Σαάμι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 655:
[[File:Lapland Mother NGM-v31-p556.jpg|thumb|left|Μητέρα Σαάμι με τα παιδιά της]]
Οι [[Ανθρωπολογία|ανθρωπολόγοι]] μελετούν το λαό των Σαάμι εδώ και εκατοντάδες χρόνια για τις υποτιθέμενες φυσικές και πολιτισμικές διαφορές του από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Πρόσφατες [[Γενετική|γενετικές μελέτες]] έχουν δείξει ότι οι δύο συχνότερες μητρικές καταβολές των Σαάμι είναι οι απλοομάδες V (της νεολιθικής στην Ευρώπη και δεν βρέθηκαν στη Φινλανδία πριν από 1500 χρόνια <ref>{{cite journal|url=https://www.nature.com/articles/s41467-018-07483-5/tables/1|title=Table 1 Sample information|via=www.nature.com}}</ref>) και U5b (αρχαία στην Ευρώπη). "Η ποικιλία των Υ-χρωμοσωμάτων στους Σαάμι είναι επίσης σύμφωνη με την ευρωπαϊκή προέλευσή τους. Υποδηλώνει ότι ο μεγάλος γενετικός διαχωρισμός των Σαάμι από τους άλλους Ευρωπαίους εξηγείται καλύτερα υποθέτοντας ότι οι Σαάμι είναι απόγονοι ενός στενού και ξεχωριστού υποσυνόλου Ευρωπαίων". <ref>{{cite journal|authors=Kristiina Tambets, Siiri Rootsi, Toomas Kivisild, Hela Help, Piia Serk| title=The Western and Eastern Roots of the Saami—the Story of Genetic "Outliers" Told by Mitochondrial DNA and Y Chromosomes| journal=American Journal of Human Genetics| volume= 74 | issue = 4| pages=661–682 | doi=10.1086/383203|display-authors=etal | pmc=1181943 | pmid=15024688| year=2004}}</ref> Η απλοομάδα Y-χρωμοσωμάτων N-VL29 αντιπροσωπεύει το 20% και προήλθε από τη Σιβηρία πριν από 3500 χρόνια ή πιθανότατα πολύ αργότερα. Το Y-χρωμόσωμα N-Z1936 αποτελεί το 20% και πιθανότατα προήλθε από τη Σιβηρία με τη Σααμική γλώσσα αργότερα. Αυτό συμπίπτει με αρχαιολογικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι αρκετές διαφορετικές πολιτιστικές ομάδες έφτασαν στην περιοχή-πυρήνα των Σαάμι από το 8000 ως το 6000 π.Χ. <ref>Esihistorian vuosiluvut, ajoitukset ja kronologia, Carpelan, in "Ennen, muinoin", SKS, Helsinki 2002</ref>, συμπεριλαμβανομένων πιθανώς μερικών από τους προγόνους των σημερινών Σαάμι. Το αυτοσωμικό συστατικό "Nγκάνασαν" αντιπροσωπεύει σήμερα περισσότερο από 25% στους Σαάμι, αλλά ήταν 50% στον πληθυσμό της Κόλα πριν 3500 χρόνια <ref>{{cite journal|url=https://www.nature.com/articles/s41467-018-07483-5/figures/4|title=Fig. 4 - Nature Communications|via=www.nature.com}}</ref>. Το Μεσολιθικό στοιχείο «Δυτικοευρωπαίος κυνηγός-τροφοσυλλέκτης» (WHG) πλησιάζει το 15%, ενώ το Νεολιθικό «Ευρωπαίος πρώιμος αγρότης» (LBK) είναι 10%. Το 50% είναι το στοιχείο "Γιάμνα" της Εποχής του Χαλκού, το παλαιότερο ίχνος της οποίας παρατηρείται στον Κεραμεικό Πολιτισμό Πιτ-Κομπ της Εσθονίας, αλλά σε 2,5 φορές μικρότερο ποσοστό.
===Ιστορία της επιστημονικής έρευνας για τους Σαάμι===
[[File:Friedländer.plakat.7.jpg|thumb|upright|Aφίσα για μια εθνολογική έκθεση 1893/1894 για τους Σαάμι στον Άγιο Παύλο του [[Αμβούργο|Αμβούργο]]υ]]
Η γενετική σύνθεση των Σαάμι έχει μελετηθεί εκτεταμένα για όσο διάστημα υπάρχει τέτοια έρευνα. Η εθνογραφική φωτογράφιση των Σαάμι ξεκίνησε με την εφεύρεση της φωτογραφικής μηχανής το 19ο αιώνα .<ref>{{Cite news|title=Individual and type: Early ethnographic photography |last=Larsen |first=Peter |authorlink= |year= |publisher=University of Bergen |location=Norway |isbn= |page= 54 | url=}}</ref>. Αυτό συνεχίστηκε στις δεκαετίες του 1920 και του 1930, όταν οι Σάμι φωτογραφίζονταν γυμνοί και μετριούνταν ανατομικά από επιστήμονες, με τη βοήθεια της τοπικής αστυνομίας - μερικές φορές και με όπλο - για τη συλλογή δεδομένων που θα δικαιολογούσαν τις δικές τους φυλετικές θεωρίες<ref name="GiveUs">''[[Give Us Our Skeletons]]'' documentary film. Paul-Anders Simma, director (1999)</ref>. Έτσι υπάρχει κάποιος βαθμός δυσπιστίας από ορισμένους στη κοινότητα των Σαάμι για τη γενετική έρευνα .
Παραδείγματα ενεργειών που εισάγουν διακρίσεις περιλαμβάνουν το πρόγραμμα του ''Statens institut för rasbiologi'' (Κρατικό Ινστιτούτο Φυλετικής Βιλογίας) υποχρεωτικής στείρωσης για τις γυναίκες Σαάμι, που συνεχίστηκε μέχρι το 1975,,<ref>{{Cite news|url=http://www.thelocal.se/20070109/6041|title=Sweden's 'dark legacy' draws crowds to museum|date=9 Jan 2007|newspaper=The Local|author=Paul O'Mahony}}</ref> και η σύληση τάφων των Σαάμι για την παροχή ερευνητικού υλικού <ref>{{Cite news|title=University in quest to return Sami bones |last=Savage |first=James |authorlink= |date=31 May 2010 |publisher=The Local: Sweden's News in English |location= |isbn= |page= |pages= |url=http://www.thelocal.se/26954/20100531/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100818181436/https://www.thelocal.se/26954/20100531/ |archive-date=18 August 2010 |df= }}</ref><ref>{{Cite news|title=Sami jaw bones found in display case |date=22 February 2007 |work=The Local: Sweden's News in English |location= |isbn= |page= |url=http://www.thelocal.se/6487/20070222/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110427073507/http://www.thelocal.se/6487/20070222/ |archive-date=27 April 2011 |df= }}</ref><ref name="BBC News">{{cite news|title=Norway returns skulls of Lappish dead |date=December 15, 1997 |work=BBC News |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/39626.stm}}</ref>, της οποίας τα υπολείμματα και τα τεχνουργήματα από αυτή την περίοδο από όλη τη Σάπμι μπορούν ακόμα να βρεθούν σε διάφορες κρατικές συλλογές. <ref name="ReferenceA">{{Cite news|title= Discrimination of the Sami – the rights of the Sami from a discrimination perspective |year=2008 |publisher= |location= |isbn=978-91-973654-4-4 |page= |pages=}}</ref><ref name="BBC News"/><ref>{{Cite book|title=Skeletal Remains of Norwegian Saami |last=Sellevold |first=Berit |authorlink= |year=2002 |publisher= Routledge|location= |isbn= |page= |pages=|url=}}</ref><ref>{{Cite news|title=Samis Want Bones Returned from Swedish Museums |last=Savage |first=James |authorlink= |date=20 March 2009 |publisher=Radio Sweden |location= |isbn= |page= |pages= |url=http://mobil.sr.se/site/index.aspx?artikel=2713215&unitid=2054&offset=0 }}{{dead link|date=June 2016|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref> Στα τέλη του 19ου αιώνα το αποικιακό ενδιαφέρον για τους λαούς της Αρκτικής οδήγησε στην έκθεση ανθρώπων σε [[Ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι|ανθρώπινους ζωολογικούς κήπους]]. Οι Σαάμι εξετίθεντο με τις παραδοσιακές τους σκηνές ''lavvu'', τα όπλα και τα έλκηθρά τους, δίπλα σε μια ομάδα ταράνδων στο Ζωλογικό Κήπο Χάγκενμπεκ ([[Αμβούργο]]) <ref>{{Cite book|title= Human Zoos |author1=Nicolas Bancel |author2=Pascal Blanchard |author3= Sandrine Lemaire|year=2000 |publisher=Le Monde diplomatique |location= |isbn= |page= |pages=}}</ref> και σε άλλους ζωολογικούς κήπους ανά τον κόσμο.
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
| |||