Πορταϊκός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 2 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
Διάσωση 0 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
||
Γραμμή 19:
Ο '''Πορταϊκός''' ή Πορτιάτης<ref name=hday>[http://www.holiday.gr/gr/place6.php?place_id=745 Holiday.gr: ''Πύλη'']</ref> είναι ποταμός στο [[Νομός Τρικάλων|Νομό Τρικάλων]], παραπόταμος του Πηνειού. Πηγάζει από την περιοχή ανάμεσα στα Στουρναραίικα και την Παλαιοκαρυά και ακολουθώντας ρου προς ΝΔ - ΒΑ διασχίζει την πόλη [[Πύλη Τρικάλων|Πύλη]] και εκβάλλει στον [[Πηνειός (Θεσσαλικός)|Πηνειό]]. Η Πύλη υδρευόταν από το νερό του Πορταϊκού μέχρι το 1946, οπότε και απέκτησε υδραγωγείο.<ref name=pyli>[http://www.pili.gov.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=75&Itemid=49 Δήμος Πύλης: ''Πορταϊκός ποταμός'']{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}</ref>
Σε έρευνα και μετρήσεις που πραγματοποίησε η περιβαλλοντική ομάδα του 1ου Γενικού Λυκείου Πύλης το 2008, διαπιστώθηκε ότι το νερό του ποταμού είναι ιδιαίτερα καθαρό<ref>[http://www.e-erevna.gr/portal/story.aspx?ID=36439 Εφημερίδα "Η Έρευνα": ''ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΥΛΗΣ Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ, Δράσεις στον Πορταϊκό ποταμό'', 16 Μαΐου 2008, αρ. φύλλου 14906, σελίδα 28]{{Dead link|date=Δεκέμβριος 2019 }}</ref>. Χάρη στην καθαρότητα του νερού του ποταμού επιτρέπονται δραστηριότητες όπως η κολύμβηση και το ψάρεμα.<ref name=pyli/>
Ο Πορταϊκός αποστραγγίζει το νοτιοδυτικό τμήμα της θεσσαλικής λεκάνης. Το συνολικό εμβαδόν της λεκάνης απορροής του είναι 294 χλμ<sup>2</sup>. Ο κύριος κλάδος του ποταμού ξεκινά από τα Στουρναρέικα της Νότιας Πίνδου, σε υψόμετρο 1.600 μ. Στη συνέχεια ο ρους του τέμνει σχεδόν κάθετα την οροσειρά του [[Κόζιακας|Κόζιακα]] και, αφού περάσει την Πύλη, συνενώνεται με πλήθος μικρότερων ρευμάτων πριν εκβάλει τελικά στον Πηνειό. Η κύρια κοίτη του ποταμού έχει συνολικό μήκος 31,9 χλμ. με χαρακτηριστικό της ότι βρίσκεται δίπλα στον υδροκρίτη της υδρολογικής του λεκάνης και αυτό έχει ως συνέπεια το συνολικό υδρογραφικό του δίκτυο να εμφανίζει ολοσχερώς ασύμμετρη ανάπτυξη γύρω από τον κύριο κλάδο του.<ref name=apth>Βρουχάκης Α., Βουβαλίδης Κ., Σφέικος Α., Μαργώνη Σ.: ''Η ανάπτυξη του υδρογραφικού δικτύου του Πορταϊκού ποταμού της Θεσσαλίας''. Τομέας Φυσικής και Περιβαλλοντικής Γεωγραφίας, Τμήμα Γεωλογίας Α. Π. Θ., 541-24</ref> Στην χαράδρα που διασχίζει ο ποταμός και σε απόσταση περίπου 2 χλμ. από την Πύλη, ο Renz ανέφερε για πρώτη φορά την ύπαρξη λεπτοπλακωδών [[ασβεστόλιθος|ασβεστολίθων]], οι οποίοι έφεραν απολιθώματα του γένους ''Halobia'', πράγμα που τοποθετεί τον σχηματισμό τους κατά την Τριαδική περίοδο.<ref>Ευθ. Λέκκας, ''Η παρουσία κλαστικού Τριαδικού στη βάση της ακολουθίας του Κόζιακα, Δυτ. Θεσσαλία'', ΙΓΜΕ, Τόμος εκτός σειράς, σελ. 235 - 242, Αθήνα, 1986</ref>
Γραμμή 27:
[[Αρχείο:Portaikos River view.jpg|thumb|270x270px|Άποψη του Πορταϊκού από τη γέφυρα του Βησσαρίωνος|εναλλ.=]]
[[Αρχείο:Portaikos new bridge.jpg|μικρογραφία|270x270εσ|Η νέα γέφυρα του Πορταϊκού που κατασκευάστηκε το 2014.]]
Τον Πορταϊκό διασχίζουν συνολικά πέντε γέφυρες. Η παλαιότερη από αυτές κατασκευάστηκε το 1527 (1514 σύμφωνα με τον Διαδικτυακό τόπο της Πύλης) από τον τότε Μητροπολίτη Λαρίσης, πολιούχο των Τρικάλων, της Καλαμπάκας και της Πύλης Άγιο Βησσαρίωνα, (Βησσαρίων Β', 1490-1540<ref>[http://omogeneia.ana-mpa.gr/press.php?id=6837 Omogeneia ana-mpa: ''Τρίκαλα-Τέσσερις γέφυρες, διαφορετικής εποχής και τεχνικής, στον ίδιο ποταμό'']{{Dead link|date=Δεκέμβριος 2019 }}</ref>) γι' αυτό και φέρει το όνομά του. Γενέτειρα του Αγίου Βησσαρίωνα ήταν η Πύλη. Πρόκειται για γέφυρα μονότοξη με ημικυκλικό τόξο, εξ ολοκλήρου κατασκευασμένη από πέτρα. Το άνοιγμα του τόξου της είναι 28,76 μ. στην ανατολική της όψη και 28,99 μ. στη δυτική όψη. Το μέγιστο ύψος του τόξου φθάνει τα 12,77 μ. Το συνολικό της μήκος είναι 65,67 μ. το πλάτος του καταστρώματός της τα 2,10 μ. και το μέγιστο ύψος 30,50 μέτρα από την κοίτη του ποταμού. Η κατασκευή της αποσκοπούσε στη μοναδική, ως τις αρχές του 20ού αιώνα, οδική σύνδεση μεταξύ Θεσσαλίας και Ηπείρου. Η γέφυρα επισκευάστηκε και αναστηλώθηκε το 1967-68 και το 1983 (επισκευάστηκαν τα βάθρα των στηθαίων του καταστρώματος). Είναι το 2ο σε μέγεθος μονότοξο γεφύρι της Θεσσαλίας, το πιο γνωστό με την μεγαλύτερη επισκεψιμότητα, και το πιο καλοδιατηρημένο στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.<ref>Ενημερωτική πινακίδα του ΥΠΠΟ στην ανατολική πλευρά της γέφυρας</ref>
Εκτός από αυτή τη γέφυρα, για το οδικό δίκτυο που συνδέει την Πύλη με την [[Ελάτη Τρικάλων|Ελάτη]] και το [[Περτούλι]] χρησιμοποιείται η '''γέφυρα Κονδύλη''', η οποία είναι κατασκευασμένη από σκυρόδεμα. Η κατασκευή της άρχισε το 1934 και ολοκληρώθηκε το 1936. Έχει μήκος 45,3 μ., πλάτος 6 μ. και ύψος 22 μ.<ref name=pyli/> Στις 9 Ιουνίου 1943 η γέφυρα αυτή ανατινάχθηκε στο αριστερό της βάθρο από τους Έλληνες αντάρτες χωρίς όμως να σπάσει. Αυτή η ενέργεια εμπόδισε την μετακίνηση των κατοχικών στρατευμάτων προς τα ορεινά χωριά: Στις 8 Ιουνίου 1943 τα ιταλικά στρατεύματα είχαν πυρπολήσει την Πύλη. Το 1956 η γέφυρα αποκαταστάθηκε.<ref name=ef>[http://www.iefimerida.gr/node/14365 i efimerida: ''Tο μεγαλόπρεπο φαράγγι της Πύλης Πίνδου'']</ref>
| |||