρήσει σε τέτοια ακρότητα.<ref>Comyn, σ. 179</ref> Η σύγκρουση πέρασε σε νέο επίπεδο όταν πέθανε η [[Ματθίλδη της Κανόσα]] (1115), κληροδότησε τις απέραντες εκτάσεις της στον πάπα.<ref>Comyn, σ. 181</ref> Ο Ερρίκος Ε΄ διέσχισε τις [[Άλπεις]] (1116), έφτασε στην Κανόσα και κέρδισε την στήριξη των επισκόπων και των ευγενών με τα προνόμια που τους παραχώρησε, ο αρχιεπίσκοπος του Μιλάνου τον αφόρισε. Μετά την κατάσχεση των εδαφών της Ματθίλδης έφτασε στην Ρώμη, αυτή την φορά δέχτηκε παπικό αφορισμό αλλά ο Πασχάλης δραπέτευσε από την πόλη.<ref>Kleinhenz, σ. 492</ref> Μερικοί Καρδινάλιοι δωροδωκήθηκαν και κέρδισαν ξανά την εμπιστοσύνη του, τον έστεψε για δεύτερη φορά αυτοκράτορα ο αρχιεπίσκοπος Μωρίς Μπουρντέν που έγινε ο [[Αντίπαπας Γρηγόριος Η΄]].
Η ήττα από τον Λοθάριο Γ΄ είχε ωστόσο ρίξει πολύ την ισχύ του, οι οπαδοί του δραπέτευσαν και ο αφορισμός του δημοσιοποιήθηκε στην Κολωνία, ο πάπας ετοιμάστηκε να κηρύξει τον πόλεμο.<ref>Milman, σ. 307</ref> Ο Πασχάλης Β΄ πέθανε τον Ιανουάριο του 1118 και τον διαδέχθηκε ο [[Πάπας Γελάσιος Β΄]], o αυτοκράτορας πήγε αμέσως στην Ρώμη. Ο Γελάσιος δραπέτευσε, ο Ερρίκος Β΄ εξασφάλισε την εκλογή του αντίπαπα Γρηγορίου Η΄ και επέστρεψε στην Γερμανία μέσω των Άλπεων.<ref>Comyn, σ. 181</ref>
== Παραπομπές ==▼
Μετά την Δεύτερη Ιταλική Εκστρατεία η αντίδραση στην Γερμανία σταμάτησε και έκλεισε ειρήνη, η επιθυμία του να διορίζει επισκόπους έγινε μεγαλύτερη.<ref>Milman, σ. 318</ref> Οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν μέχρι την εποχή που ο Καρδινάλιος Λάμπερτ της Όστια παρουσίασε τον νέο πάπα Κάλλιστο Β΄.<ref>Comyn, σ. 181</ref>
Στο Κονκορδάτο του Βορμς τον Σεπτέμβριο του 1122 ο Ερρίκος Ε΄ αποκήρυξε τον διορισμό ιερέων και αναγνώρισε την ελευθερία του κλήρου, σε αντάλλαγμα συμμετείχε στην παπική εκλογή και η εκκλησιαστική περιουσία πέρασε στην κατοχή του στέμματος.<ref>Bryce, σ. 164</ref> Ο αυτοκράτορας που είχε αφοριστεί από τον ίδιο τον Κάλλιστο Β΄ επανήλθε στους κόλπους της εκκλησίας, ο αντίπαπας Γρηγόριος ανατράπηκε και εξορίστηκε.<ref>Comyn, σ. 182</ref>
==Θάνατος==
Τα επόμενα χρόνια προχώρησε σε εκστρατεία στην [[Ολλανδία]], σε μια διαφωνία σχετικά με την διαδοχή στην μαργραβία του Μεισσέν ο Λοθάριος Γ΄ υποστήριξε τους εχθρούς του. Το 1124 ηγήθηκε της εκστρατείας εναντίον του [[Λουδοβίκος ΣΤ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκου ΣΤ΄ της Γαλλίας]], και έστρεψε τα όπλα του εναντίον των πολιτών της Βορμς.<ref name="Comyn183">Comyn (1851), σελ. 183.</ref> Απεβίωσε από καρκίνο στην [[Ουτρέχτη (πόλη)|Ουτρέχτη]] (23 Μαΐου 1125) και τάφηκε στη [[Σπάιερ]], η καρδιά του και τα εντόσθια του μεταφέρθηκαν στον Καθεδρικό ναό της Ουτρέχτης.<ref>Comyn, σ. 183</ref> Χωρίς νόμιμα παιδιά τον διαδέχθηκε ο ανεψιός του [[Φρειδερίκος Β΄ της Σουαβίας]], εξαλείφθη η δυναστεία από την [[Φρανκονία]] ή Σαλίων και ανέβηκαν στον θρόνο οι Χοενστάουφεν.<ref>Comyn (1851), σελ. 184.</ref> Η νόθη κόρη του Μπέρθα παντρεύτηκε τον Πτολεμαίο Β΄ του Τούσκουλο (1117), γιο του Πτολεμαίου Α΄.
<references />
==Πηγές==
* Bryce, James (1913). ''The Holy Roman Empire. MacMillan''.▼
*
* Comyn, Robert (1851). ''History of the Western Empire, from its Restoration by Charlemagne to the Accession of Charles V'', τόμος 1.▼
▲* Kleinhenz, Christopher (2004). ''Medieval Italy: an encyclopedia'', τόμος 1, Routledge.
▲*
*Gwatkin, H.M., Whitney, J.P. (ed) et al. The Cambridge Medieval History: Volume III. Cambridge University Press, 1926.
*Norwich, John Julius. The Normans in the South 1016–1130. Longmans: London, 1967.
*Milman, Henry. History of Latin Christianity, including that of the Popes, to the Pontificate of Nicholas V, Vol. III. 1854
*This article incorporates text from a publication now in the public domain: Herbermann, Charles, ed. (1913). "article name needed". Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton.
*This article incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Henry V. (Roman emperor)". Encyclop?dia Britannica. 13 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 277–278.
{{Authority control}}▼
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Henry V, Holy Roman Emperor}}
{{s-start}}
Γραμμή 60 ⟶ 93 :
{{Commonscat}}
{{Αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Ερρίκος Ε΄}}
▲{{Authority control}}
{{DEFAULTSORT:Ερρικος 05}}
| |||