|
[[Image:Patchkable black 20m.jpg|thumb|200px|Καλώδιο Cat5]]
[[Image:Rj45plug-8p8c.png|thumb|200px|Βύσμα]]
Το '''καλώδιο της κατηγορίας 5''' (αγγλ. category 5 ή ''CAT 5''), γνωστό απλά και ως '''CAT 5''', είναι ένας τύπος για καλωδίων που χρησιμοποιούνται ειδικά για την σύνδεση ηλεκτρονικών συσκευών και συσκευών τηλεπικοινωνείας.
Ο παλαιότερος τύπος '''CAT 5''' έχει εκτοπιστεί από τον νεώτερο '''CAT 5e'''.
Χρησιμοποιείται κυρίως στην δόμηση δικτύων υπολογιστών τύπου [[Ethernet]], [[IBM token ring|token ring]], [[Asynchronous Transfer Mode|ATM]] και άλλα.
Η απαραίτητη προδιαγραφή καθορίστηκε από την επιτροπή [[American National Standards Institute|ANSI]] με τον κανονισμό [[EIA_568A|TIA/EIA-568-A]], και διευκρινίστηκε στην TSB-95.
<!--
Οι προδιαγραφές αυτές διευκρίνισαν τα χαρακτηριστικά της απόδοσης των καλωδίων σε χρήση για τις συχνότητες μέχρι 100 MHz.
== Τρόπος χρήσης και καλωδίωσης ==
== Χαρακτηριστικά του καλωδίου ==
===Cat 5===
[[Εικόνα:4_twisted_pairs.svg|thumb|verseilteΤα Adernpaareτέσσερα mitζεύγη Farbcodesστριμμένων μονωμένων μεταλλικών ινών και οι χρωματικοί κωδικοί τους.]]
<table style="float: right; clear: right"><tr><td>
{| class="wikitable"
! Ίνα!! Χρωματικός Κώδικας
|+ [[TIA/EIA-568-A]] T568A Wiring
! Pin !! Pair !! Wire !! Color
|-
| 1 || [[Image:Wire white orange stripe.svg|60px|Pair 2 Wire 1]] λευκό/πορτοκαλί
| 1 || 3 || 1
| [[Image:Wire white green stripe.svg|60px|Pair 3 Wire 1]] white/green
|-
| 2 || [[Image:Wire orange.svg|60px|Pair 2 Wire 2]] πορτοκαλί
| 2 || 3 || 2
| [[Image:Wire green.svg|60px|Pair 3 Wire 2]] green
|-
| 3 || [[Image:Wire white green stripe.svg|60px|Pair 3 Wire 1]] λευκό/πράσινο
| 3 || 2 || 1
| [[Image:Wire white orange stripe.svg|60px|Pair 2 Wire 1]] white/orange
|-
| 4 || 1[[Image:Wire blue.svg|60px|Pair 1 Wire 2]] μπλε
| [[Image:Wire blue.svg|60px|Pair 1 Wire 2]] blue
|-
| 5 || [[Image:Wire white blue stripe.svg|60px|Pair 1 Wire 1]] λευκό/μπλε
| 5 || 1 || 1
| [[Image:Wire white blue stripe.svg|60px|Pair 1 Wire 1]] white/blue
|-
| 6 || [[Image:Wire green.svg|60px|Pair 3 Wire 2]] πράσινο
| 6 || 2 || 2
| [[Image:Wire orange.svg|60px|Pair 2 Wire 2]] orange
|-
| 7 || [[Image:Wire white brown stripe.svg|60px|Pair 4 Wire 1]] λευκό/καφέ
| 7 || 4 || 1
| [[Image:Wire white brown stripe.svg|60px|Pair 4 Wire 1]] white/brown
|-
| 8 || 4[[Image:Wire brown.svg|60px|Pair 4 Wire 2]] καφέ
| [[Image:Wire brown.svg|60px|Pair 4 Wire 2]] brown
|}
</td></tr><tr><td>
{| class="wikitable"
|+ [[TIA/EIA-568-B]] T568B Wiring
! Pin !! Pair !! Wire !! Color
|-
| 1 || 2 || 1
| [[Image:Wire white orange stripe.svg|60px|Pair 2 Wire 1]] white/orange
|-
| 2 || 2 || 2
| [[Image:Wire orange.svg|60px|Pair 2 Wire 2]] orange
|-
| 3 || 3 || 1
| [[Image:Wire white green stripe.svg|60px|Pair 3 Wire 1]] white/green
|-
| 4 || 1 || 2
| [[Image:Wire blue.svg|60px|Pair 1 Wire 2]] blue
|-
| 5 || 1 || 1
| [[Image:Wire white blue stripe.svg|60px|Pair 1 Wire 1]] white/blue
|-
| 6 || 3 || 2
| [[Image:Wire green.svg|60px|Pair 3 Wire 2]] green
|-
| 7 || 4 || 1
| [[Image:Wire white brown stripe.svg|60px|Pair 4 Wire 1]] white/brown
|-
| 8 || 4 || 2
| [[Image:Wire brown.svg|60px|Pair 4 Wire 2]] brown
|}
</td></tr>
</table>
Το καλώδιο της κατηγορίας 5 είναι φτιαγμένο από τέσσερα ζεύγη στριμμένων μονωμένων μεταλλικών ινών που περιβάλλονται από έναν κοινό μανδύα καλωδίων.
Η αρχική προδιαγραφή για τα καλώδια της κατηγορίας 5 καθορίστηκε από την επιτροπή [[American National Standards Institute|ANSI]] με τον κανονισμό [[EIA_568A|TIA/EIA-568-A]], και διευκρινίστηκε στην TSB-95.
* ''Ίνα'': Αποτελείται από χάλκινο αγωγό με μονωτικό περίβλημα. Μπορεί να είναι δύσκαμπτο διαμέτρου μεταξύ 0,50 mm και 0,65 mm, ή ευέλικτο διαμέτρου μεταξύ 0,40 mm και 0,50 mm. Οι ίνες έχουνε χρωματικό κώδικα (ένα πορτοκαλί, ένα πράσινο, ένα μπλε, ένα καφέ και τέσσερα λευκά) και αριθμούνται από 1 μέχρι 8.
Οι προδιαγραφές αυτές διευκρίνισαν τα χαρακτηριστικά της απόδοσης των καλωδίων σε χρήση για τις συχνότητες μέχρι 100 MHz.
* ''Ζεύγος'': Οι ίνες είναι ανά δύο περιπλεγμένες και σχηματίζουν τέσσερα ζεύγη. Τα ζεύγη αποτελούνται από μια έγχρωμη και μια λευκή ίνα. Για αποφυγή λάθους, οι λευκές ίνες έχουν εν μέρος το χρώμα της αντίστοιχης ίνας, σχηματίζοντας έτσι τους συνδυασμούς
**λευκό-πορτοκαλί,
Το καλώδιο της κατηγορίας 5 είναι φτιαγμένο από τέσσερα ζεύγη στριμμένων μεταλλικών ινών που καλύπτονται από έναν κοινό μανδύα καλωδίων.
**λευκό-πράσινο,
**λευκό-μπλε και
Αυτή η χρήση των ισορροπημένων βοηθειών γραμμών συντηρεί μια υψηλή σήματος προς θόρυβο αναλογία παρά την παρέμβαση και από τις εξωτερικές πηγές και από άλλα ζευγάρια (αυτή η τελευταία μορφή παρέμβασης καλείται λογομαχία). Ο συνηθέστερα χρησιμοποιείται για τα δίκτυα 100 MBIT/S, όπως 100ψασε- TX Ethernet, αν και ieee 802.3ab καθορίζει τα πρότυπα για το 1000ψασε-τ - Gigabit Ethernet πέρα από την κατηγορία 5 καλώδιο. Η γάτα 5 καλώδιο έχει χαρακτηριστικά τρεις συστροφές ανά ίντσα κάθε στριμμένου ζευγαριού 24 καλωδίων χαλκού μετρητών μέσα στο καλώδιο.
**λευκό-καφέ.
* ''Δέσμη'': Τα τέσσερα ζεύγη σχηματίζουν το εσωτερικό μέρος του καλωδίου που ονομάζεται δέσμη.
Category 5 cable includes four [[twisted pair]]s in a single cable jacket. This use of [[balanced line]]s helps preserve a high signal-to-noise ratio despite interference from both external sources and other pairs (this latter form of interference is called [[crosstalk]]). It is most commonly used for 100 Mbit/s networks, such as 100BASE-TX [[Ethernet]], although IEEE 802.3ab defines standards for 1000BASE-T - [[Gigabit Ethernet]] over category 5 cable. Cat 5 cable typically has three twists per inch of each twisted pair of 24 [[American wire gauge|gauge]] copper wires within the cable.
* ''Μανδύας'': Είναι το συνθετικό περιτύλιγμα γύρω από την δέσμη. Συνήθως χρησιμοποιείται υλικό [[PVC]], [[Πολυεθυλένιο|PE]], [[Αραμίδιο]], κλπ.
== Leitungsaufbau ==
* ''Θωράκιση'': Μεταλλικός θώρακας που μπορεί να είναι ένα επιμεταλλωμένο πλαστικό φύλο, ή ένα μεταλλικό πλέγμα που περιβάλει τη δέσμη. Ενδεχομένως τα ζεύγη να έχουν ιδιαίτερη επιπλέον θωράκιση.
Twisted-Pair-Kabel enthalten Adernpaare aus je zwei miteinander ''verdrillten'' (engl. ''twisted'') ''Paar'' (engl. ''pair'') Einzeladern.
Details:
* ''Ader'': Kunststoffisolierter Kupferleiter. Bei Installations-/Verlegekabeln als starre Ader ([[Draht]]) mit einem üblichen Durchmesser zwischen 0,50 mm und 0,65 mm. Bei flexiblen [[Patchkabel]]n als [[Litze (Elektrotechnik)|Litze]] mit einem üblichen Durchmesser zwischen 0,40 mm und 0,50 mm. Häufig wird die Stärke des Kupferleiters auch in ''AWG'' ([[American Wire Gauge]]) angegeben; die üblichen Größen reichen dann von AWG27 bis AWG22 (je kleiner die AWG-Zahl, desto dicker der Leiter).
* ''Paar'': Je zwei Adern sind zu einem ''Paar [[verdrillt]]'', mehrere Adernpaare im Kabel miteinander [[verseilt]].
* ''Leiterbündel'' oder ''Seele'': Bezeichnet die im Kabel (z.B. vier) miteinander verseilten Paare. Bei mehr als einem Adernpaar werden die Schlaglängen unterschiedlich gewählt, um ein Neben-/Übersprechen zu verringern.
* ''Kabelmantel'': Umfasst die Seele. Besteht meist aus Kunststoff Geflecht und glatte Hülle darüber. Verwendetes Material sind u.a. [[PVC]], [[Halogene|halogenfreiem]] Material z. B. [[Polyethylen|PE]], [[Aramid]].
* ''Schirm'': Metallische Umhüllung von einzelnen Adernpaaren und/oder der Seele. Der Schirm besteht aus Metallfolie, metallisierter Kunststofffolie, Drahtgeflecht oder Kombinationen daraus. Zusätzlich zu den Aderpaaren können weitere Elemente im Kabel vorhanden sein, wie z. B.:
* Beidraht als elektrische Masseleitung
* Fülladern aus Kunststoff zum Ausfüllen von Hohlräumen zwischen den Paaren
* Trennelemente aus Kunststoff, um die Paare auseinander zu halten
* Ein Kunststofffaden (zum Beispiel aus [[Polyamide|Nylon]]) zwischen Gesamtschirm und Kabelmantel, mit dem auf einfache Weise der Kabelmantel entfernt werden kann: Den Faden mit einer Zange festhalten und im spitzen Winkel zurückziehen. Der Faden schneidet dabei die Umhüllung auf, diese kann nun ohne Werkzeugeinsatz entfernt werden.
== Schirmung ==
Twisted-Pair-Kabel gibt es u.a. in zwei- und vierpaariger Ausführung. Bei aktuellen Netzinstallationen werden vorzugsweise vierpaarige Kabel verwendet.
Da die alten Bezeichnungen nicht einheitlich und damit oft verwirrend oder sogar widersprüchlich sind, wurde mit der Norm ''ISO/IEC-11801 (2002)E'' ein neues Bezeichnungs-Schema der Form ''XX/YZZ'' eingeführt.
Dabei steht:
* ''XX'' für die Gesamtschirmung: ''U'' = Ungeschirmt, ''F'' = Foliengeschirmt, ''S'' = Geflechtschirm, ''SF'' = Geflecht- und Folienschirm
* ''Y'' steht für die Aderpaarschirmung: ''U'' = Ungeschirmt, ''F'' = Foliengeschirmt, ''S'' = Geflechtschirm
* ''ZZ'' steht immer für ''TP'' = Twisted Pair
=== UTP (''Unshielded Twisted Pair'') ===
Neue Bezeichnung nach ISO/IEC-11801 (2002)E: U/UTP
Kabel mit ungeschirmten Paaren und ohne Gesamtschirm. Im deutschsprachigen Raum werden UTP-Kabel kaum eingesetzt, weltweit sind es jedoch die meistverwendeten Kabel für [[Ethernet]]-LANs (> 90%). Für Übertragungsverfahren bis [[Gigabit Ethernet]] reicht ein UTP-Kabel der Kategorie 5e aus. Erst für zukünftige Techniken werden geschirmte Kabel benötigt (10 Gigabit Ethernet), aber auch hier wird es einen Standard geben, der mit UTP-Kabeln funktioniert - allerdings mit der Einschränkung, dass nur geringere Reichweiten möglich sein werden. Im Gespräch sind bis zu 50 m auf UTP-Kabeln gegenüber 90 m auf STP-Kabeln.
Ein UTP-Kabel ist wegen seines geringen Außendurchmessers und der fehlenden Schirme einfach zu verarbeiten und in der Regel preisgünstiger als STP-Kabeltypen.
<br style="clear: both;" />
=== FTP (''Foiled Twisted Pair'') ===
Neue Bezeichnung nach ISO/IEC-11801 (2002)E: U/FTP
Die Adernpaare sind mit einem metallischen Schirm (meist eine [[aluminium]]<b/>kaschierte Kunststofffolie) umgeben. Bei Schirmung jeweils eines Paares spricht man auch von ''PiMF'' ('''P'''aar '''i'''n '''M'''etall'''f'''olie), umfasst der Schirm zwei Paare wird dies auch als ''ViMF'' ('''V'''ierer '''i'''n '''M'''etall'''f'''olie) bezeichnet. Die aktuelle Version der EN50173-1 bezeichnet diese Kabel mit FTP. Durch diese zusätzliche Schirmung besitzt das FTP-Kabel einen geringfügig größeren Außendurchmesser und ist dadurch schlechter zu verlegen (größerer Biegeradius) als UTP-Kabel. Das [[Nebensprechen|Übersprechen]] zwischen den einzelnen Adernpaaren kann jedoch durch die Schirmung verringert werden (siehe auch [[Elektromagnetische Verträglichkeit]]).
<br style="clear: both;" />
=== S/FTP, F/FTP oder SF/FTP (''Screened Foiled Twisted Pair'') ===
Neue Bezeichnung nach ISO/IEC-11801 (2002)E: S/FTP (Geflecht), F/FTP (Folie), SF/FTP (Geflecht+Folie)
Aufbau wie bei ''FTP'', jedoch mit zusätzlicher metallischer Gesamtschirmung um die Leiterbündel. Der Gesamtschirm kann als Folie oder als Drahtgeflecht oder aus beidem zusammen ausgeführt sein. Gemäß aktueller EN50173 werden diese Kabel mit einem F für einen Folienschirm bezeichnet, ein S steht für einen Kupfergeflechtschirm. Der Bedeckungsgrad des Geflechts sollte über 30% liegen, damit niedrige Frequenzen gut abgeschirmt werden.
<br/>
<br/>
<br style="clear: both;" />
=== S/UTP (''Screened Unshielded Twisted Pair'') ===
Neue Bezeichnung nach ISO/IEC-11801 (2002)E: S/UTP
Aufbau wie bei ''UTP'', jedoch mit zusätzlichem metallischen Schirm um die Leiterbündel. Der Gesamtschirm kann als Folie oder als Drahtgeflecht oder aus beidem zusammen ausgeführt sein. Besteht der Gesamtschirm nur aus einer Folie, wird so ein Kabel auch als F/UTP-Kabel bezeichnet; besteht der Gesamtschirm aus Folie + Drahtgeflecht auch als SF/UTP-Kabel.
<br style="clear: both;" />
=== ITP (''Industrial Twisted Pair'') ===
Εκτός από τα βασικά μέλη υπάρχουν και άλλα που δομικά υποστηρίζουν τις μηχανικές ιδιότητες του καλωδίου.
Besonders gut geschirmtes Twisted Pair Kabel für industrielle Zwecke.
* Σύρμα που συγκρατεί στο τάνυσμα και χρησιμεύει σαν γείωση
* Συνθετικές ίνες για να στουπώνουν τα κενά μεταξύ των ινών
* Διαχωριστικό περιτύλιγμα γύρω από κάθε ζεύγος.
* Μια συνθετική [[νάυλον]] ίνα μεταξύ θώρακα και εξωτερικού μανδύα που χρησιμεύει σαν μαχαίρι που κόβει τον μαλακό μανδύα αν τραβηχτεί στην αντίθετη κατεύθυνση.
== Υποπεριπτώσεις ==
===Category 5e===
==== UTP (''Unshielded Twisted Pair'') ====
'''Cat 5e''' cable is an enhanced version of Cat 5 that adds specifications for [[far end crosstalk]]. It was formally defined in 2001 in the [[TIA/EIA-568-B]] standard, which no longer recognizes the original Cat 5 specification. Although [[Gigabit Ethernet#1000BASE-T|1000BASE-T]] was designed for use with Cat 5 cable, the tighter specifications associated with Cat 5e cable and connectors make it an excellent choice for use with 1000BASE-T. Despite the stricter performance specifications, Cat 5e cable does not enable longer cable distances for Ethernet networks: cables are still limited to a maximum of 328 ft (100 m) in length (normal practice is to limit fixed ("horizontal") cables to 90 m to allow for up to 5 m of patch cable at each end). Cat 5e cable performance characteristics and test methods are defined in TIA/EIA-568-B.2-2001.
Το καλώδιο UTP δεν έχει θωράκιση. Ούτε γύρω από τα ζεύγη, ούτε και γύρω από τη δέσμη. Χρησιμοποιήθηκε ευρέως για την καλωδίωση δικτύων ηλεκτρονικών υπολογιστών, και είναι κατάλληλο μέχρι 1 GB στην περίπτωση του CAT 5e, αλλά δεν θα είναι κατάλληλο για τα μελλοντικά δίκτυα 10 GB, τουλάχιστον όχι σε περίπτωση μεγάλων αποστάσεων.
==== FTP (''Foiled Twisted Pair'') ====
===Connectors and other information===
Το καλώδιο FTP είναι κατάλληλα θωρακισμένο, συνήθως με επάργυλο συνθετικό φύλλο που περιτυλίγεται γύρω από το κάθε ζεύγος. Το καλώδιο έχει μεγαλύτερη διάμετρο και είναι λιγότερο ευέλικτο, έχει όμως πολύ καλύτερες ηλεκτρικές ιδιότητες.
[[Image:Rj45plug-8p8c.png|thumb|none|240px|8P8C modular plug pin positioning]]
The cable exists in both stranded and solid conductor forms. The stranded form is more flexible and withstands more bending without breaking and is suited for reliable connections with insulation piercing connectors, but makes unreliable connections in [[insulation-displacement connector]]s. The solid form is less expensive and makes reliable connections into insulation displacement connectors, but makes unreliable connections in insulation piercing connectors. Taking these things into account, building wiring (for example, the wiring inside the wall that connects a wall socket to a central patch panel) is solid core, while patch cables (for example, the movable cable that plugs into the wall socket on one end and a computer on the other) are stranded.
==== S/FTP, F/FTP oder SF/FTP (''Screened Foiled Twisted Pair'') ====
Cable types, connector types and cabling topologies are defined by [[TIA/EIA-568-B]]. Nearly always, [[8P8C]] [[modular connector]]s, often incorrectly referred to as "[[Registered_jack|RJ-45]]", are used for connecting category 5 cable.
Το καλώδιο αυτό είναι τύπου FTP με επιπλέον μεταλλική θωράκιση γύρω από την δέσμη.
Το αγγλικό γράμμα ''F'' υποδεικνύει την χρήση συνθετικού φύλλου (αγγλ. ''foil''), ενώ το γράμμα ''S'' υποδεικνύει την χρήση μεταλλικού πλέγματος.
==== S/UTP (''Screened Unshielded Twisted Pair'') ====
The cable is terminated in either the T568A scheme or the T568B scheme. It doesn't make any difference which is used as they are both straight through (pin 1 to 1, pin 2 to 2, etc); however mixed cable types should not be connected in series as the impedance per pair differs slightly and could cause signal degradation. The article [[Ethernet over twisted pair]] describes how the cable is used for Ethernet, including special [[Ethernet_crossover_cable|"cross over" cables]].
Το καλώδιο αυτό είναι τύπου UTP με επιπλέον μεταλλική θωράκιση γύρω από την δέσμη.
Το αγγλικό γράμμα ''S'' υποδεικνύει την χρήση μεταλλικού πλέγματος, ενώ αν ενδεχομένως χρησιμοποιείται και συνθετικό φύλλο, τότε ο τύπος ονομάζεται SF/UTP.
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
==External links==
*[http://www.linux.ie/articles/tutorials/networking.php Cable your own house] - written in 1999 and does have some out-of-date information.
*[http://www.viaarena.com/default.aspx?PageID=5&ArticleID=485&P=1 Wiring up Cat 5]
*[http://www.evonet.com/evonet/index.asp?Page=15 Wiring telephones over structured cabling]
-->
[[de:Twisted-Pair-Kabel]]
[[en:Category 5 cable]]
| 