Θαλάσσιο ρεύμα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Syateth (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Syateth (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 3:
[[Αρχείο:Circulation of Ocean Currents Around the Western Antarctic Ice Shelves.ogv|thumb|305px|Κινούμενη απόδοση της κυκλοφορίας των νερών γύρω από τους πάγους της δυτικής [[Ανταρκτική]]ς.]]
 
'''Θαλάσσιο ρεύμα''' ονομάζεται κάθε συνεχής κίνηση του [[Θαλάσσιο νερό|θαλάσσιου νερού]] προς την ίδια κατεύθυνση σε μία περιοχή της θάλασσας. Η κίνηση αυτή προκαλείται από δυνάμεις που δρουν επί της μέσης ροής του υδάτινου όγκου, όπως η [[Θραύση κύματος|θραύση των κυμάτων]], ο [[άνεμος]], οι η [[Δύναμη Κοριόλις|δυνάμειςδύναμη Coriolis]], η βαρυτική καταβύθιση, οι διαφορές [[θερμοκρασία]]ς και αλατότητας, κλπ., ενώ οι [[Παλίρροια|παλίρροιες]], που δημιουργούν παροδικά περιοδικώς εναλλασσόμενα ρεύματα, τα [[Παλιρροϊκό ρεύμα|παλιρροϊκά ρεύματα]], προκαλούνται από τις έλξεις της [[Σελήνη]]ς και του [[Ήλιος|Ηλίου]]. Η [[Βαθυμετρία|βαθυμετρική διαμόρφωση]] του βυθού, το σχήμα της ακτογραμμής και οι αλληλεπιδράσεις με άλλα θαλάσσια ρεύματα επηρεάζουν τόσο την κατεύθυνση όσο και την ταχύτητα («δύναμη») ενός ρεύματος.
 
Τα [[Ωκεανός|ωκεάνια]] ρεύματα διατρέχουν μεγάλες αποστάσεις και συνολικά δημιουργούν την παγκόσμια θερμόαλη κυκλοφορία, που διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στο [[κλίμα]] πολλών περιοχών της [[Γη]]ς. Τα μεγάλα ρεύματα επηρεάζουν τη μέση θερμοκρασία των γειτονικών τους περιοχών. Π.χ. τα θερμά ρεύματα που διασχίζουν μεγαλύτερα [[Γεωγραφικό πλάτος|γεωγραφικά πλάτη]] αυξάνουν τη θερμοκρασία των γειτονικών τους περιοχών ξηράς θερμαίνοντας τις θαλάσσιες αύρες που φυσούν επάνω από αυτές. Το πλέον χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα είναι ίσως το [[Ρεύμα του Κόλπου]], που καθιστά τη βορειοδυτική Ευρώπη και ιδίως τις [[Βρετανικά Νησιά|Βρετανικές Νήσους]] πολύ θερμότερες από οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Γης που βρίσκεται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος. Μία άλλη, αντίθετη περίπτωση είναι η [[Λίμα]] του Περού, όπου το κλίμα είναι δροσερότερο (υποτροπικό) από αυτό της τροπικής ζώνης στην οποία βρίσκεται, εξαιτίας της επιδράσεως του [[Ρεύμα Χούμπολτ|Ρεύματος Χούμπολτ]].
Γραμμή 24:
Η ροή των θαλάσσιων ρευμάτων μετράται σε [[Sverdrup|sverdrup (sv)]]. 1 sv ισούται με ρυθμό ροής όγκου 1 εκατομμυρίου κυβικών μέτρων ανά δευτερόλεπτο.
 
== ΑλοθερμικήΘερμόαλη κυκλοφορία ==
Στα βαθύτερα στρώματα των θαλασσών υπάρχουν επίσης οριζόντια και κάθετα ρεύματα. Η κίνηση του νερού εξαιτίας διαφορών στη θερμοκρασία του και την αλμυρότητά του αποκαλείται θερμόαλη κυκλοφορία. Κυματοειδή σημάδια σε ιζήματα, γραμμώσεις και η [[Αποσάθρωση|διάβρωση]] βραχωδών προεξοχών σε βαθείς θαλάσσιους πυθμένες αποτελούν ενδείξεις για την ύπαρξη σχετικώς ισχυρών και εντοπισμένων ρευμάτων βυθού. Κάποια από αυτά μπορεί να ρέουν με ταχύτητες της τάξεως των 60 εκατοστών ανά δευτερόλεπτο (2,2 χιλιόμετρα την ώρα).
 
Γραμμή 30:
 
=== Κατάδυση στις πολικές περιοχές ===
Το νερό των βυθών του [[Νότιος Ωκεανός|Νότιου Ωκεανού]] αποτελεί την πιο ξεχωριστή από τις μάζες των βαθέων υδάτων του πλανήτη. Χαρακτηρίζεται από αλμυρότητα 34,65‰, θερμοκρασία -0,5 °C και πυκνότητα 1,0279 γραμμάριο ανά κυβ.εκατοστό, τη μεγαλύτερη για ωκεάνιο νερό, από τη μαζική παραγωγή του κοντά στις ακτές, και από την ικανότητά του να κινείται προς βορρά κατά μήκος του πυθμένα. Το νερό αυτό διαμορφώνεται κοντά στην ακτή της [[Ανταρκτική]]ς που βρίσκεται νότια της Νότιας Αμερικής κατά τον χειμώνα, ως εξής: Το αλάτι συγκεντρώνεται σε θυλάκους ανάμεσα σε κρυστάλλους γλυκού νερού και εκδιώκεται έξω από τον όγκο του νερού που παγώνει κατά τον χειμώνα, με ρυθμούς 20 ως 50 εκατομμύρια κυβικών μέτρων το δευτερόλεπτο. Η μεγάλη πυκνότητα του νερού προκαλεί τη βύθισή του προς την [[υφαλοκρηπίδα]], όπου αναμιγνύεται με σχεδόν ίσα μέρη νερού από το νότιο [[Ανταρκτικό περιπολικό ρεύμα]]. Το μίγμα διευθετείται κατά μήκος της άκρης της ανταρκτικής υφαλοκρηπίδας, κατέρχεται πέρα από αυτή και απλώνεται στην ωκεάνια άβυσσο, έρποντας αργά προς τα βόρεια. Η κίνηση αυτή γίνεται με πολλές φορές μικρότερη ταχύτητα από ό,τι η ροή των επιφανειακών ρευμάτων: στον Ειρηνικό μπορεί να χρειασθεί 400 χρόνια για να φθάσει στον 45ο παράλληλο Νότιου πλάτους, ενώ στη λεκάνη του Ατλαντικού Ωκεανού ρέει ταχύτερα από ό,τι στον Ειρηνικό και έχει ανιχνευθεί μέχρι και τις 40° ''Βόρειου'' πλάτους.
 
Μικρότερες ποσότητες πυκνού νερού που καταδύεται στον πυθμένα συγκεντρώνονται με τον ίδιο τρόπο στον [[Αρκτικός Ωκεανός|Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό]], όμως η τοπογραφία του βυθού του ωκεανού αυτού δεν επιτρέπει στα νερά του βυθού του να διαφύγουν σε άλλους ωκεανούς, με την εξαίρεση διόδων που σχηματίζονται στις υποθαλάσσιες οροσειρές ανάμεσα στη Σκωτία, την Ισλανδία και τη Γροιλανδία. Αυτές οι δίοδοι επιτρέπουν στο ψυχρό και πυκνό νερό του Βόρειου Ωκεανού να ρεύσει στον Βόρειο Ατλαντικό.
Γραμμή 37:
Η γνώση των επιφανειακών θαλάσσιων ρευμάτων είναι απαραίτητη για τη μείωση του κόστους των θαλασσίων μεταφορών, αφού το ταξίδι μέσα τους μειώνει το κόστος καυσίμου. Κατά την εποχή των ιστιοφόρων πλοίων, η γνώση αυτή ήταν ακόμα σημαντικότερη. Παράδειγμα είναι το [[Ρεύμα Αγκούλας]], που απέτρεπε επί μακρόν τους Πορτογάλους εξερευνητές να φθάσουν στην [[Ινδία]]. Στην εποχή μας, όσοι θέλουν να κάνουν τον γύρο του κόσμου με ιστιοφόρο χρησιμοποιούν επίσης τα επιφανειακά θαλάσσια ρεύματα για να αναπτύξουν και να διατηρήσουν ταχύτητα. Τα θαλάσσια ρεύματα είναι επίσης πολύ σημαντικά στη διάδοση πολλών θαλάσσιων μορφών ζωής, όπως του ευρωπαϊκού [[Χέλι|χελιού]].
 
Τα θαλάσσια ρεύματα είναι σημαντικά στη μελέτη των θαλάσσιων συντριμμάτων και αντιστρόφως. Επηρεάζουν επίσης τις θερμοκρασίες και το [[κλίμα]] σε όλο τον κόσμο. Π.χ. το ωκεάνιο ρεύμα που φέρνει θερμά νερά από τον βόρειο τροπικό Ατλαντικό στη βορειοδυτική Ευρώπη εμποδίζει τον σχηματισμό πάγου στις ακτές, που θα εμπόδιζε τα πλοία να προσεγγίζουν και να φεύγουν από τα λιμάνια. Από την άλλη, τα ψυχρά ωκεάνια ρεύματα που ρέουν από τις πολικές περιοχές μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες [[Πλαγκτόν|πλαγκτού]] που είναι κρίσιμες για την επιβίωση αρκετών ειδών των [[Θαλάσσιο οικοσύστημα|θαλάσσιων οικοσυστημάτων]], από τα οποία τρέφονται τα [[Ψάρι|ψάρια]]. Για τον λόγο αυτό άφθονοι πληθυσμοί ιχθυοπανίδας ζουν στην επικράτεια τέτοιων ρευμάτων.
 
Τα θαλάσσια ρεύματα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, παρόμοια με τα υδροηλεκτρικά έργα, όπως έχει ήδη προταθεί δοκιμαστικά για περιοχές στα ανοικτά της Ιαπωνίας, της Φλόριντα και της Χαβάης.