Δίβρη (Βόρεια Μακεδονία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 1 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
μετακίνηση πίνακα πληθυσμού, παρακάτω |
||
Γραμμή 21:
==Γεωγραφία==
Η Δίβρη περιβάλλεται από τα βουνά Ντέσατ, Στόγκοβο, Γιαμπλάνιτσα και Μπίστρα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 625 μέτρων, δίπλα στην ομώνυμη λίμνη, τον Ποταμό Μαύρο Δρίνο και τον παραπόταμό του Ράντικα.
==Ιστορία==▼
[[File:Saint John Bigorski.jpg|thumb|left|200px|Moνή του Αγίου Ιωάννη Μπιγκόρσκι, κοντά στη Δίβρη.]]▼
[[File:Debar, Macedonia.jpg|thumb|left|200px|Tο τζαμί της Δίβρης.]]▼
Η αρχαιότερη αναφορά τη Δίβρης είναι με το όνομα ‘Deborus’ σε χάρτη σχεδιασμένο από τον αστρονόμο και χαρτογράφο [[Κλαύδιος Πτολεμαίος|Πτολεμαίο]] το 2ο αιώνα μ.Χ. Ο [[Κατάλογος Βυζαντινών αυτοκρατόρων|Βυζαντινός αυτοκράτορας]] [[Βασίλειος Β΄]] γνώριζε την ύπαρξη της, και ο Φέλιξ Πέτανσιτς την αναφέρει σαν ''Δίβρη'' το 1502.▼
Η πόλη μεταγενέστερα κατακτήθηκε από την [[Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία]], της οποίας ηγεμόνας ήταν ο [[Σαμουήλ της Βουλγαρίας|Τσάρος Σαμουήλ]]. Οταν αυτός ηττήθηκε το 1014 από το Βυζαντινό αυτοκράτορα Βασίλειο Β΄ η Δίβρη υπήχθη στην Επισκοπή του [[Μπίτολα|Μοναστηρίου]].▼
Ο [[Βοϊμόνδος Α΄ της Αντιόχειας]] και ο [[Νορμανδοί|Νορμανδικός]] στρατός του κατέλαβαν την πόλη το 1107. Το 13ο και το 14ο αιώνα η πόλη άλλαζε συνεχώς χέρια. Διεκδικούνταν από το [[Δεσποτάτο της Ηπείρου]], τη [[Βουλγαρία|Δεύτερη Βουλγαρική Αυτοκρατορία]], τη [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] και τη [[Σερβία]].▼
Η πόλη ήταν για 24 χρόνια (1371-1395) κάτω από την ηγεμονία του πρίγκιπα Μάρκο ως τμήμα της [[Ηγεμονία του Πρίλεπ|Ηγεμονίας του Πρίλεπ]], που διαδέχτηκε τη [[Σερβική Αυτοκρατορία]] (1346-1371), όπου ο πατέρας του Μάρκο, Ζούπαν Βούκασιν Μργιάνσεβιτς (συνηγεμόνας του βασιλιά Ούρος του 2ου) κυβερνούσε την περιοχή. Η περιοχή πέρασε στα χέρια των Οθωμανών το 1395 και στη συνέχεια έγινε η έδρα του [[Σαντζάκι της Ντίμπρα|Σαντζακίου της Ντίμπρα]]. Το 1440 ο [[Σκεντέρμπεης]] διορίστηκε "σαντζάκμπεης".▼
Ο [[Σκεντέρμπεης|Γεώργιος Καστριώτης]] κατόρθωσε να ενώσει όλη την Αλβανία το 1444. Ένα άγαλμα του Σκέντερμπεγκ μεγέθους μεγαλύτερου του φυσικού κοσμεί το κέντρο της Δίβρης, δείχνοντας την αγάπη που οι ντόπιοι έχουν για το πρόσωπό του. Κατά τη διάρκεια των Οθωμανοαλβανικών πολέμων 1443-1479 η περιοχή της Δίβρης ήταν η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των Οθωμανών και του Συνδέσμου του Λέτζε υπό την ηγεσία του Σκεντέρμπεη και περιοχή συνεχών σύγκρουσρων. Υπήρχαν δύο μεγάλες μάχες κοντά στη Δίβρη, στις 29 του Ιούνη του 1444 και στις 27 Σεπτεμβρίου 1446, που και οι δύο έληξαν με την ήττα των οθωμανικών στρατευμάτων.▼
Η Δίβρη καταλήφθηκε για ακόμη μια φορά από τους Τούρκους και έγινε γνωστή ως Ντέμπρε. Η πόλη συνεχώς επαναστατούσε εναντίον των Τούρκων, λόγω του πλούτου των πολλών Τούρκων [[μπέης|μπέηδων]] και [[αγάς|αγάδων]] που ζούσαν από τους τοπικούς φόρους και τη γεωργία. Η Τουρκοκρατία έφερε επίσης στη Δίβρη το εμπόριο και το κέντρο της πόλης μεγάλωσε και έγινε γνωστό για τη βιοτεχνία του. Σώζεται μεγάλο μέρος της αρχιτεκτονικής εκείνης της περιόδου.▼
Στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν η Δίβρη επαναστάτησε εναντίον του Σουλτάνου, ο Γάλλος περιηγητής, αρθρογράφος και επιστήμονας [[Αμί Μπουέ]] παρατήρησε ότι η Δίβρη είχε 64 καταστήματα και 4.200 κατοίκους. Ήταν αρχικά κέντρο [[σαντζάκι|σαντζακίου]] στο [[Βιλαέτι]] του [[Σκόδρα|Σκούταρι]] πριν από το 1877 και στη συνέχεια στο [[Βιλαέτι του Μοναστηρίου]] μεταξύ 1877-1912 ως Ντέμπρε ή Ντέμπρε-ι Μπάλα ("Άνω Ντέμπρε" στην οθωμανική τουρκική, σε αντίθεση με το Ντέμπρε-ι Ζιρ, που ήταν το τουρκικό όνομα της [[Επισκοπή (Ντίμπρας)|Επισκοπής (Ντίμπρας)]].▼
Η Δίβρη συμμετείχε σημαντικά στο εθνικό αλβανικό κίνημα και την 1η Νοεμβρίου 1878 οι Αλβανοί ηγέτες της πόλης συμμετείχαν στην ίδρυση της Λίγκας του [[Πρίζρεν]]. Το 1907 συνήλθε στην πόλη η Συνέλευση της Δίβρης, που κήρυξε την αλβανική ως επίσημη γλώσσα στο εσωτερικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η συνέλευση αποφάσισε τη νόμιμη διδασκαλία της αλβανικής στα σχολεία για πρώτη φορά εντός της Αυτοκρατορίας.▼
[[File:Balli Kombetar Debar.jpg|thumb|right|200px|Δυνάμεις του Μπάλι Κομπετάρ στη Δίβρη]]▼
Κατά τους [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|Βαλκανικούς πολέμους]] του 1912-1913 η Δίβρη ανακαταλήφθηκε από τους Αλβανούς, αλλά στη συνέχεια παραχωρήθηκε στο [[Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας|Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων]] ως ανταμοιβή για τη βοήθεια προς τους Συμμάχους κατά τη διάρκεια του [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου]]. Στη συνέχεια, πολλοί [[Σέρβοι]] και [[Μαυροβούνιο]]ι ενθαρρύνθηκαν να εγκατασταθούν στη Δίβρη, συνηθισμένη τακτική για της εξασφάλιση της πληρέστερης ενσωμάτωσης των νεοαποκτηθέντων εδαφών στη μητέρα πατρίδα. Η πόλη καταλήφθηκε από το Βασίλειο της Βουλγαρίας μεταξύ 1915 και 1918. Μεταξύ των ετών 1929-1941 η Δίβρη ανήκε στη [[Μπανόβινα του Βαρδάρη]] του [[Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας|Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας]].▼
Η Δίβρη προσαρτήθηκε, μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής σημερινής πΓΔΜ, στο ελεγχόμενο από την [[Βασίλειο της Ιταλίας|Ιταλία]] [[Βασίλειο της Αλβανίας (1939-1943)|Βασίλειο της Αλβανίας]] στις 17 Απριλίου του 1941, μετά την εισβολή του Άξονα στη Γιουγκοσλαβία κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]]. Η Μεγάλη Αλβανία ήταν επίσημα προτεκτοράτο της Ιταλίας και, ως εκ τούτου, αρμοδιότητες της δημόσιας διοίκησης είχαν περάσει στις αλβανικές αρχές. Στη Δίβρη ιδρύθηκαν αλβανόγλωσσα σχολεία , ραδιοφωνικοί σταθμοί και εφημερίδες. Όταν η Ιταλία συνθηκολόγησε το Σεπτέμβριο του 1943, η Δίβρη πέρασε στα χέρια των Γερμανών. Το 1944, μετά από δίμηνο αγώνα για την πόλη μεταξύ τού κομμουνιστικού Αλβανικού Εθνικού Απελευθερωτικού Μέτωπου και των Γερμανικών δυνάμεων που κατείχαν την πόλη, μαζί με τη [[21η Ορεινή Μεραρχία Waffen-SS Σκεντέρμπεης|Μεραρχία SS Σκεντέρμπεης]], οι κομμουνιστές με επικεφαλής τον Χατζί Λέσι κατέλαβαν τελικά τη Δίβρη στις 30 Αυγούστου 1944. Μετά την παύση των εχθροπραξιών με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την εγκαθίδρυση του κομμουνισμού τόσο στην Αλβανία όσο και στη Γιουγκοσλαβία, η Δίβρη επανήλθε στη Γιουγκοσλαβία.▼
==Πληθυσμός==
Γραμμή 192 ⟶ 215 :
| colspan="15" | <small></small>
|}
▲==Ιστορία==
▲[[File:Saint John Bigorski.jpg|thumb|left|200px|Moνή του Αγίου Ιωάννη Μπιγκόρσκι, κοντά στη Δίβρη.]]
▲[[File:Debar, Macedonia.jpg|thumb|left|200px|Tο τζαμί της Δίβρης.]]
▲Η αρχαιότερη αναφορά τη Δίβρης είναι με το όνομα ‘Deborus’ σε χάρτη σχεδιασμένο από τον αστρονόμο και χαρτογράφο [[Κλαύδιος Πτολεμαίος|Πτολεμαίο]] το 2ο αιώνα μ.Χ. Ο [[Κατάλογος Βυζαντινών αυτοκρατόρων|Βυζαντινός αυτοκράτορας]] [[Βασίλειος Β΄]] γνώριζε την ύπαρξη της, και ο Φέλιξ Πέτανσιτς την αναφέρει σαν ''Δίβρη'' το 1502.
▲Η πόλη μεταγενέστερα κατακτήθηκε από την [[Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία]], της οποίας ηγεμόνας ήταν ο [[Σαμουήλ της Βουλγαρίας|Τσάρος Σαμουήλ]]. Οταν αυτός ηττήθηκε το 1014 από το Βυζαντινό αυτοκράτορα Βασίλειο Β΄ η Δίβρη υπήχθη στην Επισκοπή του [[Μπίτολα|Μοναστηρίου]].
▲Ο [[Βοϊμόνδος Α΄ της Αντιόχειας]] και ο [[Νορμανδοί|Νορμανδικός]] στρατός του κατέλαβαν την πόλη το 1107. Το 13ο και το 14ο αιώνα η πόλη άλλαζε συνεχώς χέρια. Διεκδικούνταν από το [[Δεσποτάτο της Ηπείρου]], τη [[Βουλγαρία|Δεύτερη Βουλγαρική Αυτοκρατορία]], τη [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] και τη [[Σερβία]].
▲Η πόλη ήταν για 24 χρόνια (1371-1395) κάτω από την ηγεμονία του πρίγκιπα Μάρκο ως τμήμα της [[Ηγεμονία του Πρίλεπ|Ηγεμονίας του Πρίλεπ]], που διαδέχτηκε τη [[Σερβική Αυτοκρατορία]] (1346-1371), όπου ο πατέρας του Μάρκο, Ζούπαν Βούκασιν Μργιάνσεβιτς (συνηγεμόνας του βασιλιά Ούρος του 2ου) κυβερνούσε την περιοχή. Η περιοχή πέρασε στα χέρια των Οθωμανών το 1395 και στη συνέχεια έγινε η έδρα του [[Σαντζάκι της Ντίμπρα|Σαντζακίου της Ντίμπρα]]. Το 1440 ο [[Σκεντέρμπεης]] διορίστηκε "σαντζάκμπεης".
▲Ο [[Σκεντέρμπεης|Γεώργιος Καστριώτης]] κατόρθωσε να ενώσει όλη την Αλβανία το 1444. Ένα άγαλμα του Σκέντερμπεγκ μεγέθους μεγαλύτερου του φυσικού κοσμεί το κέντρο της Δίβρης, δείχνοντας την αγάπη που οι ντόπιοι έχουν για το πρόσωπό του. Κατά τη διάρκεια των Οθωμανοαλβανικών πολέμων 1443-1479 η περιοχή της Δίβρης ήταν η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των Οθωμανών και του Συνδέσμου του Λέτζε υπό την ηγεσία του Σκεντέρμπεη και περιοχή συνεχών σύγκρουσρων. Υπήρχαν δύο μεγάλες μάχες κοντά στη Δίβρη, στις 29 του Ιούνη του 1444 και στις 27 Σεπτεμβρίου 1446, που και οι δύο έληξαν με την ήττα των οθωμανικών στρατευμάτων.
▲Η Δίβρη καταλήφθηκε για ακόμη μια φορά από τους Τούρκους και έγινε γνωστή ως Ντέμπρε. Η πόλη συνεχώς επαναστατούσε εναντίον των Τούρκων, λόγω του πλούτου των πολλών Τούρκων [[μπέης|μπέηδων]] και [[αγάς|αγάδων]] που ζούσαν από τους τοπικούς φόρους και τη γεωργία. Η Τουρκοκρατία έφερε επίσης στη Δίβρη το εμπόριο και το κέντρο της πόλης μεγάλωσε και έγινε γνωστό για τη βιοτεχνία του. Σώζεται μεγάλο μέρος της αρχιτεκτονικής εκείνης της περιόδου.
▲Στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν η Δίβρη επαναστάτησε εναντίον του Σουλτάνου, ο Γάλλος περιηγητής, αρθρογράφος και επιστήμονας [[Αμί Μπουέ]] παρατήρησε ότι η Δίβρη είχε 64 καταστήματα και 4.200 κατοίκους. Ήταν αρχικά κέντρο [[σαντζάκι|σαντζακίου]] στο [[Βιλαέτι]] του [[Σκόδρα|Σκούταρι]] πριν από το 1877 και στη συνέχεια στο [[Βιλαέτι του Μοναστηρίου]] μεταξύ 1877-1912 ως Ντέμπρε ή Ντέμπρε-ι Μπάλα ("Άνω Ντέμπρε" στην οθωμανική τουρκική, σε αντίθεση με το Ντέμπρε-ι Ζιρ, που ήταν το τουρκικό όνομα της [[Επισκοπή (Ντίμπρας)|Επισκοπής (Ντίμπρας)]].
▲Η Δίβρη συμμετείχε σημαντικά στο εθνικό αλβανικό κίνημα και την 1η Νοεμβρίου 1878 οι Αλβανοί ηγέτες της πόλης συμμετείχαν στην ίδρυση της Λίγκας του [[Πρίζρεν]]. Το 1907 συνήλθε στην πόλη η Συνέλευση της Δίβρης, που κήρυξε την αλβανική ως επίσημη γλώσσα στο εσωτερικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η συνέλευση αποφάσισε τη νόμιμη διδασκαλία της αλβανικής στα σχολεία για πρώτη φορά εντός της Αυτοκρατορίας.
▲[[File:Balli Kombetar Debar.jpg|thumb|right|200px|Δυνάμεις του Μπάλι Κομπετάρ στη Δίβρη]]
▲Κατά τους [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|Βαλκανικούς πολέμους]] του 1912-1913 η Δίβρη ανακαταλήφθηκε από τους Αλβανούς, αλλά στη συνέχεια παραχωρήθηκε στο [[Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας|Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων]] ως ανταμοιβή για τη βοήθεια προς τους Συμμάχους κατά τη διάρκεια του [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου]]. Στη συνέχεια, πολλοί [[Σέρβοι]] και [[Μαυροβούνιο]]ι ενθαρρύνθηκαν να εγκατασταθούν στη Δίβρη, συνηθισμένη τακτική για της εξασφάλιση της πληρέστερης ενσωμάτωσης των νεοαποκτηθέντων εδαφών στη μητέρα πατρίδα. Η πόλη καταλήφθηκε από το Βασίλειο της Βουλγαρίας μεταξύ 1915 και 1918. Μεταξύ των ετών 1929-1941 η Δίβρη ανήκε στη [[Μπανόβινα του Βαρδάρη]] του [[Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας|Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας]].
▲Η Δίβρη προσαρτήθηκε, μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής σημερινής πΓΔΜ, στο ελεγχόμενο από την [[Βασίλειο της Ιταλίας|Ιταλία]] [[Βασίλειο της Αλβανίας (1939-1943)|Βασίλειο της Αλβανίας]] στις 17 Απριλίου του 1941, μετά την εισβολή του Άξονα στη Γιουγκοσλαβία κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]]. Η Μεγάλη Αλβανία ήταν επίσημα προτεκτοράτο της Ιταλίας και, ως εκ τούτου, αρμοδιότητες της δημόσιας διοίκησης είχαν περάσει στις αλβανικές αρχές. Στη Δίβρη ιδρύθηκαν αλβανόγλωσσα σχολεία , ραδιοφωνικοί σταθμοί και εφημερίδες. Όταν η Ιταλία συνθηκολόγησε το Σεπτέμβριο του 1943, η Δίβρη πέρασε στα χέρια των Γερμανών. Το 1944, μετά από δίμηνο αγώνα για την πόλη μεταξύ τού κομμουνιστικού Αλβανικού Εθνικού Απελευθερωτικού Μέτωπου και των Γερμανικών δυνάμεων που κατείχαν την πόλη, μαζί με τη [[21η Ορεινή Μεραρχία Waffen-SS Σκεντέρμπεης|Μεραρχία SS Σκεντέρμπεης]], οι κομμουνιστές με επικεφαλής τον Χατζί Λέσι κατέλαβαν τελικά τη Δίβρη στις 30 Αυγούστου 1944. Μετά την παύση των εχθροπραξιών με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την εγκαθίδρυση του κομμουνισμού τόσο στην Αλβανία όσο και στη Γιουγκοσλαβία, η Δίβρη επανήλθε στη Γιουγκοσλαβία.
== Πολιτισμός ==
| |||